Πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι οι εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου στην ισπανική επαρχία θα έχουν προσέλευση ρεκόρ, καθώς το 84,6% αυτών που απάντησαν, δήλωσαν ότι αναμφίβολα θα πάνε να ψηφίσουν. Σημειωτέον ότι αντίστοιχη έρευνα για τις εκλογές του 2015 είχε προβλέψει συμμετοχή 68.6% των ψηφοφόρων, ποσοστό που τελικά έφτασε στο 77.4%.
Η έρευνα δείχνει μία πτωτική τάση για τα αυτονομιστικά κόμματα, που προβλέπεται να χάσουν 5 έδρες στο καταλανικό κοινοβούλιο, το οποίο έχει συνολικά 135 έδρες. Ταυτόχρονα το κόμμα Ciudadanos είναι πιθανό να λάβει το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων, παρ’ όλο που ένας συνασπισμός ενωτικών κομμάτων δεν θα είχε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Αυτά τα σενάρια δημιουργούν ένα ρευστό και πολύπλοκο μετεκλογικό πεδίο και για τα δύο πολιτικά στρατόπεδα.
Η έρευνα δείχνει μία πτωτική τάση για τα αυτονομιστικά κόμματα, που προβλέπεται να χάσουν 5 έδρες στο καταλανικό κοινοβούλιο, το οποίο έχει συνολικά 135 έδρεςΤην ίδια ώρα ο Οριόλ Γιουνκέρας, ηγέτης του κόμματος ERC (Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας), βρίσκεται προφυλακισμένος, μαζί με άλλους αυτονομιστές ηγέτες. Τη Δευτέρα ωστόσο, η Δικαιοσύνη άφησε ελεύθερα με περιοριστικούς όρους, όπως απαγόρευση εξόδου από την χώρα, άλλα έξι στελέχη του αυτονομιστικού κινήματος.
Αυτό δημιουργεί μία χωρίς προηγούμενο κατάσταση για όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων και των ενωτικών, που δεν φαίνονται να επικροτούν μία προεκλογική εκστρατεία με φυλακισμένους αντιπάλους.
Από την προεκλογική καμπάνια θα απουσιάσει κατά τα φαινόμενα και ο αποπεμφθείς πρόεδρος της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν, ο οποίος έχει καταφύγει στο Βέλγιο για να αποφύγει τη σύλληψη. Την Τρίτη το Ανώτατο Δικαστήριο απέσυρε το διεθνές ένταλμα σύλληψης για τον πρώην πρόεδρο και για τέσσερα μέλη της κυβέρνησης, που έχουν καταφύγει μαζί του στις Βρυξέλλες, επισημαίνοντας ότι όλοι εμφανίζονται διατεθειμένοι να επιστρέψουν στην Ισπανία.
Τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας ευελπιστούν ότι θα κινητοποιήσουν τους πολίτες για να συμμετέχουν στις εκλογές, ως διαμαρτυρία για την επιβολή του άρθρου 155 του ισπανικού Συντάγματος, που ανέστειλε στην πράξη την αυτονομία της επαρχίας και επέβαλε τη διαχείριση των εσωτερικών της υποθέσεων από την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης.
Με αυτά τα δεδομένα, τα κόμματα που στηρίζουν την ανεξαρτησία της Καταλονίας εκτιμάται ότι μεταξύ άλλων θα θέσουν ζήτημα για την «ποιότητα της Δημοκρατίας στην Ισπανία», ενώ ο Πουτζντεμόν θα εμφανιστεί ως ο «νόμιμος πρόεδρος της Καταλονίας». Σημειώνεται ότι σε αντίθεση με το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των αυτονομιστών την 1η Οκτωβρίου, το οποίο σημαδεύτηκε από την αστυνομική βία, οι εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου αναγνωρίζονται από τη διεθνή κοινότητα, η οποία αναμένει αποκλιμάκωση της έντασης.
Σε κάθε περίπτωση οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας θα μπορούν να επιλέξουν μεταξύ του ERC, του ακροαριστερού CUP ή του Junts per Catalunya, ενός νέου πολιτικού σχηματισμού του οποίου ηγείται ο Κάρλες Πουτζντεμόν. Οι επικεφαλής των κομμάτων που στηρίζουν την ανεξαρτησία εμφανίζονται διασπασμένοι, καθώς τις τελευταίες ώρες εκτοξεύονται αλληλοκατηγορίες για την πολιτική γραμμή που ακολουθούν.
Από την πλευρά τους τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της παραμονής στην Ισπανία έχουν δουλέψει σκληρά για να κινητοποιήσουν τους Καταλανούς πολίτες που δεν επιθυμούν την απόσχιση, αλλά έχουν παραδοσιακά ισχνή παρουσία στα κοινά και υπολείπονται των πιο «ζωηρών» αυτονομιστών. Παρ’ όλα αυτά τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο οι μεγάλες διαδηλώσεις αντίδρασης εναντία στο δημοψήφισμα έχουν αφήσει μια σημαντική παρακαταθήκη, που ίσως αποτυπωθεί στις κάλπες.
Ρόλο - κλειδί στο μετεκλογικό σκηνικό θα παίξει η στάση του συγγενικού κόμματος Podemos, του αριστερού Πάμπλο Ιγκλέσιας, Cat en Comu, το οποίο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φαίνεται να συγκεντρώνει 9 έδρες. Αν το κόμμα που πρόσκειται στον Ιγκλέσιας συμφωνήσει να στηρίξει τον συνασπισμό κομμάτων που τάσσεται υπέρ της ενότητας της Ισπανίας, τότε οι αυτονομιστές θα υποστούν συντριπτική ήττα.
Σε κάθε περίπτωση, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας προ ημερών είχε επιτεθεί στους αυτονομιστές, κατηγορώντας τους ότι «υποσχέθηκαν κάτι που γνώριζαν ότι ήταν ψέματα».
Ρόλο - κλειδί στο μετεκλογικό σκηνικό θα παίξει η στάση του συγγενικού κόμματος Podemos, του αριστερού Πάμπλο Ιγκλέσιας, Cat en Comu, το οποίο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φαίνεται να συγκεντρώνει 9 έδρεςΤο Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι που εκπροσωπείται στην Καταλονία, ουσιαστικά έχει αποδυναμωθεί, καθώς στην έρευνα καταλαμβάνει την τελευταία θέση με μόλις 7 έδρες, επίδοση αρκετά χαμηλότερη και από τις εκλογές του 2015. Την πρώτη θέση φαίνεται να κερδίζει το κεντροδεξιό κόμμα Ciudadanos με 31-32 έδρες και ποσοστό 22,5%. Αν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν, το κεντροδεξιό κόμμα αναμένεται να καταλάβει κομβικό ρόλο όχι μόνο στην Καταλονία αλλά και στις πολιτικές εξελίξεις στην κεντρική πολιτική σκηνή στην Ισπανία, με τον Μαριάνο Ραχόι να βρίσκεται πλέον σε πολύ δύσκολη θέση.
Το αποτέλεσμα των εκλογών θα κρίνει το μέλλον της Καταλονίας, ωστόσο η επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Η ανάκτηση της αυτονομίας της Καταλονίας, μετά την επιβολή του άρθρου 155, δεν θα γίνει την επόμενη μέρα, ακόμη και αν ηττηθεί ο συνασπισμός των κομμάτων που στηρίζουν την απόσχιση.
Το πιθανότερο είναι πως σε περίπτωση που οι αυτονομιστές δεν καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, τότε σε πρώτη φάση θα υποχωρήσουν από το αίτημα τους για ανεξαρτησία της περιοχής, κάτι που έχει αφήσει να εννοηθεί και ο αυτονομιστής ηγέτης Αρτούρ Μας. Ωστόσο το πρόβλημα θα παραμείνει, καθώς με την πρώτη ευκαιρία το ζήτημα θα επανέλθει.
Η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι επιθυμεί αρχικά να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και το κλίμα στην περιοχή, για να αποκατασταθεί η οικονομική βλάβη που έχει υποστεί στο σύνολο της η Ισπανία, λόγω της κρίσης στην Καταλονία. Ο Μαριάνο Ραχόι και ο ηγέτης των σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσες, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύονται στον ισπανικό Τύπο, επεξεργάζονται ήδη νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα διασφαλίσουν εν μέρει την «τάξη» στην Καταλονία. Το μόνο βέβαιο είναι πως η επόμενη μέρα στην Καταλονία θα κυριαρχείται από αβεβαιότητα, γεγονός που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στην Ισπανία.