ΘΡΙΛΕΡ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ: Ο Μακρόν
βέτο, εμείς τι; Το «όχι» του Γάλλου προέδρου για έναρξη των διαπραγματεύσεων
ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. προκαλεί τριγμούς στη κυβέρνηση Ζάεφ
–που απειλεί με παραίτηση– αλλά και πολλούς προβληματισμούς στην Ελλάδα για το
πώς θα βελτιωθεί η «επιζήμια συμφωνία» σύμφωνα με την προεκλογική θέση του
πρωθυπουργού
Ένα μεγάλο πολιτικό θρίλερ έχει εξελιχθεί τις τελευταίες ώρες στο εσωτερικό της Βόρειας Μακεδονίας μετά το «όχι» των Ευρωπαίων στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τα Σκόπια και τα Τίρανα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Ζάεφ απειλεί να παραιτηθεί, ενώ ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας κάνει έκκληση να μην το πράξει και να συνεχίσει τις προσπάθειες. Μάλιστα, το ιταλικό πρακτορείο Ansa το πήγε ένα βήμα παρακάτω, μεταδίδοντας την είδηση ότι ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας τελεί ήδη υπό παραίτηση και πως αυτή του η απόφαση είναι σχεδόν τελεσίδικη. Άλλες πληροφορίες θέλουν να γίνεται εντός του Σαββατοκύριακου ευρεία σύσκεψη, με τη συμμετοχή των πολιτικών αρχηγών της χώρας, με τον Αλί Αχμέτι, πρόεδρο του DUI που είναι το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα των Σκοπίων, να φέρεται να έχει λάβει ήδη πρόσκληση συνάντησης για την Κυριακή.
Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών της Β. Μακεδονίας, Νικόλα Ντιμιτρόφ, που μέσω Τουίτερ δήλωσε πως «Αν δεν ισχύουν οι δεσμεύσεις της Ευρώπης, που έχουν δοθεί ήδη από το 2003, οι πολίτες της χώρας μας θα πρέπει να το ξέρουν».
Πάντως, ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι, έκανε διάγγελμα λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Είναι κατανοητό ότι σε αυτό το σημείο υπάρχει μια απογοήτευση από πολλούς, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία την πραγματικότητα. Καμία πολιτική απόφαση δεν είναι αιώνια, καμία εξέλιξη δεν είναι τελική (…) Η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης είναι το δικαίωμα όλων των Ευρωπαίων και κανείς δεν μπορεί να την απομακρύνει από αυτές. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα και έχουμε το δικαίωμα να είμαστε μέρος ενός κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού».
Με πολλά ερωτηματικά η ελληνική τοποθέτηση
Όλη αυτή η αναταραχή που άρχισε να κοχλάζει στα Σκόπια με το «όχι» για τα ενταξιακά είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Ειδικά τώρα, μάλιστα, που το τιμόνι της χώρας δεν το κρατά ο φίλος του Ζάεφ, Αλέξης Τσίπρας, αλλά ο μέγας πολέμιος –όπως διακήρυττε όλο το προηγούμενο διάστημα– Κυριάκος Μητσοτάκης. Μάλιστα αυτή του την αντίθεση με τη Συμφωνία των Πρεσπών ο νυν πρωθυπουργός της χώρας την υπογράμμισε στον ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ όταν οι δύο άντρες συναντήθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα.
«Εγώ δεν θα υπέγραφα τη Συμφωνία των Πρεσπών», φέρεται να είπε τότε ο Μητσοτάκης στον Ζάεφ (σ.σ. λέμε «φέρεται» γιατί η δήλωση προκύπτει ως διαρροή κυβερνητικών πηγών χωρίς να υπάρχει κάποιο σχετικό ηχητικό), ενώ σήμερα μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε μία τουλάχιστον δυσνόητη –όπως τη χαρακτηρίζουν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές– τοποθέτηση αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη γειτονική χώρα.
Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε από τις Βρυξέλλες όπου βρέθηκε χθες Παρασκευή για τη Σύνοδο Κορυφής ότι δεν επικοινώνησε με τον Ζόραν Ζάεφ όσο ο τελευταίος βρισκόταν κι αυτός στη βελγική πρωτεύουσα, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο όσα είχε πει στον ομόλογό του προ μηνός: ότι ΔΕΝ θα θέσει εμπόδιο στην ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων, αρκεί να τηρηθούν στο ακέραιο και να επιλυθούν οι κακές συνέπειες που παράγει η Συμφωνία των Πρεσπών, όπως είναι για παράδειγμα τα εμπορικά σήματα.
Και το δυσνόητο είναι ακριβώς αυτό: πώς θα λυθούν πρώτα οι εκκρεμότητες με τους βόρειους γείτονες, αφού προηγείται χρονικά η ενταξιακή διαδικασία, έστω και αν η σχετική συζήτηση πήρε παράταση για τον Μάιο του 2020, δηλαδή σε μόλις 7 μήνες από σήμερα; Από την άλλη, το θέμα των εμπορικών σημάτων μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων είναι μία ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία που με βάση τους όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών θα διαρκέσει τρία χρόνια κι αφού πρώτα θα έχει γνωμοδοτήσει σχετικά μία διεθνής ομάδα ειδικών, που θα αποτελείται από εκπροσώπους των δύο κρατών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την κατάλληλη συμβολή των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης.
Επομένως, μοιάζει ανεφάρμοστο το σχήμα που έχει στο μυαλό του ο πρωθυπουργός. Και δυστυχώς για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, η σωστή σειρά των διπλωματικών ελιγμών είναι πρώτα οι αποδείξεις τήρησης των συμφωνηθέντων και μετά παραχωρήσεις – όχι το αντίστροφο. Κάνει εντύπωση δε που αυτό τον δρόμο κατέδειξε με το βέτο του ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, που η χώρα του δεν έχει δα και τα προβλήματα που έχει η Ελλάδα με τα Σκόπια. Για τους έχοντες ασθενή μνήμη, απλώς να θυμίσουμε ότι τη «συνταγή Μακρόν» υποστήριζε ένθερμα στην προεκλογική εκστρατεία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ισχυριζόμενος ότι άπαξ και έπεσαν οι… τζίφρες στις Πρέσπες, πολλά περιθώρια ελιγμών δεν υπάρχουν, απέμενε όμως στην ελληνική φαρέτρα το όπλο του βέτο στο ενταξιακό των Σκοπίων. Και το όπλο αυτό μοιάζει να απεμπολήθηκε προσωρινά, άγνωστο γιατί. Οπότε, εν αναμονή των εξελίξεων που τρέχουν όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές, το ερώτημα του τίτλου παραμένει αναπάντητο: Όταν ο Μακρόν έβηξε και τα Σκόπια πούντιασαν, εμείς θα περιμένουμε τους σοφούς των διεθνών επιτροπών;
Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών της Β. Μακεδονίας, Νικόλα Ντιμιτρόφ, που μέσω Τουίτερ δήλωσε πως «Αν δεν ισχύουν οι δεσμεύσεις της Ευρώπης, που έχουν δοθεί ήδη από το 2003, οι πολίτες της χώρας μας θα πρέπει να το ξέρουν».
Πάντως, ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι, έκανε διάγγελμα λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Είναι κατανοητό ότι σε αυτό το σημείο υπάρχει μια απογοήτευση από πολλούς, αλλά από την άλλη πλευρά πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία την πραγματικότητα. Καμία πολιτική απόφαση δεν είναι αιώνια, καμία εξέλιξη δεν είναι τελική (…) Η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης είναι το δικαίωμα όλων των Ευρωπαίων και κανείς δεν μπορεί να την απομακρύνει από αυτές. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα και έχουμε το δικαίωμα να είμαστε μέρος ενός κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού».
Με πολλά ερωτηματικά η ελληνική τοποθέτηση
Όλη αυτή η αναταραχή που άρχισε να κοχλάζει στα Σκόπια με το «όχι» για τα ενταξιακά είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Ειδικά τώρα, μάλιστα, που το τιμόνι της χώρας δεν το κρατά ο φίλος του Ζάεφ, Αλέξης Τσίπρας, αλλά ο μέγας πολέμιος –όπως διακήρυττε όλο το προηγούμενο διάστημα– Κυριάκος Μητσοτάκης. Μάλιστα αυτή του την αντίθεση με τη Συμφωνία των Πρεσπών ο νυν πρωθυπουργός της χώρας την υπογράμμισε στον ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ όταν οι δύο άντρες συναντήθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα.
«Εγώ δεν θα υπέγραφα τη Συμφωνία των Πρεσπών», φέρεται να είπε τότε ο Μητσοτάκης στον Ζάεφ (σ.σ. λέμε «φέρεται» γιατί η δήλωση προκύπτει ως διαρροή κυβερνητικών πηγών χωρίς να υπάρχει κάποιο σχετικό ηχητικό), ενώ σήμερα μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε μία τουλάχιστον δυσνόητη –όπως τη χαρακτηρίζουν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές– τοποθέτηση αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη γειτονική χώρα.
Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε από τις Βρυξέλλες όπου βρέθηκε χθες Παρασκευή για τη Σύνοδο Κορυφής ότι δεν επικοινώνησε με τον Ζόραν Ζάεφ όσο ο τελευταίος βρισκόταν κι αυτός στη βελγική πρωτεύουσα, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο όσα είχε πει στον ομόλογό του προ μηνός: ότι ΔΕΝ θα θέσει εμπόδιο στην ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων, αρκεί να τηρηθούν στο ακέραιο και να επιλυθούν οι κακές συνέπειες που παράγει η Συμφωνία των Πρεσπών, όπως είναι για παράδειγμα τα εμπορικά σήματα.
Και το δυσνόητο είναι ακριβώς αυτό: πώς θα λυθούν πρώτα οι εκκρεμότητες με τους βόρειους γείτονες, αφού προηγείται χρονικά η ενταξιακή διαδικασία, έστω και αν η σχετική συζήτηση πήρε παράταση για τον Μάιο του 2020, δηλαδή σε μόλις 7 μήνες από σήμερα; Από την άλλη, το θέμα των εμπορικών σημάτων μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων είναι μία ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία που με βάση τους όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών θα διαρκέσει τρία χρόνια κι αφού πρώτα θα έχει γνωμοδοτήσει σχετικά μία διεθνής ομάδα ειδικών, που θα αποτελείται από εκπροσώπους των δύο κρατών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την κατάλληλη συμβολή των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης.
Επομένως, μοιάζει ανεφάρμοστο το σχήμα που έχει στο μυαλό του ο πρωθυπουργός. Και δυστυχώς για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, η σωστή σειρά των διπλωματικών ελιγμών είναι πρώτα οι αποδείξεις τήρησης των συμφωνηθέντων και μετά παραχωρήσεις – όχι το αντίστροφο. Κάνει εντύπωση δε που αυτό τον δρόμο κατέδειξε με το βέτο του ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, που η χώρα του δεν έχει δα και τα προβλήματα που έχει η Ελλάδα με τα Σκόπια. Για τους έχοντες ασθενή μνήμη, απλώς να θυμίσουμε ότι τη «συνταγή Μακρόν» υποστήριζε ένθερμα στην προεκλογική εκστρατεία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ισχυριζόμενος ότι άπαξ και έπεσαν οι… τζίφρες στις Πρέσπες, πολλά περιθώρια ελιγμών δεν υπάρχουν, απέμενε όμως στην ελληνική φαρέτρα το όπλο του βέτο στο ενταξιακό των Σκοπίων. Και το όπλο αυτό μοιάζει να απεμπολήθηκε προσωρινά, άγνωστο γιατί. Οπότε, εν αναμονή των εξελίξεων που τρέχουν όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές, το ερώτημα του τίτλου παραμένει αναπάντητο: Όταν ο Μακρόν έβηξε και τα Σκόπια πούντιασαν, εμείς θα περιμένουμε τους σοφούς των διεθνών επιτροπών;