Η διπλωματία μόνη δεν αρκεί

 

Tου Ευθ. Π. Πέτρου

Ήταν τέτοιες ημέρες, τον Αύγουστο του 1974, που συνομιλούσαν στην Γενεύη οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας, Γεώργιος Μαύρος και Τουράν Γκιουνές, αναζητώντας –υποτίθεται– μια λύση για την Κύπρο, ενώ ακόμη πολύ μικρό μέρος του εδάφους της κατείχετο από τις τουρκικές αποβατικές δυνάμεις.

Ήταν μία τυπική περίπτωσις της αποτυχίας στην οποία οδηγείται αυτός που στηρίζεται στην διπλωματία, χωρίς να διαθέτει στρατιωτική ισχύ, ή το –χειρότερο– χωρίς να είναι πρόθυμος να την χρησιμοποιήσει. Δυστυχώς τα παθήματα του παρελθόντος δεν γίνονται διδάγματα. Εξακολουθούμε στην Ελλάδα να μηρυκάζουμε αναφορές στο διεθνές δίκαιο πιστεύοντας ότι μέσω αυτού θα διευθετηθούν τα προβλήματα πού έχουμε με την Τουρκία.

Πρόκειται για ασυγχώρητη αφέλεια. Αλλά είναι εξ ίσου ασυγχώρητη αφέλεια να πιστεύουμε ότι η διπλωματία μόνη της είναι αρκετή για την επίλυση διεθνών προβλημάτων. Και πριν από 50 χρόνια στην διπλωματία υπελόγιζε η ελληνική Κυβέρνησις για να ευρεθεί λύσις στο Κυπριακό. Όμως η προσέγγισις αυτή οδήγησε στην υποδούλωση του 30% περίπου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και επί 50 χρόνια διά της διπλωματίας επιδιώκουμε κάποια διευθέτηση για την Μεγαλόνησο. Και έτσι εφθάσαμε να εκλιπαρούμε για την διζωνική ομοσπονδία, την οποία το 1975 που μας προσεφέρετο απορρίπταμε μετά βδελυγμίας, διότι ήτο οιονεί διχοτόμησις. Την οποία αφού επί σειράν ετών επέβαλλαν οι Τούρκοι ως βάση «επιλύσεως» του Κυπριακού, τώρα την απορρίπτουν απαιτώντας την αναγνώριση της διχοτομήσεως της Μεγαλονήσου, διά της δημιουργίας «δύο κρατών».

Είναι τραγικό ότι οι ήρωες της ΕΟΚΑ πολέμησαν και έπεσαν για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, και τώρα κάποιοι ομιλούν για «επανένωση» εννοώντας την ομοσπονδοποίηση που θα καταστήσει και την υπόλοιπη Κύπρο υποχείριο του Αττίλα. Εκεί μας οδήγησε η διπλωματία. Ή μάλλον το γεγονός ότι πιστεύαμε πως η διπλωματία μόνη είναι αρκετή για την αντιμετώπιση των αρπακτικών διαθέσεων του Αττίλα. Και ακόμη δεν έχουμε καταλάβει ότι η εμμονή μας στην ατελέσφορη αυτή τακτική οδηγεί νομοτελειακώς στην δικαίωση του Αττίλα. Στην πλήρη επίτευξη των στόχων του και σε μια κατάσταση που για τον ελληνισμό θα είναι πολύ χειρότερη της σημερινής ντε φάκτο διχοτομήσεως.

Τον Αύγουστο του 1974, ήδη, η νομιμότης είχε αποκατασταθεί στην Κύπρο. Οι λόγοι τους οποίους επεκαλείτο η Τουρκία για την εισβολή είχαν εκλείψει. Όμως η Άγκυρα δεν είχε διάθεση να υποχωρήσει. Και συζητούσε για να κερδίσει χρόνο. Αυτό έκανε στην Γενεύη ο υπουργός Εξωτερικών του Αττίλα απέναντι σε έναν Γεώργιο Μαύρο, ο oποίος μάλλον αμήχανος προσπαθούσε να σώσει ό,τι μπορούσε να σωθεί γνωρίζοντας ότι η επιλογή της στρατιωτικής αντιπαραθέσεως είχε εκ των προτέρων αποκλεισθεί από την Αθήνα. Δεν είναι δε τυχαίο ότι την ίδια στιγμή κυκλοφορούσαν πληροφορίες για ελλείψεις, προβλήματα και ανεπαρκή προετοιμασία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Πληροφορίες που ήσαν ανυπόστατες μεν, εκείνη την ώρα όμως είχαν σοβαρές επιπτώσεις στο ηθικό και των στρατευμένων και του πληθυσμού εν γένει.

Εθελοτυφλούσε η ελληνική ηγεσία εκείνης της εποχής, αγνοώντας πληροφορίες που έρχονταν από την Κύπρο και οι οποίες συνέκλιναν σε ένα συμπέρασμα. Ότι ο Αττίλας 2 πρόκειται να ξεσπάσει από στιγμή σε στιγμή. Αφ’ ενός οι τουρκικές δυνάμεις ενισχύοντο με περισσότερες μονάδες που μετεφέροντο στην Κυρήνεια και αφ’ ετέρου ελάμβαναν επίκαιρες θέσεις στην γραμμή καταπαύσεως του πυρός, κατά τρόπον ώστε ήταν βέβαιον ότι προετοιμάζοντο για να επιτεθούν. Όπως και κατά την προηγουμένη φάση, λιγώτερο από έναν μήνα πριν, που η αποβατική δύναμις έφθανε στην Κύπρο και κάποιοι εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν ότι «κάνουν γυμνάσια» και συνιστούσαν στους αξιωματικούς που ανησυχούσαν: «Κύριοι, πάτε για ύπνο».

Πριν ξημερώσει η 14η Αυγούστου 1974, ο Γκιουνές από την Γενεύη διεβίβασε στον Ετσεβίτ το σήμα «Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές». Και το πρωί ο Αττίλας 2 είχε εξαπολυθεί. Και τώρα ο Αττίλας 3 είναι μπροστά στα μάτια μας και πάλι αρνούμεθα να τον δούμε. Και πάλι πιστεύουμε ότι θα ευρεθεί λύσις διά της διπλωματίας και χωρίς να ιδρώσουμε και χωρίς να ματώσουμε. Ντροπή μας!

Δημοσιεύεται στην «Εστία»

 https://www.antinews.gr/57228/politiki/i-diplomatia-moni-den-arkei/