Η τρικυμία που έχει προκαλέσει στην κυβέρνηση η επανέναρξη των πλειστηριασμών «αναγκάζει» πολλά από τα στελέχη της να κάνουν δηλώσεις τις οποίες θα υποχρεωθούν στο άμεσο μέλλον να ανακαλέσουν. Και όπως πάντα, όταν έρθει εκείνη η ώρα, θα βρουν δικαιολογίες στα λάθη των προηγούμενων κυβερνήσεων και στην κρισιμότητα της κατάστασης.
Μέχρι και κοινωνικούς λόγους θα επικαλεστούν – όπως έκανε ήδη ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος – για να πείσουν το, μέχρι πρότινος, πιστό τους ακροατήριο. Ταυτόχρονα, βέβαια, δηλώνουν ότι δεν απομακρύνονται από το σύνθημα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», εννοώντας προφανώς ότι οι «αριστεροί» πλειστηριασμοί είναι καλοί ή ότι οι δεκάδες χιλιάδες πλειστηριασμοί που θα γίνουν το 2018 και το 2019 θα αφορούν μόνο σπίτια πλουσίων. Η κυβέρνηση δηλώνει επίσης ευαισθητοποιημένη στο θέμα των πλειστηριασμών και ότι η πρώτη κατοικία προστατεύεται με τους νόμους Κατσέλη-Σταθάκη.
Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Όπως έχει επανειλημμένα τονίσει το Liberal, η κυβέρνηση εδώ και πολύ καιρό αναζητά ένα στήριγμα να κρατηθεί βλέποντας το τσουνάμι των πλειστηριασμών να πλησιάζει απειλητικά. Νόμιζε ότι το βρήκε στη «συμφωνία κυρίων» με τις τράπεζες για ένα άτυπο μορατόριουμ για ακίνητα έως 300.000 ευρώ. Από την ημέρα που οι τραπεζίτες συμφώνησαν ξεκίνησε μία εκστρατεία με... παραμύθια και δράκους, για να πειστεί η κοινή γνώμη ότι η α' κατοικία προστατεύεται μέχρι τα 300.000 ευρώ.
Όμως οι τράπεζες από την αρχή ξεκαθάρισαν ότι το μορατόριουμ θα ισχύσει μέχρι το τέλος του έτους, μόνο δηλαδή για τον πρώτο μήνα λειτουργίας της πλατφόρμας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Οι ίδιες οι τράπεζες έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να ξεκινήσουν από τα ακριβά και «marketable» ακίνητα, ήτοι αυτά που συγκεντρώνουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πουληθούν. Διότι σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει οι ίδιες να... παίρνουν πάνω τους τα ακίνητα, κάτι που θέλουν να αποφύγουν.
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, η κυβέρνηση στηρίζει τις υποσχέσεις της σε ένα «παραμύθι», καθώς όλοι γνωρίζουν ότι το... έργο δεν βγαίνει. Οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να μειώσουν πολύ πιο δραστικά τα «κόκκινα» δάνεια, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της ΕΚΤ. Τα stress tests πλησιάζουν, το νέα λογιστικά πρότυπα το ίδιο και ήδη, οι ελληνικές τράπεζες έχουν αναθεωρήσει τους τριετείς στόχους σε μια προσπάθεια να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των εποπτικών αρχών και στην ουσία να επιβιώσουν.
Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα δούμε πλειστηριασμούς για ακίνητα όλων των ειδών. Μεγάλα, μικρά, ακριβά και φθηνά. Εξοχικές κατοικίες, βίλες και μικρότερα διαμερίσματα, αν χρειαστεί. Στην ανάγκη να επιτευχθούν οι στόχοι και να μην υπάρξει νέα τραπεζική κρίση, οι πλειστηριασμοί θα «εξαπλωθούν».
Οι δανειστές, από την πλευρά τους έχουν ζητήσει την πλήρη απελευθέρωση του πλαισίου, ακόμη και την κατάργηση του νόμου Κατσέλη στο τέλος του 2018. Παράλληλα, έχουν ζητήσει τη διενέργεια τουλάχιστον 18.000 πλειστηριασμών μέσα στο 2018, με στόχο ακόμη και να διπλασιαστούν το 2019, πλησιάζοντας ακόμη περισσότερο στα προ κρίσης επίπεδα. Σημειώνεται ότι το 2009 έγιναν πάνω από 50.000 πλειστηριασμοί.
Τράπεζες και δημόσιο θα προσπαθήσουν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να εισπράξουν πάνω από 10 δισ. ευρώ μέσω πλειστηριασμών που θα γίνονται με το.. πάτημα ενός κουμπιού. Σταδιακά θα φτάσουμε στο σημείο να βγαίνουν στο σφυρί έως και 2.000 ακίνητα το μήνα.
Η λειτουργικότητα της εφαρμογής είναι αυτή που θα κρίνει την επιτυχία του εγχειρήματος. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο, εκτιμάται ότι το σύστημα θα μπορεί να «σηκώνει» περίπου 7 στους 10 πλειστηριασμούς, με αποτέλεσμα μόνο 3 να διενεργούνται με φυσική παρουσία. Με δεδομένο ότι οι τράπεζες καλούνται να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια κατά σχεδόν 38 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία, τα 7-8 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να εισπράξουν μέσω πλειστηριασμών αντιστοιχεί σχεδόν στο 20% του συνολικού στόχου.
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη