Γιατί οι Καταλανοί θέλουν να αποσχιστούν από την Ισπανία; Γιατί αντιδρά με αυτό τον βίαιο εναντίον τους τρόπο η κυβέρνηση του Ραχόι; Και γιατί σιωπά η ΕΕ;
Οι αυτονομιστές στην Καταλονία, επιμένουν ότι ασκούν το θεμελιώδες δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και επικαλούνται τα μαύρα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο, που έστελνε στη φυλακή τους Καταλανούς εθνικιστές κι απαγόρευε να χρησιμοποιείται η διάλεκτός τους.
Οι πραγματικοί όμως λόγοι που ωθούν τους Καταλανούς να επιδιώκουν την απόσχισή τους από την Ισπανία είναι κυρίως οικονομικοί. Η περιοχή είναι πλούσια -μεγάλες βιομηχανίες, χημικές, φαρμάκων και άλλες, έχουν την έδρα τους εκεί- και 16 δισ ευρώ ετησίως (περίπου το 8% των οικονομικών της επιδόσεων) συνεισφέρει στα ισπανικά κρατικά ταμεία.
«Η Καταλονία πληρώνει μεγάλα ποσά στη Μαδρίτη, αλλά παίρνει πολύ λίγα ανταλλάγματα», λένε οι αυτονομιστές.
– Η Καταλονία είναι πρώτη εξαγωγική περιφέρεια της Ισπανίας, με βιομηχανία και έρευνα αιχμής και υψηλές επιδόσεις στον τουριστικό κλάδο.
– Αντιστοιχεί στο 19% του ισπανικού ΑΕΠ οριακά υψηλότερα, ακόμη και από την πρωτεύουσα, Μαδρίτη (18,9%).
– Είναι τέταρτη στην κατάταξη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (28.600 ευρώ έναντι 24.000 ευρώ που είναι ο μέσος όρος της χώρας), πίσω από τη Μαδρίτη, τη Χώρα των Βάσκων και τη Ναβάρα.
– Το ποσοστό της ανεργίας, είναι μικρότερο από την υπόλοιπη χώρα: 13,2% για το δεύτερο τρίμηνο 2017 έναντι 17,2% σε εθνικό επίπεδο.
– Περισσότερα από 18 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν την Καταλονία το 2016, το ένα τέταρτο του συνόλου των τουριστών που επισκέφτηκαν την Ισπανία.
– Πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν την έδρα τους στη Βαρκελώνη: η εταιρεία ειδών ένδυσης Mango, η τρίτη ισπανική τράπεζα CaixaBank, ο κολοσσός του φυσικού αερίου Gas Natural, ο όμιλος των εθνικών οδών Abertis, ο οίκος αρωμάτων Puig (ιδιοκτήτης των Nina Ricci, Paco Rabanne, Jean-Paul Gaultier).
Η ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
Το σχέδιό τους, όμως, να γίνει η Καταλονία νέο μέλος της Ε.Ε. φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Η Κομισιόν απέφυγε ως τώρα να πάρει θέση στη διαμάχη. Νομικοί επισημαίνουν ότι η Καταλονία θα πρέπει να υποβάλει αίτημα ένταξης στην ΕΕ, το οποίο θα πρέπει να επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη. Κάτι τέτοιο, όμως, αναμένεται να προσκρούσει στο βέτο της Ισπανίας, που δεν θέλει να ανοίξει την όρεξη των Βάσκων.
Αλλά ούτε η Ιταλία, το Βέλγιο και η Γαλλία θα ήθελαν να ενισχύσουν τους αυτονομιστές στη βόρεια Ιταλία, στη Φλάνδρα και την Κορσική αντίστοιχα.
Αν, λοιπόν, η Καταλονία δεν γίνει μέλος της ΕΕ, τότε η οικονομία της θα δεχθεί ισχυρότατο πλήγμα, αφού θα μείνει εκτός ευρώ και θα χάσει την πρόσβαση στην Κοινή Αγορά και ως εκ τούτου την ελεύθερη ανταλλαγή αγαθών, υπηρεσιών και εργατικού δυναμικού με την υπόλοιπη Ευρώπη. Κι αυτός είναι ο λόγος που πολλές μεγάλες επιχειρήσεις προειδοποίησαν ήδη την καταλανική κυβέρνηση ότι σε περίπτωση απόσχισης από την Ισπανία θα μεταφέρουν αλλού τις μονάδες παραγωγής τους.
Όλα αυτά φυσικά ενισχύουν την επιχειρηματολογία της Μαδρίτης, η οποία υποστηρίζει ότι οι οικονομικές επιδόσεις της περιφέρειας μπορεί να συρρικνωθούν κατά 25%-30%. Κι αυτό θα σημάνει διπλασιασμό των ποσοστών ανεργίας, όπως τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Λουϊς Ντε Γκίντος.