Σε συνέντευξη στο Wired, ο πρώην υπουργός Οικονομικών χαρακτηρίζει χωρίς καμία αμφιβολία την τρέχουσα αποτίμηση του Bitcoin ως την πιο «τέλεια φούσκα» από την κρίση της τουλίπας στην Ολλανδία το 1637 μέχρι σήμερα.
Εξηγεί πως αν λάβουμε υπόψη αφενός την χρονολογική πορεία του bitcoin σε δολάριο και αφετέρου τον αριθμό συναλλαγών και την ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών που πωλούνται και αγοράζονται με bitcoin, προκύπτει ότι η τιμή του bitcoin είναι υπερβολικά διογκωμένη σε σχέση με την πραγματική χρήση του.
«Όπως υποστηρίζει ο Κέινς, αυτό είναι το είδος της φούσκας που σχηματίζεται όταν η μέση γνώμη προσπαθεί να μαντέψει τι μέση γνώμη θα είναι» σημειώνει ο κ. Βαρουφάκης για να προσθέσει ότι αυτό το αυτο-αναφορικό παιχνίδι είναι που συνεχίζει να οδηγεί λανθασμένα την τιμή του bitcoin.
Πότε η φούσκα μπορεί να σκάσει; Ο ιδρυτής του DiEM απαντάει πως «σε μη γραμμικά δυναμικά συστήματα, να προβλέψουμε πότε θα ξεσπάσει η φούσκα, είναι πραγματικά αδύνατο». Πάντως, ο ίδιος δεν ανησυχεί τόσο για το ότι αυτή η φούσκα θα προκαλέσει μια ευρύτερη οικονομική κρίση. Άλλωστε, μπορεί το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης να είναι έντονο, ωστόσο το μέγεθος της αγοράς του παραμένει μικροσκοπικό στο συνολικό χρηματοπιστωτικό τομέα.
Συμπληρώνει πως το Bitcoin είναι επίσης απίθανο να προκαλέσει την αλυσιδωτή αντίδραση, όπως αυτή της οικονομικής κρίσης του 2008, που έφερε η διασύνδεση CDO και CDS, με σχεδόν κάθε άλλη πτυχή του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως σημειώνει ο καθηγητής.
«Ανησυχώ και ακούω πολλούς θορύβους σχετικά με τη δημιουργία νέων χρηματοπιστωτικών μέσων που βασίζονται σε bitcoin, συμπεριλαμβανομένων των CDO που βασίζονται σε bitcoin και ούτω καθεξής. Αν αυτό μεγαλώνει με την εκδίκηση που είδαμε το 2007, τότε πιθανότατα θα έχουμε τέτοιες ανησυχίες, αλλά δεν νομίζω ότι θα το κάνουμε» είπε.
Όπως σημειώνει ο Βαρουφάκης, συνήθως επιλέγουν να μετατοπιστεί «το βάρος μιας κρίσης στους οφειλέτες και συνήθως τους πιο αδύναμους και φτωχότερους οφειλέτες. Έτσι αποτελεσματικά αναδιανέμεται η εξουσία και ο πλούτος ενάντια στα ασθενέστερα μέλη της κοινωνίας».
Δεν μπορούμε να αναθέτουμε υπεργολαβικά τις συζητήσεις για το τι είναι σωστό, τι είναι δίκαιο, τι είναι σωστό, σε κάποιον αλγόριθμο, ακόμα και στον πιο συναρπαστικό.Εάν ληφθεί η απόφαση για την ανανέωση του χρηματικού εφοδιασμού, όπως συνέβη το 2008 με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), που σχεδιάστηκε για να ωφελήσει τις μεγάλες εταιτίες, τότε ο τρόπος με τον οποίο διοχετεύονται αυτά τα χρήματα μέσω της οικονομίας θα επηρεάσει επίσης την πολιτική οικονομία.
Όμως, οι εναλλακτικές επιλογές, όπως η δημιουργία μιας νέας δημόσιας επενδυτικής τράπεζας που επενδύει σε υποδομές, εκπαίδευση ή υγειονομική περίθαλψη, θα είχαν πολύ διαφορετικές πολιτικές επιπτώσεις, όπως διαβάζουμε στο wired.
«Αυτές οι αποφάσεις είναι θεμελιωδώς πολιτικές που αλλάζουν την πολιτική οικονομία και τη διανομή του εισοδήματος σε μια κοινωνία. Είτε θέλετε να λάβετε αυτές τις αποφάσεις είτε όχι, καταλήγετε σε πολιτικές αποφάσεις, ακόμη και αν η απόφαση δεν είναι να κάνετε τίποτα - η οποία είναι επίσης πολιτική απόφαση» λέει ο πρώην υπουργός.
Και διευκρινίζει ότι εάν αφαιρεθεί η δημιουργία χρημάτων από τα ανθρώπινα συστήματα λήψης αποφάσεων, τότε ο αλγόριθμος του bitcoin κινδυνεύει να επιτείνει τις τρέχουσες ανισότητες του πλούτου.
Ακόμη κι αν μπορούσε να σχεδιαστεί ένας τέτοιος, ο Βαρουφάκης επιμένει ότι «η δημοκρατική διαδικασία είναι αναντικατάστατη». Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι δεν μπορούν ποτέ να αφεθούν σε μια ακριβή και καθορισμένη έννοια της δικαιοσύνης, της δικαιοσύνης ή της ισότητας. Ακόμη και στην περίπτωση της ανακατανομής του πλούτου υπάρχουν διάφορες ανταγωνιστικές θεωρίες για το πώς πρέπει να αναδιανέμεται καλύτερα. Κατά συνέπεια, οι κοινωνίες ποτέ δεν θα συμφωνήσουν απόλυτα σε μια απολιτική, αλγοριθμική και τεχνική διαδικασία για την αναδιανομή του πλούτου.
Ήδη από το 2012 ο Βαρουφάκης φλέρταρε με την ιδέα να χρησιμοποιήσει το blockchain για την επίλυση των οικονομικών δεινών της Ευρώπης. Την περίοδο που ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργού Οικονομικών το 2014, μέσα σε λίγες μέρες το πρόγραμμα αντι-λιτότητας ήρθε υπό την άμεση απειλή της τρόικας να κλείσει τις τράπεζες της Ελλάδας. Για να την αντιμετωπίσει, ο Βαρουφάκης επινόησε ένα τολμηρό σχέδιο για να λειτουργήσει το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα γράφει το wired.
Υπενθυμίζει ότι πρώην υπουργός πρότεινε να δημιουργηθεί ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών μεταξύ των ομότιμων χρηστών με βάση το blockchain. Αλλά χωρίς χρήματα από την Τρόικα, θα χρειαζόταν να δημιουργήσει ένα σύστημα παράλληλων πληρωμών, το οποίο θα επιβάρυνε τον φόρο που όλοι οι πολίτες και οι εταιρείες της Ελλάδας πρέπει να πληρώσουν ως μια νέα μορφή χρημάτων.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι μία από τις πιο ενοχλητικές πτυχές αυτού του μη πραγματοποιηθέντος σχεδίου ήταν να επιτρέψει στο κράτος να δανίζεται απευθείας από τους πολίτες και αντίστροφα. Στην πραγματικότητα, ο Βαρουφάκης προσπάθησε να χρησιμοποιήσει νέες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως blockchain, για να κόψει τις ευρωπαϊκές δανειοδοτικές αρχές και να δημιουργήσει νέες σχέσεις δανεισμού μεταξύ πολιτών, εταιρειών και πολιτείας.
Ο κίνδυνος που αντιμετώπιζε αυτό το σύστημα ήταν η απειλή της διαφθοράς και η επακόλουθη μείωση της δημόσιας εμπιστοσύνης των αρχών, κάτι που αναγνωρίζει ο Βαρουφάκης. Για παράδειγμα, τι θα συμβεί αν οι ελληνικές αρχές άρχιζαν το νέο χρήμα για για να κάνουν deal me συμμάχους και φίλους;
Σε αυτό το σημείο ο ίδιος υποστηρίζει «το σύστημα πληρωμών που βασίστηκε στο blockchain, θα επέτρεπε τον συνδυασμό της ανωνυμίας και της τέλειας διαφάνειας σχετικά με το συνολικό μέγεθος των συναλλαγών του νομίσματος... Έτσι το blockchain θα ξεπερνούσε το πρόβλημα εμπιστοσύνης όπως το γνωρίζουμε».
Για τον Βαρουφάκη εδώ βρίσκεται το μεγάλο πλεονέκτημα με το blockchain. Όχι μόνο έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει τους υπαρκτούς μεσάζοντες, αλλά μπορεί επίσης να βελτιώσει τη συνολική διαφάνεια των συστημάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρεί πως το blockchain θα λύσει εντελώς το πρόβλημα της διαφθοράς, καθώς κατά την άποψή του, «κάθε χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι χρησιμοποιείται για σκοπούς διάδοσης της διαφθοράς.
Ωστόσο, ο οικονομολόγος πιστεύει ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να αγκαλιάσουμε τεχνολογίες που μας επιτρέπουν να περιορίσουμε τη διαφθορά. «Το blockchain έχει πολλές ιδιότητες και ικανότητες που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να την περιορίσουμε».
Για το σχεδιασμό μελλοντικών ψηφιακών συστημάτων, όπως το blockchain, ο Βαρουφάκης ζητάει να συντονίζονται και να είναι ανοιχτοί τεχνολόγοι, προγραμματιστές και πολίτες. Συμβουλεύει δε τις οι οργανώσεις «να κάνουν το αντίθετο από αυτό που προσπαθεί να κάνει το Silicon Valley, το οποίο είναι ασφαλές για το κέρδος με το να προσπαθεί να δημιουργήσει δικαιώματα ιδιοκτησίας».
Σύμφωνα με τον Βαρουφάκη, «κάθε χρήσιμο εργαλείο θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί και σε ιδιωτικό και σε δημόσιο επίπεδο» και προβλέπει ότι το blockchain θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία εθνικών νομισμάτων, από ιδιωτικές τράπεζες και εταιρείες, για να διευκολύνει διακανονισμούς, εσωτερικές πληρωμές και συναλλαγές.
Ο επικεφαλής του DIEM25 τονίζει ότι Ευρώπη χρειάζεται πλήρη πολιτική, δημοσιονομική και συνταγματική ένωση. Διαφορετικά, «θα απειλείται συνεχώς να καταρρεύσει πάνω από τα κεφάλια μας».
Τέλος, το wired συνδέει το Blockchain με το όραμα του Βαρουφάκη για μια νέα ομογενοποιημένη Ευρώπη και τη νομισματική αναδιάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδανικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός διττού νομισματικού συστήματος.efsyn.gr