Πέμπτη, Απριλίου 17

Πασχαλινά αυγά με Χρώμα κόκκινο

Μερικοί πιστεύουν ότι τα αυγά βάφονται κόκκινα
σε ανάμνηση του αίματος του Χριστού, που χύθηκε για εμάς τους ανθρώπους.
Κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς. Χαράς για την Ανάσταση του Χριστού.
Είναι παράλληλα όμως και χρώμα αποτρεπτικό.
Κόκκινες βελέντζες και κόκκινα μαντίλια κρεμούσαν τη Μεγάλη Πέμπτη
στην Καστοριά οι γυναίκες για το καλό.
Κόκκινο πανί έβαφαν μαζί με τα αυγά τους στη Μεσημβρία και το κρεμούσαν στο παράθυρο για σαράντα μέρες, για να μην τους πιάνει το μάτι.


Το βάψιμο των αυγών γινόταν τη Μεγάλη Πέμπτη γι αυτό και
τη λέγαν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη.
Παλιότερα το συνήθιζαν κι αποβραδίς, πάντοτε τα μεσάνυχτα,
με το ξεκίνημα της νέας μέρας.
Καινούρια πρέπει να ήταν η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά και ο αριθμός τους ορισμένος και τη μπογιά τη φύλαγαν σαράντα μέρες και δεν την έχυναν, ακόμα και τότε, έξω από το σπίτι.

Τα χρώματα για τα αυγά τα έφτιαχναν από διάφορα φυτά

Από φλούδες κρεμμυδιών γινόταν το μελί, από άχυρο ή
από φύλλα αμυγδαλιάς το κίτρινο, το ανοικτό κόκκινο από παπαρούνες,
από μαϊντανό πράσινο, από ζαφορά το κίτρινο και από βιολέτες το μοβ.
Επίσης για το βάψιμο των αυγών χρησιμοποιούσαν το βάρτζι,
ένα είδος κόκκινου ξύλου.
Το κόκκινο όμως χρώμα ήταν και είναι πάντα το πιο αγαπημένο χρώμα
για τα Πασχαλινά αυγά.

Φυσικές χαλκομανίες

Τα παλιότερα χρόνια διάλεγαν φύλλα από φυτά και λουλούδια και έβαζαν από ένα πάνω σε κάθε αυγό. Στη συνέχεια, τύλιγαν τριγύρω μια παλιά κάλτσα, την οποία στερέωναν με μια κλωστή και έβαφαν τα Πασχαλινά αυγά.

Το πρώτο Βαμένο κόκκινο αυγό

Το πρώτο αυγό που έβαφαν ήταν της Παναγίας και το έβαζαν στο εικονοστάσι.
Με αυτό σταύρωναν τα παιδιά από το κακό το μάτι.

Τα ευαγγελισμένα αυγά

Σε μερικά μέρη έβαζαν σε ένα κουτάκι τόσα αυγά όσα ήταν τα μέλη της οικογένειας και τα πήγαιναν το βράδυ στην εκκλησία, για να διαβαστούν στα 12 Ευαγγέλια.
Τα άφηναν κάτω από την Αγία Τράπεζα ως την Ανάσταση και τότε καθεμιά έπαιρνε τα δικά της.
Αυτά τα αυγά ήταν "ευαγγελισμένα" και τα τσόφλια τους τα παράχωναν στους
κήπους και τις ρίζες των δέντρων για να καρπίσουν.
Παρόμοια τύχη είχαν και τα αυγά που έκαναν οι κότες τη Μεγάλη Πέμπτη.
Άμα η κότα ήταν μαύρη, ακόμα καλύτερα.
Είχαν θαυμαστές ιδιότητες και μπορούσαν να διώξουν κάθε κακό.
Τα αυγά τα Μεγαλοπεφτιάτικα περνούσαν τον πονόλαιμο,
φύλαγαν το αμπέλι από το χαλάζι, έδιωχναν μακριά το σκαθάρι.

Τα "ξομπλωτά" ή "κεντημένα" αυγά

Οι γυναίκες και τα κορίτσια στόλιζαν τα αυγά, τα "έγραφαν", τα "κεντούσαν".
Πάνω στα άσπρα αυγά έγραφαν με λειωμένο κερί ευχές, σχεδίαζαν σκηνές από τη ζωή του Χριστού, πουλιά κ.ά.
Έριχναν μετά τα αυγά στην κόκκινη μπογιά και μέχρι να λειώσει το κερί έμεναν τα γράμματα και τα σχέδια άσπρα.
Τα "ξομπλωτά" ή "κεντημένα" αυγά, που τα λέγαν στη Μακεδονία και "πέρδικες",
μια και συχνά είχαν πάνω τους πουλιά, ή ίσως και γιατί ξεχώριζαν, όπως κι οι πέρδικες, για την ομορφιά τους, θύμιζαν συχνά μικρογραφίες. Το ένα ήταν καλύτερο από το άλλο.
Αυτά έστελναν δώρο οι αρραβωνιασμένες στο γαμπρό και οι βαφτισιμιές στους νονούς και τις νονές τους, σε όλα τα αγαπημένα πρόσωπα.
Άλλοτε πάλι τα κορίτσια πρόσθεταν στα αυγά φτερά από χρωματιστό χαρτί, ουρά και μύτη από ζυμάρι και τα κρεμούσαν στο ταβάνι, έτοιμα να πετάξουν.
Πηγή: Έθιμα του Πάσχα - ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ