ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΡ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ.Ε.ΔΡΟΥΓΟΣ
Athanasios Drougos
Σχετικά με τις προτεινόμενες αντιδράσεις μας στις Τουρκικές προκλήσεις (άραγε τι πρέπει να γίνει για να το θεωρήσουμε εχθρική ενέργεια και όχι πρόκληση;), παρακάτω γράφω κάποιες σκέψεις μου.
1) Σε πολιτικό επίπεδο, δυστυχώς δεν είμαστε το πολιτικό μέγεθος που μπορεί να επιβάλει την άποψή του, και σε περίπτωση που αυτό δεν γίνει τότε να μπορεί να αναλάβει τις ενέργειες εκείνες που θα οδηγούσαν σε πολιτικές πιέσεις τέτοιας έντασης, που θα έκαναν τον αντίπαλο να αναθεωρήσει τις θέσεις και τις ενέργειές του.
Γι’ αυτό το λόγο όμως είμαστε μέλη Διεθνών Οργανισμών, και συγκεκριμένα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Προκειμένου αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς να το πετύχουμε μέσω των Διεθνών Οργανισμών.
Απαιτείται λοιπόν πλήρης διπλωματική κινητοποίηση με εμπλοκή ισχυρών δυνάμεων.
2) Στο μεν ΝΑΤΟ θα μπορούσαμε να καταστήσουμε σαφές ότι εφόσον δεν ασκηθούν πολιτικές πιέσεις στην Τουρκία ώστε αυτή να αλλάξει στάση, στο εξής θα μπλοκάρουμε κάθε διαδικασία και κάθε λήψη απόφασης, με το επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε οτιδήποτε με μια χώρα που ασκεί εχθρικές ή τουλάχιστον προκλητικές ενέργειες εις βάρος μας (θυμίζω ότι στο ΝΑΤΟ απαιτείται ομοφωνία στα πάντα
3) Στη δε ΕΕ θα μπορούσαμε να ζητήσουμε την άσκηση εμπάργκο και την αναστολή συμφωνιών με την Τουρκία, καθώς και χρηματοδοτήσεων προς αυτή, με το επιχείρημα ότι οι ενέργειες εναντίον ενός κράτους-μέλους της ΕΕ θεωρούνται ενέργειες εναντίον του συνόλου της ΕΕ.
Και μου κάνει τρομερή εντύπωση που η διπλωματία μας δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί την γενικότερη δυσφορία κατά του Ερντογάν, ειδικότερα δε των ΗΠΑ.
Αυτό που είπε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ότι φοβάται ατύχημα στο Αιγαίο, καλό θα ήταν να το αξιοποιήσει η διπλωματία μας και να επισημάνει ότι πράγματι βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός ατυχήματος, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.
Και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει η διπλωματία μας να επιχειρηματολογεί όχι μόνο με όρους δικαίου και νομίμου, αλλά κυρίως με όρους συμφερόντων των Συμμάχων και Εταίρων μας.
Για εκείνους αυτό που έχει σημασία είναι το συμφέρον τους και όχι το δίκαιο ή το νόμιμο.
Αυτά έχουν αξία μόνο όταν συμφωνούν με το συμφέρον τους, αλλιώς είναι «έπεα πτερόεντα» (στη δημοτική, λόγια που πετάνε στον αέρα).
Αυτά περί συμφέροντος και ηθικής δεν είναι καινούργια, ο Θουκυδίδης τα είπε αιώνες πριν.
Ότι δηλαδή το δίκαιο και την ηθική τα επικαλείται ο αδύναμος, ενώ ο ισχυρός επικαλείται τη δύναμή του.
Για τον ισχυρό το δίκαιο και η ηθική δίνουν απλώς νομιμοποίηση στις ενέργειές του.
4) Για να μπορέσουμε όμως να αναλάβουμε τέτοιες ενέργειες, θα έπρεπε να έχουμε καλλιεργήσει καλές σχέσεις με τους Συμμάχους και Εταίρους μας, και φυσικά να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας απέναντί τους.
Όχι να θυμόμαστε πως είμαστε μέλη των Διεθνών Οργανισμών μόνο όταν έχουμε την ανάγκη τους.
Για να μην μιλήσω για τις τραγικές και ερασιτεχνικές διπλωματικές ικανότητες των Τσίπρα, Κοτζιά και των περί αυτών.
Αρκεί να θυμηθώ την ατάκα του Κοτζιά στην πρόσφατη επίσκεψη του Σουλτάνου, όταν εκείνος παρατήρησε ότι ο Κοτζιάς φορούσε τη γραβάτα που του είχε δωρίσει: «Good diplomacy, e?».
Ορίστε λοιπόν τα αποτελέσματα του Good Diplomacy.
Και ορίστε τα αποτελέσματα της «επιτυχούς» επίσκεψης Ερντογάν στην Ελλάδα.
5) Σε επιχειρησιακό επίπεδο τώρα, για να μπορέσουμε να κάνουμε μια ωφέλιμη πρόταση θα πρέπει πρώτα να έχουμε τα σωστά δεδομένα.
Κι εδώ πρέπει να ξέρουμε αν τα παχιά λόγια τόσο του ΥΕΘΑ όσο και των τεσσάρων Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων, περί της ισχύος, δυνατοτήτων και ετοιμότητας των ΕΔ έχουν πραγματικό αντίκρυσμα.
Αν οι ΕΔ μας είναι πράγματι ισχυρές, τότε θα πρέπει η παρουσία τους να γίνει εμφανής και αποφασιστική.
Θα πρέπει να γίνει σαφές στην Τουρκία ότι η υπομονή μας έχει φτάσει στα όριά της και ότι σε ανάλογες ενέργειες θα υπάρξει ισχυρή αντίδραση.
Για παράδειγμα, στο πρόσφατο επεισόδιο εμβολισμού του πλοίου του Λιμενικού μας, μετά τις προειδοποιήσεις προς την τουρκική ακταιωρό θα μπορούσαν να ριφθούν προειδοποιητικές βολές, και εφόσον αυτή πλησίαζε αρκετά θα μπορούσε να ανοιχθεί πυρ εναντίον της.
Γι’ αυτό θα πρέπει φυσικά να αποδεσμευτούν κάποιοι κανόνες εμπλοκής, αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση το άνοιγμα πυρός θα μπορούσε κάλλιστα να εκληφθεί και ως αυτοάμυνα, για την οποία δεν υπάρχει κανόνας εμπλοκής, αφού η αυτή θεωρείται αυτονόητο δικαίωμα οποιουδήποτε.
Έπρεπε δηλαδή να αφήσουμε την ακταιωρό να βουλιάξει το περιπολικό μας ώστε αυτό να έχει μετά δικαίωμα αυτοάμυνας;
6) Εφόσον έχουμε ισχυρές ΕΔ και τις εμπιστευόμαστε, θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε προβολή ισχύος με κλιμάκωση των ενεργειών μας με ανάλογη προειδοποίηση της Τουρκίας.
Εννοείται φυσικά ότι σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να έχουμε και την πολιτική βούληση να κάνουμε και το επόμενο βήμα αν χρειαστεί.
Θα έπρεπε με κάθε τρόπο να καταστεί σαφές ότι είμαστε αποφασισμένοι και δεν μπλοφάρουμε.
ΑΝ λοιπόν έχουμε ισχυρές ΕΔ και ΑΝ έχουμε ισχυρή πολιτική βούληση, (και σεβόμενος το απόρρητο κάποιων ενεργειών και σχεδίων για τα οποία ακόμα και αν κάποιος γνωρίζει δεν πρέπει να μιλάει), τότε σε επιχειρησιακό επίπεδο θα μπορούσαν να γίνουν όλα ή κάποια από τα παρακάτω:
α) Να αναπτυχθούν ναυτικές μονάδες στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και υποβρυχίων, ώστε να έχουμε υπεροχή.
Αυτό δεν είναι μόνο θέμα ποσότητας αλλά και θέσεων που θα λάβουν τα πλοία, και σε αυτό έχουμε πλεονέκτημα λόγω των πολλών νησίδων μας.
β) Να είναι σε ετοιμότητα μονάδες της αεροπορίας για απόκτηση αεροπορικής υπεροχής, για υποστήριξη των ναυτικών επιχειρήσεων, ακόμα και για να πλήξουν στόχους στα μικρασιατικά παράλια.
γ) Να τεθούν σε ετοιμότητα οι αντιαεροπορικές μονάδες του Στρατού για να μπορούν να αντιμετωπίσουν δράσεις της τουρκικής αεροπορίας.
δ) Να τεθούν σε ετοιμότητα μονάδες Ειδικών Δυνάμεων ώστε να μπορέσουν να αποβιβάσουν έγκαιρα προσωπικό σε μικρονησίδες και βραχονησίδες (με προτεραιότητα στα Ίμια), σε περίπτωση που αυτό κριθεί σκόπιμο, και σε κάθε περίπτωση ΠΡΙΝ αυτό συμβεί από τις Τουρκικές Ειδικές Δυνάμεις.
ε) Να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για τα πιο απομακρυσμένα νησιά μας(Ρω-Στρογγύλη κα)
στ) Να ενταθούν οι επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών με όλα τα μέσα και πηγές που διαθέτουμε, με κύρια προσπάθεια να έχουμε έγκαιρη πληροφόρηση για τυχόν προετοιμασίες και μετακινήσεις Τουρκικών μονάδων ή σχηματισμών (πχ της Ταξιαρχίας Πεζοναυτών ή κάποιας Ταξιαρχίας Καταδρομών).
ζ) Να γίνει επάνδρωση των μικρονησίδων (πχ Καλόλιμνο) με το σύνολο των προβλεπόμενων δυνάμεων και κατάλληλος εφοδιασμός τους τουλάχιστον σε τρόφιμα και πυρομαχικά, ώστε να μπορούν να επιβιώσουν χωρίς ανεφοδιασμό αν απαιτηθεί.
η) Να υπάρχει ετοιμότητα αποστολής ενισχύσεων από το εσωτερικό στους σχηματισμούς πρώτης γραμμής.
θ) Να προωθηθούν έγκαιρα μονάδες επιθετικών ελικοπτέρων όπου κρίνεται απαραίτητο.
ι) Να κινητοποιηθούν οι μονάδες εθνοφυλακής στη μεθόριο και να υπάρχει ετοιμότητα επιστράτευσης, υποδοχής και ένταξης εφέδρων.
ια) Να επισπευσθούν οι εργασίες συντήρησης και επισκευών πλοίων, αεροσκαφών, ελικοπτέρων και ισχυρών οπλικών συστημάτων.
ιβ) Να δοκιμασθούν όλα τα δίκτυα και μέσα επικοινωνιών, κύρια και εφεδρικά.
ιγ) Να εξασφαλισθεί ότι οι ασύρματοι και τα όργανα νυχτερινής παρατήρησης και σκόπευσης που λειτουργούν με ξηρά στοιχεία (μπαταρίες) έχουν επάρκεια ξηρών στοιχείων για συνεχή και απρόσκοπτη λειτουργία.
ιδ) Να αποδεσμευτούν έγκαιρα Εθνικοί Κανόνες Εμπλοκής και να υπάρχει ετοιμότητα αποδέσμευσης και άλλων, ανάλογα με την κλιμάκωση.
ιε) Να τεθεί σε ετοιμότητα το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων και να γίνει έγκαιρα ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας (για να μην έχουμε επανάληψη της γελοιότητας που ο Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης έκανε ενημέρωση του πρωθυπουργού Σημίτη σε έναν τουριστικό χάρτη σε χώρο που μόνο κέντρο επιχειρήσεων δεν ήταν).
ιστ) Να αποκτήσουμε εμείς την πρωτοβουλία των κινήσεων και όχι να περιμένουμε να δούμε τι θα κάνουν οι Τούρκοι για να αντιδράσουμε.
Αν τα κάνουμε αυτά, και αν δείξουμε ότι τα εννοούμε όντας έτοιμοι στρατιωτικά και με ισχυρή πολιτική βούληση, τολμώ να εκτιμήσω ότι οι Τούρκοι θα αναδιπλωθούν και θα περιοριστούν.
7) Έχω την εντύπωση ότι ο Ερντογάν επιλέγει να βαδίζει στα σίγουρα και γι’ αυτό θέλει πρωτίστως να προστατεύσει τα κεκτημένα του και μετά να αποκτήσει κι άλλα.
Σε αυτό το πλαίσιο μάλλον θα φοβόταν την πιθανότητα να εκθέσει τις Ένοπλες Δυνάμεις του σε κάποιας μορφής ήττα, η οποία θα τον γκρέμιζε από τη θέση του και θα γελοιοποιούσε την εικόνα του.
Ίσως γάβγιζε ακόμα λίγο και μετά θα σταματούσε.
Αν όμως αποφάσιζε να τα παίξει όλα σε μια ζαριά, τότε θα πρέπει να φροντίσουμε αυτή η ζαριά να είναι δύο και άσσος.
8) Αν όμως δεν είμαστε σίγουροι για τις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεών μας, αν τις αναλώσαμε στο να μαζεύουν πρόσφυγες και λαθρομετανάστες, να τους περιποιούνται, να τους ταΐζουν και να κατασκευάζουν καταυλισμούς, αν μειώσαμε τις δαπάνες συντήρησης των μέσων σε βαθμό που πολλά από αυτά δεν είναι επιχειρησιακά ενεργά, αν καταναλώσαμε τα αποθέματα καυσίμων τους για άλλες ανάγκες, αν δεν έμεινε χρόνος για την αποτελεσματική επιχειρησιακή εκπαίδευση του προσωπικού, αν είχαμε τις Ένοπλες Δυνάμεις κυρίως για παρελάσεις, επιδείξεις και δημόσιες σχέσεις, και αν μας ένοιαζαν περισσότερο τα λόγια και λιγότερο τα έργα, τότε μάλλον είναι επικίνδυνο να κάνουμε όσα προανέφερα.
Σε αυτή την περίπτωση το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μπούμε σε θέση παθητικής άμυνας, να παραδώσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων στην Τουρκία και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ότι έχουμε, με την ελπίδα ότι το ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν να υπάρξει κλιμάκωση, όπως έγινε και το 1996.
Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να ξανακούσαμε Έλληνα πρωθυπουργό να εκφράζει ευχαριστίες προς τις ΗΠΑ από το βήμα της Βουλής, και Έλληνα υπουργό να κατηγορεί σύσσωμες τις Ένοπλες Δυνάμεις και να αποκαλεί τους αξιωματικούς «κότες».
Διότι λαός που δεν μαθαίνει από την ιστορία του είναι δυστυχώς υποχρεωμένος να την ξαναζήσει μέχρι να μάθει.
Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει μάλλον να επανεξετάσουμε τον κύριο λόγο για τον οποίο έχουμε Ένοπλες Δυνάμεις.