Τα Τέμπη, οι ευθύνες Καραμανλή, το λάθος Μητσοτάκη

Του Μανόλη Καψή

Οι επικεφαλής της Δικαιοσύνης μπορεί να έχουν ίσως δίκιο να διαμαρτύρονται ότι αδικούνται. (Αν και ορισμένες αψυχολόγητες ενέργειες, όπως η προτροπή στους γονείς των θυμάτων να καταφύγουν στην εκκλησία, σίγουρα δεν βοήθησαν.) Για τα ελληνικά δεδομένα η δικαστική έρευνα για το δυστύχημα στα Τέμπη -σήμερα συμπληρώνεται ένας χρόνος από την τραγωδία- έχει τρέξει με ικανοποιητικούς ρυθμούς, ήδη έχουν ασκηθεί διώξεις

σε 32 πρόσωπα και αναμένονται και άλλες. Αλλά η αίσθηση δεν έχει αλλάξει. Η αίσθηση της ατιμωρησίας και της απόπειρας συγκάλυψης των ευθυνών. Κυρίως για τα πολιτικά πρόσωπα και κυρίως για τον πρώην υπουργό Μεταφορών Κώστα Καραμανλή. Και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κάνουν λάθος που υποτιμούν αυτό το συναίσθημα.

Αυτό είναι το συμπέρασμα -η αίσθηση της ατιμωρησίας που νιώθει η κοινή γνώμη- από τον αριθμό ρεκόρ των υπογραφών που συγκέντρωσε ήδη το ψήφισμα που διακινεί μέσω του διαδικτύου η Μαρία Καρυστιανού, η μητέρα της Μάρθης, της κοπέλας που βρήκε τραγικό θάνατο στο μοιραίο τρένο. Με αίτημα να ενεργοποιηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και να λογοδοτήσουν τα πολιτικά πρόσωπα. Και αυτή η κινητοποίηση του κόσμου, αυτή η συγκεκαλυμμένη οργή που βγαίνει από το κείμενο που κυκλοφορεί, πρέπει να προβληματίσει τουλάχιστον όσους νομίζουν ότι αυτή η υπόθεση έχει ήδη ξεχαστεί.

Από την πρώτη στιγμή, όταν δια στόματος του πρωθυπουργού -καθώς ακόμα η κοινή γνώμη ήταν υπό την επήρεια του σοκ για τον αριθμό των νεκρών, σχεδόν όλα νέα παιδιά- επιχειρήθηκε όλη η ευθύνη να αποδοθεί στον μοιραίο και ανίκανο σταθμάρχη, στο ανθρώπινο λάθος, υπήρχε η αίσθηση, η υποψία, ότι κάποιοι θα μείνουν στο απυρόβλητο. Κι όμως, από την πρώτη στιγμή ήταν σαφές, ότι αν και ο σταθμάρχης ήταν όντως ανίκανος, υπήρχαν προφανώς ευθύνες και για όσους όχι μόνο επέτρεψαν να καταλάβει το πόστο του σταθμάρχη, αλλά και για όσους δεν φρόντισαν να τοποθετηθούν τα συστήματα ασφαλείας και τηλεδιοίκησης, που θα απέτρεπαν το δυστύχημα. Ή τουλάχιστον θα ελαχιστοποιούσαν τις πιθανότητες για ένα βαρύ δυστύχημα. Αυτή είναι και η γραμμή της Δικαιοσύνης που συνεχίζει την έρευνα. Δεν φταίει μόνο ο σταθμάρχης, όλα έγιναν λάθος. Και υπάρχουν ευθύνες.

Αργότερα, η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να επιτρέψει στον Κώστα Καραμανλή να εκτεθεί στις εκλογές, λίγους μήνες μετά την τραγωδία (λες και η επανεκλογή του θα τον απάλλασσε από τις ευθύνες), ενόχλησε και προκάλεσε. Σε πολλούς προκάλεσε την υποψία, ότι η απώτερη επιδίωξη -εκτός της "αθώωσης", του "ξεπλύματος" δια της κάλπης- ήταν και η προστασία του πρώην υπουργού, με το κόλπο της ασυλίας που απολαμβάνουν τα πολιτικά πρόσωπα. Και το γεγονός ότι ο πρώην υπουργός ήταν γόνος της ιδρυτικής οικογένειας του κυβερνώντος κόμματος, με ισχυρές πλάτες και διασυνδέσεις, σίγουρα δεν βοήθησε.

Η εξέλιξη και η λειτουργία της Εξεταστικής Επιτροπής φάνηκαν σαν να επιβεβαιώνουν αυτές τις υποψίες.

Δεν ήταν μόνο η άρνηση να συγκροτηθεί Προανακριτική Επιτροπή. Δεν ήταν μόνο η ανάληψη της προεδρίας της Επιτροπής από τον κ. Μαρκόπουλο, που ορισμένοι τον χαρακτήρισαν (όχι άδικα πιθανώς), "έναν από τους πιο επιθετικούς και ρηχούς λαϊκιστές της Νέας Δημοκρατίας". Ηταν η άρνηση των γαλάζιων βουλευτών, να ακούσουν έστω, κρίσιμους μάρτυρες. Μάρτυρες που είχαν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος στις σιδηροδρομικές γραμμές. Αρνήθηκαν να καλέσουν τον συνδικαλιστή Γενηδούνια, που προειδοποιούσε για τον κίνδυνο στέλνοντας δεκάδες εξώδικα. Αρνήθηκαν την κατάθεση του άλλοτε διευθύνοντος συμβούλου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που είχε στείλει εμπιστευτική επιστολή στον Κώστα Καραμανλή και τον προειδοποιούσε για τον κίνδυνο "συμβάντος μεγίστης σοβαρότητας". Αρνήθηκαν ακόμα και να παραλάβουν εγκαίρως τη δικογραφία που είχε σχηματιστεί στην Εισαγγελία της Λάρισας.

Η κατάθεση του ίδιου του Κώστα Καραμανλή, ήταν η χειρότερη στιγμή. Δεν ήταν μόνο τα επιχειρήματα, ήταν κυρίως το ύφος. Γιατί εκτός από το τι λες έχει σημασία και πώς το λες. Πόσο μάλλον όταν αυτό αφορά μια ανθρώπινη τραγωδία. Όταν αφορά 57 οικογένειες, 57 ανθρώπινες τραγωδίες, οικογένειες που θρηνούν τους δικούς τους ανθρώπους. Ναι, κανέναν σύστημα δεν εγγυάται απόλυτη ασφάλεια, αλλά ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας κάνει τον κίνδυνο απίθανο. Ναι, αν είχαν τηρήσει έστω και ένας από τους υπαλλήλους του ΟΣΕ τον Κανονισμό Λειτουργίας, το δυστύχημα θα είχε πιθανώς αποφευχθεί. Αλλά υπάρχουν ευθύνες προφανώς και για το μπάχαλο στα τρένα και στην υπαλληλική δομή…και για τη νοοτροπία του "δεν βαριέσαι βρε αδελφέ". Και οι ευθύνες αυτές πρέπει να αναληφθούν.

Οι αψυχολόγητες ενέργειες δεν έχουν τέλος σε αυτήν την ιστορία. Ή δεν είναι αψυχολόγητες; Ακόμα και ο πιο ψύχραιμος παρατηρητής, ακόμα και όσοι δυσπιστούν με τα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, προβληματίζεται στο τέλος, για το μπάζωμα του τόπου της τραγωδίας. Γιατί αυτή η βιασύνη; Γιατί τόση επιμέλεια; Θα έβρισκαν κρίσιμα και χρήσιμα ευρήματα τόσο καιρό μετά το δυστύχημα; Αμφιβάλω. Αλλά και πάλι, πώς θα απαντήσεις στη μητέρα του Γιώργου Παπάζογλου που έχασε τη ζωή του στο τρένο, όταν δηλώνει ότι "λίγες ώρες μετά κι ενώ η Εριέττα αγνοείται, αρχίζει η απομάκρυνση χώματος σε βάθος ενός μέτρου. Κάποια από τα φορτία μεταφέρθηκαν στο Κουλούρι, τα υπόλοιπα σε άγνωστο προορισμό. Περιείχαν και στάχτες τριάντα θυμάτων, των δικών μας νεκρών. Η τέφρα τους πετάχτηκε, ύψιστη ύβρις και ασέβεια στα θύματα"…

Ένα χρόνο μετά την τραγωδία, τα ερωτήματα παραμένουν, το αίτημα για πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης παραμένει ζωντανό, η κοινή γνώμη δυσπιστεί για τη δικαστική έρευνα και για το αν θα αποδοθούν οι ευθύνες, οργίζεται με την πολιτική διαχείριση και την απουσία από το κάδρο των πολιτικών προσώπων. Η κυβέρνηση υποθέτει ότι η ιστορία είναι παλιά, ότι έχει ξεχαστεί, ότι δεν προκύπτουν πολιτικές συνέπειες. Κάνει διαχείριση της ζημιάς. Κάνει λάθος. Η υπόθεση δρα υποδόρια, η οργή συσσωρεύεται και αν δεν ήταν πρόστυχο, ασέβεια για τη μνήμη των παιδιών, θα έλεγα ότι θα φανεί και στις εκλογές. 

 https://www.capital.gr/me-apopsi/3775914/ta-tempi-oi-euthunes-karamanli-to-lathos-mitsotaki/