Του Ferdinando Giugliano
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ περήφανη για τα βήματα που έχει κάνει από τη χρηματοπιστωτική κρίση για να περιορίσει τον κίνδυνο να χρειαστεί ξανά οι φορολογούμενοι να σηκώσουν στις πλάτες τους τη διάσωση προβληματικών τραπεζών. Ωστόσο, δύο νέοι νόμοι στην Ιταλία κινδυνεύουν να γελοιοποιήσουν αυτό το "εγχειρίδιο κανόνων", ανοίγοντας το δρόμο για μια
νέα εποχή ανεξέλεγκτης κρατικής βοήθειας.
νέα εποχή ανεξέλεγκτης κρατικής βοήθειας.
Η λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας έχει δημιουργήσει ένα ταμείο 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αποζημίωση των επενδυτών που έχασαν τα χρήματά τους σε μια σειρά πρόσφατων τραπεζικών εκκαθαρίσεων. Αυτό προβλέπει την αποζημίωση των ομολογιούχων μειωμένης εξασφάλισης έως και το 95% της αρχικής αξίας της επένδυσης και των μετόχων έως το 30%. Η διευθέτηση αφορά σχεδόν αποκλειστικά τους ιδιώτες επενδυτές.
Ενώ οι ακριβείς λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμη, τα κριτήρια εξασφάλισης αποζημιώσεων φαίνονται πολύ χαλαρά - τα κυβερνώντα κόμματα του Κινήματος Πέντε Αστέρων και της Λέγκας φαίνονται αποφασισμένα να βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερους επενδυτές. Η Consob, η ιταλική ρυθμιστική αρχή για τα χρεόγραφα, αποκλείστηκε από τη διαδικασία και με αυτόν τον τρόπο εξαλείφθηκε ο ανεξάρτητος έλεγχος των προτύπων αποδοχής.
Η Ρώμη έχει επίσης δηλώσει ότι είναι έτοιμη να διοχετεύσει χρήματα των φορολογουμένων στην δοκιμαζόμενη Banca Carige SpA. Αυτό δεν συνεπάγεται άμεση παρέμβαση, καθώς η τράπεζα επιχειρεί μια ύστατη προσπάθεια να αντλήσει νέα κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα. Αλλά αν αυτή η προσπάθεια αποτύχει, η κυβέρνηση θα επέμβει μέσω μιας προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτές οι δύο ιδέες έχουν ένα κοινό σημείο: φορτώνουν τις τραπεζικές απώλειες στους φορολογούμενους.
Αυτές οι δύο ιδέες έχουν ένα κοινό σημείο: φορτώνουν τις τραπεζικές απώλειες στους φορολογούμενους.
Στην πρώτη περίπτωση, οι ιδιώτες επενδυτές θα αποζημιωθούν για τα στοιχήματα που πήγαν στραβά. Η αποζημίωση δεν φαίνεται να απαιτεί να αποδειχθεί η κακοδιαχείριση ή η ρυθμιστική αποτυχία και αυτό συγκρούεται βίαια με την αρχή ότι οι επενδυτές πρέπει να αντιμετωπίζουν και τις δύο πλευρές μιας συναλλαγής. Η αποζημίωση των μετόχων λιανικής και όχι των θεσμικών ομολογιούχων μειωμένης εξασφάλισης εισάγει μια ανησυχητική αυθαιρεσία στην ιεραρχία των πιστωτών. Και η αποπληρωμή των επενδυτών μετοχικού κεφαλαίου δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο για το μέλλον - όποιος αγοράζει τραπεζικές μετοχές θα αναμένει πλέον ότι το κράτος θα σπεύσει σε διάσωση σε περίπτωση καταστροφής του.
Το σωσίβιο που ενδέχεται να ρίξει η κυβέρνηση στην Carige υποφέρει από παρόμοιο πρόβλημα. Η τράπεζα με έδρα τη Γένοβα είναι πολύ μικρή για να θεωρηθεί συστημικώς σημαντική και έτσι δεν πληροί τα κριτήρια της ΕΕ για να επιτρέψει μια προληπτική ανακεφαλαιοποίηση. Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφήσει την Ρώμη να εισφέρει ούτως ή άλλως δημόσιο χρήμα, θα μειώσει δραματικά τον πήχη, ώστε οι τράπεζες να επωφελούνται από κρατική παρέμβαση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: Αν οι Βρυξέλλες μπλοκάρουν την ιταλική κυβέρνηση και αφήσουν την τράπεζα να καταρρεύσει ή να απαιτήσει μια πιο περιοριστική προσέγγιση, κινδυνεύουν να κριθούν ότι πλήττουν τους μικροεπενδυτές ενάντια στη βούληση μιας εκλεγμένης κυβέρνησης. Αν όμως επισφραγίσει αυτό που πέρασε η κυβέρνηση, θα επιφέρει ένα συντριπτικό πλήγμα σε ό, τι απέμεινε από τους νόμους που διέπουν την τραπεζική ένωση της ευρωζώνης.
Τα προηγούμενα δεν είναι ενθαρρυντικά. Τον Ιούνιο του 2017, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εκκαθάρισης (ο αρμόδιος οργανισμός για την εκκαθάριση μεγάλων τραπεζών) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψαν την αμφισβητούμενη εκκαθάριση δύο ιταλικών τραπεζών. Αυτή η σειρά αποφάσεων κατέληξε στη χορήγηση μιας γενναιόδωρης επιχορήγησης στην Intesa Sanpaolo, ώστε να μπορέσει να διασώσει τμήματα των δραστηριοτήτων αυτών των δύο δανειστών και, βασικά, να τιμήσει πλήρως τους ομολογιούχους υψηλής εξασφάλισης.
Η απόφαση δημιούργησε ένα επικίνδυνο προηγούμενο στον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες εξαγοράζουν τώρα δοκιμαζόμενες ανταγωνίστριές τους. Είναι καλύτερο να περιμένουν μέχρι να πιάσουν πάτο, έτσι ώστε να υπάρχει μια πιθανότητα η κυβέρνηση να συγκεντρώσει μια γενναιόδωρη προίκα για να ενθαρρύνει τους δυνάμει αγοραστές. Αυτό το σύνολο διαστρεβλωμένων κινήτρων μπορεί να είναι ήδη σε εξέλιξη στην περίπτωση της Carige: Είναι πιο λογικό οι άλλες τράπεζες να περιμένουν να δουν τι θα συμβεί από το να υποβάλουν τώρα τις προσφορές τους.
Από την Ελλάδα έως τη Γερμανία, η ευρωζώνη δεν έχει έλλειψη από ασταθείς τράπεζες, οι οποίες θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν πρόβλημα των ρυθμιστικών αρχών. Οι διπλές δοκιμές της Ιταλίας θα δείξουν τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει όχι μόνο το γράμμα των νέων νόμων αλλά και το πνεύμα τους. Αυτό που συμβαίνει στη Ρώμη σίγουρα δεν θα μείνει μόνο στη Ρώμη..capital.gr