κατανάλωσης παγκοσμίως από την πανδημία, η ανάγκη αυτή είναι μεγαλύτερη από ποτέ, αφού οι εν λόγω εξαγωγές θα περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό. Λίγη υπευθυνότητα λοιπόν εάν έχει η κυβέρνηση, θα πάψει να σπαταλάει τα χρήματα μας στα επικοινωνιακά της παιχνίδια με στόχο να διατηρηθεί στην εξουσία – δαπανώντας τα αφενός μεν για να διαφημίζει το «αγοράζουμε ελληνικά» αντί «μένουμε σπίτι», αφετέρου προσφέροντας κίνητρα για την αγορά ελληνικών προϊόντων από τις τουριστικές επιχειρήσεις. Παράλληλα οφείλει να τοποθετήσει εμπόδια στις εισαγωγές, για να στηριχθεί η ελληνική μεταποίηση και η βιομηχανία – όχι φυσικά δασμούς αφού δεν επιτρέπονται από την ΕΕ, αλλά υιοθετώντας αυστηρές προδιαγραφές, όπως συνηθίζει η Γερμανία για να πετυχαίνει τα τεράστια πλεονάσματα στο εμπορικό της ισοζύγιο, η Ιαπωνία κοκ.
Ανάλυση
Δεν φτάνει που η κυβέρνηση είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει το βίαιο εποικισμό της Ελλάδας, με τη Λέσβο, τη Χίο και τη Μυτιλήνη να έχουν πλημμυρίσει με δεκάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες, ενώ δρομολογεί τον εποικισμό της Κρήτης και της ενδοχώρας, δεν φτάνει που δεν αντιστέκεται στις συνεχείς παραβιάσεις εκ μέρους της Τουρκίας του θαλάσσιου και εναέριου χώρου μας, σήμερα επίσης στον Έβρο και στην Κρήτη (πηγή), δεν φτάνει που προωθεί ένα άθλιο νομοσχέδιο για την καταστροφή του ελληνικού περιβάλλοντος με απίστευτα βλαβερές για την υγεία μας ανεμογεννήτριες ακόμη και σε περιοχές NATURA που θα μας οδηγήσουν επί πλέον σε πρόστιμα από την ΕΕ (πηγή), δεν φτάνει που νομοθετεί υποχρεωτικά εμβόλια σε μία εποχή που οι πάντες υποψιάζονται ότι η υγειονομική απειλή θα χρησιμοποιηθεί ως όπλο ελέγχου των μαζών (πηγή), δεν φτάνει το σκάνδαλο των voucher για τον πλουτισμό των δικών της παιδιών (πηγή) και ο «κιτρινισμός» με την εκμετάλλευση της πανδημίας (πηγή), αλλά οδηγεί επί πλέον σε μία θηριώδη ύφεση την οικονομία μας – χωρίς κανέναν απολύτως λόγο, αλλά μόνο εξαιτίας της ανικανότητας των υπουργών της. Η Ελλάδα μπορεί και δεν πρέπει να βυθιστεί στην ύφεση, ούτε καν του 4,7% που προβλέπει ο πρωθυπουργός – αφού έτσι θα υποχρεωνόταν σε ένα επόμενο γερμανικό μνημόνιο, το οποίο θα σηματοδοτούσε το τέλος μας ως χώρα, με τη διαδικασία που ανέφερε πρώτος ο Δαρβίνος (πηγή).
Στο θέμα μας τώρα η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός καλύτερα, στη συζήτηση για την Οικονομία μόνο για αυτήν δεν μίλησε, προφανώς φυγομαχώντας – ενώ αρνήθηκε να κάνει την παραμικρή πρόβλεψη, παρά το ότι ερωτήθηκε και αναμενόταν από όλους. Αγορεύοντας δε με στυλ Λουδοβίκου 14ου (το κράτος είμαι εγώ!), δεν έδωσε καμία απάντηση για τον έκτακτο, νέο προϋπολογισμό που εύλογα απαιτήθηκε (πηγή) – ενώ κάτι ανάλογο ζητήθηκε πρόσφατα και από το ΙΟΒΕ.
Ουσιαστικά επιμένει στην επιτυχημένη μεν, αλλά κενή επικοινωνιακή πολιτική, με τους δύο υπεύθυνους για την ενημέρωση σε σχέση με την πανδημία (πρόκειται για τη γνωστή συνταγή «άρτος και θεάματα»), καθώς επίσης με τους τρεις υπουργούς που εμφανίζονται στην τηλεόραση μετά τα πομπώδη διαγγέλματα του και μοιράζουν χρήματα – χωρίς να αποκαλύπτουν φυσικά πως είναι δανεικά, τα οποία θα επιστραφούν από τους Έλληνες στο πολλαπλάσιο, όπως συμβαίνει τα τελευταία δέκα χρόνια με τα μνημόνια.
Όσον αφορά τον υπουργό οικονομικών, ακόμη δεν έχει απαντήσει στις εξής έξι βασικές ερωτήσεις: (α) πόσα είναι τα δημοσιονομικά μέτρα που θα επιβαρύνουν το έλλειμμα, οπότε το δημόσιο χρέος (β) πόσα είναι τα ταμειακά μέτρα (γ) πόσες είναι οι κρατικές εγγυήσεις (δ) από πού θα βρει όλα τα χρήματα που μοιράζει δωρεάν (ε) πόσα χρήματα θα εισπραχθούν από την ΕΕ εκτός ΕΣΠΑ και χωρίς την υποχρέωση επιστροφής, καθώς επίσης (στ) πόσες εγγυήσεις θα δοθούν από την ΕΕ.
Φυσικά καμία ουσιαστική αναφορά στην επείγουσα αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της Ελλάδας που μας υπερχρέωσε το 2009, μας χρεοκόπησε το 2012, μας επιβάρυνε με τρία επίσημα μνημόνια, θα μας χρεοκοπήσει ξανά και θα μας επιβάλλει ένα τέταρτο, πολύ χειρότερο μνημόνιο. Είναι περιττό ίσως να υπενθυμίσουμε ότι, πολλές χώρες έχουν υπογράψει ένα μνημόνιο, δύο χώρες δύο μνημόνια, ενώ μόνο η Ελλάδα ένα τρίτο – όπου εκτός του ότι δεν εξυγιάνθηκε, ευρίσκεται σε τρισχειρότερη θέση σχετικά με το 2010, λεηλατείται η δημόσια και ιδιωτική της περιουσία, εξαθλιώνονται οι Πολίτες της και μετατρέπεται σε μία αλλοιωμένη, πολυπολιτισμική, γερμανική αποικία.
Στην Ευρώπη βέβαια, όπου ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να εμφανιστεί ως Λουδοβίκος 14ος αλλά ούτε καν ως Λουδοβίκος των Ανωγείων (με την ευρύτερη έννοια της λέξης, όχι του συμπαθέστατου στιχουργού), αφού ηγείται μίας εξαθλιωμένης και χρεοκοπημένης γερμανικής επαρχίας, ενώ ο ίδιος εφαρμόζει την αναξιοπρεπέστατη πολιτική της υποτέλειας και των υποκλίσεων απέναντι στην καγκελάριο όπως οι προκάτοχοι του, αναγκάσθηκε να δώσει απαντήσεις – τουλάχιστον όσον αφορά τις παρακάτω προβλέψεις για το 2020 και το 2021.
(α) Πριν από όλα αναφέρθηκε σε ύφεση 4,7% αντί σε ανάπτυξη 2,8% σε σταθερές τιμές που είχε προβλεφθεί με τον προϋπολογισμό, ενώ είχε υποσχεθεί προεκλογικά 4% – όπου θα προερχόταν από τους επί μέρους συντελεστές που αναφέρονται στον πίνακα (πηγή). Με το ΑΕΠ του 2019 λοιπόν στα 187,5 δις €, το 2020 θα έφτανε στα 192,75 δις € και τα δημόσια έσοδα στα 54,7 δις € ή στο 28,4% περίπου του ΑΕΠ. Με ύφεση τώρα στο 4,7% (η ΤτΕ προέβλεψε -4%), το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στα 178,7 δις €, οπότε τα έσοδα στα 50,75 δις € εάν το ποσοστό τους παραμείνει σταθερό.
Άρα θα έχουμε 3,95 δις € λιγότερα έσοδα, ενώ τα έξοδα θα αυξηθούν από τα νέα δημοσιονομικά μέτρα που ανακοινώνονται – σύμφωνα με τον υπουργό οικονομικών 6,8 δις € και σύμφωνα με τον πρωθυπουργό 14 δις €! Αν πάρουμε ως μέσον όρο μεταξύ των δύο αντικρουόμενων δηλώσεων τα 10 δις €, τότε η «τρύπα» στον προϋπολογισμό θα είναι της τάξης των 14 δις € – τα οποία θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν το 2020, επί πλέον στις υφιστάμενες ανάγκες της χώρας.
Με το ακαθάριστο δημόσιο χρέος στα 356 δις € στα τέλη του 2019 (πηγή) και με το δημοσιονομικό έλλειμμα υποθετικά στα 10 δις €, όσο τα νέα μέτρα, άρα στα 366 δις €, το ακαθάριστο χρέος ως προς το ΑΕΠ των 178,7 δις € θα διαμορφωθεί στο 204% του ΑΕΠ – ενώ το καθαρό (366 δις € πλην τα 36 δις € του μαξιλαριού, άρα 330 δις €) στα 185% περίπου του ΑΕΠ. Προφανώς σε ακόμη πιο μη βιώσιμα επίπεδα από ότι σήμερα – ενώ το κόκκινο ιδιωτικό χρέος θα είναι ξεκάθαρα εντελώς εκτός ελέγχου το 2020.
Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να ακολουθήσει η ανάπτυξη 5,1% που προέβλεψε για το 2021; Δηλαδή ΑΕΠ 187,8 δις € ίσο σχεδόν με αυτό του 2019; Εν προκειμένω ίσως πείσει τους Έλληνες που δεν γνωρίζουν οικονομικά, αλλά σε καμία περίπτωση τις αγορές – ούτε φυσικά τη Γερμανία που ήδη προετοιμάζει το τέταρτο μνημόνιο για την Ελλάδα από τον ESM, έτσι ώστε να ολοκληρώσει τα σχέδια της. Το βασικό αντάλλαγμα που θα απαιτήσει (ήδη το κάνει) είναι η μετατροπή της χώρας μας σε αποθήκη παράνομων μεταναστών – ως ανάχωμα της ΕΕ στη θέση της Τουρκίας που δεν είναι πρόθυμη πλέον να παίζει αυτόν το ρόλο.
(β) Για την ανεργία προέβλεψε αύξηση της στο 19,9% το 2020, από 17,3% το 2019. Σύμφωνα βέβαια με την ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία το 2019 ήταν στο 16,3% (πηγή, πίνακας) – με τους απασχολούμενους στα 3.898.007 και με τους ανέργους στους 758.886. Επομένως οι παραγωγικότητα των απασχολουμένων ήταν 48.101 € ετήσια – οπότε με την πτώση του ΑΕΠ κατά 8.800.000.000, θα χάσουν τη δουλειά τους περίπου 183.000 άτομα (8.800.000.000 ./. 48.101).
Επομένως οι εργαζόμενοι θα μειωθούν στους 3.751.007 έναντι συνολικού εργατικού δυναμικού 4.656.893 ή στο 19,45% από 16,3% που υπολόγιζε η ΕΛΣΤΑΤ το 2019 – οπότε θα αυξηθούν σημαντικά τα έξοδα των ασφαλιστικών ταμείων από τα επιδόματα ανεργίας. Γνωρίζοντας βέβαια πως μόνο στον τουρισμό απασχολούνται περί τα 360.000 άτομα άμεσα (καταλύματα και εστίαση, γράφημα, πηγή), ενώ ίσως τα διπλάσια έμμεσα, η πρόβλεψη φαίνεται πολύ αισιόδοξη.
Φυσικά ελπίζουμε να αποδειχθεί σωστή και να μην αυξηθεί παραπάνω η ανεργία – ενώ μπορεί να αποφευχθεί μόνο εάν ξεκλειδωθεί έγκαιρα η οικονομία, οπότε θα μπορούσε ακόμη και να μην υπάρξει καθόλου ύφεση (ανάλυση). Πόσο μάλλον αφού τα μέτρα που λαμβάνονται (24 δις € συνολικά), εάν αξιοποιηθούν σωστά, είναι σε θέση να παράγουν ακόμη και μία μικρή ανάπτυξη. Για το 2021 η ανεργία προβλέπεται να υποχωρήσει στο 16,4% από 17,3% το 2019 κατά την κυβέρνηση – κάτι που όμως δεν δικαιολογείται, αφού το ΑΕΠ δήλωσε πως θα είναι στα ίδια επίπεδα με το 2019.
(γ) Όσον αφορά την ιδιωτική κατανάλωση που προβλεπόταν να αυξηθεί κατά 1,8% το 2020 στον προϋπολογισμό, αναφέρεται πτώση της κατά -4,1% σε ετήσια βάση – με αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ κατά 2,7% ή κατά περίπου 5 δις € (το 57% της πτώσης ύψους 8,8 δις €). Για τη δημόσια κατανάλωση προβλέπεται αύξηση της κατά 1% – ενώ για την ιδιωτική άνοδος της το 2021 κατά 4,2%.
(δ) Ένας ακόμη αρνητικός συντελεστής είναι ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου που προβλέπεται να υποχωρήσει κατά 4,6% – παρά το ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα σε καιρό ειρήνης που ο συγκεκριμένος συντελεστής έχει υποχωρήσει κατά 50% περίπου όλα τα τελευταία δέκα χρόνια (γράφημα). Για το 2021 θεωρείται πως θα αυξηθεί κατά 15,3% – ένα ποσοστό που είναι το λιγότερο υπερβολικό.
Αυτό που λείπει βέβαια είναι η πρόβλεψη για τις δημόσιες επενδύσεις (ΠΔΕ) – οι οποίες όχι μόνο ήταν απαράδεκτα ελάχιστες στον προϋπολογισμό (6,75 δις €, με τα 750 εκ. € από ιδίους πόρους), αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους (5 δις €) ανακοινώθηκε πως θα διατεθεί για τη στήριξη των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας. Χωρίς όμως την άνοδο των δημοσίων επενδύσεων και με τη διάθεση τους για τη στήριξη των επιχειρήσεων, η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει καθόλου – κάτι που θα αποτελεί 100% ευθύνη της κυβέρνησης.
(ε) Ενδιαφέρουσα είναι η (μη) πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα – προ τόκων δηλαδή που στον προϋπολογισμό του 2020 οι τόκοι ήταν 6 δις €. Αναφέρεται μόνο «σημαντικά κάτω του 3,5% του ΑΕΠ», όπως απαιτούσαν οι δανειστές με το ανεπίσημο μνημόνιο που μετονομάσθηκε σε «αυστηρή εποπτεία», όπως η Τρόικα σε Θεσμούς – χωρίς καμία συγκεκριμενοποίηση του, με βάση τουλάχιστον τα νέα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα και την πρόβλεψη για μείωση του ΑΕΠ, αύξηση της ανεργίας κλπ.
(στ) Κλείνουμε με τη χειρότερη ίσως πρόβλεψη όλων, η οποία θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποφευχθεί από μία μέτρια ικανή κυβέρνηση: με τον τέταρτο συντελεστή του ΑΕΠ, με το εμπορικό ισοζύγιο. Εν προκειμένω, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική αξία των εξαγωγών το 2019 ήταν 33,8 δις € (10,7 δις € τα πετρελαιοειδή) και των εισαγωγών 55,52 δις € – οπότε το εμπορικό έλλειμμα 21,72 δις € ή ίσο με το 11,58% του ΑΕΠ (πηγή).
Εάν λοιπόν μειωθούν οι εξαγωγές κατά 19,2% στα 27,31 δις € και οι εισαγωγές κατά 14,2% στα 47,6 δις € όπως προβλέπει η κυβέρνηση, το εμπορικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί στα 20,29 δις € ή στο 11,35% του χαμηλότερου ΑΕΠ – οπότε θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα, αν και εμείς θεωρούμε πως οι προβλέψεις της εδώ, όσο και γενικότερα, είναι απολύτως λανθασμένες (θα αποδειχθεί φυσικά στην πράξη ποιος έχει δίκιο).
Ανεξάρτητα όμως από την πρόβλεψη, ο συντελεστής αυτός είναι εξαιρετικά σημαντικός, αφού επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το ΑΕΠ (ΑΕΠ = Κατανάλωση +Ιδιωτικές Επενδύεις +Δημόσιες Δαπάνες+ Εμπορικό Ισοζύγιο). Όπως λοιπόν κατανοεί εύκολα κανείς, εάν είναι θετικός τότε αυξάνει σημαντικά το ΑΕΠ – ενώ η μετατροπή του δεν απαιτεί αποκλειστικά και μόνο την άνοδο των εξαγωγών που ασφαλώς δεν είναι εύκολη, αλλά την πτώση των εισαγωγών που σίγουρα είναι στο χέρι μας.
Ο πλέον εύκολος τρόπος δε της μείωσης τους, είναι η αγορά ελληνικών προϊόντων – τόσο από τα νοικοκυριά, όσο και από τις επιχειρήσεις, ιδίως από τις τουριστικές, έστω με την παροχή κινήτρων από την κυβέρνηση. Γενικότερα, η αποφυγή αγορών προϊόντων που δεν μπορούν να παραχθούν στην Ελλάδα – ενώ με δεδομένη τη μείωση της αξίας των εξαγωγών των πετρελαϊκών προϊόντων, λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου εξαιτίας του ενεργειακού πολέμου που διεξάγεται, αλλά και της μείωσης της κατανάλωσης παγκοσμίως από την πανδημία, η ανάγκη αυτή είναι μεγαλύτερη από ποτέ, αφού οι εν λόγω εξαγωγές θα περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό.
Λίγη υπευθυνότητα λοιπόν εάν έχει η κυβέρνηση, θα πάψει να σπαταλάει τα χρήματα μας στα επικοινωνιακά της παιχνίδια με στόχο να διατηρηθεί στην εξουσία – δαπανώντας τα αφενός μεν για να διαφημίζει το «αγοράζουμε ελληνικά» αντί «μένουμε σπίτι», αφετέρου προσφέροντας κίνητρα για την αγορά ελληνικών προϊόντων από τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα οφείλει να τοποθετήσει εμπόδια στις εισαγωγές για να στηριχθεί η ελληνική μεταποίηση και η βιομηχανία – όχι φυσικά δασμούς αφού δεν επιτρέπονται από την ΕΕ, αλλά υιοθετώντας αυστηρές προδιαγραφές, όπως συνηθίζει η Γερμανία για να πετυχαίνει τα τεράστια πλεονάσματα στο εμπορικό της ισοζύγιο, η Ιαπωνία κοκ. Όταν όμως αδιαφορεί για την εγχώρια παραγωγή, με αποτέλεσμα να μετατρεπόμαστε σταδιακά στα φθηνά γκαρσόνια των Γερμανών, δεν υπάρχει καμία ελπίδα για την άνοδο του πρωτογενούς μας τομέα, της μεταποίησης και της βιομηχανίας – για την πραγματική αλλαγή δηλαδή του οικονομικού μας μοντέλου,
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, η οικονομική διαχείριση δεν είναι τίποτα άλλο από απλά μαθηματικά, σε περιβάλλον κοινού νου – καθόλου δύσκολη δηλαδή για να έχει επιτυχία, όσον αφορά μία χώρα. Προϋποθέτει όμως επί πλέον πολιτική βούληση, υπερηφάνεια, αξιοπρέπεια και καθόλου εθελοδουλία – κάτι που δυστυχώς καμία ελληνική κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών δεν έχει καταφέρει. Καταλαβαίνουμε βέβαια πως τα νούμερα, οι πίνακες και οι πηγές κουράζουν, αλλά θεωρούμε απαραίτητη την τεκμηρίωση των απόψεων μας – σε αντίθεση με την κυβέρνηση που επιλέγει για σιγουριά τους αυθαίρετους ισχυρισμούς.
Οφείλουν πάντως να καταλάβουν οι Έλληνες πως η πρόοδος της Ελλάδας, η ανάκαμψη της και η μετατροπή της σε ένα σύγχρονο, επιτυχημένο οικονομικά κράτος, δεν είναι καθόλου δύσκολη – αρκεί να υπάρξει κάποια στιγμή μία κυβέρνηση που να ενδιαφέρεται πραγματικά για την πατρίδα της και για τους συμπολίτες της, για τη σημερινή γενιά και για τις επόμενες.
Όταν όμως στηρίζουν οι Έλληνες κυβερνήσεις όπως η σημερινή που εφαρμόζει αυτά που αναφέραμε στην αρχή του κειμένου, συμπεριφερόμενοι ως όχλος και όχι ως υπεύθυνοι Πολίτες, ενώ επικροτούν σε ποσοστό άνω του 80% τον υπουργό που έφερε νόμο για υποχρεωτικό εμβολιασμό πληθυσμιακών ομάδων κατά τη δική του κρίση, τότε είναι άξιοι της μοίρας τους – με όλη την καλή διάθεση και χωρίς καμία πρόθεση να κατηγορήσουμε κανέναν. Απλούστατα η αλήθεια πρέπει να λέγεται, όσο πικρή και αν είναι – αφού μόνο έτσι μπορεί να βελτιωθεί ένα άτομο ή/και μία κοινωνία.