Σάββατο, Ιουνίου 13

Η Ευρώπη χρειάζεται κινητικότητα και συνεργασία για να αντιμετωπίσει τον κορονοϊό

Της
Τον Απρίλιο του 2020, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Antonio Guterres ξεκίνησε ένα Call for Action on Human Rights ως απάντηση στην πανδημία του κορονοϊού. "Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό. Η απειλή είναι ο ιός, όχι οι άνθρωποι”, είπε.
Στην Ευρώπη, η Yiva Johansson, η Ευρωπαία Επίτροπος για τις εσωτερικές υποθέσεις, είχε τα ίδια συναισθήματα. "Οι έλεγχοι συνόρων και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, δεν αφορούν πραγματικά τα ίδια τα σύνορα, αλλά στον ιό”, εξήγησε.

Σε όλο τον κόσμο, η φυσική απόσταση, η αυτο-απομόνωση και οι αυστηροί κανόνες υγιεινής, προωθούνται ως απαραίτητες πρακτικές για να περιοριστεί η επαφή ανθρώπου με άνθρωπο, να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση του ιού και να σωθούν ζωές. Ωστόσο υπάρχει ένας σαφής κίνδυνος για τους ευάλωτους ανθρώπους σε διαφορετικές κοινότητες. Ενώ η σημαντική κοινωνική αλληλεπίδραση προάγει την κοινωνική συνοχή, η απουσία κοινωνικής επαφής τροφοδοτεί τον στιγματισμό και τις διακρίσεις.
Η οικοδόμηση συνοχής σε αυτή την πανδημία απαιτεί επείγουσα καινοτόμο σκέψη παντού -ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου οι θεμελιώδεις δεσμεύσεις στο σύνθημα της ΕΕ "ενωμένοι στην πολυμορφία”, έχουν αντιμετωπίσει προκλήσεις στην κάλπη και στους δρόμους.
Πραγματικά, η τρέχουσα στρατηγική αντιμετώπισης του ιού ήταν να διασφαλιστεί η ακινησία και η απομόνωση. Αλλά η πρόκληση που ανέκυψε από την προοπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διεθνούς κινητικότητας, είναι να διασφαλιστεί ότι αυτή η προσέγγιση δεν γίνεται μόνιμη στρατηγική.
Πίσω τον Ιανουάριο του 2020, η περιφερειακός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, Hans Kluge, δήλωσε πως η παγκόσμια φύση του ταξιδιού, δεν απαλλάσσει καμία χώρα από την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών… καμία χώρα δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να αναβάλει την θέσπιση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία των πολιτών”. Πολλά κράτη φαίνεται ότι θεώρησαν πως αυτή τη Φράση σημαίνει "κάθε χώρα μόνη της”. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ προχώρησαν στον επαναπατρισμό των πολιτών στην υποτιθέμενη ασφάλεια των εθνικών τους συστημάτων υγείας, πριν καθηλωθούν τα αεροπλάνα.
Ωστόσο, μετά από μήνες με κλειστά σύνορα, οι επιδημιολόγοι τώρα προειδοποιούν για νέα κύματα λοίμωξης χωρίς καμιά ελπίδα εξάλειψης του κορονοϊού σε κανένα κράτος σύντομα. Καθώς κάνουν την εμφάνιση τους περισσότερες ιατρικές ενδείξεις, η σαφής προειδοποίηση είναι πως ο καθένας πρέπει να δράσει με αλληλεγγύη ενάντια στον ιό. Κανένα επιστημονικό έργο δεν θεωρεί το κλείσιμο των συνόρων ως ένα αποτελεσματικό αντίδοτο στην εξάπλωση του ιού. Στην πραγματικότητα, οι έρευνες του ΠΟΥ επισημαίνουν ότι το κλείσιμο των συνόρων δεν είναι μόνο αναποτελεσματικό έναντι του ιού αλλά επίσης ρισκάρει να θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία και τη διασυνοριακή συνεργασία των εθνικών συστημάτων υγείας.
Γιατί λοιπόν η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της απάντησαν αμέσως στην πανδημία κλείνοντας τα σύνορα, περιορίζοντας τα ταξίδια και επαναπατρίζοντας τους πολίτες τους; Και για ποιους αυτές οι πολιτικές με το κλείσιμο των συνόρων και τον επαναπατρισμό εμπόδισαν την εξάπλωση της διάδοσης του ιού; Ασφαλώς όχι για τους βίαια εκτοπισμένους και τις χώρες που βρίσκονται διασκορπισμένοι σε εκατομμύρια.
Πραγματικά, το κλείσιμο των συνόρων ανέστειλε τις ζωές των μεταναστών και των προσφύγων σε υπαρξιακή αβεβαιότητα. Ανέστειλαν τις αιτήσεις ασύλου και τις προοπτικές επανεγκατάστασης. Εμπόδισαν τις πρωτοβουλίες κοινωνικής συνοχής. Ενέτειναν δυστυχώς τις υφιστάμενες ευπάθειες της φτώχειας, της στέγασης πολλών ατόμων μαζί, της έλλειψης πρόσβασης στην εκπαίδευση, της φυλετικής βίας, και ασφαλώς της κακής υγείας.
Οι χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες εκτός της ΕΕ ήταν τόσο ευάλωτες στον ιό όσο και εκείνοι στην καρδιά της Ευρώπης. Ωστόσο δεν υπήρξαν προσπάθειες από αυτές τις χώρες να παραβιάσουν την αρχή της μη επιστροφής -μια βασική αρχή του διεθνούς δικαίου που απαγορεύει ένα κράτος από το να επιστρέφει τους αιτούντες άσυλο σε μια χώρα στην οποία θα βρισκόταν σε κίνδυνο να διωχθούν.
Ο έντονα εθνικός χαρακτήρας των απαντήσεων στην πανδημία, εγείρει επίσης ερωτήματα για τις προοπτικές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Την Ημέρα της Ευρώπης 2020, οι Ευρωπαίοι γιόρτασαν την "μεγαλοφυΐα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης” να "σταματήσει να παλεύει για το που βρίσκονται τα σύνορα και αντί αυτού να εστιάσουν στο να καταστούν αυτά μη απαραίτητα”, με τα λόγια του επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Josep Borrell.
25 χρόνια μετά από την υπογραφή της Συμφωνίας Σένγκεν για την κατάργηση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων στην ΕΕ, οι προσπάθειες συντονισμού για τη ρύθμιση της της κυκλοφορίας των ανθρώπων εξακολουθούν να αμφισβητούνται σοβαρά. Αυτό θέτει το ερώτημα του γιατί ο διακρατικός συντονισμός είναι τόσο δύσκολο να επιτευχθεί στο πλαίσιο της άνευ προηγουμένου διασυνοριακής δημόσιας απειλής.
Οι αποφάσεις από τα κράτη-μέλη της ΕΕ να καταφύγουν σε εθνικές πολιτικές, ήταν ενάντια στον θεσμικό σχεδιασμό της Ένωσης για ετοιμότητα αντιμετώπισης κρίσεων, κάτι που αναδεικνύει τη σημασία συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των κρατών-μελών και διεθνώς. Αυτές οι δομές έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την αποτροπή και τον έλεγχο των μεταδοτικών ασθενειών για περισσότερο από μία δεκαετία και για την αντιμετώπιση της γρίπης των χοίρων το 2009 και την επιδημία του Ebola στο διάστημα 2018-2020.
Προτού εφαρμοστούν τα μέτρα ως απάντηση στην πανδημία του κορονοϊού, η διεθνής κοινότητα είχε αρχίσει αργά να προετοιμάζει την ιδέα της παγκόσμιας συνεργασίας για τη διακυβέρνηση της μετανάστευσης. Οι συζητήσεις για το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, μια παγκόσμια συμφωνία που διαπραγματεύθηκε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιταχύνθηκαν. Οι συζητήσεις εστίασαν στην προστασία της ασφάλειας, της αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των μεταναστών και στην υποστήριξη των χωρών που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων.
Για να αναζωπυρώσει την αποφασιστικότητα της να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία, η ΕΕ χρειάζεται να εστιάσει στην αποκατάσταση της εσωτερικής κυκλοφορίας το συντομότερο δυνατό και να προωθήσει τις καθυστερημένες συζητήσεις για το παγκόσμιο σύμφωνο.
Το καλό που βγαίνει από την αβεβαιότητα και το χάος της πανδημίας είναι ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ συνειδητοποιούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά την ανάγκη για συνεργασία. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να βάλουν το ισχύον πλαίσιο της ΕΕ για συνεργασία σε μια ειλικρινή πρακτική -ακόμη κι αν αυτά σημαίνει παράλειψη των εθνικών προτιμήσεων- για το κοινό καλό της ΕΕ και ευρύτερα του κόσμου.
Μαζί, οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν ακόμη να αποφύγουν ένα δυσοίωνο μέλλον για τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής τους και να αποτρέψουν τη διάβρωση της αξιοπρέπειάς τους.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/81973 

 .capital.gr