Σάββατο, Φεβρουαρίου 16

Διεθνείς και εγχώριες προβλέψεις..Του οικονομολόγου Βασίλη Βιλίαρδου


Η  Ευρωζώνη θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες το 2019 οι οποίες, σε συνδυασμό με τα προβλήματα της Κίνας και των αναπτυσσομένων οικονομιών, θα δημιουργήσουν εκρηκτικές συνθήκες – θέτοντας σε μεγάλη δοκιμασία το κοινό νόμισμα.

Ανάλυση


Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, της πιο χρεοκοπημένης χώρας στον πλανήτη, θα βραβευτεί από τη Γερμανία για τη συνδρομή του στην επίλυση του προβλήματος των Σκοπίων, αφού εξυπηρέτησε τα μέγιστα τα συμφέροντα της, εις βάρος της πατρίδας του  – κάτι που θυμίζει τη βράβευση του κ. Παπανδρέου το 2010 στο Βερολίνο (πηγή), όταν διέσωσε τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, τοποθετώντας τα θεμέλια της καταστροφής της χώρας μας με το PSI που ολοκλήρωσε ο κ. Βενιζέλος, με τη στήριξη του κ. Σαμαρά. Κακός οιωνός κατά την άποψη μας, ειδικά όταν η Γερμανία ετοιμάζεται να δρομολογήσει το πτωχευτικό δίκαιο για κράτη – στο οποίο πιθανολογούμε πως η Ελλάδα θα έχει ξανά το ρόλο του ανόητου πειραματόζωου.
Από την άλλη πλευρά, η Ιταλία έχει βυθιστεί ξανά στην ύφεση με τους Πολίτες της να διαμαρτύρονται για πρώτη φορά διαδηλώνοντας εναντίον της νέας κυβέρνησης, στη Γαλλία συνεχίζεται η εξέγερση των κίτρινων γιλέκων, η Ισπανία αντιμετωπίζει πολιτική αστάθεια (πηγή), το BREXIT είναι προ των πυλών προκαλώντας μεγάλες ανησυχίες, ειδικά σε μία περίοδο Ευρωεκλογών, ο διοικητής της ΕΚΤ που διέσωσε την Ευρωζώνη από τη διάλυση της το 2012 και το 2015 πρόκειται να αλλάξει σύντομα, αλλά η Γερμανία απέφυγε την τελευταία στιγμή την πτώση του ΑΕΠ της – με το ρυθμό ανάπτυξης της στο 0%!
Εν προκειμένω, εύλογα αναρωτιέται αυτός που θεωρεί εσφαλμένα τους συνολικούς εθνικούς λογαριασμούς ως στατιστική, πώς τα κατάφερε – ακόμη περισσότερο πώς πέτυχε το θαύμα να ξεφύγει από την τεχνική ύφεση, όπως ονομάζεται η κατάσταση της οικονομίας μίας χώρας που για δεύτερο συνεχές τρίμηνο το εποχιακά εκκαθαρισμένο ΑΕΠ της δεν παρουσιάζει πτώση. Με απλά λόγια, εάν στο τρίτο τρίμηνο του 2018 η Γερμανία είχε μείωση του ΑΕΠ της κατά -0,2% και στο τέταρτο στασιμότητα (0%), τότε ακόμη και αν στο πρώτο τρίμηνο του 2019 παρουσιάσει ξανά πτώση -0,2% δεν θα αναφερθεί κανείς σε ύφεση – επειδή δεν θα επρόκειτο για διαδοχικά τρίμηνα!
Φυσικά η λογική του -0,2% συν 0% συν -0,2% ίσον καμία πτώση του ΑΕΠ με την έννοια μίας τεχνικής ύφεσης, δεν έχει καμία σχέση με τα μαθηματικά – για τα οποία θα επρόκειτο προφανώς για μία συνολική μείωση κατά -0,4% οπότε για συρρίκνωση του ΑΕΠ. Ανεξάρτητα όμως από το συγκεκριμένο γεγονός, το 0% προκαλεί εντύπωση – η ανακοίνωση δηλαδή της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας, σύμφωνα με την οποία το ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του 2018 ήταν «τιμολογιακά, εποχιακά και ημερολογιακά εκκαθαρισμένο» στο ίδιο επίπεδο με το τρίτο (πηγή).
Για την καλύτερη κατανόηση του θέματος, η στατιστική υπηρεσία αναφέρεται πάντοτε στην πλευρά της ζήτησης, όσον αφορά το ΑΕΠ – στο ότι η ζήτηση από το εξωτερικό ήταν αδύναμη, αλλά η ζήτηση για επενδύσεις σχετικά ισχυρή, με αποτέλεσμα την εξισορρόπηση του ΑΕΠ. Εν τούτοις, για τη ζήτηση δεν υπάρχουν ακόμη καινούργια, επίκαιρα στοιχεία – οπότε πρόκειται απλά για εκτιμήσεις.
Περαιτέρω, εάν ερευνήσει κανείς τα μεγέθη της παραγωγής στο μεταποιητικό κλάδο για τα τελευταία οκτώ διαδοχικά τρίμηνα (γράφημα, πηγή Makrokop), εάν εξετάσει δηλαδή την κατάσταση της χώρας από την πλευρά της προσφοράς, θα διαπιστώσει πως τις περισσότερες φορές υπάρχει μία ανάλογη σχέση μεταξύ της παραγωγής στο μεταποιητικό κλάδο και της εκτίμησης της Αρχής για το ΑΕΠ – σημειώνοντας πως ο κλάδος της μεταποίησης είναι με απόσταση ο μεγαλύτερος στον τομέα των ιδιωτικών επιχειρήσεων της Γερμανίας, με μερίδιο στο ΑΕΠ της τάξης του 30%.
Ειδικότερα, από το γράφημα διαπιστώνεται πως όταν κατά τη διάρκεια του 2017 η παραγωγή στον κλάδο της μεταποίησης αυξανόταν (επάνω γραμμή), αυξανόταν επίσης το ΑΕΠ (κάτω γραμμή), αν και με μικρότερο ρυθμό – με εξαίρεση μόνο το πρώτο τρίμηνο, όπου τα δύο μεγέθη ήταν ακριβώς τα ίδια (1,1%). Εν τούτοις, στο πρώτο τρίμηνο του 2018, παρά το ότι η παραγωγή στον κλάδο της μεταποίησης ήταν πολύ αδύναμη (0,1%), το ΑΕΠ δεν ήταν χαμηλότερο ως όφειλε, αλλά υψηλότερο – στο +0,4%. Στο δεύτερο τρίμηνο τα δύο μεγέθη ήταν σχεδόν τα ίδια, ενώ στο τρίτο και τέταρτο η παραγωγή στον κλάδο της μεταποίησης κατέρρευσε, στο -1,8% και – 1,6% διαδοχικά.
Παραδόξως όμως δεν ακολούθησε μία πολύ μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ, όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά μια ελάχιστη στο τρίτο τρίμηνο (-0,2%) και μία μηδενική στο τέταρτο – κάτι που φυσικά δεν έχει καμία λογική. Πόσο μάλλον όταν ολόκληρο το 2018 ο τζίρος λιανικής της χώρας που συμμετέχει σε μεγάλο βαθμό στο ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμος – οπότε φαίνεται καθαρά το «μαγείρεμα» των στατιστικών της Γερμανίας, για να μην ανακοινωθεί πως έχει επίσης βυθιστεί στην ύφεση, ως αποτέλεσμα προφανώς της πολιτικής λιτότητας που η ίδια εφαρμόζει και επιβάλλει στους άλλους.
Συνεχίζοντας, η Γαλλία έχει μεν ακόμη θετικό ρυθμό ανάπτυξης (εάν υποθέσουμε πως τα στατιστικά της στοιχεία είναι σωστά), αλλά μειώνεται συνεχώς (γράφημα) – οπότε το 2019 θα βυθιστεί επίσης στην ύφεση. Επομένως, όταν οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης πάψουν να αναπτύσσονται, θα ακολουθήσει αργά ή γρήγορα ολόκληρη η ήπειρος – με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων την άνοδο των χρεών ως προς το ΑΕΠ, τα οποία είναι ήδη σε ορισμένα κράτη εκτός ελέγχου.
Στα πλαίσια αυτά, η μοναδική λύση είναι ένα νέο πακέτο ποσοτικής διευκόλυνσης (QE)  από την ΕΚΤ – κάτι που όμως δεν είναι εύκολο να συμβεί, αφενός μεν επειδή πρόκειται να αλλάξει ο επικεφαλής της, αφετέρου λόγω του ότι θα αντιδράσει η Γερμανία. Εκτός αυτού, με την πολιτική των μηδενικών ελλειμμάτων που ακολουθεί η Γερμανία, δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί το ανώτατο όριο του 33% της κατοχής ομολόγων ενός κράτους εκ μέρους της ΕΚΤ – με την έννοια πως θα έπρεπε να αγοράσει ομόλογα άλλων χωρών της Ευρωζώνης άνω του συγκεκριμένου ύψους, κάτι που όμως δεν της επιτρέπεται.
Επίλογος
Συμπερασματικά λοιπόν η Ευρωζώνη θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες το 2019 οι οποίες, σε συνδυασμό με τα προβλήματα της Κίνας (εμπορικός πόλεμος, υπερχρεωμένες επιχειρήσεις) και των αναπτυσσομένων οικονομιών (νομισματικές κρίσεις στην Τουρκία, Αργεντινή, Βραζιλία, Ινδία, Ν. Αφρική κλπ.), θα δημιουργήσουν εκρηκτικές συνθήκες – θέτοντας σε μεγάλη δοκιμασία το κοινό νόμισμα.
Εν προκειμένω η Ελλάδα, η οποία είναι εντελώς ανοχύρωτη, έχοντας ουσιαστικά αδυναμία δανεισμού της από τις αγορές (συγκριτικά, το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου της Πορτογαλίας είναι τετραπλάσιο του πενταετούς – το οποίο διαμορφώθηκε στο 3,60% για την Ελλάδα έναντι 0,38% της Πορτογαλίας), καθώς επίσης πολύ μεγάλα τραπεζικά προβλήματα, επί πλέον του χρεοκοπημένου ιδιωτικού και δημοσίου τομέα της, ενώ προβλέπονται δυσκολίες στον τουρισμό (BREXIT, Τουρκία) και στις εξαγωγές (Τουρκία, ύφεση στην Ευρώπη), θα κινδυνεύσει σε μεγάλο βαθμό – παρά το ότι υπάρχουν λύσεις, εάν ληφθούν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα.analyst.gr