Γραφει ο Βασιλης Μπονιος
Είναι ο μόνος Ελληνας πολιτικός που εκτιμά ο Ερντογάν
Mόνο ο Γιώργος μπορεί. Μόνο ο Παπανδρέου μπορεί να πείσει τον Ερντογάν να απελευθερώσει του 2 Ελληνες στρατιωτικούς. Αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει οι πολίτες να του εμπιστευθούν εκ νέου την ηγεσία της χώρας. Χειρότερο κακό από αυτό που προκάλεσε η κυβέρνηση Τσίπρα, δύσκολα θα μας συμβεί. Ο Παπανδρέου είναι ο μόνος Ελληνας πολιτικός που εμπιστεύεται ο Τούρκος Πρόεδρος
Ταγίπ Ερντογάν. Και με το δίκιο του. Αλλωστε την κυβέρνηση Σύριζα δεν την εμπιστεύεται πλέον η πλειοψηφία των Ελλήνων-πως να τους εμπιστευτεί ο Ερντογάν; Εσύ θα νοίκιαζες το σπίτι σου σε Συριζαίο της κυβέρνησης;
Γράφει ο Βασίλης Μπόνιος
Ιανουάριος 2013. Ο Παπανδρέου βρίσκεται από στην Κωνσταντινούπολη προσκεκλημένος στην ετήσια γενική συνέλευση του Global Relations Forum. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν του τηλεφωνεί και του ζητάει να συναντηθούν.
Πράγματι η συνάντηση έγινε στο γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής στη συνάντησή οι κ.κ. Παπανδρέου και Ερντογάν αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις, διεθνώς και στην ευρύτερη περιοχή μας, με έμφαση τη Συρία, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και ειδικότερα το Μάλι.
Μόλις το 2016 ο Πρόεδρος του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ Δημοκρατών Σοσιαλιστών και Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Γιώργος Α. Παπανδρέου, θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη για την τελετή απονομής των Βραβείων Ειρήνης Παπανδρέου -Τζεμ.
Το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Παπανδρέου – Τζεμ, δημιουργήθηκε από την οικογένεια του Ισμαήλ Τζεμ και τον Γιώργο Παπανδρέου, ώστε σε μια εποχή αυξανόμενης βίας και σοβαρών ανθρωπιστικών προβλημάτων, να αναδειχθεί η σημασία της ειρηνικής επίλυσης των διαφόρων. Αποτελεί μια συνέχεια στο όραμα δυο πολιτικών που ένωσαν τις δυνάμεις τους για να αλλάξουν ριζικά τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, προς όφελος των λαών τους. Απονέμεται σε προσωπικότητες και ομάδες που συμβάλλουν με καινοτόμο τρόπο στην προώθηση της ειρήνης και την ειρηνική επίλυση διαφορών.
Η πρωτοβουλία αυτή, ανακοινώθηκε πέρυσι τον Ιούλιο, στην Κέρκυρα, στο πλαίσιο του Ετήσιου Συμποσίου της Σύμης και η απονομή των βραβείων θα γίνει αύριο, Σάββατο 16 Απριλίου στην Κωνσταντινούπολη.
Το βραβείο θα απονεμηθεί στους επιχειρηματίες Θεόδωρο Παπαλεξόπουλο και Σαρίκ Τάρα καθώς και στο Ελληνο-Τουρκικό Φόρουμ, για τη συμβολή τους στην προσέγγιση των δυο χωρών. Ο Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος και ο Σαρίκ Τάρα, πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη χρειάζεται ένα σταθερό γεωπολιτικό περιβάλλον, έγιναν πρωτεργάτες της οικονομικής διπλωματίας. Το Ελληνο-Τουρκικό Φόρουμ, που κοντεύει να κλείσει τα είκοσι χρόνια από την ίδρυσή του, είναι ένα καινοτόμο δίκτυο προσωπικοτήτων το οποίο παράγει ιδέες και προτάσεις που βοηθούν στο διάλογο και την προσέγγιση Ελλήνων και Τούρκων, αλλά και Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ισμαήλ Τζεμ, άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις δυο γειτονικών χωρών, με πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να τις φέρουν κοντά, αλλά και σημαντικές διαφορές που κάποιες φορές τις οδήγησαν στα πρόθυρα του πολέμου. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Ισμαήλ Τζεμ και ο Έλληνας ομόλογός του, Γιώργος Παπανδρέου, φυτεύοντας μια ελιά στη Σάμο το 2001, θέλησαν να αναδείξουν συμβολικά αυτήν την προσπάθεια για μεγαλύτερη κατανόηση και ειρήνη. Οι ρίζες αυτού του δέντρου ενισχύθηκαν με την υπογραφή ενός μεγάλου αριθμού συμφωνιών συνεργασίας σε διάφορους τομείς μεταξύ των δυο κρατών. Με τη στήριξη της κοινής γνώμης, όσοι ακολούθησαν τα χνάρια τους, έβαλαν τα επόμενα λιθάρια για τη βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Πάνω σε όλες αυτές τις εξελίξεις, ο Ισμαήλ Τζεμ, μια από τις πιο σημαντικές πολιτικές φυσιογνωμίες της Τουρκίας, έφυγε από την κόσμο στις 24 Ιανουαρίου 2007, στα 66 του χρόνια. Ο Γιώργος Παπανδρέου, τον συνόδευσε στο τελευταίο του ταξίδι και μιλώντας στην κηδεία του αναφέρθηκε στο κοινό όραμα για την Ειρήνη:
«Ονειρευτήκαμε ότι η Ελληνο-Τουρκική προσέγγιση θα συνεχιστεί» είπε. «Θα κρατήσω την υπόσχεση μου». Το όραμα που ανέφερε ο Γιώργος Παπανδρέου το 2007, συνεχίζεται σήμερα μέσα από το Βραβείο Ειρήνης Παπανδρέου – Τζεμ, που θα απονεμηθεί στις 16 Απριλίου 2016.
Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας το 1999, κι ενώ η ένταση που δημιουργήθηκε από την κρίση των Ιμίων ήταν ακόμα νωπή, μια επιστολή που έστειλε ο Τούρκος ομόλογος του Ισμαήλ Τζεμ, σηματοδότησε την αρχή μιας φιλίας. Η συχνή επικοινωνία των δυο πολιτικών, έβαλε τα θεμέλια μιας σχέσης εμπιστοσύνης. Σε μια ομιλία του, το 2015, ο Γιώργος Παπανδρέου επεσήμανε πόσο καθοριστικό ήταν ότι αποφάσισαν με τον Τζεμ να προτάξουν το διάλογο για τις δυνατότητες συνεργασίας και όχι τις διαφορές και τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των δυο χωρών. Στο πνεύμα αυτό, υπογράμμισε ότι, το Βραβείο θα συμβάλλει όχι μόνο στην εδραίωση της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Κατά την άφιξή του στην Κωνσταντινούπολη, ο Γιώργος Παπανδρέου, δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μία πολύ επικίνδυνη φάση για την ευρύτερη περιοχή μας. Με πρόσχημα το προσφυγικό, κάποιοι επενδύουν στην ένταση, και κάποιοι επενδύουν στην πατριδοκαπηλία. Με τον Τζεμ αγωνιστήκαμε για την Ειρήνη προς όφελος των δύο λαών μας, δεν θα επιτρέψουμε σε κάποιους να παίζουν με την καταστροφή. Όποιος παίζει με την φωτιά στη Μεσόγειο, έχει στόχο να πλήξει τα συμφέροντα των λαών της περιοχής».
Ο ίδιος σε ανύποπτο χρόνο είχε μιλήσει για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδήγησε τη χώρα στο πρώτο Μνημόνιο>
Τις συζητήσεις με τους ευρωπαίους ηγέτες και τις πιέσεις που δέχθηκε πριν από την ανακοίνωση του μνημονίου περιέγραψε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια ο Γιώργος Παπανδρέου.
Ειδικότερα, ο πρώην Πρωθυπουργός μιλώντας το 2013 σε εκδήλωση στο Εδιμβούργο αναφέρθηκε σε διαλόγους με τους εταίρους στην ΕΕ οι οποίες τον οδήγησαν στις πιο δύσκολες αποφάσεις της ζωής του. Αποφάσεις που όπως εξήγησε είχε μόνο 10 λεπτά για να λάβει.
«Απρίλιος 2010, μια Κυριακή βράδυ, βρίσκομαι σε συνεδρίαση με τους ευρωπαίους ομολόγους μου. Είχα μόλις εκλεγεί Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Είχα όμως το θλιβερό προνόμιο να ανακαλύψω πως το έλλειμμα της χώρας μου δεν ήταν 6% του ΑΕΠ, όπως επίσημα είχε δηλωθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση λίγες μέρες πριν από τις εκλογές αλλά πολύ μεγαλύτερο, έφτασε το 15,6%» περιγράφει ο Γ. Παπανδρέου και συνεχίζει:
«Χρόνος δεν μας δόθηκε. Φανταστείτε τους εαυτούς σας στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στις Βρυξέλλες. Εξαιρετικά δύσκολες διαπραγματεύσεις, η πρόοδος είναι εξαιρετικά αργή, η ένταση στα ύψη. Είναι πλέον 2 παρά 10 τα ξημερώματα.
Ενας Πρωθυπουργός φωνάζει:
– Γρήγορα, έχουμε μόνο 10 λεπτά.
Τον ερωτώ:
– Γιατί; Εχουμε σοβαρές αποφάσεις να λάβουμε, χρειαζόμαστε χρόνο.
Ενας άλλος Πρωθυπουργός παρεμβαίνει και λέει:
– Χρειαζόμαστε μία συμφωνία τώρα. Σε 10 λεπτά ανοίγουν οι αγορές στην Ιαπωνία και θα έχουμε πανωλεθρία στην παγκόσμια οικονομία.
Σε αυτά τα 10 λεπτά λοιπόν, γρήγορα, ήρθαμε σε συμφωνία.
Αυτή τη φορά δεν ήταν οι στρατιωτικοί αλλά “οι αγορές” που κρατούσαν το όπλο στα κεφάλια όλων μας».
Ο Γ. Παπανδρέου πρόσθεσε ότι οι στιγμές που ακολούθησαν ήταν οι πιο δύσκολες και επίπονες αποφάσεις της ζωής του, «οδυνηρές για μένα, περισσότερο, όμως, για τους συμπατριώτες μου» όπως είπε.
«Ακολούθησε η επιβολή περικοπών και βαριάς λιτότητας, σε πολλές περιπτώσεις σε αυτούς που δεν έφταιγαν για την κρίση. Με τις θυσίες αυτές η Ελλάδα απέφυγε τη χρεοκοπία και την έξοδο από το Ευρώ. Η Ευρωζώνη απέφυγε μια κατάρρευση», τόνισε και συνέχισε:
«Ελεγαν τότε πως η Ελλάδα πυροδότησε την κρίση του Ευρώ και κάποιοι κατηγορούν εμένα για το τράβηγμα της σκανδάλης. Νομίζω όμως, πως σήμερα, τρία χρόνια μετά, οι περισσότεροι συμφωνούν πως η Ελλάδα ήταν το σύμπτωμα ευρύτερων προβλημάτων, βαθύτερων αδυναμιών στο διεθνές σύστημα».
Ο πρώην Πρωθυπουργός είχε αναφερθεί και στο θέμα τους δημοψηφίσματος, απόφαση που πυροδότησε τις εξελίξεις.
«Στις Βρυξέλλες, ενώ προσπαθούσαμε απελπισμένα, ξανά και ξανά, να βρούμε κοινές λύσεις, συνειδητοποίησα πως απολύτως κανείς, ούτε ένας ηγέτης, δεν έχει αντιμετωπίσει ξανά μία παρόμοια κατάσταση κρίσης» περιγράφει ο Γ. Παπανδρέου και εξηγεί: «”Τιμωρείστε αυτούς τους ανήθικους, τους τεμπέληδες που πίνουν ούζο και χορεύουν Ζορμπά, Ελληνες. Αυτοί είναι το πρόβλημα”, είπε τότε η Ευρώπη. Βολική αλλά αβάσιμη και “στερεοτυπική” αντιμετώπιση. Και συχνά πονούσε περισσότερο από την ίδια τη λιτότητα. Αλλά, σας προειδοποιώ, το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα. Αντίθετα, ότι έγινε στη χώρα μου, ίσως αποτελέσει την “πατέντα” για την αντιμετώπιση διασυνοριακών προκλήσεων: Από την κλιματική αλλαγή, τη μετανάστευση μέχρι τους δημοσιονομικούς κανονισμούς».
Ο κ. Παπανδρέου σχολίασε πως επομένως «δεν είναι παράξενο πως πολλοί ηγέτες – και δεν εξαιρώ τον εαυτό μου – έχασαν την εμπιστοσύνη των πολιτών τους. Για το λόγο αυτό ακριβώς ζήτησα να γίνει δημοψήφισμα στην Ελλάδα, ώστε οι έλληνες πολίτες να αποφασίσουν για τους όρους του πακέτου διάσωσης». Ομως, «πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες τότε αντέδρασαν έντονα. “Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, οι αγορές θα τρελαθούν”» είπαν σύμφωνα με τον ομιλητή ο οποίος τους απάντησε:
«Πριν ξανακερδίσουμε τη εμπιστοσύνη των αγορών, πρέπει να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών»
«Από τη στιγμή που έφυγα από την Πρωθυπουργία, είχα τον απαραίτητο καιρό για περισυλλογή. Εχουμε μετριάσει την καταιγίδα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Και είμαι βέβαιος πως η Ελλάδα θα τα καταφέρει», σημείωσε.
«Ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο» πρότεινε ο Γ. Παπανδρέου ο οποίος πρόσθεσε σύμφωνα με τα λεγόμενά του ότι χρειάζεται «να βάλουμε περισσότερη δημοκρατία στην εξίσωση που πρέπει να λύσουμε».
Και εξήγησε: «Οι αρχαίοι Ελληνες πίστευαν στη “σοφία των πολλών”. Η Δημοκρατία δεν μπορούσε να λειτουργήσει αν οι πολίτες δεν συμμετείχαν, αν δεν αναλάμβαναν δημόσιες ευθύνες στην καθημερινή άσκηση πολιτικής. Απλοί πολίτες, επιλεγμένοι με κλήρωση, απάρτιζαν δημόσιες επιτροπές που βοηθούσαν στη λήψη σημαντικών αποφάσεων καθημερινά. Η επιστήμη, το θέατρο, η φιλοσοφία, η εξάσκηση του νου και του σώματος αποτελούσαν στοιχεία της καθημερινότητας».
Επιπλέον είπε ότι «πάνω από την Κυβέρνηση και πάνω από τις αγορές ήταν η διακυβέρνηση των πολιτών. Σήμερα έχει παγκοσμιοποιηθεί η Οικονομία αλλά όχι και η Δημοκρατία και οι θεσμοί της. Οι πολιτικοί μας περιορίζονται στη στενή τοπικιστική άσκηση πολιτικής και οι πολίτες είναι η λεία δυνάμεων που ενεργούν πέρα από κάθε έλεγχο.
Ο κ. Παπανδρέου εξέφρασε την ανάγκη να «οραματιστούμε ξανά ως το πεδίο μιας παγκοσμιοποιημένης Δημοκρατίας» και πρότεινε:
«Να σχεδιάσουμε μια Ευρωπαϊκή “Αγορά”, όχι μόνο για αγαθά και υπηρεσίες αλλά και για τους πολίτες. Να μάθουμε από την ανταλλαγή ιδεών, καινοτομίας, διαπολιτισμικής τέχνης, συμμετοχής (online και offline) και δημιουργικών λύσεων.
Ας οραματιστούμε τους πολίτες της Ευρώπης να ψηφίζουν απευθείας τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιτροπές πολιτών, διαλεγμένους από κλήρωση να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, έστω και πολύπλοκων. Πανευρωπαϊκά δημοψηφίσματα που οι πολίτες να ψηφίζουν ως νομοθέτες μελλοντικών συνθηκών.
Ας ενδυναμώσουμε τους ανέργους με υποτροφίες και κουπόνια για να σπουδάσουν ή και να μετεκπαιδευτούν, όπου αυτοί θέλουν στην Ευρώπη.
Να μια ιδέα: Γιατί να μην έχουμε τους πρώτους Ευρωπαίους πολίτες με το να δώσουμε στους μετανάστες Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια και όχι Ελληνική, ή Γερμανική ή Γαλλική;
Η Ευρώπη να γίνει έργο των πολιτών της, όχι μιας αποκομμένης ελίτ.
Να ενισχύσουμε τη συμμετοχή, ώστε η ποικιλία εθνών, φυλών, φύλων και εθνικοτήτων, να οικοδομεί την εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη, ΟΧΙ τον αποκλεισμό και την ξενοφοβία».
Ο Γιώργος Παπανδρέου στις 23 Απριλίου του 2010 από το Καστελόριζο με διάγγελμα ανακοίνωσε την προσφυγή της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και στο Μνημόνιο
kourdistoportocali.com
Ταγίπ Ερντογάν. Και με το δίκιο του. Αλλωστε την κυβέρνηση Σύριζα δεν την εμπιστεύεται πλέον η πλειοψηφία των Ελλήνων-πως να τους εμπιστευτεί ο Ερντογάν; Εσύ θα νοίκιαζες το σπίτι σου σε Συριζαίο της κυβέρνησης;
Γράφει ο Βασίλης Μπόνιος
Ιανουάριος 2013. Ο Παπανδρέου βρίσκεται από στην Κωνσταντινούπολη προσκεκλημένος στην ετήσια γενική συνέλευση του Global Relations Forum. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν του τηλεφωνεί και του ζητάει να συναντηθούν.
Πράγματι η συνάντηση έγινε στο γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής στη συνάντησή οι κ.κ. Παπανδρέου και Ερντογάν αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις, διεθνώς και στην ευρύτερη περιοχή μας, με έμφαση τη Συρία, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και ειδικότερα το Μάλι.
Επίσης, συζήτησαν για τις εξελίξεις στις δύο χώρες, την προετοιμασία της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, που θα γίνει στην Τουρκία αυτή τη φορά -η πρώτη συνεδρίαση είχε πραγματοποιηθεί τον Μάιο του 2010, στην Αθήνα-, όπως και τις δυνατότητες οικονομικής συνεργασίας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, καθώς ο Γιώργος Παπανδρέου απόψε θα μιλήσει στην Ετήσια Συνέλευση του GLOBAL RELATIONS FORUM, όπου θα παρίστανται και οικονομικοί παράγοντες της γειτονικής χώρας.
Τέλος, Γ. Παπανδρέου και Τ. Ερντογάν έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στις εξελίξεις στην ΕΕ και στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.
Μόλις το 2016 ο Πρόεδρος του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ Δημοκρατών Σοσιαλιστών και Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Γιώργος Α. Παπανδρέου, θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη για την τελετή απονομής των Βραβείων Ειρήνης Παπανδρέου -Τζεμ.
Το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Παπανδρέου – Τζεμ, δημιουργήθηκε από την οικογένεια του Ισμαήλ Τζεμ και τον Γιώργο Παπανδρέου, ώστε σε μια εποχή αυξανόμενης βίας και σοβαρών ανθρωπιστικών προβλημάτων, να αναδειχθεί η σημασία της ειρηνικής επίλυσης των διαφόρων. Αποτελεί μια συνέχεια στο όραμα δυο πολιτικών που ένωσαν τις δυνάμεις τους για να αλλάξουν ριζικά τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, προς όφελος των λαών τους. Απονέμεται σε προσωπικότητες και ομάδες που συμβάλλουν με καινοτόμο τρόπο στην προώθηση της ειρήνης και την ειρηνική επίλυση διαφορών.
Η πρωτοβουλία αυτή, ανακοινώθηκε πέρυσι τον Ιούλιο, στην Κέρκυρα, στο πλαίσιο του Ετήσιου Συμποσίου της Σύμης και η απονομή των βραβείων θα γίνει αύριο, Σάββατο 16 Απριλίου στην Κωνσταντινούπολη.
Το βραβείο θα απονεμηθεί στους επιχειρηματίες Θεόδωρο Παπαλεξόπουλο και Σαρίκ Τάρα καθώς και στο Ελληνο-Τουρκικό Φόρουμ, για τη συμβολή τους στην προσέγγιση των δυο χωρών. Ο Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος και ο Σαρίκ Τάρα, πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη χρειάζεται ένα σταθερό γεωπολιτικό περιβάλλον, έγιναν πρωτεργάτες της οικονομικής διπλωματίας. Το Ελληνο-Τουρκικό Φόρουμ, που κοντεύει να κλείσει τα είκοσι χρόνια από την ίδρυσή του, είναι ένα καινοτόμο δίκτυο προσωπικοτήτων το οποίο παράγει ιδέες και προτάσεις που βοηθούν στο διάλογο και την προσέγγιση Ελλήνων και Τούρκων, αλλά και Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ισμαήλ Τζεμ, άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις δυο γειτονικών χωρών, με πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να τις φέρουν κοντά, αλλά και σημαντικές διαφορές που κάποιες φορές τις οδήγησαν στα πρόθυρα του πολέμου. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Ισμαήλ Τζεμ και ο Έλληνας ομόλογός του, Γιώργος Παπανδρέου, φυτεύοντας μια ελιά στη Σάμο το 2001, θέλησαν να αναδείξουν συμβολικά αυτήν την προσπάθεια για μεγαλύτερη κατανόηση και ειρήνη. Οι ρίζες αυτού του δέντρου ενισχύθηκαν με την υπογραφή ενός μεγάλου αριθμού συμφωνιών συνεργασίας σε διάφορους τομείς μεταξύ των δυο κρατών. Με τη στήριξη της κοινής γνώμης, όσοι ακολούθησαν τα χνάρια τους, έβαλαν τα επόμενα λιθάρια για τη βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Πάνω σε όλες αυτές τις εξελίξεις, ο Ισμαήλ Τζεμ, μια από τις πιο σημαντικές πολιτικές φυσιογνωμίες της Τουρκίας, έφυγε από την κόσμο στις 24 Ιανουαρίου 2007, στα 66 του χρόνια. Ο Γιώργος Παπανδρέου, τον συνόδευσε στο τελευταίο του ταξίδι και μιλώντας στην κηδεία του αναφέρθηκε στο κοινό όραμα για την Ειρήνη:
«Ονειρευτήκαμε ότι η Ελληνο-Τουρκική προσέγγιση θα συνεχιστεί» είπε. «Θα κρατήσω την υπόσχεση μου». Το όραμα που ανέφερε ο Γιώργος Παπανδρέου το 2007, συνεχίζεται σήμερα μέσα από το Βραβείο Ειρήνης Παπανδρέου – Τζεμ, που θα απονεμηθεί στις 16 Απριλίου 2016.
Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας το 1999, κι ενώ η ένταση που δημιουργήθηκε από την κρίση των Ιμίων ήταν ακόμα νωπή, μια επιστολή που έστειλε ο Τούρκος ομόλογος του Ισμαήλ Τζεμ, σηματοδότησε την αρχή μιας φιλίας. Η συχνή επικοινωνία των δυο πολιτικών, έβαλε τα θεμέλια μιας σχέσης εμπιστοσύνης. Σε μια ομιλία του, το 2015, ο Γιώργος Παπανδρέου επεσήμανε πόσο καθοριστικό ήταν ότι αποφάσισαν με τον Τζεμ να προτάξουν το διάλογο για τις δυνατότητες συνεργασίας και όχι τις διαφορές και τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των δυο χωρών. Στο πνεύμα αυτό, υπογράμμισε ότι, το Βραβείο θα συμβάλλει όχι μόνο στην εδραίωση της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Κατά την άφιξή του στην Κωνσταντινούπολη, ο Γιώργος Παπανδρέου, δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μία πολύ επικίνδυνη φάση για την ευρύτερη περιοχή μας. Με πρόσχημα το προσφυγικό, κάποιοι επενδύουν στην ένταση, και κάποιοι επενδύουν στην πατριδοκαπηλία. Με τον Τζεμ αγωνιστήκαμε για την Ειρήνη προς όφελος των δύο λαών μας, δεν θα επιτρέψουμε σε κάποιους να παίζουν με την καταστροφή. Όποιος παίζει με την φωτιά στη Μεσόγειο, έχει στόχο να πλήξει τα συμφέροντα των λαών της περιοχής».
Ο ίδιος σε ανύποπτο χρόνο είχε μιλήσει για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδήγησε τη χώρα στο πρώτο Μνημόνιο>
Τις συζητήσεις με τους ευρωπαίους ηγέτες και τις πιέσεις που δέχθηκε πριν από την ανακοίνωση του μνημονίου περιέγραψε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια ο Γιώργος Παπανδρέου.
Ειδικότερα, ο πρώην Πρωθυπουργός μιλώντας το 2013 σε εκδήλωση στο Εδιμβούργο αναφέρθηκε σε διαλόγους με τους εταίρους στην ΕΕ οι οποίες τον οδήγησαν στις πιο δύσκολες αποφάσεις της ζωής του. Αποφάσεις που όπως εξήγησε είχε μόνο 10 λεπτά για να λάβει.
«Απρίλιος 2010, μια Κυριακή βράδυ, βρίσκομαι σε συνεδρίαση με τους ευρωπαίους ομολόγους μου. Είχα μόλις εκλεγεί Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Είχα όμως το θλιβερό προνόμιο να ανακαλύψω πως το έλλειμμα της χώρας μου δεν ήταν 6% του ΑΕΠ, όπως επίσημα είχε δηλωθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση λίγες μέρες πριν από τις εκλογές αλλά πολύ μεγαλύτερο, έφτασε το 15,6%» περιγράφει ο Γ. Παπανδρέου και συνεχίζει:
«Χρόνος δεν μας δόθηκε. Φανταστείτε τους εαυτούς σας στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στις Βρυξέλλες. Εξαιρετικά δύσκολες διαπραγματεύσεις, η πρόοδος είναι εξαιρετικά αργή, η ένταση στα ύψη. Είναι πλέον 2 παρά 10 τα ξημερώματα.
Ενας Πρωθυπουργός φωνάζει:
– Γρήγορα, έχουμε μόνο 10 λεπτά.
Τον ερωτώ:
– Γιατί; Εχουμε σοβαρές αποφάσεις να λάβουμε, χρειαζόμαστε χρόνο.
Ενας άλλος Πρωθυπουργός παρεμβαίνει και λέει:
– Χρειαζόμαστε μία συμφωνία τώρα. Σε 10 λεπτά ανοίγουν οι αγορές στην Ιαπωνία και θα έχουμε πανωλεθρία στην παγκόσμια οικονομία.
Σε αυτά τα 10 λεπτά λοιπόν, γρήγορα, ήρθαμε σε συμφωνία.
Αυτή τη φορά δεν ήταν οι στρατιωτικοί αλλά “οι αγορές” που κρατούσαν το όπλο στα κεφάλια όλων μας».
Ο Γ. Παπανδρέου πρόσθεσε ότι οι στιγμές που ακολούθησαν ήταν οι πιο δύσκολες και επίπονες αποφάσεις της ζωής του, «οδυνηρές για μένα, περισσότερο, όμως, για τους συμπατριώτες μου» όπως είπε.
«Ακολούθησε η επιβολή περικοπών και βαριάς λιτότητας, σε πολλές περιπτώσεις σε αυτούς που δεν έφταιγαν για την κρίση. Με τις θυσίες αυτές η Ελλάδα απέφυγε τη χρεοκοπία και την έξοδο από το Ευρώ. Η Ευρωζώνη απέφυγε μια κατάρρευση», τόνισε και συνέχισε:
«Ελεγαν τότε πως η Ελλάδα πυροδότησε την κρίση του Ευρώ και κάποιοι κατηγορούν εμένα για το τράβηγμα της σκανδάλης. Νομίζω όμως, πως σήμερα, τρία χρόνια μετά, οι περισσότεροι συμφωνούν πως η Ελλάδα ήταν το σύμπτωμα ευρύτερων προβλημάτων, βαθύτερων αδυναμιών στο διεθνές σύστημα».
Ο πρώην Πρωθυπουργός είχε αναφερθεί και στο θέμα τους δημοψηφίσματος, απόφαση που πυροδότησε τις εξελίξεις.
«Στις Βρυξέλλες, ενώ προσπαθούσαμε απελπισμένα, ξανά και ξανά, να βρούμε κοινές λύσεις, συνειδητοποίησα πως απολύτως κανείς, ούτε ένας ηγέτης, δεν έχει αντιμετωπίσει ξανά μία παρόμοια κατάσταση κρίσης» περιγράφει ο Γ. Παπανδρέου και εξηγεί: «”Τιμωρείστε αυτούς τους ανήθικους, τους τεμπέληδες που πίνουν ούζο και χορεύουν Ζορμπά, Ελληνες. Αυτοί είναι το πρόβλημα”, είπε τότε η Ευρώπη. Βολική αλλά αβάσιμη και “στερεοτυπική” αντιμετώπιση. Και συχνά πονούσε περισσότερο από την ίδια τη λιτότητα. Αλλά, σας προειδοποιώ, το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα. Αντίθετα, ότι έγινε στη χώρα μου, ίσως αποτελέσει την “πατέντα” για την αντιμετώπιση διασυνοριακών προκλήσεων: Από την κλιματική αλλαγή, τη μετανάστευση μέχρι τους δημοσιονομικούς κανονισμούς».
Ο κ. Παπανδρέου σχολίασε πως επομένως «δεν είναι παράξενο πως πολλοί ηγέτες – και δεν εξαιρώ τον εαυτό μου – έχασαν την εμπιστοσύνη των πολιτών τους. Για το λόγο αυτό ακριβώς ζήτησα να γίνει δημοψήφισμα στην Ελλάδα, ώστε οι έλληνες πολίτες να αποφασίσουν για τους όρους του πακέτου διάσωσης». Ομως, «πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες τότε αντέδρασαν έντονα. “Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, οι αγορές θα τρελαθούν”» είπαν σύμφωνα με τον ομιλητή ο οποίος τους απάντησε:
«Πριν ξανακερδίσουμε τη εμπιστοσύνη των αγορών, πρέπει να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών»
«Από τη στιγμή που έφυγα από την Πρωθυπουργία, είχα τον απαραίτητο καιρό για περισυλλογή. Εχουμε μετριάσει την καταιγίδα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Και είμαι βέβαιος πως η Ελλάδα θα τα καταφέρει», σημείωσε.
«Ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο» πρότεινε ο Γ. Παπανδρέου ο οποίος πρόσθεσε σύμφωνα με τα λεγόμενά του ότι χρειάζεται «να βάλουμε περισσότερη δημοκρατία στην εξίσωση που πρέπει να λύσουμε».
Και εξήγησε: «Οι αρχαίοι Ελληνες πίστευαν στη “σοφία των πολλών”. Η Δημοκρατία δεν μπορούσε να λειτουργήσει αν οι πολίτες δεν συμμετείχαν, αν δεν αναλάμβαναν δημόσιες ευθύνες στην καθημερινή άσκηση πολιτικής. Απλοί πολίτες, επιλεγμένοι με κλήρωση, απάρτιζαν δημόσιες επιτροπές που βοηθούσαν στη λήψη σημαντικών αποφάσεων καθημερινά. Η επιστήμη, το θέατρο, η φιλοσοφία, η εξάσκηση του νου και του σώματος αποτελούσαν στοιχεία της καθημερινότητας».
Επιπλέον είπε ότι «πάνω από την Κυβέρνηση και πάνω από τις αγορές ήταν η διακυβέρνηση των πολιτών. Σήμερα έχει παγκοσμιοποιηθεί η Οικονομία αλλά όχι και η Δημοκρατία και οι θεσμοί της. Οι πολιτικοί μας περιορίζονται στη στενή τοπικιστική άσκηση πολιτικής και οι πολίτες είναι η λεία δυνάμεων που ενεργούν πέρα από κάθε έλεγχο.
Ο κ. Παπανδρέου εξέφρασε την ανάγκη να «οραματιστούμε ξανά ως το πεδίο μιας παγκοσμιοποιημένης Δημοκρατίας» και πρότεινε:
«Να σχεδιάσουμε μια Ευρωπαϊκή “Αγορά”, όχι μόνο για αγαθά και υπηρεσίες αλλά και για τους πολίτες. Να μάθουμε από την ανταλλαγή ιδεών, καινοτομίας, διαπολιτισμικής τέχνης, συμμετοχής (online και offline) και δημιουργικών λύσεων.
Ας οραματιστούμε τους πολίτες της Ευρώπης να ψηφίζουν απευθείας τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιτροπές πολιτών, διαλεγμένους από κλήρωση να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, έστω και πολύπλοκων. Πανευρωπαϊκά δημοψηφίσματα που οι πολίτες να ψηφίζουν ως νομοθέτες μελλοντικών συνθηκών.
Ας ενδυναμώσουμε τους ανέργους με υποτροφίες και κουπόνια για να σπουδάσουν ή και να μετεκπαιδευτούν, όπου αυτοί θέλουν στην Ευρώπη.
Να μια ιδέα: Γιατί να μην έχουμε τους πρώτους Ευρωπαίους πολίτες με το να δώσουμε στους μετανάστες Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια και όχι Ελληνική, ή Γερμανική ή Γαλλική;
Η Ευρώπη να γίνει έργο των πολιτών της, όχι μιας αποκομμένης ελίτ.
Να ενισχύσουμε τη συμμετοχή, ώστε η ποικιλία εθνών, φυλών, φύλων και εθνικοτήτων, να οικοδομεί την εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη, ΟΧΙ τον αποκλεισμό και την ξενοφοβία».
Ο Γιώργος Παπανδρέου στις 23 Απριλίου του 2010 από το Καστελόριζο με διάγγελμα ανακοίνωσε την προσφυγή της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και στο Μνημόνιο
kourdistoportocali.com