Οδοιπορικό στο πανέμορφο Διάσελλο, ένα κτηνοτροφικό χωριό που αργοπεθαίνει

 Η δεύτερη επίσκεψη μου στο Διάσελλο μετά από 12 χρόνια ήταν άκρως αποκαρδιωτική. Όχι μόνο το σοβαρό θέμα για το οποίο με είχαν καλέσει τότε εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά τα προβλήματα έχουν αυξηθεί καθώς ο πληθυσμός κατοίκων και κοπαδιών μειώνεται ραγδαία

Ρεπορτάζ: Γιάννα Μυράτ

Πριν 12 χρόνια, επισκέφτηκα το πανέμορφο Διάσελλο, ένα κτηνοτροφικό χωριό στα ορεινά των Τρικάλων, όπου οι κτηνοτρόφοι ήταν αντιμέτωποι με ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο πριν μερικές δεκαετίες θα άγγιζε τα όρια της επιστημονικής φαντασίας, ενώ τώρα είναι εντός των ορίων της επιστημονικής τρέλας.

Ποιο ήταν αυτό; Ο ΕΛΓΑ κυριολεκτικά τους κλέβει τα νέφη που μαζεύονται πάνω από το χωριό τους και τα πηγαίνει βόλτα στη Λάρισα για να «ποτιστούν» οι αγρότες.

Με σχεδόν δάκρυα στα μάτια μου περιέγραψαν τότε τα όσα συνέβαιναν σε κοινή θέα στο χωριό τους, σε ένα κατάμεστο καφενείο όπου είχε μαζευτεί σχεδόν όλο το χωριό. Η βροχή έμοιαζε να πλησιάζει, αλλά μετά την εμφάνιση των αεροπλάνων τρεπόταν σε φυγή, με αποτέλεσα η λειψυδρία να αφήνει τα ελάχιστα λιμνάζοντα νερά τους μολυσμένα, και τα ζώα των κτηνοτρόφων να νοσούν σοβαρά έχοντας πιει από αυτά.

12 χρόνια μετά, όχι μόνο αυτό συνεχίζεται, αλλά μια σειρά προβλημάτων έχουν αναγκάσει πολλούς κτηνοτρόφους βοοειδών κι αιγοπροβάτων να εγκαταλείψουν το επάγγελμα, ειδικά οι νεότεροι. Όσο για το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ; Αυτό είναι απλά το κερασάκι στην τούρτα, μια τούρτα ήδη τοξική και μη βρώσιμη.

Ο Γιάννης Παππάς, κάτοικος του χωριού, εκπαιδευτικός στο επάγγελμα και παλιός φίλος από την πρώτη μου επίσκεψη, μας μίλησε για το θέμα τροποποίησης καιρού που συνεχίζει να εφαρμόζει ο ΕΛΓΑ σε βάρος τους, κλέβοντας τις νεφώσεις. Οι κάτοικοι βλέπουν τα νέφη να μαζεύονται βόρια του χωριού, λένε σε 10-15 λεπτά θα είναι εδώ και θα βρέξει, αλλά πάντα, και μετά την εμφάνιση των αεροπλάνων, σηκώνεται κάτι σαν ανεμοστρόβιλος ο οποίος διαταράσσει τη φύση ολόγυρα, και που όταν λίγο μετά κοπάσει, τα σύννεφα έχουν εξαφανιστεί και βγαίνει καυτός ο ήλιος:

Παρά τις καταγγελίες των κτηνοτρόφων στον ΕΛΓΑ η παρέμβαση αυτή στον καιρό συνεχίζεται αμείωτη, και όπως σημειώνει ο Γιάννης Παππάς, έχει και κατοπινές συνέπειες στον καιρό και περιβάλλον:

Οι χωριανοί ήταν χαρούμενοι κι έκαναν πολλές φορές το σταυρό τους λέγοντας ταυτόχρονα “Δόξα τω Θεώ”, δηλώνοντας ότι φέτος δεν τα είδαν τα αεροπλάνα γιατί – όπως άκουσαν – λεφτά δεν υπάρχουν και η σύμβαση δεν ανανεώθηκε με τον ΕΛΓΑ. Ωστόσο δεν ήταν ακόμα πληροφορημένοι με τα νεότερα, που θέλουν ο ΕΛΓΑ να έχει ανανεώσει τη σύμβαση με τα αεροπλάνα της 3Δ στις 20 Ιουνίου 2025, και προφανώς εξ αιτίας της απουσίας νεφών ως τώρα λόγω καλοκαιριού, δεν τα είχαν δει ακόμα.

Ο κύριος Κώστας, πρώην οδηγός ταξί και φορτηγών, ο οποίος αποφάσισε τα τελευταία χρόνια να φτιάξει το δικό του κοπάδι βοοειδών, μας είπε για τον μαρασμό του χωριού. Από τους 450 κατοίκους του 2012 μόνο 150 πλέον ζουν στο χωριό, ενώ τα κοπάδια με έναν πρόχειρο υπολογισμό του, έχουν μειωθεί περισσότερο από τα μισά:

Η συζήτηση μαζί του περιστράφηκε επίσης στο θέμα των τιμών, κόστους και μεσαζόντων. Ο ίδιος είπε ότι ευτυχώς για εκείνους έχουν καταφέρει τα τελευταία 3-4 να διατηρήσουν τις ίδιες σχεδόν τιμές πώλησης του κρέατος τους, χωρίς να δουν μεγάλη αύξηση στις ντόπιες ζωοτροφές τους, ωστόσο, στην ερώτηση γιατί τότε εμείς οι καταναλωτές βλέπουμε τόσες μεγάλες αυξήσεις στο κρέας, ο κυρ Κώστας απλά ανασήκωσε τους ώμους και με σιωπή απάντησε ότι δεν είχε τίποτε να πει.

Ο Πρόεδρος της κοινότητας, Βάιος Παππάς, μας μίλησε για το άλλο σοβαρό πρόβλημα που έχει προκύψει τελευταία στην κτηνοτροφία, που είναι η ευλογία των αιγοπροβάτων.

Ευτυχώς όπως είπε, στη δική τους περιοχή δεν είχαν ανάλογα κρούσματα. Ωστόσο ερωτηθείς αν θεωρεί σωστό και λογικό το μέτρο θανάτωσης ολόκληρου κοπαδιού αν εμφανιστεί ένα και μοναδικό κρούσμα σε αυτό, και αν αυτό γινόταν και παλαιότερα, η απάντηση ήταν, όχι βέβαια, πάντα υπήρχε ευλογία και αλλιώς αντιμετωπιζόταν, και πιστεύει ότι όλο αυτό που γίνεται τώρα είναι εντελώς παράλογο:

Για το τέλος της συνάντησης, αφήσαμε το καυτό θέμα ΟΠΕΚΕΠΕ. Μας είχαν προειδοποιήσει ότι πολλοί δεν θα έρθουν στη συνάντηση γιατί δεν θέλουν να μιλήσουν γ’ αυτό, φοβούνται, και όχι απαραιτήτως επειδή εμπλέκονται προσωπικά.

Κι αυτό φάνηκε στην πορεία, γιατί ένας από τους παλιούς κτηνοτρόφους, ο οποίος ζήτησε να μην μιλήσει στην κάμερα και να διατηρήσει την ανωνυμία του, μας είπε το εξής καταπληκτικό: «Μας ζητούν να καταδώσουμε ποιοι είναι αυτοί που εμπλέκονται. Κατά την άποψη σας, ποιο είναι το σωστό; Να δώσουμε τα ονόματα ή όχι;»

Τι απαντάς σε αυτό που είναι θέμα καθαρά συνείδησης, όχι μόνο που αφορά στον καταδότη, αλλά και στον εμπλεκόμενο;

Η δική μας προσωπική απάντηση ήταν η εξής: «Θα πρέπει να μην γυρίζουμε πίσω στις πρακτικές που χώριζαν την κοινωνία σε δωσίλογους κι αντάρτες. Τα μαύρα αυτά χρόνια πέρασαν, ελπίζουμε. Εξάλλου διαφέρει ένα κτηνοτρόφος που τσακισμένος από τα προβλήματα και τις υποσχέσεις δηλώνει π.χ. αντί για 100 πρόβατα 110-120 για να «τσιμπήσει» κάτι παραπάνω, κι άλλο ένας άλλος με 1000 που δηλώνει 5000 για να αγοράσει Μερσεντές. Δουλειά είναι του κράτους, να βρει τους παραβάτες, αλλά και μέγεθος παράβασης, όχι δική σας».

Δείτε και το βίντεο από την πρώτη μου επίσκεψη στο Διάσελλο, πριν 12 χρόνια:

https://youtu.be/D2wKoojeSpM?feature=shared

 https://www.zougla.gr/greece/odoiporiko-sto-panemorfo-diasello-ena-ktinotrofiko-chorio-pou-argopethainei/