Του Κώστα Στούπα
1) Είναι προφανές τι φοβούνται...
Αν η παγκόσμια οικονομία μεταφορικά ήταν το ανθρώπινο σώμα, το πετρέλαιο θα έμοιαζε με το αίμα και ο κλάδος των μεταφορών με το κυκλοφορικό βασικό χαρακτηριστικό του οποίου είναι οι σφυγμοί και η πίεση κλπ.
Τα επιτόκια μάλλον μοιάζουν με τον αιματοκρίτη στον βαθμό που αυτός εκφράζει την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου στους ιστούς. Τα επιτόκια εκφράζουν τη διάθεση για οικονομική δραστηριότητα.
Η εβδομάδα ξεκίνησε με αρνητικές τιμές στα συμβόλαια του πετρελαίου περί τα -40 δολ. το βαρέλι (η ιαπωνική Mizuho έκανε λόγο και για πιθανό -100 δολ. το βαρέλι). Τούτο γιατί οι μεταφορές έχουν καθηλωθεί λόγω "καραντίνας" και η ζήτηση έχει μειωθεί... ( Το αυτοκίνητό μου π.χ. μετά από δυο μήνες ακινησίας θα νομίζει πως έχω πάθει κάτι σοβαρό...).
Ποια είναι λοιπόν η κλινική εικόνα που θα εκτιμούσε κάποιος γιατρός σε κάποιον ασθενή με αρνητικό αιματοκρίτη, μηδενική πίεση και ακανόνιστο και αδύναμο σφυγμό;
Η προσπάθεια ανάνηψης του ασθενούς με ηλεκτροσόκ, όπως βλέπουμε στις ταινίες, θα ήταν η πλέον πιθανή επιλογή. Στο σημείο αυτό βρισκόμαστε. Το ερώτημα είναι αν αντέχει ο ασθενής το σοκ του απινιδωτή;
Τα πρωτοφανή...
Τα τελευταία χρόνια ζήσαμε κάτι πρωτοφανές για τα τελευταία 5.000 χρόνια οικονομικής ιστορίας. Πρώτα ζήσαμε τα αρνητικά επιτόκια και μετά τις αρνητικές τιμές πετρελαίου.
Το 2008 κατά την περίοδο του κραχ, από αυτήν τη στήλη, όταν το σύμπαν των αγορών κατέρρεε, εκτιμούσαμε πως τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ανακοίνωναν οι Κεντρικές Τράπεζες θα οδηγήσουν στη μητέρα όλων των "φουσκών". ( Τα άρθρα του τέλους του 2008 και των αρχών του 2009 παραμένουν όλα στη θέση τους...).
Ο S&P 500 από τις 666 μονάδες στις αρχές του Μαρτίου του 2009 βρέθηκε στις 3.400 μονάδες στις αρχές του Μαρτίου του 2020 όπου κανείς δεν τολμούσε να υποστηρίξει πως έχουμε να κάνουμε με τη μεγαλύτερη "φούσκα", όπως ακριβώς το 2009 δύσκολα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει το αντίθετο, πηγαίνοντας κόντρα στην κυρίαρχη πεποίθηση.
Σήμερα το γεγονός πως τα αρνητικά επιτόκια δεν μπορούν να αποτρέψουν τις αρνητικές τιμές στα συμβόλαια πετρελαίου καταδεικνύει το αντίθετο. Το "φάρμακο" δεν λειτουργεί.
Οι αρνητικές τιμές στα συμβόλαια του πετρελαίου είναι περισσότερο επικίνδυνες από τα αρνητικά επιτόκια.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα αρνητικά επιτόκια επιβάλλονται από τις Κεντρικές Τράπεζες (σε μια προσπάθεια οι κυβερνήσεις να τελειώσουν την θητεία τους αποφεύγοντας επώδυνες οικονομικές μεταρρυθμίσεις) ενώ οι αρνητικές τιμές στα συμβόλαια πετρελαίου οφείλονται στην ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Οι αρνητικές τιμές στο πετρέλαιο επιβλήθηκαν από τις αγορές.
Στον πραγματικό κόσμο, σχεδόν όλες οι μελλοντικές θέσεις (συμβόλαια) κλείνουν πριν από τη λήξη τους. Το γεγονός πως δεν κατάφεραν να κλείσουν δείχνει πως υπάρχει κάπου στο σώμα της παγκόσμιας οικονομίας ένα... έμφραγμα.
Αν κάτι παραμένει ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι πως οι κοινωνίες (και αρκετά περισσότερο οι πολιτικές τους ηγεσίες που κατά μέσο όρο εκπροσωπούν τον μέσο όρο τους -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων-) δεν έχουν αντιληφθεί το μέγεθος του "τσουνάμι" που προκάλεσε ο σεισμός της επιδημίας στην οικονομία.
Πόσο μάλλον που τις τελευταίες δεκαετίες η αύξηση του χρέους ταχύτερα από το εθνικό προϊόν παντού σε όλον τον κόσμο καθιστούν την παγκόσμια οικονομία να μοιάζει με κάστρο στην άμμο...
Είναι χαρακτηριστικό πως τις τελευταίες μέρες άπαντες, ακόμη και όσοι δεν είναι σε θέση ως διαχειριστές πολυκατοικίας να παραλάβουν πετρέλαιο θέρμανσης, ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν πετρέλαιο προκειμένου να κερδοσκοπήσουν με τις διακυμάνσεις της τιμής του.
Η περίπτωση του δημοφιλούς στο ευρύ κοινό ETF USO που επενδύει σε συμβόλαια πετρελαίου είναι χαρακτηριστική.
Το ETF αυτό έδινε τη δυνατότητα στη "μαρίδα" που δεν έχει πρόσβαση στις αγορές συμβολαίων να κερδοσκοπεί με τις τιμές του πετρελαίου.
Η διαφορά μεταξύ τις τιμής του συμβολαίου του προηγούμενου μήνα που βρέθηκε σε αρνητικό έδαφος (μέχρι και -40 δολ.) και εκείνου του επόμενου που διαπραγματευόταν στα 20 δολ. το βαρέλι ανάγκασαν το "USO" να πουλάει τα συμβόλαια που έληγαν σε αρνητικές τιμές και να αγοράσει τα επόμενα στα 20 δολ. Όπως ήταν φυσικό οι ζημιές ήταν τεράστιες και η τιμή του ETF κατέρρευσε. Όσοι πήγαν για μαλλί βγήκαν κουρεμένοι.
Το γεγονός επίσης πως όλοι τις τελευταίες μέρες (ακόμη και αυτοί που έχουν τρία κινητά και ανησυχούν μήπως ο Μπιλ Γκέιτς μέσω του εμβολίου για τον "κορονοϊό τους φυτέψει κάποιο τσιπάκι για να τους παρακολουθεί...) ψάχνονται να κερδοσκοπήσουν με την πτώση της τιμής του πετρελαίου, αποτελεί ένα σημάδι πως δεν έχουμε δει τα χειρότερα...
Μάθαμε βέβαια πως η κατάσταση όπου τα συμβόλαια των κοντινών μηνών διαπραγματεύονται με μεγάλη διαφορά από εκείνα των επόμενων ονομάζεται "contango".
Για τη "σφαγή" του USO ο Jim Bianco, της Bianco Research, έγραψε στα κοινωνικά δίκτυα πως εάν δεν μπορείτε να δώσετε έναν ορισμό του contango, δεν πρέπει να αγγίξετε αυτό το fund...
Τις τελευταίες μέρες, επίσης, οι προσεκτικοί διάβασαν στα μονόστηλα πως στην αγορά των συμβολαίων χρυσού συνέβη το ακριβώς αντίθετο σε σχέση με το πετρέλαιο. Οι πωλητές δεν είχαν πάντα διαθέσιμες τις ποσότητες χρυσού που έπρεπε να παραδώσουν όταν έληγαν τα συμβόλαια. Τούτο γιατί η "καραντίνα" καθήλωσε αεροπορικές πτήσεις και έκλεισε τα εργοστάσια επεξεργασίας στην Ελβετία.
Τουτέστιν στο πετρέλαιο οι αγοραστές δεν ήθελαν να παραλάβουν τις ποσότητες που αγόρασαν και στον χρυσό οι πωλητές δεν μπορούσαν να παραδώσουν τις ποσότητες που πούλησαν.
Το Euribor
Άπαντες εφησυχάζουν με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης με τα οποία οι κεντρικές τράπεζες υπόσχονται πως θα επανεκκινήσουν την οικονομία και κανείς δεν προσέχει την άνοδο του Euribor...
To Euribor είναι το επιτόκιο με το οποίο δανείζονται οι τράπεζες μεταξύ τους και λόγω των μηδενικών επιτοκίων βρίσκονταν σε αρνητικό έδαφος. Τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια π.χ. είναι συνδεδεμένα με το Euribor και η άνοδος σημαίνει και άνοδο των επιτοκίων των στεγαστικών.
Σε μια περίοδο που η ΕΚΤ ρισκάρει να γίνει "USO" αγοράζοντας ό,τι "σκουπιδοχρεόγραφο" (Junk Bond) κυκλοφορεί, το διατραπεζικό επιτόκιο αντί να πέφτει και άλλο όπως θα ήταν φυσικό, ανεβαίνει...
Όπως θα' λεγε και ο Σέρλοκ Χολμς: "Είναι προφανές Γουώτσον, κάποιοι φοβούνται πως θα χρεοκοπήσουν οι τράπεζες της Ευρώπης..."
2) Περί Euribor
Καλησπέρα σας,
Τα σχόλια σας για τον λόγο που από το - 420 φθάσαμε ας πούμε στο - 250 και ποιο κάτω, ξέρετε πολύ καλά ότι επηρεάζει άμεσα τα στεγαστικά.
Ευχαριστούμε,
Με εκτίμηση,
Βασίλης Ε.
Θεσσαλονίκη.