Του Ιωάννη Μάρκου, Νευρολόγος - Επιστημονικός Υπεύθυνος Ειδικού Ιατρείου Λειτουργικών Νευρολογικών Διαταραχών στο Ηνωμένο Βασίλειο
Έχετε κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα: αδυναμία / παράλυση κάποιου/κάποιων άκρου/ων, τρόμο, διαταραχές στη βάδιση, ζάλη/αστάθεια, μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα, χρόνιο πόνο (π.χ. χρόνια οσφυαλγία) στο πρόσωπο, τον κορμό ή τα άκρα, πόνοι στο στήθος, απώλεια όρασης/διπλή όραση, συμπτώματα που μοιάζουν σαν
εγκεφαλικό, επεισόδια που μοιάζουν σαν επιληπτικές κρίσεις, διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης, δυσκολία στην ανεύρεση λέξεων, χρόνια κόπωση, προβλήματα ύπνου, συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη και το γαστρεντερικό σύστημα, χρόνιους πονοκέφαλοι , μυϊκούς σπασμούς, δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή. κλπ
και όμως όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές;
Κάποιοι θα τα πουν ψυχοσωματικά, κάποιοι άλλοι ενδείξεις υστερίας.
ΛΑΘΟΣ
Με βάση τις ιατρικές μελέτες πολύ πιθανόν πρόκειται για μία νευρολογική πάθηση που ονομάζεται Λειτουργικές Νευρολογικές Διαταραχές (Functional Neurological Disorders-FND).
Οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές (Functional Neurological Disorders-FND) είναι το όνομα που δίνεται για συμπτώματα στο σώμα τα οποία φαίνεται ότι προκαλούνται από προβλήματα στο νευρικό σύστημα αλλά δεν προκαλούνται από οργανική νευρολογική ασθένεια ή διαταραχή.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση στην οποία υπάρχει ένα πρόβλημα με τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος και το σώμα στέλνουν και / ή λαμβάνουν σήματα, και όχι κάποιας οργανικής βλάβης.
Για να γίνει πιο κατανοητό, πρόκειται για δυσλειτουργία του λογισμικού του εγκεφάλου (software) και όχι του ίδιου του εγκεφάλου (hardware), όπως έχει αναδειχθεί βάσει μελετών που ανέδειξαν την ύπαρξη δυσλειτουργιών σε διάφορες εγκεφαλικές δομές σε ασθενείς με FND.
Η ακριβής αιτία των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών είναι άγνωστη, αν και η συνεχιζόμενη έρευνα αρχίζει να παρέχει πιθανά αίτια για το πώς και γιατί αναπτύσσεται. Πολλοί διαφορετικοί προδιαθεσικοί παράγοντες μπορούν να κάνουν τους ασθενείς πιο ευάλωτους στο να εμφανίσουν FND, όπως το να έχουν άλλη νευρολογική ή παθολογική νόσο, να βιώνουν χρόνιο πόνο, κόπωση ή στρες. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές δεν έχουν κανένα από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.
Ο ασθενής βιώνει στην πραγματικότητα τα συμπτώματα αυτά και δεν πρόκειται για υποχονδρία ή «φανταστικά» προβλήματα.
Οι επαγγελματίες υγείας συχνά αποκαλούσαν παλαιότερα αυτές τις διαταραχές «ιατρικά ανεξήγητες», ψυχοσωματικές ή σωματοποιητικές, αλλά με βάση τις τελευταίες ιατρικές μελέτες, αναφέρονται ως λειτουργικές διαταραχές που σημαίνει απλώς ότι το σώμα δεν λειτουργεί όπως πρέπει.
Οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές είναι αρκετά συνηθισμένες, συμβαίνουν σε περίπου 30% των ασθενών που εξετάζονται στα νευρολογικά ιατρεία νευρολογίας, αποτελώντας τη δεύτερη πιο συχνή διάγνωση.
Για τους περισσότερους ανθρώπους αυτά τα συμπτώματα είναι βραχύβια, αλλά για άλλους διαρκούν για μήνες ή χρόνια και είναι διαταράσσουν σε εξαιρετικό βαθμό την καθημερινότητά τους.
Τα συμπτώματα τείνουν να αλλάζουν με το χρόνο και ως αποτέλεσμα οι ασθενείς μπορεί συχνά να συμβουλεύονται επανειλημμένα τους γιατρούς τους.
Πολλοί γιατροί βρίσκουν επίσης αυτές τις συνθήκες αινιγματικές και οι ασθενείς μπορεί να διαπιστώσουν ότι απογοητεύονται από την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με το γιατί συμβαίνουν αυτά τα συμπτώματα και τι πρέπει να κάνουν σχετικά με αυτά.
Η διάγνωση των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών δεν γίνεται μόνο με τον αποκλεισμό των οργανικών αιτίων.
Μια λεπτομερής κλινική αξιολόγηση παρέχει συνήθως επιπλέον ενδείξεις.
Απαιτούνται αρκετές φορές εξετάσεις, όπως απεικονίσεις, αίματος κλπ, για να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει κάποια οργανική βλάβη που θα μπορούσε να προκαλέσει τα συμπτώματα.
Οι ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές μπορούν να βιώσουν ένα ευρύ φάσμα και συνδυασμό συμπτωμάτων που είναι σωματικά, αισθητικά και / ή γνωστικά όπως αναφέρθηκε στην αρχή.
Τα συμπτώματα συχνά κυμαίνονται και μπορεί να διαφέρουν από μέρα σε μέρα ή να είναι παρόντα όλη την ώρα. Μερικοί ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές μπορεί να εμφανίσουν ουσιαστική ή ακόμα και πλήρη υποχώρηση ακολουθούμενη από ξαφνικές υποτροπές συμπτωμάτων.
Νέες μελέτες υποστηρίζουν την πιθανή αντιστρεψιμότητα των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών με ειδικά προσαρμοσμένες σε κάθε άτομο θεραπείες.
Τα νέα επιστημονικά ευρήματα αλλάζουν τον τρόπο διάγνωσης και θεραπείας των ασθενών, γεγονός που δημιουργεί μια γενική αλλαγή στάσης απέναντι στα άτομα με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές.
Ο σκοπός της θεραπείας είναι η «επανεκπαίδευση του εγκεφάλου», για παράδειγμα με την απομυθοποίηση των μη φυσιολογικών και δυσλειτουργικών μοτίβων κίνησης που έχουν αναπτυχθεί και εκπέμπουν κανονική κίνηση.
Η διάγνωση της ύπαρξης λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών γίνεται από Νευρολόγο, και η θεραπεία ανάλογα με τα συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνει την συμμετοχή ιατρών ή υγειονομικού προσωπικού πολλαπλών ειδικοτήτων (π.χ. φυσίατρο, εργοθεραπευτή, ψυχολόγο, ψυχίατρο) με γνώσεις και εμπειρία σχετικά με τις λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές και να διαρκέσει για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Η έγκαιρη διάγνωση και η επαρκής πληροφόρηση του ασθενή με βάση τις ιατρικές μελέτες αποτελούν θετικούς προγνωστικούς παράγοντες.
Για το λόγο αυτό, σε ειδικά ιατρεία Λειτουργικών Νευρολογικών Διαταραχών, όπως ονομάζονται, αφού τεθεί η διάγνωση, έμφαση δίδεται στην λεπτομερή και ουσιαστική πληροφόρηση του ασθενή σχετικά με τον μηχανισμό δημιουργίας των συμπτωμάτων και στη συνέχεια προτείνονται ειδικά προσαρμοσμένες σε κάθε άτομο θεραπείες.
Συμπερασματικά, οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές αποτελούν μία συχνή αλλά παραμελημένη και υποδιαγιγνωσμένη κλινική οντότητα και αιτιολογία σωματικής ανικανότητας, η οποία όμως είναι δυνητικά αναστρέψιμη.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΥ
ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ
CONSULTANT NEUROLOGIST NHS UK
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ioannismarkou@yahoo.com
zougla.gr
εγκεφαλικό, επεισόδια που μοιάζουν σαν επιληπτικές κρίσεις, διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης, δυσκολία στην ανεύρεση λέξεων, χρόνια κόπωση, προβλήματα ύπνου, συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη και το γαστρεντερικό σύστημα, χρόνιους πονοκέφαλοι , μυϊκούς σπασμούς, δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή. κλπ
και όμως όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές;
Κάποιοι θα τα πουν ψυχοσωματικά, κάποιοι άλλοι ενδείξεις υστερίας.
ΛΑΘΟΣ
Με βάση τις ιατρικές μελέτες πολύ πιθανόν πρόκειται για μία νευρολογική πάθηση που ονομάζεται Λειτουργικές Νευρολογικές Διαταραχές (Functional Neurological Disorders-FND).
Οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές (Functional Neurological Disorders-FND) είναι το όνομα που δίνεται για συμπτώματα στο σώμα τα οποία φαίνεται ότι προκαλούνται από προβλήματα στο νευρικό σύστημα αλλά δεν προκαλούνται από οργανική νευρολογική ασθένεια ή διαταραχή.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση στην οποία υπάρχει ένα πρόβλημα με τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος και το σώμα στέλνουν και / ή λαμβάνουν σήματα, και όχι κάποιας οργανικής βλάβης.
Για να γίνει πιο κατανοητό, πρόκειται για δυσλειτουργία του λογισμικού του εγκεφάλου (software) και όχι του ίδιου του εγκεφάλου (hardware), όπως έχει αναδειχθεί βάσει μελετών που ανέδειξαν την ύπαρξη δυσλειτουργιών σε διάφορες εγκεφαλικές δομές σε ασθενείς με FND.
Η ακριβής αιτία των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών είναι άγνωστη, αν και η συνεχιζόμενη έρευνα αρχίζει να παρέχει πιθανά αίτια για το πώς και γιατί αναπτύσσεται. Πολλοί διαφορετικοί προδιαθεσικοί παράγοντες μπορούν να κάνουν τους ασθενείς πιο ευάλωτους στο να εμφανίσουν FND, όπως το να έχουν άλλη νευρολογική ή παθολογική νόσο, να βιώνουν χρόνιο πόνο, κόπωση ή στρες. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές δεν έχουν κανένα από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.
Ο ασθενής βιώνει στην πραγματικότητα τα συμπτώματα αυτά και δεν πρόκειται για υποχονδρία ή «φανταστικά» προβλήματα.
Οι επαγγελματίες υγείας συχνά αποκαλούσαν παλαιότερα αυτές τις διαταραχές «ιατρικά ανεξήγητες», ψυχοσωματικές ή σωματοποιητικές, αλλά με βάση τις τελευταίες ιατρικές μελέτες, αναφέρονται ως λειτουργικές διαταραχές που σημαίνει απλώς ότι το σώμα δεν λειτουργεί όπως πρέπει.
Οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές είναι αρκετά συνηθισμένες, συμβαίνουν σε περίπου 30% των ασθενών που εξετάζονται στα νευρολογικά ιατρεία νευρολογίας, αποτελώντας τη δεύτερη πιο συχνή διάγνωση.
Για τους περισσότερους ανθρώπους αυτά τα συμπτώματα είναι βραχύβια, αλλά για άλλους διαρκούν για μήνες ή χρόνια και είναι διαταράσσουν σε εξαιρετικό βαθμό την καθημερινότητά τους.
Τα συμπτώματα τείνουν να αλλάζουν με το χρόνο και ως αποτέλεσμα οι ασθενείς μπορεί συχνά να συμβουλεύονται επανειλημμένα τους γιατρούς τους.
Πολλοί γιατροί βρίσκουν επίσης αυτές τις συνθήκες αινιγματικές και οι ασθενείς μπορεί να διαπιστώσουν ότι απογοητεύονται από την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με το γιατί συμβαίνουν αυτά τα συμπτώματα και τι πρέπει να κάνουν σχετικά με αυτά.
Η διάγνωση των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών δεν γίνεται μόνο με τον αποκλεισμό των οργανικών αιτίων.
Μια λεπτομερής κλινική αξιολόγηση παρέχει συνήθως επιπλέον ενδείξεις.
Απαιτούνται αρκετές φορές εξετάσεις, όπως απεικονίσεις, αίματος κλπ, για να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει κάποια οργανική βλάβη που θα μπορούσε να προκαλέσει τα συμπτώματα.
Οι ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές μπορούν να βιώσουν ένα ευρύ φάσμα και συνδυασμό συμπτωμάτων που είναι σωματικά, αισθητικά και / ή γνωστικά όπως αναφέρθηκε στην αρχή.
Τα συμπτώματα συχνά κυμαίνονται και μπορεί να διαφέρουν από μέρα σε μέρα ή να είναι παρόντα όλη την ώρα. Μερικοί ασθενείς με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές μπορεί να εμφανίσουν ουσιαστική ή ακόμα και πλήρη υποχώρηση ακολουθούμενη από ξαφνικές υποτροπές συμπτωμάτων.
Νέες μελέτες υποστηρίζουν την πιθανή αντιστρεψιμότητα των λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών με ειδικά προσαρμοσμένες σε κάθε άτομο θεραπείες.
Τα νέα επιστημονικά ευρήματα αλλάζουν τον τρόπο διάγνωσης και θεραπείας των ασθενών, γεγονός που δημιουργεί μια γενική αλλαγή στάσης απέναντι στα άτομα με λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές.
Ο σκοπός της θεραπείας είναι η «επανεκπαίδευση του εγκεφάλου», για παράδειγμα με την απομυθοποίηση των μη φυσιολογικών και δυσλειτουργικών μοτίβων κίνησης που έχουν αναπτυχθεί και εκπέμπουν κανονική κίνηση.
Η διάγνωση της ύπαρξης λειτουργικών νευρολογικών διαταραχών γίνεται από Νευρολόγο, και η θεραπεία ανάλογα με τα συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνει την συμμετοχή ιατρών ή υγειονομικού προσωπικού πολλαπλών ειδικοτήτων (π.χ. φυσίατρο, εργοθεραπευτή, ψυχολόγο, ψυχίατρο) με γνώσεις και εμπειρία σχετικά με τις λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές και να διαρκέσει για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Η έγκαιρη διάγνωση και η επαρκής πληροφόρηση του ασθενή με βάση τις ιατρικές μελέτες αποτελούν θετικούς προγνωστικούς παράγοντες.
Για το λόγο αυτό, σε ειδικά ιατρεία Λειτουργικών Νευρολογικών Διαταραχών, όπως ονομάζονται, αφού τεθεί η διάγνωση, έμφαση δίδεται στην λεπτομερή και ουσιαστική πληροφόρηση του ασθενή σχετικά με τον μηχανισμό δημιουργίας των συμπτωμάτων και στη συνέχεια προτείνονται ειδικά προσαρμοσμένες σε κάθε άτομο θεραπείες.
Συμπερασματικά, οι λειτουργικές νευρολογικές διαταραχές αποτελούν μία συχνή αλλά παραμελημένη και υποδιαγιγνωσμένη κλινική οντότητα και αιτιολογία σωματικής ανικανότητας, η οποία όμως είναι δυνητικά αναστρέψιμη.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΥ
ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ
CONSULTANT NEUROLOGIST NHS UK
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ioannismarkou@yahoo.com
zougla.gr