Δευτέρα, Οκτωβρίου 3

Ιστορικοί Έλληνες μετανάστες στην Αμερική

Ποιος είναι ο Έλληνας στρατιώτης που τιμήθηκε από 4 Προέδρους, ποιος ήταν ο πρώτος που πήγε στην Αμερικανική Ήπειρο, υπάρχει “Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου” και ποιος η έμπνευση του Φρεντ Αστέρ;

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες είμαστε κυρίως χώρα υποδοχής μεταναστών. Για διακόσια χρόνια υπήρξαμε βασικά χώρα αποστολής μεταναστών, σε τέτοιο βαθμό που είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ελληνική οικογένεια χωρίς κοντινό ή μακρινό συγγενή στην αλλοδαπή.
Διαχρονικός προορισμός οι ΗΠΑ, που συνηθίζουμε να τις αποκαλούμε Αμερική σκέτο. Όταν κάποιος αναφέρεται σε άλλη χώρα, την προσδιορίζει με το όνομά της.

Περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες άφησαν τα πάτρια εδάφη για να ζήσουν το περιβόητο “American Dream”.
Οι Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ, έκαναν οικογένειες και οι απόγονοί τους τίμησαν την ελληνική καταγωγή τους. Κάπως έτσι γνωρίσαμε τον Τέλη Σαβάλα, τον Μάικλ και  την Ολυμπία Δουκάκη, τον Πητ Σάμπρας, τη Τζένιφερ Άνιστον, τον Ηλία Καζάν, τον Αλεξάντερ Πέιν, τη Μαρία Μενούνος ,τους εν ενεργεία διεθνείς Κουφό και Καλαθη, τόσους και τόσους άλλους.
Υπάρχουν όμως και κάποιοι που η Ιστορία έγραψε στα κατάστιχά της, ορισμένους σε λαμπρές σελίδες,  ωστόσο στην Ελλάδα σχεδόν αγνοούμε την ύπαρξή τους.
Η παράδοση θέλει ως πρώτο Έλληνα που πάτησε το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος τον Ντον Τεόντορο, ως μέλος της αποστολής του ισπανού Παρφίλο ντε Ναρβάεθ το 1528 στην ακτή της Φλόριντα, όπου και πέθανε, όπως οι περισσότεροι σύντροφοί του
Το 1592 ο Έλληνας καπετάνιος από την Κεφαλονιά Ιωάννης Φωκάς (ή κατ’ άλλους Απόστολος Βαλεριανός), ο οποίος υπηρετούσε το ισπανικό στέμμα και γι’ αυτό έμεινε γνωστός στην ιστορία ως Χουάν ντε Φούκα, έπλευσε κατά μήκος των ακτών του Ειρηνικού αναζητώντας το βόρειο πέρασμα που συνέδεε τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό ωκεανό. Το πέρασμα αυτό δεν το βρήκε, άλλωστε είναι δυσπρόσιτο αφού είναι σχεδόν μόνιμα παγωμένο, αλλά ανακάλυψε ένα θαλάσσιο δίαυλο στα σημερινά διεθνή σύνορα των ΗΠΑ με τον Καναδά, ο οποίος αργότερα πήρε το όνομά του: «Πορθμός Χουάν ντε Φούκα».
Το 1768 περίπου 500 Έλληνες κυρίως από τη Σμύρνη, την Κρήτη και τη Μάνη μαζί με Ιταλούς, Κορσικανούς και Μινορκανούς εγκαταστάθηκαν και δημιούργησαν τη Νέα Σμύρνη στη Φλόριντα υπό την καθοδήγηση του Άντριου Τέρνμπολ (Andrew Turnball) και της γυναίκας του, Μαρίας Ρουμπίνη. Η αποικία δεν άκμασε, αφού πολλοί από τους αποίκους ασθένησαν και απεβίωσαν, και στις 17 Ιουλίου 1777 εγκαταλείφθηκε επίσημα. Πολλοί από τους αποίκους μεταφέρθηκαν ή είχαν ήδη μετοικήσει στον γειτονικό Άγιο Αυγουστίνο.
Πάντως εκεί σώζεται το πρώτο ξύλινο σχολείο των ΗΠΑ, το οποίο δημιούργησε στις αρχές του 19ου αιώνα ο Ιωάννης Γιαννόπουλος από τη Μάνη, απόγονος των πρώτων αποίκων.
Το 1764 έφτασε στη Ρωσική τότε, Αλάσκα ο Μακεδόνας γουνέμπορος και θαλασσοπόρος Ευστράτιος Ντελάρωφ, ο οποίος πραγματοποίησε σειρά εξερευνήσεων στη χερσόνησο για λογαριασμό Ρωσικών εταιρειών γουναρικών. Πολλά τοπωνύια φέρουν έκτοτε το όνομά του, όπως το εγκαταλελειμμένο σήμερα, λιμάνι Γκρέκο-Ντελαρόφσκογιε που ίδρυσε ο ίδιος στη νήσο Ούγγα, ο κόλπος Ντελάρωφ στην ίδια νήσο, καθώς και οι Νήσοι Ντελάρωφ, συστάδα των Αλεούτιων νήσων.
Πέντε «άγνωστοι» στο ευρύ κοινό με μεγάλη προσωπική ιστορία:
Γιώργος Χαραλάμπους – Ο πρωτοπόρος της Δύσης
Ο Γιώργος Χαραλάμπους ήταν ένας από τους πρώτους οδηγούς καμήλας που προσέλαβε ο αμερικάνικος στρατός το 1856 προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο για επέκταση προς τη Δύση. Οι αμερικανοί δημιούργησαν ένα σώμα με καμήλες που είχε στόχο τη μεταφορά ταχυδρομείου και άλλων αγαθών προς τις άγνωστες ως τότε, νοτιοδυτικές περιοχές των Η.Π.Α, από το Σεντ Λούις του Μιζούρι στο Λος Άντζελες. Τον Χαραλάμπους τον βρήκαν στη Σμύρνη και τον στρατολόγησαν. Έμεινε γνωστός ως ο «Γκρικ Τζορτζ» και για μια πενταετία έκανε αυτό το δρομολόγιο, όντας ο πρώτος καμηλιέρης του αμερικάνικου στρατού. Το 1867 πήρε την αμερικάνικη υπηκοότητα και άλλαξε τ’ όνομά του σε Τζορτζ Άλεν.
Γιώργος Κολβοκορέσσης – Ηγέτης στον Αμερικανικό Εμφύλιο
Ο Γιώργος Κολβοκορέσσης γεννήθηκε στη Χίο το 1816 και τον συνέλαβαν οι Τούρκοι μαζί με τη μητέρα και τις δύο αδελφές του κατά τη διάρκεια της σφαγής στο νησί το 1822. Τα υπόλοιπα έξι αδέλφια του δολοφονήθηκαν. Ο πατέρας του ωστόσο δίνοντας  λύτρα κατάφερε να τους ελευθερώσει. Το 1824 ο νεαρός Γιώργος στέλνεται στην Αμερική και συγκεκριμένα στη Βαλτιμόρη και υιοθετείται από τον Άλντεν Πάτριτζ, ιδρυτή της Στρατιωτικής Ακαδημίας του Βερμόντ.
Θα φοιτήσει εκεί και θα καταταγεί στο Αμερικάνικο Ναυτικό το 1831. Από το 1862 έως το 1864 θα διακριθεί ως κυβερνήτης των πλοίων Supply και Saratoga (πρόγονος του σημερινού αεροπλανοφόρου των Η.Π.Α.) όπου θα επιφέρει καίρια χτυπήματα στον ανεφοδιασμό των Νοτίων κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο.
Γιώργος Διλβόης – Μετάλλιο Τιμής                   
Θαμμένος στο Εθνικό Νεκροταφείο του Άρλινγκτον, ο Γεώργιος Διλβόης ήταν ο πρώτος Έλληνας στον οποίο απονεμήθηκε το μετάλλιο τιμής (medal of honor) του αμερικανικού στρατού.
Σύμφωνα με τον στρατηγό Τζον Πέρσινγκ – διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – ήταν ένας από τους δέκα μεγαλύτερους ήρωες που αναδείχθηκαν στις μάχες που έδωσε ο αμερικανικός στρατός. Όντας πληγωμένος σοβαρά, ο Γεώργιος Διλβόης ηγήθηκε επίθεσης εναντίον εχθρικού πολυβολείου όπου κι εξολόθρευσε εκείνους που το επάνδρωναν.
Ο Γιώργος Διλβόης γεννήθηκε στα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας, μια μικρή πόλη κοντά στη Σμύρνη. Το 1908 η οικογένειά του μετανάστευσε στην Αμερική αλλά ο νεαρός επέστρεψε στην Ελλάδα το 1912 για να πολεμήσει ως εθελοντής στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο.
Γυρίζει ξανά στην Αμερική όπου θα πολεμήσει στον αμερικανομεξικανικό πόλεμο του 1916 – 1917.
Η  σύντομη ζωή του μοιάζει να είναι ένας ατέλειωτος πόλεμος . Το 1918 θα βρεθεί στη Γαλλία όπου και θα χάσει τη ζωή του ηρωικά στο πεδίο της μάχης.
Ο Γεώργιος Διλβόης μετά από απαίτηση του πατέρα του, θα ταφεί στο νεκροταφείο στα Αλάτσατα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής, το πρόχειρα θαμμένο (μέχρι την ανέγερση μνημείου) κάτω από την Αγία Τράπεζα φέρετρο θα συληθεί από τους Τούρκους, το φέρετρό του θα ανοιχτεί, τα κόκκαλα του θα βρεθούν διασκορπισμένα στο πάτωμα της Εκκλησίας, ενώ  η αμερικάνικη σημαία η οποία το στόλιζε θα γίνει κουρέλι.
Η η πράξη αυτή θα προκαλέσει ισχυρό διπλωματικό επεισόδιο, καθώς με διαταγή του αμερικανού Προέδρου Ουόρεν Χάρντινγκ το καταδρομικό «Λίτσφιλντ» θα φτάσει στη Σμύρνη το Σεπτέμβριο του 1922 και θα απαιτήσει τα απομεινάρια του νεκρού Διλβόη όπως επίσης και την επίσημη συγγνώμη της τουρκικής κυβέρνησης για το συμβάν. Τα απομεινάρια του ήρωα θα επιστραφούν στην Αμερική όπου θα θαφτούν με τιμές στο νεκροταφείο πεσόντων πολέμου στο Άρλινγκτον.
Τέσσερις Αμερικανοί Πρόεδροι τον τίμησαν. Ο Γούντροου Γουίλσον που του απένειμε το Μετάλλιο Τιμής, ο Ουόρεν Χάρντινγκ που ζήτησε την επιστροφή του στην Αμερική, ο Κάλβιν Κούλιτζ που παρίστατο στην κηδεία του στο Άρλινγκτον, στις 12 Νοεμβρίου του 1923, καθώς και ο Μπιλ Κλίντον που παρέδωσε το μετάλλιο στους απογόνους του, καθώς το αυθεντικό είχε κλαπεί από τους Γερμανούς το 1941 στην Κρήτη
Κωνσταντίνος Μπρουμίδης – Ο Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου
Γεννήθηκε στη Ρώμη το 1805 από Έλληνα πατέρα (με καταγωγή από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας) και Ιταλίδα μητέρα. Από μικρή ηλικία έδειξε το ταλέντο του στη νωπογραφία και άρχισε να ζωγραφίζει σπίτια ευγενών στην Ιταλία. Για τρία χρόνια εργάστηκε στο Βατικανό υπό τον Πάπα Γρηγόριο τον 16ο.
Μετανάστευσε στην Αμερική το 1849 όπου και άρχισε να εξασκεί την τέχνη του στη Νέα Υόρκη. Το 1854 βρέθηκε στο Μεξικό όπου ζωγράφισε την Αγία Τριάδα στον καθεδρικό της πρωτεύουσας. Κατά την επιστροφή του από το Μεξικό βρέθηκε στην Ουάσιγκτον όπου και ζωγράφισε την αίθουσα του συμβουλίου αγροτικής πολιτικής στο Καπιτώλιο. Η δουλειά του αμειβόταν τότε με 8 δολάρια τη μέρα αλλά ήταν τόσο καλή που σύντομα ανακηρύχθηκε στον «ζωγράφο της κυβέρνησης». Το μεγάλο έργο του βρίσκεται στη θόλο της ροτόντας του Καπιτωλίου και πρόκειται για τη νωπογραφία με τίτλο, «Η αποθέωση του Τζορτζ Ουάσινγκτον». Την ίδια εποχή ζωγραφίζει και τους διαδρόμους της Γερουσίας στο Καπιτώλιο οι οποίοι έχουν μείνει γνωστοί ως οι Brumidi Corridors. Θα πεθάνει στην Ουάσινγκτον και θα μείνει γνωστός για το έργο του ως ο Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου.
Ερμής Παναγιωτόπουλος – Ο χορογράφος – συνεργάτης του Φρεντ Αστέρ
Γεννημένος στο Νάσβιλ του Τενεσί το 1910 από Έλληνα πατέρα (με καταγωγή από το Αίγιο) και Ιρλανδή μητέρα, μετακόμισε το 1928 στη Νέα Υόρκη παρέα με την αδελφή του Βάσω. Τα δύο αδέλφια χόρευαν ως ζευγάρι από παιδιά κι εκεί στο Μπρόντγουει, ο Hermes Pan όπως είναι το όνομά του εν συντομία, κάνει την πρώτη του εμφάνιση στην παράσταση Animal Crackers των αδελφών Μαρξ. Στο Μπρόντγουει θα γνωρίσει την Τζίντζερ Ρότζερς το 1930 και τρία χρόνια μετά τον Φρεντ Αστέρ.
Η συνεργασία με τον Φρεντ Αστέρ θα οδηγήσει σε 17 ταινίες – μεταξύ των οποίων οι Flying Down to Rio, The Gay Divorcee, Roberta, Top Hat, Follow the Fleet, Swing Time, Shall We Dance και τρία τηλεοπτικά προγράμματα.
Ο Φρεντ Αστέρ τον αποκαλούσε ως τον «άνθρωπο που μου δίνει ιδέες», αναφορικά με τις χορογραφίες που ετοίμαζαν για τις ταινίες και τα τηλεοπτικά σώου.
Αναφέρεται δε πως ήταν και ο συνδετικός κρίκος – η ήρεμη δύναμη – μεταξύ του διδύμου Αστέρ – Ρότζερς το οποίο δεν τα πήγαινε και ιδιαίτερα καλά εκτός σκηνής. Ήταν προσωπικός φίλος του Μεξικανού ζωγράφου Ντιέγο Ριβέρα – συζύγου της Φρίντα Κάλο – ο οποίος μάλιστα φιλοτέχνησε και το πορτραίτο του. Στη δεκαετία του ’70 επισκέφτηκε την Ελλάδα και το Αίγιο για να βρει τις ρίζες του πατέρα του. Πέθανε στις 19 Σεπτεμβρίου του 1990.
ΥΓ: Το άρθρο δεν θα είχε γραφεί αν ο Χρήστος Χρηστίδης δεν ήταν τόσο παραστατικός στην αναφορά του στον George Dilboyhttp://emo.gr