Μπορούμε να τιμούμε μια τέτοια μέρα χωρίς να δίνουμε προτεραιότητα στα δεινά των μουσουλμάνων γυναικών;
Τις μαστιγώνουν και τις λιθοβολούν μέχρι θανάτου. Τις πουλάνε και τις αγοράζουν, τις κάνουν σκλάβες του σεξ. Τις παντρεύουν με το ζόρι, συχνά μικρά κοριτσάκια με ενήλικες άντρες. Ακρωτηριάζουν τα γεννητικά τους όργανα. Τους αρνούνται τη μόρφωση
και τη συμμετοχή στη δημόσια ζωή. Τις υποχρεώνουν να φορούν διαρκώς τσαντόρ, νικάμπ, χιτζάμπ, μαντήλες. Παραλλαγές υπάρχουν από χώρα σε χώρα, αλλά όλες οι χώρες του Ισλάμ, άλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την υποτίμηση της γυναίκας, την κατάφωρη ανισότητα. Και έχουμε δει ότι από τις χώρες καταγωγής αυτό επεκτείνεται και μέσα στις χώρες υποδοχής μεταναστών και προσφύγων.
Θεωρώ αδιανόητο να «τιμούμε» την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας χωρίς να δίνουμε προτεραιότητα στα δεινά των μουσουλμάνων γυναικών. Σε σύγκριση με αυτά, οι ανισότητες μεταξύ ανδρών-γυναικών στις δημοκρατικές χώρες μοιάζουν ψιλά γράμματα. Οι γυναικείες οργανώσεις, η κοινωνία των πολιτών εν γένει, οι διεθνείς οργανισμοί, οι κυβερνήσεις, πρέπει να αναλάβουν γενναίες και τολμηρές σταυροφορίες, ιδιαίτερα εναντίον των πιο επαχθών μορφών υποδούλωσης. Και κυρίως να μην επιτρέπουμε την παραμικρή υποχώρηση των κατακτήσεων της γυναικείας χειραφέτησης στις ίδιες μας τις χώρες. Κατακτήσεων που κερδίθηκαν με αγώνες. Πολλοί, ιδίως αριστεροί, και μάλιστα αριστερές φεμινιστικές οργανώσεις προβάλλουν επιχειρήματα «ανοχής του διαφορετικού» και «σεβασμού της πολυπολιτισμικότητας», ενώ στην ουσία πρόκειται για υποχώρηση των αρχών της ισότητας και του ανθρωπισμού. Έχουν φτάσει στο σημείο να θεωρούν το σύμβολο της ανδρικής κυριαρχίας, τη μαντήλα, ως αποδεκτή έκφραση ταυτότητας και να την υποστηρίζουν ως δήθεν ανθρώπινο δικαίωμα!
Στα πρώτα νεανικά μου χρόνια έζησα σε μια Ελλάδα, όπου υπήρχε ακόμα το ταμπού της παρθενίας, όπου το σεξ ήταν αμαρτία, όπως αμαρτία ήταν οι προφυλάξεις κατά της τεκνοποιίας ακόμα και μέσα στο γάμο, υπήρχε η προίκα, η άμβλωση ήταν υποκριτικά «παράνομη» και ήταν η μόνη αντισύλληψη, οι γυναίκες που βιάζονταν «τα ’θελαν», η ορθόδοξη εκκλησία ορισμένες μέρες του μήνα μας θεωρούσε «μιαρές», η σεξουαλική παρενόχληση ήταν στην ημερήσια διάταξη και κοινωνικά αποδεκτή. Όποια κοπέλα τολμούσε να βάλει τις φωνές ενάντια στη βαναυσότητα αγνώστων και γνωστών, αυτή ήταν που στιγματιζόταν και γελοιοποιούνταν ως υστερική. Δεν περηφανεύομαι ότι έκανα κάτι το ιδιαίτερα ηρωικό, αλλά μαζί με άλλες πολλές, τις περισσότερες φορές ανοργάνωτα αλλά συχνά και οργανωμένα, είμαστε η γενιά γυναικών που κατακτήσαμε στη Ελλάδα του ’70, του ’80, του ’90 ένα σημαντικό βαθμό χειραφέτησης – με μικρό ή μεγάλο κόστος. Πάντως με κόστος.
Κάθε φορά λοιπόν που βλέπω στο δρόμο γυναίκες με μαντήλες, μπουμπουλωμένες ακόμα και το κατακαλόκαιρο με ρούχα ως τους αστραγάλους και τους καρπούς των χεριών, ιδίως νέες γυναίκες δίπλα σε άντρες που καμαρώνουν με σορτσάκια και φανελάκια, κάθε φορά νιώθω την καρδιά μου να βουλιάζει. Νιώθω ότι όλοι οι έστω μικροί αγώνες που έκανα –που κάναμε– πάνε χαμένοι. Πώς μπορούμε να ανεχόμαστε κοριτσάκια 11 και 12 χρονών μαντηλοδεμένα; Και δε δέχομαι το επιχείρημα ότι πρόκειται για ευσεβείς γυναίκες που ακολουθούν τις επιταγές της θρησκείας τους. Η ευσέβεια αποδεικνύεται αν έχεις δικαίωμα επιλογής. Πόσες το θέλουν συνειδητά και πόσες έχουν ψυχολογικά εσωτερικεύσει την καταπίεση θεωρώντας τη δική τους επιλογή; Και βέβαια δεν ξέρουμε πόσες από αυτές τις γυναίκες έχουν πλήρη συνείδηση του καταναγκασμού που τους επιβάλλουν πατεράδες, σύζυγοι και μια ολόκληρη κοινότητα και δεν μπορούν να τον αποτινάξουν γιατί θα πλήρωναν πολύ βαρύ τίμημα... Εγώ δεν λέω αυτές οι καταπιεσμένες γυναίκες να υποστούν επιπλέον και την εχθρότητα της κοινωνίας μας. Το αντίθετο. Ωστόσο, όσες έχουν το θάρρος να αποτινάξουν τον ζυγό, αυτές πρωτίστως οφείλουμε να τις εξοπλίσουμε με τα νομικά εργαλεία για να το πετύχουν και να τους προσφέρουμε κοινωνική προστασία και συμπαράσταση. Μη γελιόμαστε. Ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων και μεταναστών ήρθε και θα μείνει εδώ. Η επιτυχής ένταξή τους και η συγκατοίκηση μαζί τους είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τη συνοχή της κοινωνίας μας. Η απομόνωσή τους και η ανοχή μας μπροστά στην ανισότητα ανδρών-γυναικών και άλλων πρακτικών διάκρισης ως κάτι αυτονόητο, το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει, θα είναι να φουντώσει και άλλο ο ρατσισμός. Και αν το δούμε ευρύτερα, η έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών μπορεί να γίνει μια καλή αφορμή να ξεπεράσουμε δικές μας χρόνιες αγκυλώσεις, σε μια χώρα που ακόμα η πολιτεία δεν είναι χωρισμένη από το κράτος και στη Θράκη ισχύει ακόμα η σαρία.athensvoice.gr
και τη συμμετοχή στη δημόσια ζωή. Τις υποχρεώνουν να φορούν διαρκώς τσαντόρ, νικάμπ, χιτζάμπ, μαντήλες. Παραλλαγές υπάρχουν από χώρα σε χώρα, αλλά όλες οι χώρες του Ισλάμ, άλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την υποτίμηση της γυναίκας, την κατάφωρη ανισότητα. Και έχουμε δει ότι από τις χώρες καταγωγής αυτό επεκτείνεται και μέσα στις χώρες υποδοχής μεταναστών και προσφύγων.
Θεωρώ αδιανόητο να «τιμούμε» την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας χωρίς να δίνουμε προτεραιότητα στα δεινά των μουσουλμάνων γυναικών. Σε σύγκριση με αυτά, οι ανισότητες μεταξύ ανδρών-γυναικών στις δημοκρατικές χώρες μοιάζουν ψιλά γράμματα. Οι γυναικείες οργανώσεις, η κοινωνία των πολιτών εν γένει, οι διεθνείς οργανισμοί, οι κυβερνήσεις, πρέπει να αναλάβουν γενναίες και τολμηρές σταυροφορίες, ιδιαίτερα εναντίον των πιο επαχθών μορφών υποδούλωσης. Και κυρίως να μην επιτρέπουμε την παραμικρή υποχώρηση των κατακτήσεων της γυναικείας χειραφέτησης στις ίδιες μας τις χώρες. Κατακτήσεων που κερδίθηκαν με αγώνες. Πολλοί, ιδίως αριστεροί, και μάλιστα αριστερές φεμινιστικές οργανώσεις προβάλλουν επιχειρήματα «ανοχής του διαφορετικού» και «σεβασμού της πολυπολιτισμικότητας», ενώ στην ουσία πρόκειται για υποχώρηση των αρχών της ισότητας και του ανθρωπισμού. Έχουν φτάσει στο σημείο να θεωρούν το σύμβολο της ανδρικής κυριαρχίας, τη μαντήλα, ως αποδεκτή έκφραση ταυτότητας και να την υποστηρίζουν ως δήθεν ανθρώπινο δικαίωμα!
Στα πρώτα νεανικά μου χρόνια έζησα σε μια Ελλάδα, όπου υπήρχε ακόμα το ταμπού της παρθενίας, όπου το σεξ ήταν αμαρτία, όπως αμαρτία ήταν οι προφυλάξεις κατά της τεκνοποιίας ακόμα και μέσα στο γάμο, υπήρχε η προίκα, η άμβλωση ήταν υποκριτικά «παράνομη» και ήταν η μόνη αντισύλληψη, οι γυναίκες που βιάζονταν «τα ’θελαν», η ορθόδοξη εκκλησία ορισμένες μέρες του μήνα μας θεωρούσε «μιαρές», η σεξουαλική παρενόχληση ήταν στην ημερήσια διάταξη και κοινωνικά αποδεκτή. Όποια κοπέλα τολμούσε να βάλει τις φωνές ενάντια στη βαναυσότητα αγνώστων και γνωστών, αυτή ήταν που στιγματιζόταν και γελοιοποιούνταν ως υστερική. Δεν περηφανεύομαι ότι έκανα κάτι το ιδιαίτερα ηρωικό, αλλά μαζί με άλλες πολλές, τις περισσότερες φορές ανοργάνωτα αλλά συχνά και οργανωμένα, είμαστε η γενιά γυναικών που κατακτήσαμε στη Ελλάδα του ’70, του ’80, του ’90 ένα σημαντικό βαθμό χειραφέτησης – με μικρό ή μεγάλο κόστος. Πάντως με κόστος.
Κάθε φορά λοιπόν που βλέπω στο δρόμο γυναίκες με μαντήλες, μπουμπουλωμένες ακόμα και το κατακαλόκαιρο με ρούχα ως τους αστραγάλους και τους καρπούς των χεριών, ιδίως νέες γυναίκες δίπλα σε άντρες που καμαρώνουν με σορτσάκια και φανελάκια, κάθε φορά νιώθω την καρδιά μου να βουλιάζει. Νιώθω ότι όλοι οι έστω μικροί αγώνες που έκανα –που κάναμε– πάνε χαμένοι. Πώς μπορούμε να ανεχόμαστε κοριτσάκια 11 και 12 χρονών μαντηλοδεμένα; Και δε δέχομαι το επιχείρημα ότι πρόκειται για ευσεβείς γυναίκες που ακολουθούν τις επιταγές της θρησκείας τους. Η ευσέβεια αποδεικνύεται αν έχεις δικαίωμα επιλογής. Πόσες το θέλουν συνειδητά και πόσες έχουν ψυχολογικά εσωτερικεύσει την καταπίεση θεωρώντας τη δική τους επιλογή; Και βέβαια δεν ξέρουμε πόσες από αυτές τις γυναίκες έχουν πλήρη συνείδηση του καταναγκασμού που τους επιβάλλουν πατεράδες, σύζυγοι και μια ολόκληρη κοινότητα και δεν μπορούν να τον αποτινάξουν γιατί θα πλήρωναν πολύ βαρύ τίμημα... Εγώ δεν λέω αυτές οι καταπιεσμένες γυναίκες να υποστούν επιπλέον και την εχθρότητα της κοινωνίας μας. Το αντίθετο. Ωστόσο, όσες έχουν το θάρρος να αποτινάξουν τον ζυγό, αυτές πρωτίστως οφείλουμε να τις εξοπλίσουμε με τα νομικά εργαλεία για να το πετύχουν και να τους προσφέρουμε κοινωνική προστασία και συμπαράσταση. Μη γελιόμαστε. Ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων και μεταναστών ήρθε και θα μείνει εδώ. Η επιτυχής ένταξή τους και η συγκατοίκηση μαζί τους είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τη συνοχή της κοινωνίας μας. Η απομόνωσή τους και η ανοχή μας μπροστά στην ανισότητα ανδρών-γυναικών και άλλων πρακτικών διάκρισης ως κάτι αυτονόητο, το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει, θα είναι να φουντώσει και άλλο ο ρατσισμός. Και αν το δούμε ευρύτερα, η έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών μπορεί να γίνει μια καλή αφορμή να ξεπεράσουμε δικές μας χρόνιες αγκυλώσεις, σε μια χώρα που ακόμα η πολιτεία δεν είναι χωρισμένη από το κράτος και στη Θράκη ισχύει ακόμα η σαρία.athensvoice.gr