Τον Σεπτέμβριο του 2016, η Γ.Δ. υπέγραφε μαζί με τις δύο συγκατοίκους της το μισθωτήριο συμβόλαιο του νέου τους σπιτιού στα Εξάρχεια. Ήταν ένα νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο και εκείνες είχαν νοικιάσει ένα διαμέρισμα 150 τμ. Η τιμή του ενοικίου ανερχόταν στα 600 ευρώ και το συμβόλαιο ήταν διετές.
Έναν χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο του 2017, η ιδιοκτήτρια του σπιτιού τις ενημέρωσε ότι σκεφτόταν να πουλήσει το κτίριο. Τους είπε, ωστόσο, να μην ανησυχούν μιας και η ίδια θεωρούσε σχεδόν απίθανο να βρει υποψήφιο αγοραστή.
Την άνοιξη του 2018, δύο ομάδες αγοραστών επισκέφθηκαν το διαμέρισμα. Λίγες μέρες αργότερα, το σπίτι είχε πωληθεί σε ισραηλινή εταιρία. Η ιδιοκτήτρια, η οποία έμενε επίσης στο ίδιο κτίριο, πριν αφήσει το δικό της διαμέρισμα, τις ενημέρωσε ότι πρέπει να φύγουν κι εκείνες άμεσα από το σπίτι.
Το καλοκαίρι που ακολούθησε, η Γ.Δ. και οι συγκάτοικοί της έψαχναν εντατικά για καινούργιο σπίτι. Το συμβόλαιό τους τυπικά έληγε τον Σεπτέμβριο του 2018 και οι εκπρόσωποι της εταιρείας που αγόρασε το κτίριο είχαν αρχίσει να ασκούν πιέσεις. «Εμείς τους είπαμε ότι δεν θέλουμε να φύγουμε, ότι δεν είναι εύκολο να βρούμε σπίτι», θυμάται η Γ.Δ.
Το κτίριο είναι τριώροφο και αποτελείται από τέσσερα διαμερίσματα. Οι γείτονές τους είχαν αρχίσει ήδη να εγκαταλείπουν τα διαμερίσματά τους.
Το «δικαίωμα στην τριετία»
Η αναζήτηση διαμερίσματος είχε φτάσει σε αδιέξοδο, όταν η Γ.Δ. και οι συγκάτοικοί της απευθύνθηκαν σε δικηγόρο. Ο τελευταίος τούς ενημέρωσε για το «δικαίωμα στην τριετία», το οποίο σημαίνει ότι κάθε μίσθωση κατοικίας έχει ελάχιστη διάρκεια τρία χρόνια. Στο διάστημα αυτό, ο ενοικιαστής προστατεύεται πλήρως.
Η εταιρεία περίμενε ότι οι ένοικοι θα είχαν αφήσει το διαμέρισμα μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη εκείνου του χρόνου. Αντ' αυτού, εκείνες αξιοποιώντας το «δικαίωμα στην τριετία», τους έκαναν μία πρόταση. «Τους κάναμε μία προσφορά: ή να μείνουμε ή να μας αποζημιώσουν δίνοντάς μας τα ενοίκια ενός χρόνου», λέει η Γ.Δ. Η εταιρεία δεν απάντησε ποτέ στην πρόταση κι έτσι συνέχισαν να μένουν στο σπίτι για τον επόμενο χρόνο.
Στην πραγματικότητα, η καθυστέρηση αυτή δημιουργούσε κώλυμα στην αγοράστρια εταιρεία. Το σχέδιο ήταν, μέσω επεμβάσεων στο κτίριο, να δημιουργηθούν περισσότεροι χώροι, να ανακαινιστούν οι ήδη υπάρχοντες και τελικά να αξιοποιηθούν ως διαμερίσματα Αirbnb. Τελικά, το νεοκλασικό κτίριο θα μεταμορφωνόταν σε κάτι που θα έμοιαζε με μικρό ξενοδοχείο, στο ισόγειο του οποίου θα λειτουργούσαν πλυντήρια ρούχων και καφετέρια.
Η παραμονή των κοριτσιών καθυστερούσε χρονικά τις εργασίες που είχε ξεκινήσει ήδη η εταιρεία. Σταδιακά, κάποια διαμερίσματα άρχισαν να διατίθενται κανονικά για βραχυχρόνια μίσθωση.
Το περασμένο καλοκαίρι, τα κορίτσια ζήτησαν έναν ακόμη μήνα περιθώριο για να βρουν σπίτι. Τότε, ο διαχειριστής της εταιρείας τους είπε ότι τελικά θα μπορούσε να τις αφήσει να μείνουν στο σπίτι για όσο θέλουν. Οι προϋποθέσεις ήταν τρεις: θα πλήρωναν το ενοίκιό τους, θα έμεναν στον τρίτο όροφο καθώς οι τουρίστες δυσκολεύονταν να ανεβάσουν τις βαλίτσες τους με τις σκάλες εκεί και, τέλος, θα αναλάμβαναν την καθαριότητα των Αirbnb διαμερισμάτων, καθώς και την πλύση των ρούχων.
Η συνάντηση με τους ιδιοκτήτες θυμίζει casting
Τελικά, μετά από μήνες αναζήτησης, οι τρεις τους εγκατάσταθηκαν σε άλλο διαμέρισμα, στην ίδια γειτονιά. Τώρα το ενοίκιο που δίνουν είναι χαμηλότερο, αλλά το σπίτι είναι μικρότερο και δεν έχει θέρμανση. Οι ίδιες θεωρούν, ωστόσο, «απίστευτο» που βρήκαν έστω κι αυτό το σπίτι. Όσα διαμερίσματα με τρία υπνοδωμάτια είδαν μέσα σε αυτό το διάστημα, είχαν ενοίκιο τουλάχιστον 800-850 ευρώ, βρίσκονταν σε κακή κατάσταση και η συνάντηση με τους ιδιοκτήτες θύμιζε διαδικασία casting.
«Μας ζητούσαν Ε9 για να δεχτούν να μας δουν, μας ρωτούσαν πού δουλεύουμε και μας ζητούσαν να μπουν οι γονείς μας εγγυητές. Μας έλεγαν, επίσης, ότι μας κάνουν χάρη γιατί είμαστε τρεις και αν χρειαστεί να μας κάνουν εξώδικο θα πρέπει να πληρώσουν παραπάνω λεφτά. Δεν είναι μόνο ότι τα σπίτια είναι πλέον πολύ ακριβά, είναι ότι έχουν αλλάξει και οι όροι με τους οποίους διαπραγματεύεσαι με τους ιδιοκτήτες», λέει η Γ.Δ.
Ο Άγγελος Σκιαδάς είναι δικηγόρος και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Προστασίας Ενοικιαστών, φορέας που δημιουργήθηκε το 1977 με σκοπό τη συλλογική εκπροσώπηση και διεκδίκηση των ενοικιαστών.
Αύξηση των εξώσεων
Ο ίδιος παρατηρεί ότι ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, ο αριθμός των εξώσεων έχει εκτιναχθεί. Το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι τα περισσότερα συμβόλαια μετά τη λήξη της τριετίας ανανεώνονται προφορικά. Οι ιδιοκτήτες συνήθως αρνούνται να παρατείνουν την μίσθωση του ακινήτου τους εγγράφως, με αποτέλεσμα δεκάδες ενοικιαστές να μένουν απροστάτευτοι απέναντι στις εξώσεις.
Το χρονικό περιθώριο που δίνεται στον ενοικιαστή για να αφήσει το σπίτι του είναι συνήθως πολύ μικρό και εξαρτάται από τη διακριτική ευχέρεια του νέου αγοραστή του ακινήτου. Ο κ. Σκιαδάς έχει αναλάβει υποθέσεις ενοικιαστών που αναζητούν δικαστική λύση, ωστόσο το οικονομικό κόστος αυτής της διαδικασίας αποτρέπει συνήθως εκείνους που ανήκουν στις μεσαίες και χαμηλότερες εισοδηματικές βαθμίδες.
Η αναζήτηση νέας κατοικίας, άλλωστε, απαιτεί χρόνο λόγω των εξωφρενικών τιμών των ενοικίων και τη σπάνη των ακινήτων. Το πρόβλημα είναι σαφώς διογκωμένο στην Αθήνα και κυρίως στο κέντρο, όπου η κατάσταση, όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Σκιαδάς, είναι «δραματική».
«Οι περισσότεροι ενοικιαστές καταλήγουν συνήθως μέσα σε πέντε ή έξι μήνες σε μικρότερα σπίτια», σημειώνει.
