Χαρακτηριστικό γνώρισμα των κοκκινολαίμηδων που είναι κατά βάση μοναχικά πουλιά, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής, είναι το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο, την τραχηλιά και το στήθος, το οποίο και χρησιμοποιεί φουσκώνοντάς το για να τρομάξει τους εχθρούς του. Αν και είναι μικρόσωμο πουλί, φαίνεται να έχει μεγάλο κεφάλι, «χωρίς λαιμό», με μικρό στιβαρό ράμφος. Το υπόλοιπο φτέρωμά του είναι καστανωπό με μια στενή κίτρινη ρίγα στην φτερούγα. Το φτέρωμα της κοιλιάς του έχει λευκό χρώμα. Το αρσενικό και το θηλυκό δεν έχουν ουσιαστικές διαφορές στο χρωματισμό του φτερώματός τους. Με τα μακριά και λεπτά πόδια του κινείται με απίστευτη ευκολία πραγματοποιώντας μικρά πηδήματα στο έδαφος. Κινείται με χαρακτηριστικό τρόπο σέρνοντας τα φτερά του στο έδαφος και σηκώνοντας την κοντή ουρά του. Κοντοστέκεται, κάνει μια μικρή υπόκλιση, μένει στιγμιαία ακίνητος, ξαναπηδάει και φτερουγίζει. Είναι ενδημικό πουλί και τον συναντάμε σε όλη την Ευρώπη, την Μικρά Ασία, την Αφρική και την Περσία. Τον χειμώνα μας επισκέπτεται μεγάλος αριθμός πουλιών από την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, τα οποία διαχειμάζουν στην χώρα μας και την εγκαταλείπουν ξανά στις αρχές της Άνοιξης για να επιστρέψουν στα μέρη τους προκειμένου να ετοιμαστούν για το ζευγάρωμα. Στην Ελλάδα τον συναντάμε όπου και να γυρίσουμε το βλέμμα μας. Και σίγουρα αν δεν τον δούμε θα ακούσουμε το καθαρό, μελωδικό αλλά και μελαγχολικό του κελάηδημα για το οποίο κατέχει δικαίως τον τίτλο «το αηδόνι του χειμώνα«.
Ζει και αναπαράγεται σε φυλλοβόλα και μικτά δάση αλλά και κωνοφόρων, σε πάρκα με πυκνή βλάστηση και ξέφωτα, σε παράκτιες περιοχές, σε ελαιώνες και σε θάμνους. Τον συναντούμε συχνά, ιδίως τον χειμώνα και μέσα σε πόλεις να αναζητάει την τροφή του ακόμα και σε κήπους σπιτιών. Θα τον δούμε να φωλιάζει στα πιο απίθανα μέρη, σε κουφάλες δέντρων, χαραμάδες, σε κοιλώματα ή κόγχες τοίχων, σε πλαγιές του εδάφους κτλ.
Είναι ικανός να μετατρέψει ακόμα και ένα παλιό κονσερβοκούτι σε φωλιά.
Αναπαραγωγή του Κοκκινολαίμη
Στην αναπαραγωγική περίοδο που για τα πουλιά αυτά αρχίζει κατά τον Απρίλιο ή αρχές Μαΐου, είναι ικανός αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες, να αναθρέψει μέχρι τρεις γενιές πουλιών. Συνήθως φτιάχνει την θολωτή φωλιά του στο έδαφος, ανάμεσα σε ρίζες, σε καλά προφυλαγμένα μέρη με πυκνή βλάστηση. Το θηλυκό γεννάει από 4 μέχρι και 7 αυγά, τα οποία και αναλαμβάνει να επωάσει για δύο εβδομάδες. Στην ανατροφή των νεοσσών συμμετέχουν εξίσου και οι δύο γονείς.
Διατροφή του Κοκκινολαίμη
Από το μυτερό του ράμφος διακρίνεται η προτίμησή του να τρέφεται με έντομα, προνύμφες εντόμων, αράχνες και μικρούς ζουμερούς σπόρους για να γεμίζει ενέργεια.
Το χαρακτηριστικό γεμάτο από ποικιλία ήχων κελάηδημά του, μπορεί να ακούγεται από το χάραμα, μέχρι και τις νυχτερινές ώρες, ιδίως αν υπάρχουν φώτα στις πόλεις, αλλά διαφοροποιείται ανάλογα με την εποχή. Το φθινόπωρο ακούγεται σαφώς πιο μελαγχολικό.
Ο κοκκινολαίμης χρησιμοποιεί το κελαηδημά του ως ένα μέσο για να ορίζει την επικράτειά του.
Το παράδοξο είναι ότι μετά την περίοδο αναπαραγωγής το ζευγάρι χωρίζει, και αν βρεθεί το ένα στην επικράτεια του άλλου, μετατρέπονται σε αντίπαλοι.
Το θηλυκό είναι από τα σπάνια του είδους που κελαηδεί και αυτό προσπαθώντας να διεκδικήσει το χώρο που του ανήκει. Η επικράτεια του κάθε πουλιού φτάνει τα δέκα στέμματα, αλλά όταν παρατηρείται συνωστισμός επισκεπτών μειώνονται στα δύο στρέμματα.
Το όμορφο αυτό πουλάκι μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επιθετικό προς τα άλλα πουλιά του είδους του, τραυματίζοντάς τα στην προσπάθειά του να επιβιώσει ειδικά όταν οι συνθήκες είναι δύσκολες.
Το αδυσώπητο κρύο, η αδυναμία εύρεσης τροφής και τα διάφορα αρπακτικά πουλιά είναι οι κυριότεροι φυσικοί παράγοντες για την μεγάλη θνησιμότητα που παρατηρείται στα πουλάκια αυτού του είδους.
Ο τολμηρός του χαρακτήρας αλλά και η ομορφιά του τον έχουν καταστήσει πρωταγωνιστή σε πλήθος παιδικών βιβλίων και πάμπολλα ποιήματα έχουν γραφτεί για το γλυκύτατο κελάηδημα του.
και μερικά ακόμα όμορφα λόγια για αυτό το πανέμορφο πλάσμα…
«Χειμώνιασε και φεύγουν τα πουλιά
γοργά ο πελαργός τα πελαγώνει
κι η φλύαρη χελιδονοφωλιά
χορτάριασε παντέρημη και μόνη.
γοργά ο πελαργός τα πελαγώνει
κι η φλύαρη χελιδονοφωλιά
χορτάριασε παντέρημη και μόνη.
Του σπίνου χάθηκ` η γλυκιά λαλιά
φοβήθηκε ο μελισσουργός το χιόνι
κι η σουσουράδα στην ακρογιαλιά
δεν τρέχει δεν πηδά δεν καμαρώνει.
φοβήθηκε ο μελισσουργός το χιόνι
κι η σουσουράδα στην ακρογιαλιά
δεν τρέχει δεν πηδά δεν καμαρώνει.
Στης λυγαριάς τ` ολόξερο κλαδί
του φθινοπώρου φτωχικό παιδί,
ο καλογιάννος πρόσχαρος προβάλλει,
του φθινοπώρου φτωχικό παιδί,
ο καλογιάννος πρόσχαρος προβάλλει,
με λόγια ταπεινά και σιγανά.
Μικρός προφήτης, φτερωτός μηνά
την άνοιξη, που θα γυρίσει πάλι.»
Μικρός προφήτης, φτερωτός μηνά
την άνοιξη, που θα γυρίσει πάλι.»
(Γεωργίου Δροσίνη)
«Ο ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΙΜΗΣ ΚΑΙ Η ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ»
Όταν σταυρώθηκε ο Χριστός, ένα καφετί πουλάκι μ” άσπρο λαιμό πέταξε πάνω από το άγιο Κεφάλι του Χριστού, που το έσφιγγε ένα αγκάθινο στεφάνι, ενώ ένα μικρό άσπρο λουλούδι είχε ανθίσει στη βάση του Σταυρού.
Το μαρτύριο του Θεανθρώπου έθλιβε το πουλί και το λουλούδι.
Το πουλάκι θέλοντας ν” απαλύνει τον πόνο του Χριστού, τράβηξε ένα αγκάθι.
Τ” αγκάθια του τρυπήσανε το στήθος κι από τότε φοράει, ωσάν παράσημα της αγάπης και του πόνου του για τον Κύριο, το ρουμπινένιο περιλαίμιό του!
Σταλαγματιές από το αίμα Του έπεσαν στο λαιμό του πουλιού κι άλλες κύλησαν πάνω στο λουλούδι, που άνοιξε τα πέταλά του όσο πιο πολύ γινόταν για να τις δεχτεί.
Μονομιάς ο λαιμός του πουλιού και τα πέταλα του λουλουδιού βάφτηκαν κόκκινα.
Έτσι, το αίμα του Χριστού χάρισε στον κοκκινολαίμη και στην παπαρούνα κόκκινο χρώμα.
“Θυσία και ανανέωση της ύπαρξης, άνοιξη μες στο καταχείμωνο, υπηρεσία, προσφορά, είναι μόνο κάποιοι απ” τους συμβολισμούς.”
ΠΗΓΗ-petbirds.gr/ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ