Σάββατο, Ιουνίου 15

Είναι τρελοί οι Ρωμαίοι, καθόλου ραγιάδες-Του οικονομολόγου Βασίλη Βιλιάρδου


«Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τους λαϊκιστές και ακροδεξιούς Ιταλούς», γράφουν τα γερμανικά ΜΜΕ. «Δεν θέλουν να πληρώσουν τα βουνά των χρεών τους και σχεδιάζουν επί πλέον να τυπώσουν παράνομα τα δικά τους χρήματα! Ειδικά αυτός ο φωνακλάς, ο Salvini, καταπατάει όλους τους κανόνες και σπαταλάει δισεκατομμύρια, επειδή επιθυμεί να τηρήσει τις πανάκριβες προεκλογικές του δεσμεύσεις! Μας λέει με το «Πρώτα η Ιταλία» ότι σκοπεύει να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα του λαού του,
αλλά στην πραγματικότητα παίζει στα ζάρια το μέλλον όλης της ανθρωπότητας – ή, τουλάχιστον, του κορυφαίου παγκοσμίως ειρηνικού εγχειρήματος: την ΕΥΡΩπης».
.

Ανάλυση


Σύσσωμα τα γερμανικά ΜΜΕ, με δεκάδες άρθρα από την FAZ έως το Spiegel, επιτίθενται με τα καυστικά, γεμάτα θρασύτητα άρθρα τους εναντίον της Ιταλίας – γράφοντας εκτός από τα παραπάνω πως η κυβέρνηση της δεν δίνει καμία σημασία στα απειλητικά γράμματα των Βρυξελλών, ενώ θέλει να προωθήσει τη λαϊκίστικη ατζέντα της! Η FAZ αναφέρει επί πλέον πως το ιταλικό Κοινοβούλιο προωθεί ένα ρωμαϊκό φάντασμα στον ουρανό της Ευρώπης, με μία δήθεν χαριτωμένη ονομασία – «mini Bots» (πηγή).
Τα «mini Bots» όμως δεν είναι φαντάσματα, ούτε κάποια «μικροσκοπικά ρομπότ», με τα οποία προγραμματίζει την επίθεση της η Ιταλία στην Ευρώπη – όπως τα περιγράφει η επίσης γερμανική DIE ZEIT (πηγή). Η λέξη «BOT» προέρχεται από την ιταλική «Buono Ordinario del Tesoro» (=τακτικό κουπόνι του δημοσίου) – ενώ με αυτό το όνομα χαρακτηρίζονται τα ιταλικά ομόλογα λήξης κάτω του ενός έτους (ανάλυση).
Φυσικά οι γερμανικές εφημερίδες το γνωρίζουν καλύτερα από εμάς, ισχυριζόμενες όμως πως η έκδοση τους είναι παράνομη – με την έννοια πως απαγορεύεται σε ένα κράτος της Ευρωζώνης να εκδίδει τέτοιους χρεωστικούς τίτλους, επειδή μπορούν να κυκλοφορούν σε ομόλογα χαμηλής αξίας που ίσως θα μοιάζουν με χρήματα, οπότε θα χρησιμοποιούνται ως τέτοια. Σύμφωνα δε με την «DIE ZEIT», σε ελεύθερη μετάφραση, τα εξής: «Η σχεδιαζόμενη έκδοση των «mini Bots» είναι το έργο μίας εγκληματικής συμμορίας. Η εμφανώς γλοιώδης ιταλική κυβέρνηση, προσπαθεί μέσω των νέων αυτών ομολόγων να αυξήσει το δανεισμό της«.
Εν τούτοις, δεν είναι αυτός ο σκοπός των «mini Bots» – αφού με τη βοήθεια τους η ιταλική κυβέρνηση θέλει να πληρώσει εκείνα τα δημόσια χρέη προς τον ιδιωτικό τομέα, τα οποία προέρχονται από συμβόλαια αγοράς μεταξύ των κρατικών οργανισμών και των ιδιωτών πωλητών προϊόντων ή υπηρεσιών. Επομένως δεν πρόκειται για την αύξηση των δημοσίων χρεών της Ιταλίας, αλλά για τη μείωση τους – αφού τα χρέη αυτά υπάρχουν, παρά το ότι δεν καταγράφονται στον προϋπολογισμό λόγω της μη ύπαρξης ενός διπλογραφικού λογιστικού συστήματος, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα.
Όσον αφορά δε τους προμηθευτές του δημοσίου, είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν τα «mini Bots» για την εξόφληση των απαιτήσεων τους παρά το ότι δεν είναι «κανονικά ευρώ», επειδή δεν γνωρίζουν πότε το κράτος θα είναι σε θέση να τους πληρώσει – ενώ θα εισπράξουν αμέσως τα «mini Bots», τα οποία είναι ουσιαστικά πιστωτικά φορολογικά σημειώματα έχοντας για όλους εκείνους αξία, οι οποίοι έχουν φορολογικές υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος.

Η οικονομική και η νομική πλευρά   

Περαιτέρω, όποιος αποδέχεται την οικονομική ερμηνεία των χρημάτων, σύμφωνα με την οποία «πρόκειται για ένα μέσο πληρωμής, με το οποίο μπορεί να πληρώνει κανείς το κράτος» (πηγή), τότε ασφαλώς θα θεωρήσει τα «mini Bots» χρήματα – ενώ η ΕΚΤ ισχυρίζεται πως η «παραγωγή χρημάτων» με αυτήν την ιδιότητα, αποτελεί ένα νομικά εγγυημένο μονοπώλιο που έχει δοθεί στην ίδια. Πού όμως και πώς ακριβώς δόθηκε ένα τέτοιο μονοπώλιο στην ΕΚΤ;
Σύμφωνα με αυτά που ισχύουν νομικά, η ΕΚΤ έχει μεν το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την έκδοση νόμιμου χρήματος, αλλά όλα τα συμβαλλόμενα μέρη (=τα κράτη της Ευρωζώνης) είναι ελεύθερα να ασκούν τις δραστηριότητες τους με άλλα μέσα πληρωμής – ακόμη και με BITCOIN, παρά το ότι μπορεί κανείς να αγοράσει προϊόντα με αυτά, μόνο και μόνο επειδή οι άνθρωποι πιστεύουν πως έχουν κάποια αξία.
Ως εκ τούτου πιθανολογείται πως ο επικεφαλής της ΕΚΤ μπερδεύει ολοφάνερα τα χρήματα με τα νόμιμα μέσα πληρωμής – ενώ για εκείνο το χρονικό διάστημα που η ιταλική κυβέρνηση δεν υποχρεώνει τους προμηθευτές της να πληρωθούν με «mini Bots» για τα προϊόντα που της πουλούν, δεν υπάρχει από νομικής πλευράς καμία αιτία απαγόρευσης και καμία παρανομία. Στην αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να απαγορευθεί επίσης η πληρωμή με εμβάσματα από τις εμπορικές τράπεζες – αφού το ηλεκτρονικό αυτό μέσον πληρωμής δεν εκδίδεται από την ΕΚΤ, αλλά από τις τράπεζες (ανάλυση).
Εν προκειμένω είναι ξεκάθαρο πως ο ισχυρισμός των Γερμανών, σύμφωνα με τον οποίο γίνεται προσπάθεια να «εγκατασταθεί» ένα παράλληλο νόμισμα στο ευρώ, δεν είναι σωστός – αφού τα «mini Bots»  δεν θα είναι εκπεφρασμένα σε ένα άλλο συνάλλαγμα, στη λιρέτα για παράδειγμα, αλλά στο ευρώ. Αυτό που θα συνέβαινε θα ήταν η «εγκατάσταση» ενός ακόμη μέσου  πληρωμής σε ευρώ – όπως είναι άλλωστε τα τραπεζικά εμβάσματα.
Είναι αυτονόητο βέβαια πως ένα τέτοιο μέσον πληρωμής θα βοηθούσε στην περίπτωση που η ΕΚΤ θα ήθελε να διακόψει την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες για να εκβιάσει ένα κράτος, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας το 2015 – αφού τότε η κυβέρνηση του θα είχε τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει τις τράπεζες με «mini Bots» για τη διεξαγωγή των συναλλαγών τους. Εν τούτοις δεν πρόκειται ασφαλώς για ένα επαρκές μέσον, με το οποίο το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας θα είχε στη διάθεση του αρκετή ρευστότητα – επειδή η ρευστότητα αυτή προέρχεται από την κεντρική τράπεζα της Ιταλίας που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα υποκατάστημα της ΕΚΤ, κυρίως (άνω του 90%) με τη μορφή ηλεκτρονικών χρημάτων στο λογαριασμό της στην ΕΚΤ και όχι μετρητών.
Όμως είναι προφανώς παράνομο μία διακρατική κεντρική τράπεζα να εκβιάζει μία εθνική κυβέρνηση με τη διάλυση του τραπεζικού της συστήματος – όπως ενέργησε η ΕΚΤ στην περίπτωση της Ελλάδας, ενώ αναφερθήκαμε τότε σε ανάλυση μας (πηγή). Με απλά λόγια, δεν είναι παράνομα τα «mini Bots» όπως τα χαρακτήρισε η ΕΚΤ, αλλά οι δικές της ενέργειες – για τις οποίες οφείλει να απαιτηθεί αποζημίωση εκ μέρους της Ελλάδας, αφού οδήγησαν στον αφελληνισμό των τραπεζών της και στην απώλεια πολλών δεκάδων δις €.

Η προϋπόθεση υιοθέτησης των «mini Bots»

Συνεχίζοντας, σχετικά με την ερώτηση εάν τα «mini Bots»  είναι παράνομα ή όχι, οφείλει να αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – το οποίο όμως, αφού αποδέχθηκε πως η αγορά κρατικών ομολόγων εκ μέρους της ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά δεν είναι μία μονεταριστική κρατική χρηματοδότηση (πηγή), ενάντια σε κάθε λογική, δεν θα έχει ίσως κανένα πρόβλημα να χαρακτηρίσει παράνομα τα «mini Bots». Βέβαια δεν είναι κάθε παράνομη ενέργεια ανόητη, όπως δεν είναι κάθε νόμιμη ενέργεια έξυπνη – οπότε, εκτός από τη νομική πλευρά, οφείλει να αναρωτηθεί κανείς εάν η έκδοση των «mini Bots» είναι έξυπνη ή ανόητη.
Εν προκειμένω, εάν η ιταλική κυβέρνηση δεν είναι έτοιμη ή/και πρόθυμη να συγκρουστεί με την Κομισιόν, όπως δεν ήταν η Ελλάδα το 2015, η οποία (σύγκρουση) ενδεχομένως θα οδηγούσε στην έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη μετά από κάποια έτη (η έξοδος της Μ. Βρετανίας μόνο από την ΕΕ έχει διαρκέσει ήδη πάνω από δύο χρόνια, ενώ για να φύγει μια χώρα από την Ευρωζώνη πρέπει να προηγηθεί η έξοδος της από την ΕΕ), τότε θα έπρεπε να ξεχάσει αμέσως τα «mini Bots» – ακολουθώντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, ο οποίος υποτάχθηκε γονυπετής σε όλες τις εντολές της Γερμανίας.
Από την άλλη πλευρά, η συγκυβέρνηση της Ιταλίας οφείλει να γνωρίζει πως εάν υποχωρήσει τώρα, τότε θα χάσει τις επόμενες εκλογές και θα ντροπιαστεί όσο ο ΣΥΡΙΖΑ – επειδή οι Ιταλοί την έχουν εκλέξει κυρίως για το οικονομικό της πρόγραμμα, με το οποίο τους υποσχέθηκε τη βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης, καθώς επίσης την ανάκτηση της εθνικής τους υπερηφάνειας.
Ειδικά όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη της Ιταλίας, δίχως την οποία δεν έχει μέλλον ενώ είναι αδύνατη χωρίς έναν συνδυασμό δραστικής μείωσης των φόρων και αύξησης των δημοσίων επενδύσεων, όπως ισχύει πολύ περισσότερο για την Ελλάδα, εάν δεν επιτευχθεί οι Ιταλοί δεν θα απογοητευθούν μόνο, αλλά θα εξοργισθούν – οπότε θα εκδιωχθεί από την εξουσία με το χειρότερο δυνατόν τρόπο.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, τυχόν ανεξέλεγκτη έξοδος της Ιταλίας από την Ευρωζώνη θα ζημίωνε τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα σε μεγάλο βαθμό την οικονομία της – κάτι που όμως θα επηρέαζε πολλές άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ακόμη και αν δεν διαλυόταν το ευρώ. Ειδικά αυτές που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία – ενώ θα επηρέαζε κυρίως τη Γερμανία, αρκετά προϊόντα της οποίας είναι άμεσα ανταγωνιστικά με τα ιταλικά, οπότε μία ισχυρή υποτίμηση της λιρέτας θα είχε σοβαρές συνέπειες.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλές ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, η ιταλική οικονομία θα συνερχόταν πολύ πιο γρήγορα από μία τέτοια κατάσταση, σε σχέση με τα κράτη που θα παρέμεναν στη γερμανική Ευρωζώνη – ενώ η σημερινή της κυβέρνηση διαθέτει ικανά στελέχη που θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν με κάτι ανάλογο (δυστυχώς η Ελλάδα ούτε είχε, ούτε έχει, σφύζει από προδότες με την ευρεία έννοια της λέξης, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει μία ισχυρή 5η φάλαγγα στο εσωτερικό της, ενώ ακόμη και ο διοικητής της ΤτΕ φαίνεται θα πληρωθεί για τις υπηρεσίες του στους Γερμανούς, με την πρόσληψη του στην ΕΚΤ).
Μία τέτοια κυβέρνηση λοιπόν, αφού ανακτούσε την εθνική της κυριαρχία, θα προσανατόλιζε τη δημοσιονομική της πολιτική στις ανάγκες, στις δυνατότητες και στις ευκαιρίες της ιταλικής οικονομίας – αντί να ακολουθεί τους ανόητους ευρωπαϊκούς κανόνες της πολιτικής λιτότητας.
Ως εκ τούτου η γρήγορη ανάκαμψη της Ιταλίας θα ήταν δεδομένη – οπότε η κυβέρνηση της δεν θα πρέπει να υποχωρήσει όσον αφορά τα «mini Bots» και τις υπόλοιπες προεκλογικές της δεσμεύσεις, αρκεί να είναι αποφασισμένη να μην επιτρέψει τον εκβιασμό της από κανέναν και, αν χρειαστεί, να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη.
Σε κάθε περίπτωση η Κομισιόν, η Γερμανία δηλαδή, μπορεί τότε μόνο να κερδίσει το παιχνίδι, εάν οι Ιταλοί δεν καταλάβουν πως ευρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση – ενώ τα «mini Bots» πρέπει να κυκλοφορήσουν σε όλες τις χώρες που δεν έχουν άλλο τρόπο χρηματοδότησης και που δεν θέλουν να καταντήσουν εξαθλιωμένη, εξευτελισμένη γερμανική αποικία, όπως η Ελλάδα.
Πληροφορίες: FAZ, Spiegel, P. Steinhardt

analyst.gr