Πέμπτη, Ιουνίου 27

H αρχαιολογική ανασκαφή στη βάση του Μουσείου Ακρόπολης

H αρχαιολογική ανασκαφή στη βάση του Μουσείου Ακρόπολης
Μια αρχαία γειτονιά της Αθήνας ενσωματώνεται μοναδικά στην αρχιτεκτονική του Μουσείου Ακρόπολης ως ένα ακόμα έκθεμα, που συνδιαλέγεται με τα αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που παρουσιάζονται στους ορόφους του. Χτισμένη στην ομαλή συνέχεια της νότιας
πλαγιάς του βράχου φιλοξενεί τη ζωή και τις δραστηριότητες του ανθρώπου από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τον 12ο αι. μ.Χ. Δρόμοι, σπίτια, λουτρά, εργαστήρια και τάφοι συνθέτουν μια περίπλοκη εικόνα αρχαιολογικών καταλοίπων, με καλύτερα διατηρημένα αυτά της ύστερης αρχαιότητας.


Σήμερα είναι ορατό μέρος, μόνο, όσων έφεραν στο φως οι ανασκαφές του οικοπέδου Μακρυγιάννη, όπως ονομάζεται ο περίκλειστος χώρος γύρω από το Μουσείο. Ένα άλλο μέρος διατηρείται σε κατάχωση ενώ ένα ακόμα έχει απομακρυνθεί για να κατασκευαστούν τα υπόγεια επίπεδα του Μουσείου και του σταθμού Ακρόπολη του Μετρό.
Το τρίκογχο δωμάτιο και η κυκλική αίθουσα - πύργος του κτηρίου Ε (αρχές 6ου αι. μ.Χ.)
Το τρίκογχο δωμάτιο και η κυκλική αίθουσα - πύργος του κτηρίου Ε (αρχές 6ου αι. μ.Χ.)


Η ζωή του τόπου ξεκινά κάπου μεταξύ του 3.500 και 3.000 π.Χ.  Μέχρι και τον 9ο αι. π.Χ. σπίτια, εργαστήρια και νεκροταφεία συνυπάρχουν ή διαδέχονται το ένα το άλλο. Η οικιστική χρήση του χώρου παγιώνεται από τα μέσα του 8ου αι. π.Χ., αν και η κατοίκηση δεν είναι πυκνή.  Μέχρι τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. η περιοχή βρίσκεται στις παρυφές της πόλης, έξω από τον αρχαιότερο οχυρωματικό περίβολο.
Ο ανδρώνας της οικίας Θ (5ος αι. π.Χ.)
Ο ανδρώνας της οικίας Θ (5ος αι. π.Χ.)


Η μεγάλη τομή γίνεται στα τέλη του 5ου αι. π.Χ., οπότε η περιοχή ρυμοτομείται και αποκτά οριστικά τον αστικό της χαρακτήρα, ενταγμένη, πλέον, στο τειχισμένο τμήμα της πόλης. Μέχρι τις αρχές του 1ου αι. π.Χ αναπτύσσεται ένα πυκνό οδικό δίκτυο και ο χώρος καταλαμβάνεται από σπίτια με μικρές εσωτερικές αυλές, καταστήματα και εργαστήρια. Το 86 π.Χ. καταστρέφεται από τα στρατεύματα του ρωμαίου στρατηγού Σύλλα και για αρκετά χρόνια εγκαταλείπεται. Λίγο αργότερα ιδρύονται πάνω στα ερείπια εργαστηριακές μονάδες.
Τα κατάλοιπα μικρού ιδιωτικού λουτρού (2ος αι. μ.Χ.)
Τα κατάλοιπα μικρού ιδιωτικού λουτρού (2ος αι. μ.Χ.)


Από τα μέσα, όμως, του 2ου αι. μ.Χ. η γειτονιά γνωρίζει νέα άνθηση. Τα σπίτια τώρα είναι μεγαλύτερα. Τα περισσότερα έχουν περίστυλες αυλές, δωμάτια με πολύχρωμες τοιχογραφίες, κάποτε και με ψηφιδωτά δάπεδα, ιδιωτικά αποχωρητήρια και, τα πιο πλούσια, δικά τους λουτρά. Μια ευημερία που ανακόπτεται το 267 μ.Χ., οπότε η περιοχή βρίσκεται ανάμεσα σε αυτές που καταστρέφουν οι Έρουλοι, γερμανικό φύλο του βορρά.

Ο χώρος αναδιοργανώνεται και πάλι στα τέλη του 4ου-αρχές 5ου αι. μ.Χ. Όλα τα σπίτια έχουν περίστυλες αυλές, ο χαρακτήρας όμως και οι διαστάσεις τους διαφέρουν. Δίπλα σε μικρότερες κατοικίες, ενδεχομένως ανθρώπων της μεσαίας αστικής τάξης, κατασκευάζονται μεγαλύτερα και πολυτελέστερα οικοδομήματα, αστικές επαύλεις εύπορων πολιτών.
Το ψηφιδωτό δάπεδο της εισόδου του κτηρίου Ζ (μέσα 5ου αι. μ.Χ.)
Το ψηφιδωτό δάπεδο της εισόδου του κτηρίου Ζ (μέσα 5ου αι. μ.Χ.)


Γύρω στα μέσα του 5ου αι. μ.Χ. οι περισσότερες κατοικίες επισκευάζονται και εξακολουθούν να λειτουργούν. Παράλληλα, τη θέση δύο επαύλεων καταλαμβάνει ένα πολυτελές κτήριο με ψηφιδωτά και ιδιωτικό λουτρό (κτήριο Ζ), έδρα υψηλόβαθμου αξιωματούχου ή τοπικού άρχοντα, με πρόσβαση στην αυτοκρατορική αυλή.

Στις αρχές του επόμενου αιώνα το κτήριο Ζ αποκτά μια νέα πτέρυγα με καινοτόμα, για την Αθήνα, αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά (κτήριο Ε). Η προσθήκη αυτή, καθώς και η συνέχεια της λειτουργίας ορισμένων παλαιότερων σπιτιών ή η οικοδόμηση νέων, αποδεικνύει ότι η αστική ζωή παραμένει ζωντανή, σε μια εποχή που θεωρείται περίοδος παρακμής και οικιστικής ύφεσης της Αθήνας.

Στο τέλος του 6ου αι. μ.Χ. ορισμένα κτήρια καταστρέφονται και άλλα υφίστανται βλάβες. Στο κάτω επίπεδο του κτηρίου Ε ιδρύονται εργαστήρια, που λειτουργούν τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 8ου αι. μ.Χ. Αργότερα εγκαταλείπονται και για αρκετά χρόνια η περιοχή ερημώνει. Νέα σπίτια και εργαστήρια αναπτύσσονται τον 10ο-12ο αι. μ.Χ., που λειτουργούν μέχρι την οριστική εγκατάλειψη του χώρου στις αρχές του 13ου αι. μ.Χ.

Στις αρχές του 19ου αι., πάνω στα κατάλοιπα του κτηρίου Ζ, ιδρύεται το κτήριο Weiler, το Πρώτο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Αθήνας, το οποίο σήμερα φιλοξενεί τις διοικητικές λειτουργίες του Μουσείου Ακρόπολης. Ώρες λειτουργίας & εισιτήρια
Ώρες λειτουργίας

Θερινή Περίοδος (1 Απριλίου - 31 Οκτωβρίου)

Δευτέρα                 8:00 π.μ. - 4:00 μ.μ.    (ώρα τελευταίας εισόδου: 3:30 μ.μ.)
Τρίτη έως Κυριακή   8:00 π.μ. - 8:00 μ.μ.    (ώρα τελευταίας εισόδου: 7:30 μ.μ.)

Χειμερινή Περίοδος (1 Νοεμβρίου - 31 Μαρτίου)

Δευτέρα έως Κυριακή   9:00 π.μ. - 5:00 μ.μ.   (ώρα τελευταίας εισόδου: 4:30 μ.μ.)

Εισιτήρια

Το εισιτήριο γενικής εισόδου στο Μουσείου ισχύει και για την επίσκεψη της ανασκαφής

Θερινή περίοδος (1 Απριλίου - 31 Οκτωβρίου)

Γενική είσοδος: 10 ευρώ

Μειωμένη είσοδος: 5 ευρώ

Χειμερινή περίοδος (1 Νοεμβρίου - 31 Μαρτίου)


Γενική είσοδος: 5 ευρώ

Μειωμένη είσοδος: 3 ευρώ

Η αγορά εισιτηρίων γίνεται είτε απευθείας στο ταμείο του Μουσείου είτε μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας e-ticketing

Οδηγός ανασκαφής

Ο οδηγός της ανασκαφής είναι διαθέσιμος στα Πωλητήρια του Μουσείου στην ελληνική γλώσσα