Του Μανόλη Καψή
Πρόσφατα έγινε viral στο Twitter η ανάρτηση της συνταξιούχου δημοσιογράφου Δήμητρας Φωτιάδου, παλιάς ρεπόρτερ του Μέγκα, που έγραψε τα εξής: "Η μάνα μου, εγώ, η αδελφή μου και ο γαμπρός μου μόνιμη 13η. Ο γιος μου επίδομα ενοικίου και μέρισμα. Ο ανιψιός μου κοινωνικό μέρισμα. Ο αδελφός μου μείωση ΦΠΑ και 120 δόσεις. Ακούμε χαρούμενοι τον Κυριάκο να λέει δεν χρειάζονται, θα καταργηθούν. Εσείς στο σπίτι όλα καλά;" Ακολούθησε ενας "κακός χαμός" στην κυριολεξία, με χιλιάδες χρήστες του Twitter να σχολιάζουν -με τη γνωστή σε όλους μας ανθρωποφαγική διάθεση- τη συντάκτρια της ανάρτησης.
Τα πιο επιεική σχόλια ήταν του τύπου "θα δουλεύουμε χρόνια, για να πληρώνουμε φόρους και να ζει η οικογένεια της Δήμητρας Φωτιάδου" ή "εγώ έμεινα άνεργη και ντρεπόμουν που στεκόμουν στον ΟΑΕΔ, γιατί δεν θελω επίδομα, θέλω δουλειά. Εσείς στο σπίτι όλα καλά"; Υπήρχαν φυσικά και πολύ χειρότερα.
Αλλά ήταν περίπου αναμενόμενες οι αντιδράσεις, σε μια προφανή και μάλλον άτεχνη προσπάθεια προπαγάνδας υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, σε εποχή μάλιστα έξαρσης των παθών. Ούτε έχει σημασία να μείνει κανείς στις ανακρίβειες της ανάρτησης. Για τη "μόνιμη" 13η σύνταξη, που καθώς φαίνεται ήταν και μια δυσάρεστη έκπληξη για πολλούς δικαιούχους -που την έλαβαν κουτσουρεμένη- ή την πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη να καταργήσει γενικώς τα επιδόματα. Ούτε έχει καμία σημασία να δοκιμάσετε επιχειρήματα του τύπου "οι συμφωνίες με τους δανειστές", τα πρωτογενή πλεονάσματα, το ύψος του χρέους ή οι αντιδράσεις των αγορών και των επενδυτών και η άνοδος των spread. Η κ. Φωτιάδου θα τα αγνοήσει σαν νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα. Τα λαϊκά αιτήματα είναι πάντα δίκαια και οι αγορές μπορούν να περιμένουν.
Ακόμα και το επιχείρημα περί της εξοντωτικής φορολόγησης της μεσαίας τάξης, ο στραγγαλισμός της ανάπτυξης για χάρη της επιδοματικής πολιτικής υπέρ των ψηφοφόρων του κόμματος, έχει έτοιμη την απάντηση. Να μειωθούν και οι φόροι, να δοθούν και τα επιδόματα. Υποθέτω, θα τα πάρουμε από τους πλούσιους, που λέει παραδοσιακά η Αριστερά.
Ούτε, υποθέτω, σοκάρει η πρωτοφανής προσπάθεια εκμαυλισμού των ψηφοφόρων, με παροχές που δίδονται τις παραμονές, στην κυριολεξία, των εκλογών. Νυν υπέρ πάντων ο αγώνας της Αριστεράς.
Παρακολουθώντας τη σφοδρή αντιπαράθεση, με αφορμή την ανάρτηση, μου ήρθε στον νου η αφήγηση του Τάσου Γιαννίτση -στο ρεπορτάζ των Μπάμπη Παπαδημητρίου και Άρη Πορτοσάλτε στον Σκάι, για τις ελληνικές χρεοκοπίες- για την αποτυχημένη απόπειρα μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού επί Κώστα Σημίτη. Η αφήγηση του τότε υπουργού Εργασίας, που έβλεπε -όπως και πολλοί άλλοι, που όμως σιωπούσαν σκόπιμα- την κρίση να έρχεται και προσπαθούσε να βρει μια λύση, πριν σκάσει η βόμβα. Μην έχοντας τη στήριξη ούτε των συντρόφων του στο κόμμα, ούτε φυσικά των συνδικαλιστών, ούτε βέβαια της Αριστεράς, ούτε της κοινωνίας. Που βγήκε στους δρόμους και οδήγησε, με την πίεση και τις φωνές, στην ακύρωση κάθε μεταρρύθμισης. Και μετά ήρθε η χρεοκοπία... Μου ήρθαν στον νου και τα λόγια του, για την Αριστερά και όχι μόνο, που κατηγορεί τους άλλους για τη χρεοκοπία, όταν βρέθηκε "απέναντι" σε κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης.
Η αφήγηση του Τάσου Γιαννίτση είναι όμως και μια καλή υπόμνηση για το πόσο δύσκολο είναι να πείσεις μια κοινωνία για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, για τον εκσυγχρονισμό, για το πόσο μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης θεωρεί αυτονοήτως δίκαιη και θεμιτή κάθε είδους κρατική ενίσχυση, κάθε παροχή, κάθε σύνταξη, ανεξαρτήτως αν εντάσσεται ή όχι σε μια πολιτική προς όφελος του γενικότερου συμφέροντος.
Ή όπως το έγραψε σε ανύποπτο χρόνο ο καθηγητής Σταύρος Τσακυράκης: "Στην Ελλάδα όλα τα αιτήματα προς το κράτος για παροχές θεωρούνται εκ προοιμίου δίκαια... Είναι αδύνατον να αποβάλουμε την ιδέα ενός κράτους ανεξάντλητων παροχών, και να συμφιλιωθούμε με την πραγματικότητα ενός κράτους περιορισμένων παροχών". (βλ. Σταύρος Τσακυράκης, Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής, εκδόσεις Μεταίχμιο).