«Μαμά δεν θα ξαναγράψω με ένα «κ» την εκκλησία, μην με σκοτώσεις».

Όταν δύο ακατάλληλοι άνθρωποι για γονείς είναι ικανή συνθήκη για να πεθαίνουν παιδιά κυριολεκτικά ή ψυχικά, στο εδώλιο πρέπει να κάτσει ολόκληρη η κοινωνία, που παίζει στα ζάρια τη ζωή των παιδιών και του μέλλοντος του κόσμου.

Η ατάκα της Ράνιας καρφί στην καρδιά των γονιών της, και των δύο, και του μπαμπά που δούλευε όλη μέρα για να τους ζήσει• όχι μόνο της μάνας που της φώναζε, της τραβούσε τα μαλλιά και της έσκιζε τα φύλλα του τετραδίου όταν έκανε λάθος για να γίνει καλή μαθήτρια και να μην καταντήσει εξαρτημένη νοικοκυρά, μια «κυρία του κυρίου».

Η δασκάλα, που ανέβηκε στην έδρα της τρίτης δημοτικού, επειδή διάβασε τα SOS και πέρασε στις εξετάσεις του πανεπιστημίου, θεώρησε καλό να ενημερώσει με κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια τα 25 παιδάκια που την κοιτούσαν έντρομα για το έγκλημα στην Καλλιθέα. Μια μαμά, που αποδείχθηκε ότι έπασχε από σχιζοφρένεια, έπνιξε την κορούλα της στο μπάνιο.

Τι κατάλαβαν; Η Ράνια ότι ένα ορθογραφικό λαθος μπορεί να σου στοιχίσει ακόμη και τη ζωή σου και η μαμά της ότι ήταν «κακή μάνα» και έπρεπε να αλλάξει ριζικά τη συμπεριφορά της. Ευτυχώς τα κατάφεραν. Τα άλλα παιδάκια κανείς δεν ξέρει πόσες συνεδρίες σε ψυχίατρο πλήρωσαν.

Περίπου 40 χρόνια μετά οι συμμαθητές της Τζωρτζίνας παρακολουθούνται από ψυχίατρο και κοινωνικό λειτουργό. Και αυτό αναμφισβήτητα δείχνει εξέλιξη και βελτίωση της κοινωνίας.

Αντίθετα, το ότι 40 χρόνια μετά υπάρχουν πολλές Τζωρτζίνες και κατ’ επέκταση εκατομμύρια Ράνιες δείχνει σήψη.

Ένα τηλεφώνημα που έγινε στο Χαμόγελο του Παιδιού, ένας εισαγγελέας που έδωσε μια εντολή για έρευνα, και παρά το γεγονός ότι αφορούσε την κακοποίηση μωρού ξαναβούτηξε στη χαρτούρα και συνέχισε τη δουλειά του, μια κοινωνική λειτουργός που πήγε αγγαρεία να ελέγξει και τα βρήκε όλα καλά, ένα πεθαμένο παιδί που βασανίστηκε επί 7 χρόνια και άλλα δύο νεκρά παιδάκια που δεν ξέρουμε ακόμη την αιτία θανάτου.

Πριν από κάποιους μήνες, πάλι ένα τηλεφώνημα στο Χαμόγελο του Παιδιού, για κακοποιημένη έφηβη που τελικά έγινε μητέρα δύο παιδιών και μέχρι το δεύτερο τηλεφώνημα στις Αρχές το ένα παιδάκι είχε δολοφονηθεί μπροστά στα μάτια της από τον οξύθυμο σύντροφό της. Κανείς δεν το έψαξε, φρόντισαν ωστόσο να δοθεί για υιοθεσία το ζωντανό παιδί. Όταν έψαξαν το χαμένο αγοράκι βρήκαν τα οστά του σε μια εργαλειοθήκη…

Δυστυχώς τα περιστατικά πολλά. Άπειρες περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών, αναλυτικά στατιστικά στοιχεία, ατέρμονες –αν και σαφώς αναγκαίες- συζητήσεις για τις αιτίες αύξησης των εγκλημάτων κατά παιδιών, διαπιστώσεις, αναλύσεις, έκτακτα δελτία ειδήσεων με φρικιαστικές περιγραφές και εικόνες και στο διά ταύτα μηδέν εις το πηλίκο μέχρι το επόμενο ειδεχθές έγκλημα για να δούμε το έργο από την αρχή.

Μανάδες και πατεράδες που μπαίνουν φυλακή, πηχυαίους τίτλους «Στη φυλακη ο (πα)Τέρας» ή «Εξαγριωμένο το πλήθος ζητά το θάνατο της (μη)Τέρας», το τέλος του πολιτισμού και την ταφή του Διαφωτισμού με εικόνες έξω από την Ευελπίδων με ανθρώπους που επέστρεψαν στην πρωτόγονη εποχή της αυτοδικίας, διψώντας για βία.

Αν όμως είχαμε βρει όλους τους ενόχους και τους είχαμε κλείσει φυλακή, δεν θα γινόταν άλλο έγκλημα θα πει κάποιος- αφελής (;) έστω.

Η επανάληψη –και μάλιστα με συχνότητα που τρομάζει- της ίδιας ακριβώς ή παρεμφερούς κατάστασης σημαίνει ότι κάτι δεν γίνεται σωστά. Ότι υπάρχει κάτι πιο βαθύ που μας λερώνει… με αίμα.

Για να υιοθετήσει κάποιος παιδί οφείλει –και πολύ σωστά, άριστα πράττουν – να περάσει σειρά δύσκολων διαδικασιών και ελέγχων που πρέπει να αποδείξει ότι είναι ικανός να αναλάβει την τεράστια ευθύνη μιας επιπλέον εκτός της δικής του ζωής και κυρίως υποχρεούται να εκπαιδευτεί. Και σε αυτό –ευτυχώς- δεν έχει αντιδράσει κανείς.

Επομένως ως κοινωνία –έστω μεγάλο μέρος της- φαίνεται να έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο δύσκολο εγχείρημα και απόφαση υψίστης σημασίας είναι να γίνει κάποιος γονιός.

Την ίδια στιγμή όμως αφήνουμε τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών στην τύχη… εξαρτώμενη από παράγοντες που δεν ελέγχονται από κανέναν. Συχνά ούτε από τον ίδιο τον άνθρωπο που μπορεί να τους κάνει κακό.

Η φύση θα κάνει τα πάντα για να αναπαραχθεί, λένε οι ειδικοί, χωρίς να ζητά πιστοποιητικά και εγγυήσεις ότι μπορείς να γίνεις καλός γονιός. Μια πολιτισμένη και δημοκρατική κοινωνία, λοιπόν, που πραγματικά σέβεται το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στη ζωή και στην ελεύθερη επιλογή, οφείλει να εξασφαλίζει ότι αυτή η «αβλεψία» της φύσης δεν θα είναι μοιραία για τη ζωή ενός παιδιού.

«Το κλειδί είναι η πρόληψη»

«Από νομικής πλευράς, η Ελλάδα έχει ενσωματώσει εγκαίρως στην εθνική έννομη τάξη τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού του 1990, όπως και όλες τις σχετικές διατάξεις του ευρωπαϊκού δικαίου για την προστασία του παιδιού. Η επιστημονική ωστόσο έρευνα αλλά και η αστυνομική πρακτική δείχνουν ότι το μείζον ζήτημα της προστασίας των παιδιών από εγκληματικές ενέργειες, δεν έγκειται στην καταστολή αλλά στην πρόληψη». Επισημαίνει σε άρθρο του (huffingtonpost.gr) o Δρ Ευάγγελος Στεργιούλης, Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ίδρυση ειδικών αποτελεσματικών δομών

Η πρόληψη όμως στην προκειμένη περίπτωση, συνεχίζει ο κ. Στεργιούλης, «αποτελεί μία εξαιρετικά σύνθετη διεργασία. Και τούτο διότι απαιτείται η ίδρυση ειδικών δομών κοινωνικής πρόνοιας με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, οι οποίες σε συνεργασία με τις αστυνομικές και δημοτικές αρχές, αλλά και με τις σχολικές μονάδες, θα μεριμνούν για τον εντοπισμό ευάλωτων περιπτώσεων όπου τα παιδιά θα μπορούσαν να πέσουν θύματα εγκληματικών ενεργειών, με απόλυτο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής τους.»

Το 36,2% των παιδιών στην Ελλάδα διατρέχουν κίνδυνο

Δυστυχώς, εξηγεί ο ίδιος, «το σύνολο των εγκληματικών περιπτώσεων σε βάρος παιδιών δείχνει ότι προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, το φάσμα των οποίων συνεχώς διευρύνεται λόγω της ανεργίας, της ανέχειας και της παρατεταμένης οικονομικής δυσπραγίας που αναμφισβήτητα συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου. Τούτο άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την Unicef σύμφωνα με την οποία το 36,2% των παιδιών στην Ελλάδα διατρέχουν κινδύνους λόγω της φτώχειας, ενώ ομάδες παιδιών που έχουν περιθωριοποιηθεί διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους.»

Για το τι σημαίνει αυτό και τι συνεπάγεται για τον κόσμο που φτιάχνουμε ακόμη και αν καταφέρει να επιβιώσει κατά τη νηπιακή και παιδική ηλικία το παιδί, τα λέει όλα μια παλιά διαφήμιση του Χαμόγελου του Παιδιού για την παιδική παραβατικότητα και εγκληματικότητα.