Τετάρτη, Απριλίου 22

Μετά την πανδημία η… ανεργία! Πόσες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν να χαθούν

Αντιμέτωποι με μια νέα «έκρηξη» της ανεργίας, έναν ακόμη γύρο μειώσεων στους μισθούς και ένα «τσουνάμι» δυσμενών μεταβολών στις συμβάσεις εργασίας θα βρεθούν περίπου 3.000.000 μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες, μετά την άρση των μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού (όποτε κι αν αυτή γίνει).

Στην καλύτερη περίπτωση, στη λίστα των ανέργων θα προστεθούν πάνω από 100.000 άτομα και οι αμοιβές θα υποστούν από 10% έως 50% «κούρεμα», με τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως η τηλεργασία, η μερική και η εκ περιτροπής δουλειά, να επεκτείνονται ακόμη περισσότερο.
Μετά και τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» (τον Μάρτιο χάθηκαν 41.903 θέσεις εργασίας), με βάση τα πιο αισιόδοξα σενάρια των διεθνών οίκων και του ΙΟΒΕ, η Ελλάδα θα υποστεί φέτος ύφεση 5% έως 10% (!) λόγω των συνεπειών που προκαλούν τα μέτρα αντιμετώπισης της εξάπλωσης του κορωνοϊού στην οικονομία.
Στο ενδεχόμενο της μείωσης κατά 5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), με τη σταδιακή άρση των μέτρων το ποσοστό της ανεργίας θα ξεπεράσει το 18,5%, από 16,3% που ήταν μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2019. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των ανέργων, από περίπου 760.000 άτομα που ήταν πριν από την υπό εξέλιξη κρίση, θα ξεπεράσει τα 860.000.
Εάν πάλι, βάσει των πιο απαισιόδοξων σεναρίων, η ύφεση αγγίξει το 10%, τότε η ανεργία θα ανέβει τουλάχιστον κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, άρα θα ξεπεράσει το 21%, δηλαδή θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2017. Σε αυτό το ενδεχόμενο, ο αριθμός των ανέργων, θα ξεπεράσει τους 250.000, με επιπλέον 200.000 θέσεις προσωρινής απασχόλησης, οι οποίες κάθε χρόνο δημιουργούνται για την τουριστική περίοδο, να μένουν «ορφανές». Οι άνεργοι, βάσει αυτού του σεναρίου, θα ξεπεράσουν το 1.000.000 άτομα.
Πέρα από το πρόβλημα της ανεργίας, με τη σταδιακή αποκλιμάκωση των μέτρων όσοι διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας σε ένα μεγάλο ποσοστό τους αναμένεται να δεχτούν «κούρεμα» στις αμοιβές τους. Ήδη, παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για ενδεχόμενο, νέο κύμα μειώσεων τουλάχιστον κατά 20% κατά μέσο όρο, με αρκετούς μισθωτούς να κινδυνεύουν με απώλειες ακόμη και της τάξης του 50%!

Νέο «τσουνάμι» μετατροπών συμβάσεων

Στην εξέλιξη αυτή θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο οι εργασιακές σχέσεις, όπως θα διαμορφωθούν στη μετά κορωνοϊού εποχή. Όπως όλα δείχνουν, ένα νέο «τσουνάμι» μετατροπών συμβάσεων πλήρους σε μερικής ή εκ περιτροπής απασχόληση μοιάζει αναπόφευκτο λόγω του ισχυρού πλήγματος που ήδη δέχεται η οικονομία, χωρίς -με βάση την πρώτη εικόνα- το πλαίσιο στήριξης που προωθείται από την κυβέρνηση να δείχνει ικανό την επόμενη ημέρα να περιορίσει σημαντικά τις διαφαινόμενες δυσμενείς μεταβολές σε βάρος του κόσμου της εργασίας.
Άλλωστε, η δυνατότητα δυσμενούς μετατροπής των υφιστάμενων συμβάσεων εργασίας είναι ενεργή για τις επιχειρήσεις και τους εργοδότες ακόμη και μέσα σε αυτή την περίοδο, παρά τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί. Με τις πρόσφατες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) η κυβέρνηση έχει απαγορεύσει μόνο τις απολύσεις με στόχο μόνο τη διατήρηση του αριθμού των θέσεων εργασίας, αφήνοντας ελεύθερες, όμως, τις -πραγματικές και μη- οικειοθελείς αποχωρήσεις και την αντικατάσταση εργαζομένων, ακόμη και με φθηνότερους μισθολογικά.
Στο πλαίσιο του επικείμενου «τσουνάμι» των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων έχει μπει, για πρώτη φορά τόσο δυναμικά, η τηλεργασία. Στελέχη επιχειρήσεων θεωρούν ότι ένα ποσοστό από τους εργαζομένους τους που αυτή την περίοδο παρέχουν εξ αποστάσεως τις υπηρεσίες τους θα διατηρηθούν σε αυτό το καθεστώς και την επόμενη ημέρα.
Φυσικά, οι αμοιβές τους δεν θα παραμείνουν οι ίδιες, αλλά θα μειωθούν σε ένα σημαντικό ποσοστό, αφού με τον συγκεκριμένο τρόπο απασχόλησης αρκετοί εκπρόσωποι εταιριών υποστηρίζουν ότι επέρχεται μικρότερη επιβάρυνση για τους τηλεργαζομένους, λόγω της μη υποχρεωτικής μετακίνησης και του περιορισμού των δαπανών που έκαναν προ κορωνοϊού εποχή για τον σκοπό αυτό.