- Φαίνεται πως εξαφανίζεται από το πολιτικό προσκήνιο το ακροδεξιό κόμμα MHP.
- Οι Κούρδοι καταφέρνουν μ’ ένα θριαμβευτικό ΟΧΙ στις επαρχίες τους να επανέλθουν ενισχυμένοι στο πολιτικό παιχνίδι στην Τουρκία.
- Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα των πολιτών άγγιξε ποσοστά ρεκόρ με 86,5%, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την Κωνσταντινούπολη. Η Πόλη που αριθμεί 17 εκατ. κατοίκους διαφαίνεται ότι ψήφισε υπέρ του ΟΧΙ σ’ ένα ποσοστό που ξεπερνά το 50% με μια εξαιρετικά ενισχυμένη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία σε σχέση με προηγούμενες ανάλογες εκλογικές αναμετρήσεις.
- Η μεγάλη ανατροπή έγινε στην Άγκυρα – από το μαζικό ναι, η πλειοψηφία τελικά κατέφυγε στο όχι.
- Το σύστημα Ερντογάν κατέφυγε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στη νομιμοποίηση της όποιας απόπειρας νοθείας του αποτελέσματος με την αποδοχή του ασφράγιστου ψηφοδελτίου από τις τοπικές εκλογικές επιτροπές.
- Ο Ταγίπ Ερντογάν, όσον αφορά το πολιτικό θέαμα, φαίνεται πως κερδίζει το δημοψήφισμα αλλά μ’ ένα «χλιαρό» ΝΑΙ, το οποίο στο τέλος της καταμέτρησης θα κυμανθεί από 51 έως 53% -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την εικόνα μέχρι τις 19.30.
Με ισχνό προβάδισμα επικράτησε το «Ναι» στο δημοψήφισμα του τουρκικού λαού που δίνει υπερεξουσίες στον πρόεδρο Ερντογάν, αφού με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, το «Ναι» προηγείται με ποσοστό 51,34% έναντι του «Όχι» που λαμβάνει 48,66%. Η πρώτη εκτίμηση των τουρκικών ΜΜΕ έκανε λόγο για επικράτηση του "ναι" με πάνω από 60%.
Χαρακτηριστικά φαίνεται ότι στη δυτική Τουρκία, στα μικρασιατικά παράλια και στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και στις νοτιοανατολικές επαρχίες του Κουρδιστάν, οι πολίτες στην πλειοψηφία τους αντιτίθενται στα σχέδια του Ερντογάν.
Το ποσοστό συμμετοχής στο δημοψήφισμα ήταν ρεκόρ, αφού ξεπέρασε το 86% (περίπου 55 εκατομμύρια ψηφοφόροι).
Δηλώσεις Ερντογάν
«Για μια νέα εποχή που αρχίζει» έκανε λόγο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έπειτα από την πύρρειο νίκη που σημείωσε στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Όπως είπε, «το δημοψήφισμα τελείωσε, οι συζητήσεις του χθες μπαίνουν στο παρελθόν», υπογραμμίζοντας πως «οι μεταρρυθμίσεις θα ισχύσουν από το 2019, με τις εκλογές στο νέο σύστημα διακυβέρνησης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το αποτέλεσμα της κάλπης δείχνει ότι «το τουρκικό έθνος αγκαλιάζει αυτήν την αλλαγή», προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια «ιστορική απόφαση» που οδηγεί στην «πιο σημαντική μεταρρύθμιση στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας».
Πανηγυρισμοί από τους οπαδούς του Ερντογάν
"Ναι" από την τουρκική διασπορά, "Όχι" από τους Τούρκους της Ελλάδας
Eναντίον της προτεινόμενης πολιτικής μεταρρύθμισης στην Τουρκία τάχθηκε η πλειοψηφία των απόδημων Τούρκων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα πρώτα σχετικά αποτελέσματα.
Με καταμετρημένο το 63,4% των ψήφων στη χώρα μας το "Ναι" λαμβάνει 20,8% (106 ψήφους, ενώ το "Όχι" 79,2% (403 ψήφους).
Αντίθετη είναι η εικόνα στις άλλες χώρες του κόσμου όπου ψήφισαν οι Τούρκοι υπήκοοι, καθώς το 60% από αυτούς ψήφισε "Ναι".
Νομιμοποιείται η νοθεία - επανακαταμέτρηση ζητάει η αντιπολίτευση
Το Ανώτατο Συμβούλιο της Εκλογικής Επιτροπής, υπεύθυνο για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αποφάσισε ήδη κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας να νομιμοποιήσει ως αποδεκτά τα ψηφοδέλτια που δεν φέρουν σφραγίδα. Η απόφαση αυτή, σε σχέση με τα κοινώς αποδεκτά δεδομένα που θεωρούν μία έντιμη εκλογική διαδικασία στη Δύση, αφήνει απίστευτο περιθώριο για οποιαδήποτε νοθεία του αποτελέσματος.
Ήδη η αντιπολίτευση στην Τουρκία έχει προβεί σε σχετικές καταγγελίες, επισημαίνοντας ότι η εκλογική διαδικασία στο δημοψήφισμα δεν νομιμοποιείται μετά από τέτοια διαδικασία. Συγκεκριμένα το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, θεωρεί ότι η απόφαση της εφορευτικής επιτροπής να κάνει δεκτά ασφράγιστα ψηφοδέλτια θα προκαλέσει "σοβαρό πρόβλημα νομιμότητας" στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και ζητάει την επανακαταμέτρηση του 60% των ψήφων!
«Η Ανώτερη Εφορευτική Επιτροπή απέτυχε, καθώς επέτρεψε να διαπραχθεί απάτη» δήλωσε χαρακτηριστικά, ο αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος, Μπουλέντ Τεζτζάν. Κατήγγειλε επίσης, ότι «διαπράχθηκαν παράνομες ενέργειες υπέρ της τουρκικής κυβέρνησης».
Γιλντιρίμ: "Αυτή ήταν η καλύτερη απάντηση στους Κούρδους αυτονομιστές και τους εχθρούς της Τουρκίας"
Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε απόψε ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που διεξήχθη σήμερα στην Τουρκία είναι η καλύτερη απάντηση σε εκείνους που βρίσκονται πίσω από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου στην Τουρκία.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, το αποτέλεσμα υπέρ του "ναι" είναι η καλύτερη απάντηση στους Κούρδους αυτονομιστές και όλες τις ξένες δυνάμεις που είναι εχθρικά διακείμενες προς την Τουρκία.
Μιλώντας από τα κεντρικά του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην Άγκυρα, ενώπιον πλήθους υποστηρικτών, ο Γιλντιρίμ τόνισε ότι τώρα θαα προχωρήσει στις απαραίτητες προετοιμασίες για τη διεξαγωγή εκλογών το 2019.
Το κρίσιμο δημοψήφισμα
Οι Τούρκοι πολίτες προσήλθαν στις κάλπες προκειμένου να αποδεχθούν ή να απορρίψουν εκείνες τις συνταγματικές αλλαγές οι οποίες θα οδηγήσουν την Τουρκική Δημοκρατία σε ένα μυώδες και αυταρχικότερο προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης με κατάργηση του θεσμού του πρωθυπουργού.
Η παγκόσμια κοινότητα διερωτάται αν την επομένη του δημοψηφίσματος η Τουρκία θα είναι μία ακόμη «ανατολική» Δημοκρατία με προεδρικές εξουσίες τύπου Πούτιν και χωρίς σύστημα εξισορρόπησης και ελέγχου της ισχύος του προέδρουΗ παγκόσμια κοινότητα διερωτάται αν την επομένη του δημοψηφίσματος η Τουρκία θα είναι μία ακόμη «ανατολική» Δημοκρατία με προεδρικές εξουσίες τύπου Πούτιν και χωρίς σύστημα εξισορρόπησης και ελέγχου της ισχύος του προέδρου.
Οι παρατηρητές ωστόσο επιμένουν πως το κυρίαρχο ερώτημα είναι το εάν από τη Δευτέρα 17 Απριλίου, η Τουρκία θα έχει διολισθήσει για τα καλά σε ένα καθεστώς «Σουνιτικού Ιράν».
Αν δηλαδή στην Άγκυρα θα νομιμοποιηθεί, με την ψήφο της κοινωνίας, το πλαίσιο διακυβέρνησης που θα θυμίζει έντονα την σουνιτική εκδοχή ενός θεοκεντρικού καθεστώτος που θα καθοδηγείται από ένα κέντρο, το Προεδρικό Μέγαρο και από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον του Ταγίπ Ερντογάν.
Περισσότερος ή λιγότερος αυταρχισμός
Όπως επισημαίνει και ο Τούρκος καθηγητής πολιτικών επιστημών Τσενγκίζ Ακτάρ στην υπό κυκλοφορία τεύχος της διπλωματικής επιθεώρησης Foreign Affairs (http://www.foreignaffairs.gr/articles/71234/cengiz-aktar/les-consequences-de-la-faillite-de-la-politique-etrangere-de-la) το ζήτημα που προκύπτει ως προς την Τουρκία είναι ανεξάρτητο από το τελικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα έρθει εκ των υστέρων να νομιμοποιήσει πανηγυρικά ή λιγότερο πανηγυρικά μία πολιτική επιλογή που αποσπά την Τουρκία από ένα δυτικοκεντρικό σύστημα και την τοποθετεί εκ νέου στο ασταθές και βουρκώδες περιβάλλον της Εγγύς και Μέσης ΑνατολήςΚατά τον καθηγητή η γειτονική αυτή χώρα ήδη έχει εισέλθει σε ένα μονοπάτι χωρίς γυρισμό που την οδηγεί όλο και πιο βαθειά στην «Αποδυτικοποίησή της». Αυτή η πορεία έχει πολλές συνέπειες. Τόσο ως προς την θέση της Τουρκίας στον ευρωπαϊκό χώρο ή καλύτερα ως προς τις σχέσεις της με την Δύση γενικότερα αλλά τόσο και ως προς την πορεία της εντός του ΝΑΤΟ και το πλέγμα των στρατιωτικών και γεωστρατηγικών υποχρεώσεών της που απορρέουν από αυτό.
Με λίγα λόγια το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα έρθει εκ των υστέρων να νομιμοποιήσει πανηγυρικά ή λιγότερο πανηγυρικά μία πολιτική επιλογή που αποσπά την Τουρκία από ένα δυτικοκεντρικό σύστημα όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την τοποθετεί εκ νέου στο ασταθές και βουρκώδες περιβάλλον της Εγγύς και Μέσης Ανατολής.
Η θεοκρατική άποψη του συστήματος εξουσίας Ερντογάν ως προς τα πολιτικά χαρακτηριστικά του ταυτίζεται με εκείνα τα καθεστώτα που έχουν επιβληθεί στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, Ρωσικής Ομοσπονδίας συμπεριλαμβανομένης.
Καθεστώτα που ναι μεν διατηρούν το πολιτικό άλλοθι της διεξαγωγής εκλογών αλλά που ταυτοχρόνως ασκούν έναν πλήρη έλεγχο με αυταρχισμό και ανελεύθερες διαδικασίες στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή.
Σε αυτές τις ανατολικού τύπου Δημοκρατίες έχει οδηγηθεί η Τουρκία, με σταθερά βήματα κατά την τελευταία δεκαετία αλλά με μία αιφνιδιαστική και καταλυτική επιτάχυνση μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ηςΙουλίου του 2016 και του αντιπραξικοπήματος που επακολούθησε.
Η κατάρρευση του «δόγματος Νταβούτογλου»
Πριν από μία δεκαετία η Τουρκία διέθετε μία πολιτική πυξίδα η οποία σε γενικές γραμμές περιλαμβανόταν στο περίφημο «δόγμα Αχμέτ Νταβούτογλου».
Κατά το δόγμα αυτό η Τουρκία θα εξύφαινε ένα πλέγμα διεθνών σχέσεων που θα οδηγούσε σε «μηδενικά προβλήματα με όλους τους γείτονές της»Κατά το δόγμα αυτό η Τουρκία θα εξύφαινε ένα πλέγμα διεθνών σχέσεων που θα οδηγούσε σε «μηδενικά προβλήματα με όλους τους γείτονές της». Αυτή η πορεία καθοριζόταν από μία κεντρική ιδέα που αναβάθμιζε την Τουρκία σε βασικό παράγοντα σε μία περιοχή που γεωγραφικά συνέπιπτε με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και γεωστρατηγικά κάλυπτε όλον τον Μεσαίο Χώρο, από τους Ουϊγούρους της Κίνας έως τον Αντλαντικό.
Το «δόγμα» δηλαδή έκφραζε μία μεγαλομανή άποψη πως για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο πρέπει να ερωτηθεί η Τουρκία.
Το δόγμα αυτό κατέρρευσε χρονικά με την έκρηξη της Αραβικής Άνοιξης και πολιτικά μετά την απόφαση «στροφή» του Ταγίπ Ερντογάν να οικοδομήσει ένα προσωποκεντρικό και οικογενειακοκρατούμενο κράτος με πλήρη έλεγχο της Οικονομίας, του Στρατού, των Μυστικών Υπηρεσιών και της Δικαιοσύνης. Τότε ο Ταγίπ Ερντογάν χάραξε την προσωπική του στρατηγική που τον οδήγησε σταδιακά στην διαμόρφωση συνθηκών ρήξης με όλους τους γείτονές του. Από την έκρηξη του πολέμου στην Συρία η Άγκυρα με σκοτεινές διασυνδέσεις και υπόγειες διαδρομές στήριξε με όπλα και κεφάλαια τους πυρήνες της διεθνούς Τζιχάντ. Είναι η Άγκυρα που επιχείρησε να αυτοχρηστεί «Προστάτης του Σουνιτισμού» έναντι των Σιιτών και άλλων ισλαμικών δογμάτων. Είναι Η Τουρκία που συμμάχησε με την Χαμάς για να συγκρουστεί με το Ισραήλ (υπόθεση Μαβί Μαρμαρά). Είναι ο Ταγίπ Ερντογάν που οδήγησε την χώρα του σε ρήξη με το Ιράν από την στιγμή που οι επιλογές του αμφισβητούσαν την ζώνη επιρροής της Τεχεράνης στην Εγγύς και Μέση Ανατολή.
Η Τουρκία στα τέσσερα
Η πολιτική του νέο-οθωμανισμού με στοιχεία πολιτικού Ισλάμ και με την προσωπική σφραγίδα του Ταγίπ Ερντογάν οδήγησε την Τουρκία παραμονές δημοψηφίσματος σε μία εξαιρετικά ασταθή αλλά εσωτερική γεωγραφία.
Επί της ουσίας η χώρα είναι διαιρεμένη σε τέσσερα διακριτά κομμάτια. Το 1ο σπάραγμα αφορά το κουρδικό στοιχείο το οποίο μετά τις διώξεις, τις εκκαθαρίσεις επί του εδάφους, το αμείλικτο κυνηγητό σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο έχει πλέον αυτονομηθεί και τοποθετηθεί απέναντι στην «λύση Ερντογάν».
Το 2ο σπάραγμα αφορά το κεμαλικό-ευρωπαϊκό κομμάτι της δυτικής Τουρκίας και περιλαμβάνει την παραλιακή ζώνη από τα Δαρδανέλια στην Αττάλεια και την ευρωπαϊκή Τουρκία. Αυτές οι περιοχές τοποθετούνται αναφανδόν κατά του Ερντογάν.
Το 3ο σπάραγμα αφορά το κεντρικό κομμάτι και την Μαύρη θάλασσα. Εκεί το κυβερνών κόμμα του ΑΚΡ και οι σύμμαχοί τους, οι ακροδεξιοί και οι «Γκρίζοι Λύκοι» διαθέτουν την πλειοψηφία.
Το 4ο σπάραγμα έχει να κάνει με την ίδια την Κωνσταντινούπολη, η οποία από μόνη της είναι μία ολόκληρη χώρα. Με 17 εκατομμύρια κατοίκους η Πόλη είναι διαιρεμένη σε δύο ισόποσα ποσοστά.
Η μάχη για το 20%
Εκ της πολιτικής ιστορίας ωστόσο προκύπτει πως την τελική απόφαση την λαμβάνει εκείνος ο Τούρκος ψηφοφόρος ο οποίος όταν βρεθεί πάνω από την κάλπη επιλέγει το πρόσωπο ή το κόμμα του ισχυρούΌπως επισημαίνει το σύνολο των δημοσκόπων και αναλυτών που δεν εμπλέκονται σε προπαγανδιστικούς μηχανισμούς (πράγμα δύσκολο έως και αδύνατο) η προεκλογική μάχη του Ταγίπ Ερντογάν στόχευσε ένα κοινό που κινείται αυτόνομα και δεν αποτελεί κατά τεκμήριο στοιχείο εκλογικής πελατείας. Πρόκειται για το 20% των ψηφοφόρων από το οποίο και θα εξαρτηθεί η τελική έκβαση της αναμέτρησης.
Εκ της πολιτικής ιστορίας ωστόσο προκύπτει πως την τελική απόφαση την λαμβάνει εκείνος ο Τούρκος ψηφοφόρος ο οποίος σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια και ανεξάρτητα από πολιτικές πεποιθήσεις, όταν βρεθεί πάνω από την κάλπη επιλέγει το πρόσωπο ή το κόμμα του ισχυρού.
Αυτό το στοιχείο θα είναι επίσης καθοριστικό για την διαμόρφωση του τελικού μετεκλογικού συσχετισμού.
Ερντογάν: Το δημοψήφισμα είναι μια ψηφοφορία για το μέλλον της Τουρκίας
Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση που θα ενισχύσει τις εξουσίες του προέδρου είναι μια ψηφοφορία για το μέλλον της Τουρκίας, δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Θεού θέλοντος, το έθνος μας, εδώ και στο εξωτερικό, θα προχωρήσει προς το μέλλον απόψε, κάνοντας την προσδοκόμενη επιλογή» είπε ο Ερντογάν αφού άσκησε το εκλογικό δικαίωμά του στην Κωνσταντινούπολη. Ο Τούρκος πρόεδρος υπογράμμισε ότι το δημοψήφισμα δεν είναι μια «συνήθης» εκλογική διαδικασία και ότι στόχος του είναι να αλλάξει το σύστημα διακυβέρνησης.
Μπιναλί Γιλντιρίμ: «Η ετυμηγορία του λαού θα γίνει σεβαστή»
Η Τουρκία ψηφίζει σήμερα υπέρ ή κατά της ενίσχυσης των εξουσιών του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ένα κρίσιμης σημασίας δημοψήφισμα, η έκβαση του οποίου μπορεί να αναδιαμορφώσει το πολιτικό σύστημα της χώρας και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με τη Δύση.
Ο Tούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ διαβεβαίωσε αφού ψήφισε στη Σμύρνη πως «η ετυμηγορία του λαού θα γίνει σεβαστή», όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Κιλιντσάρογλου: Στο δημοψήφισμα κρίνεται η μοίρα της χώρας
Το σημερινό δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση θα κρίνει «τη μοίρα της Τουρκίας» δήλωσε ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου αφού ψήφισε σε εκλογικό κέντρο στην Άγκυρα.
«Σήμερα τίθεται σε ψηφοφορία η μοίρα της Τουρκίας. Όλοι οι συμπολίτες μας θα πάνε στις κάλπες και θα ψηφίσουν υπεύθυνα» είπε ο Κιλιντσάρογλου.
Οι πρώτες εικόνες από την διαδικασία του δημοψηφίσματος:
Πυροβολισμοί σε εκλογικό κέντρο - Δύο νεκροί
Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλος ένας τραυματίστηκε από ανταλλαγή πυροβολισμών που σημειώθηκε μεταξύ δύο ομάδων λόγω των διαφορετικών πολιτικών απόψεών τους, σε εκλογικό κέντρο στη νοτιοανατολική επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Doğan.
Το περιστατικό συνέβη σε ένα σχολείο που χρησιμοποιείται ως εκλογικό κέντρο στο χωριό Yabanardı της επαρχίας Çermik του Ντιγιάρμπακιρ.
Τα δύο θύματα υπέκυψαν στα τραύματά τους στον δρόμο προς το νοσοκομείο. Ο γιος του επικεφαλής του χωριού, άνοιξε πυρ μετά τη διαφωνία που είχε σε μια πολιτική συζήτηση.http://www.zougla.gr/kosmos/article/pirios-niki-tou-erntogan