Τζίτζιφα: Τα ξεχασμένα φρούτα με τα θαυματουργά οφέλη.
Επιμέλεια Θ. Δημητριάδη
Γεμάτη είναι η Λήμνος με τζιτζιφιές. Τις προσέχουμε περισσότερο το καλοκαίρι κοντά στη θάλασσα όταν ψάχνουμε για την δροσερή σκιά τους.
Τα χείλη σου ‘ναι τζίτζιφος,
τα μάγουλά σου μήλο,
τα μάτια σου παράδεισος
και το κορμί σου κρίνο.
Τα τζίτζιφα μοιάζουν με τις ελιές όταν είναι άγουρα αλλά σταδιακά όταν ωριμάζουν αποκτούν καφέ χρώμα. Η κατάλληλη εποχή για τα τζίτζιφα είναι το φθινόπωρο. Στην Κίνα είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τρόφιμα, όχι μόνο λόγω της διατροφικής του αξίας αλλά και λόγω των θεραπευτικών ιδιοτήτων του. Γι’ αυτό το λόγο τα τζίτζιφα χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική. Στη χώρα μας θα λέγαμε ότι είναι ξεχασμένα και πολλοί αγνοούν πόσο ωφέλιμα φρούτα είναι.
Η Τζιτζιφιά θεωρείται δέντρο με καταγωγή την Ασία που έχει εγκλιματιστεί στην Ελλάδα και σε άλλες παραμεσόγειες χώρες. Η λατινική της ονομασία είναι Ziziphus jujuba και ανήκει στην οικογένεια Ραμνωδών (Rhamnaceae). Το δέντρο είναι μικρό καρποφόρο – φυλλοβόλο με αγκαθωτά κλαδιά και ανθίζει το καλοκαίρι, όπου αναδίδει και ένα λεπτό ευχάριστο άρωμα.
Αυτό το επιβλητικό φυτό αναφέρεται σε πολλές περιπτώσεις στη Βίβλο, μεταξύ των οποίων η μία στο Βιβλίο των Κριτών: «Τότε θα καταργήσω τη σάρκα σας με τα αγκάθια της ερήμου» και μια ποικιλία Ziziphus spina-Christi – λέγεται η ακανθώδης τζιτζιφιά του Χριστού.
Οι Κινέζοι και Κορεάτες τα χρησιμοποιούσαν για να ανακουφιστούν από προβλήματα του στομάχου και της σπλήνας. Στην Κινέζικη ιατρική παράδοση θεωρούν πως τα τζίτζιφα τονώνουν το Τσι (την ενέργεια),δυναμώνουν το σώμα, προάγουν την απόκτηση βάρους, βελτιώνουν την αντοχή και τη φυσική κατάσταση του ατόμου. Βοηθούσε να καταπολεμήσουν το άγχος, τη νευρικότητα, τις αϋπνίες και την υπερκόπωση. Επίσης στην Κινέζικη βοτανολογία ο άγριος καρπός του τζίτζιφου πιστεύεται ότι βελτιώνει την όψη του δέρματος, το τονώνει και το αναζωογονεί. Έφτιαχναν πολλά γλυκά με βάση το τζίτζιφο, επίσης λικέρ και κρασί.
Στην Ελλάδα ήταν γνωστά από τα αρχαϊκά χρόνια ενώ εικάζεται ότι τα τζίτζιφα ήταν τελικά η τροφή των Λωτοφάγων της Οδύσσειας.
Στην Δύση, η πρώτη γραπτή επιστημονική αναφορά στα Τσίτζιφα
γίνεται το 1753 αλλά οι θεραπευτικές ιδιότητες των καρπών ήταν γνωστές
πολύ νωρίτερα.
Στην Ευρώπη τα καλλιεργούσαν και μεταποιούσαν αρκετά, σε μαρμελάδες,
καραμέλες και γλυκά. Κυρίως όμως τα χρησιμοποιούσαν σαν τονωτικό και
αποτοξινοτικό, για πρόληψη κατά των ιώσεων, των παιδικών ασθενειών, να
ανακουφίσουν τον βήχα κ.α.
Η Τζιτζιφιά, μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 15 μέτρα ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες, με πολλά είδη (πάνω από 50). Ευδοκιμεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών εκτός από τα υγρά και τα πολύ αργιλώδη. Προτιμά τα γόνιμα και καλά στραγγιζόμενα εδάφη και είναι ανθεκτικό στο ψύχος και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Αναπτύσσεται εύκολα, αλλά για να ωριμάσουν οι καρποί του χρειάζεται μακρύ και θερμό καλοκαίρι. Ο τρόπος συλλογής τους είναι εύκολος, καθότι αφήνουν τα τζίτζιφα πάνω στα δέντρα μέχρι να στεγνώσουν, να πέσουν και έπειτα τα μαζεύουν από το έδαφος, περίπου όπως μαζεύονταν παλιά οι ελιές.
Οι τζιτζιφιές δεν χρειάζονται πολλή φροντίδα και παραμένουν καταπράσινες, με τους από πράσινους σε κόκκινους καρπούς τους, είναι όμορφο θέαμα. Το δέντρο αντέχει σε ακραίες θερμοκρασίες μέχρι και 50ο C.
Εάν ο καρπός της άγριας τζιτζιφιάς λαμβάνεται σε καθημερινή βάση, βελτιώνει το χρώμα του δέρματος και τον τόνο, δύο σημεία που δηλώνουν την σωματική ευεξία.
Είναι πολύ θρεπτικός και προστατεύει από αλλεργίες, υπερβολική εφίδρωση, απώλεια όρεξης, πονόλαιμο, βρογχίτιδα, αναιμία και διάρροια. Επίσης σημαντικό, μειώνει την κατακράτηση υγρών και θεωρείται φρούτο ανοσοδιεγερτικό, θερμαντικό, αντιμυκητιακό, αντιβακτηριακό, αντισπασμωδικό, αντιφλεγμονώδες, ηρεμιστικό, καρδιοτονωτικό, και ισχυρό αντιοξειδωτικό.
Οι καρποί της Τζιτζιφιάς χρησιμοποιούνται νωποί, ξηροί και κονσερβοποιημένοι. Έχουν μια πληθώρα χρήσεων, μαγειρική και φαρμακευτική. Ο καρπός μπορεί να καταναλωθεί νωπός, αποξηραμένος, καραμελωμένος και κάποιοι φτιάχνουν τουρσί τζίτζιφο, ξύδι και κρασί. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί νωπό ή αποξηραμένο αφού αφαιρεθεί το κουκούτσι και σαν εναλλακτικό συστατικό σε σαλάτες, σάλτσες και γιατί όχι και παραδοσιακές συνταγές όπως το στιφάδο, ο κόκορας κρασάτος και το ψητό φούρνου. Σίγουρα το σιρόπι του μπορεί να γλυκάνει πολλά από τα σιροπιαστά μας και είναι και ένα πολύ υγιεινό σνακ για τις βραδυνές μας υπογλυκαιμίες.
Πως τα έφτιαχναν παλιά
Τα μάζευαν περίπου τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη, όταν θα γίνονταν κόκκινο – καφέ στο χρώμα. Τα ζεμάτιζαν μέσα σε νερό με φασκόμηλο, ρίγανη, θυμάρι για να πάρουν αρώματα και να σκοτωθούν πιθανά μικρόβια. Στο τέλος έβαζαν λίγο λάδι στον κορυφή και τα έβγαζαν με την τρυπητή κουτάλα. Το λάδι δημιουργούσε μία κρούστα στην εξωτερική επιφάνεια των τζίτζιφων που τα θωράκιζε για πιθανές μελλοντικές προσβολές από μικρόβια. Μετά τα άπλωναν σε ένα ταψί, τα κάλυπταν με ένα τούλι και τα άφηναν στον ήλιο μέχρι να αποξηρανθούν. Μπορεί να διατηρηθεί για ένα χρόνο σε πολύ καλή κατάσταση.
Τα τζίτζιφα αποφεύγονται σε καταστάσεις όπου υπάρχει κατακράτηση υγρών και αερίων, π.χ. κολίτιδας.
Δεν πρέπει να καταναλώνεται από άτομα που πάσχουν από διαβήτη καθώς οι σύνθετοι υδατάνθρακες που περιέχει επηρεάζουν αρνητικά τα σάκχαρα του αίματος.
(πηγή: Mylefkada 10-9-18)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οιοσδήποτε θίγεται από άρθρο ή σχόλιο που έχει αναρτηθεί στο oxafies.com , μπορεί να μας ενημερώσει, στο oxafies@gmail.com ώστε να το αφαιρέσουμε άμεσα. Ομοίως και για φωτογραφίες που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα.
Στo oxafies.com ακούγονται όλες οι απόψεις . Αυτό δε σημαίνει ότι τις υιοθετούμε η ότι συμπίπτουν με τις δικές μας .