Γράφει ο Μιχάλης Χαριάτης
Πυξίδα αναζητά η κυβέρνηση για κορωνοϊό και ελληνοτουρκικά
Τρία μέτωπα. Ορθάνοιχτα. Κορωνοϊός, εθνικά ζητήματα, οικονομία. Και μια κυβέρνηση, αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, που προσπαθεί να παρουσιάσει ότι στο κουμάντο παίρνει άριστα.
Θέλοντας να δείξει ότι έχει στο τσεπάκι της όλες τις λύσεις και όλες τις απαντήσεις σε έναν δρόμο γεμάτο αγκάθια που απειλούν να «ματώσουν», μιας και ήδη έχουν τρυπήσει, την επίπλαστη εικόνα του δυνατού και αποφασιστικού επιτελικού κράτους.
Ενός επιτελικού κράτους που, ξαφνικά, την περασμένη Δευτέρα, νωρίς το μεσημέρι και με τον ζεστό ήλιο να συνοδεύει τη θερινή ραστώνη του Αυγούστου, κοψοχόλιασε και «τρύπησε» τα αυτιά των πολιτών. Ήταν το μήνυμα - υπενθύμιση της Πολιτικής Προστασίας που «έσκασε» στα κινητά τηλέφωνα. «Κατά την επιστροφή σας από τις διακοπές δείξτε ιδιαίτερη προσοχή. Ο κίνδυνος διασποράς Covid-19 είναι αυξημένος. Μην έρχεστε σε επαφή με ευάλωτες ομάδες και ακολουθείτε τα μέτρα προστασίας» διάβασε ο καθένας στην οθόνη αφού πρώτα συνήλθε από το… σοκ του ηχητικού συναγερμού.
Άξιο επισήμανσης: Δεν είχε περάσει πολύ ώρα, το μεσημέρι της Δευτέρας πάντοτε, από την ολοκλήρωση της τακτικής τηλεσύσκεψης για τον κορωνοϊό στην οποία προΐστατο ο πρωθυπουργός. Σύμφωνα με την κυβερνητική ενημέρωση «ειδική αναφορά έγινε για τα πρωτόκολλα επιστροφής στην εργασία για εκείνους που γυρίζουν από διακοπές. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν τις επόμενες μέρες, ύστερα από τη συζήτηση που θα γίνει στην επιτροπή των επιστημόνων». Και όπως σημειώθηκε, μεταξύ άλλων, αποφασίστηκε «η αποστολή πανελλαδικού μηνύματος από το 112 για την ανάγκη τήρησης των μέτρων προστασίας για όσους επιστρέφουν».
Και ενώ οι παραθεριστές επιστρέφουν κατά κύματα, αναπόφευκτα και στις εργασίες τους, και οι σχετικές ανακοινώσεις της κυβέρνησης δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστές, το sms της Πολιτικής Προστασίας έφτασε στους παραλήπτες ελάχιστη ώρα μετά το τέλος της σύσκεψης στο Μαξίμου. Οι κακεντρεχείς θα έλεγαν ότι πρόκειται για κλασική κίνηση πολιτικής διαχείρισης και επικοινωνίας.
Όπως ακριβώς έγινε με τα sms της Πολιτικής Προστασίας μέσα στο Σαββατοκύριακο, με αφορμή την πυρκαγιά στο εργοστάσιο πλαστικών στη Μεταμόρφωση που το τοξικό του νέφος μαύρισε στην κυριολεξία το λεκανοπέδιο. Μια σωστή κίνηση, η αποστολή μηνύματος, που απέδειξε στην πράξη το πόσο έμπαζε η εκ των υστέρων δικαιολογία των κυβερνητικών στελεχών για τη μη χρησιμοποίηση του εργαλείου αυτού στη φονική πλημμύρα στην Εύβοια.
Εκεί όπου για πρώτη φορά το… αστέρι της κυβέρνησης, ο Νίκος Χαρδαλιάς, άρχισε να μην τα λέει καλά. Το περίφημο 112, που έγινε σημαία του επιτελικού κράτους του Κυριάκου Μητσοτάκη, και που «χτύπησε» εν μέσω καραντίνας για να ενημερώσει τον κόσμο να μείνει σπίτι, θεωρήθηκε «άχρηστο» για την περίπτωση της Εύβοιας και δεν χρησιμοποιήθηκε ώστε «να μην έχουμε εκατόμβη νεκρών». Βέβαια, το ίδιο σύστημα δεν χρησιμοποιήθηκε ούτε στην πρόσφατη φωτιά στις Κεχριές Κορινθίας, με αποτέλεσμα η εκκένωση των οικισμών να γίνει με την παραδοσιακή… μέθοδο της καμπάνας. Όλα αυτά όμως μπορεί να τα λένε οι διάφοροι κακεντρεχείς που δεν ασπάζονται τη λειτουργικότητα του επιτελικού κράτους.
Ο «καλπασμός» του κορωνοϊού…
Σε αυτό το πλαίσιο πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι την ημέρα – προχθές Τρίτη – που ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε νέο αρνητικό «ρεκόρ» κρουσμάτων (269), ο αρμόδιος υπουργός για την Πολιτική Προστασία Νίκος Χαρδαλιάς εκτίμησε πως «είμαστε σε καλό επιδημιολογικό επίπεδο, σε σύγκριση με άλλες χώρες», προσθέτοντας τουλάχιστον ότι «αν δεν τηρήσουμε τους κανόνες τα πράγματα θα πάρουν πολύ δύσκολη τροπή»;
Ο Χαρδαλιάς υποστήριξε πως το άνοιγμα του τουρισμού δεν ευθύνεται για την αύξηση των κρουσμάτων που παρατηρείται από τις αρχές Ιουλίου. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό το 83% των νέων κρουσμάτων του ιού είναι εγχώρια και οφείλονται σε μη τήρηση των μέτρων σε χώρους με υψηλή συνάθροιση και μόνο το 17% είναι εισαγόμενα. Ο ίδιος, ωστόσο, δήλωσε ότι απέχουμε πολύ από ένα γενικό lockdown σε μητροπολιτικό επίπεδο, ιδιαίτερα στην Αττική.
«Δεν υπάρχει κανένα lockdown μέχρι τώρα. Είναι σε φάση ειδικών περιοριστικών μέτρων. Απέχουμε πολύ από κάτι τέτοιο. Μια προοπτική lockdown θα αφορά όλη την Αττική. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι μπορούμε να οδηγηθούμε εκεί. Δεν είναι σε επίπεδο δήμων λοιπόν. Δεν θα συμβεί γιατί θα τηρήσουμε τα μέτρα και δεν θα χρειαστεί τίποτα τέτοιο. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη» είπε ο Χαρδαλιάς.
Υποστήριξε, παράλληλα, ότι είναι αστήρικτη και παντελώς αβάσιμη η φημολογία και οι δημόσιες συζητήσεις για εκατοντάδες αδήλωτα κρούσματα. «Δεν υπάρχει ούτε ένα κρούσμα που κάποιος μπορεί να κρύψει» δήλωσε χαρακτηριστικά. «Η μη ανακοίνωση συγκεκριμένων κρουσμάτων ανά νησί γίνεται για να μην υπάρχει στοχοποίηση της περιοχής. Στη διαδικασία διαχείρισης της νόσου παίζουν ρόλο τα χωροταξικά στοιχεία. Αποκλειστικό στοιχείο είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας» είπε ο Χαρδαλιάς.
Και, στο ίδιο μοτίβο, συνέχισε λέγοντας πως «η φημολογία αδήλωτων κρουσμάτων στα νησιά αυτά είναι αστήρικτη. Δηλώνονται υποχρεωτικά στο σύστημα. Στην Πάρο και στην Αντίπαρο δεν υπάρχει λόγος πανικού, είναι όλα απομονωμένα μαζί με το στενό τους περιβάλλον. Η κατάσταση είναι υπό απόλυτο έλεγχο. Δεν χρειάζεται κανείς να δημιουργεί πανικό. Σε κάθε γωνιά η Πολιτική Προστασία έχει εικόνα για τα επιδημιολογικά δεδομένα» κατέληξε ο αρμόδιος υπουργός.
…και τα εμβόλια
Σύγχυση και προβληματισμό, την ίδια στιγμή, προκάλεσαν τα όσα υποστήριξε ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, καθώς ούτε λίγο ούτε πολύ ο αρμοδιότερος όλων στο κυβερνητικό σχήμα δημιούργησε την εικόνα ότι φαντάζει εξαιρετικά πιθανό τον Δεκέμβριο να αρχίσει ο εμβολιασμός απέναντι στην Covid-19.
«Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον Λάιεν τουίταρε τη συμφωνία με την AstraZeneca για 400 εκατ. δόσεις του εμβολίου, που έχει φτάσει ήδη στη φάση 3, και αναμένεται, μέσα στον Νοέμβριο, να ολοκληρωθεί και η φάση 4 και να πάρει αδειοδότηση. Τέλος Δεκεμβρίου, Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου, Μαρτίου, Μαΐου και Ιουνίου, αν όλα πάνε καλά, η Ελλάδα θα πάρει σε επτά τμηματικές παραδόσεις αυτό που της αναλογεί από το συμφωνηθέν εμβόλιο. Θα ξεκινήσουμε με 700.000 δόσεις τον Δεκέμβριο που θα είναι μονή ή διπλή δόση, και γύρω στα 3 εκατ. δόσεις συνολικά» είπε ο Κικίλιας αναφερόμενος στο λεγόμενο ως «εμβόλιο της Οξφόρδης» σε τηλεοπτική του εμφάνιση στον ΣΚΑΪ.
Ο κουρνιαχτός που σηκώθηκε από τα λόγια του Κικίλια δεν έμεινε εντός συνόρων, αλλά η χάρη του υπουργού Υγείας έφτασε μέχρι και τις Βρυξέλλες. Εκεί όπου η εκπρόσωπος της Κομισιόν Βίβιαν Λουνέλα δεν έκανε τη χάρη στον Έλληνα υπουργό Υγείας καθώς δεν επιβεβαίωσε τα όσα υποστήριξε ο Κικίλιας. Ούτε καν την αισιοδοξία του. «Δεν μπορούμε να δώσουμε συγκεκριμένη ημερομηνία» είπε η εκπρόσωπος της Κομισιόν ερωτώμενη σχετικά.
Η Κομισιόν διαπραγματεύεται την αγορά εμβολίων με διάφορες εταιρείες, προκειμένου να είναι σε θέση να τα παράσχει άμεσα στα κράτη - μέλη και έχει ήδη έρθει σε μία πρώτη συμφωνία με την εταιρεία AstraZeneca, ώστε να παραλάβει 300.000.000 δόσεις εμβολίων όταν αυτά θα είναι διαθέσιμα, είπε η εκπρόσωπος.
Και πρόσθεσε πως «αυτό, όμως, είναι μία εργασία εν εξελίξει καθώς οι προετοιμασίες για το εμβόλιο δεν έχουν ολοκληρωθεί, όπως ακριβώς δεν έχει ολοκληρωθεί και το στάδιο των δοκιμών», παραπέμποντας σε σχετική δήλωση της Επιτρόπου Υγείας, Στέλλας Κυριακίδου, η οποία είχε εκφράσει την ελπίδα της να έχουμε το εμβόλιο στο τέλος της χρονιάς ή στις αρχές της επόμενης. «Αυτό είναι το χρονικό πλαίσιο στο οποίο ελπίζουμε, όμως δεν μπορούμε να δώσουμε ακριβή ημερομηνία, καθώς πρέπει να είμαστε πολύ σίγουροι ότι τα εμβόλια που θα διατεθούν στην αγορά θα τηρούν τις προδιαγραφές και τους κανόνες της Ένωσης και δεν θα έχουν παρενέργειες» είπε η εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Κάλυψη από Μητσοτάκη
Ο Μητσοτάκης πάντως, χθες, κάλυψε τον υπουργό Υγείας κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης σύσκεψης για τον κορωνοϊό. «Θα ήθελα να πω σε όσους έσπευσαν να κατηγορήσουν άδικα τον υπουργό ότι προανήγγειλε κάτι το οποίο δεν υπάρχει να δουν τα πραγματικά δεδομένα. Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή είναι ότι υπάρχει ένα συμβόλαιο προαγοράς για ένα εμβόλιο το οποίο δεν ξέρουμε ακόμα αν θα δουλέψει, αλλά είμαστε αρκετά αισιόδοξοι ότι θα δουλέψει», είπε ο Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Μου έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση πως κάποιοι έσπευσαν με πολύ μεγάλη ταχύτητα να αμφισβητήσουν κάτι το οποίο ουσιαστικά αφορά μία ευρωπαϊκή πρωτοβουλία».
Σύμφωνα με την ενημέρωση του Μαξίμου ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα θα λάβει την ποσόστωση εμβολίων κατά της Covid-19 που της αναλογεί με βάση τη συμφωνία προαγοράς που σύναψαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca, εφόσον το υπό ανάπτυξη εμβόλιο περάσει επιτυχώς τις απαραίτητες δοκιμές.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι πρόκειται για ένα από τα πλέον πολλά υποσχόμενα εμβόλια κατά της Covid-19 που βρίσκονται σε φάση δοκιμών. Συνεπώς, επισήμανε ο Μητσοτάκης, με τη «λελογισμένη αισιοδοξία» που γεννά η επιστημονική πρόοδος, και μέχρι να έρθει το εμβόλιο, δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός στους πολίτες, αλλά αντίθετα θα πρέπει όλα αυτά να συνοδευτούν από «αυξημένη εγρήγορση».
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, όπως έγινε γνωστό, συζητήθηκε η προετοιμασία και η διάταξη δυνάμεων στο σύστημα Υγείας. Με αφορμή τη συρροή κρουσμάτων, σε συγκεκριμένες υγειονομικές μονάδες, τονίστηκε η ανάγκη αυστηρής σύστασης στους διοικητές των νοσοκομείων για την απαρέγκλιτη τήρηση όλων των κανόνων από το υγειονομικό προσωπικό.
Συζητήθηκαν επίσης τα επιδημιολογικά δεδομένα και καταγράφηκε ότι, με βάση τα στοιχεία από τις 8 Αυγούστου και μετά, το 70% των εγχώριων κρουσμάτων έχει στενή επαφή με ήδη υφιστάμενο κρούσμα. Στοιχείο που βοηθά την καλύτερη ιχνηλάτηση και την προσπάθεια περιχαράκωσης των κρουσμάτων για τον περιορισμό της διασποράς στην κοινότητα.
Πρώτο κουδούνι με μάσκα
Την ίδια στιγμή πάντως κάθε άλλο παρά ξεκαθαρίζει το τοπίο γύρω από το πώς και με ποιες προϋποθέσεις θα ανοίξουν τα σχολεία για τη νέα σχολική χρονιά. Το μόνο που έχει αποφασιστεί μέχρι σήμερα είναι ότι το πρώτο κουδούνι στα σχολικά συγκροτήματα θα χτυπήσει στις 7 Σεπτεμβρίου «υπό πλήρη σύνθεση και αυξημένα μέτρα», όπως δήλωσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως.
Από εκεί και πέρα το μόνο σίγουρο είναι ότι, όπως ανέφερε η υπουργός Παιδείας, η μάσκα είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές και καθηγητές. Ωστόσο, άγνωστο ακόμα παραμένει από ποια ηλικία και μετά οι μαθητές θα φορούν μάσκα. Η σχετική συζήτηση ακόμα διεξάγεται μεταξύ των ειδικών και της πολιτικής ηγεσίας, καθώς στις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθεί όλο το πλαίσιο λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων.
«Όχι σε διάλογο όσο υπάρχει ένταση»
Στο άλλο καυτό μέτωπο, αυτό της αυξανόμενης τουρκικής προκλητικότητας, σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα έστειλε ο Έλληνας πρωθυπουργός κατά την παρέμβασή του στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη των ηγετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις εξελίξεις στη Λευκορωσία. Ο Μητσοτάκης επανέλαβε ότι η Ελλάδα ποτέ δεν αρνήθηκε τον διάλογο με την Τουρκία. «Όχι, όμως», όπως χαρακτηριστικά είπε, «όσο υπάρχει ένταση στη θάλασσα, την ξηρά και τον αέρα και, πάντως, μόνο για τη μία διαφορά μας που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».
Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές ο Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο, μια «απόλυτα νόμιμη και υποδειγματική συμφωνία», όπως χαρακτηριστικά είπε. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Τουρκία «αυτή τη στιγμή παραβιάζει συστηματικά όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου», ενώ παρουσίασε στους Ευρωπαίους ομολόγους του τα πραγματικά περιστατικά που εκτυλίχθηκαν στην περιοχή της παράνομης τουρκικής NAVTEX, αναλύοντας τους κινδύνους για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενόψει του άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στις 27 Αυγούστου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις σχέσεις με την Τουρκία στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου, επαναβεβαιώθηκε ότι όλες οι επιλογές – συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων – για την Τουρκία βρίσκονται στο τραπέζι.