Τα παράθυρα για 55.000 σε ΙΚΑ - ΟΓΑ

Την πόρτα εξόδου στη σύνταξη θα ανοίξουν µέσα στη φετινή χρονιά 55.000 ασφαλισµένοι στο ΙΚΑ και στον ΟΓΑ.
Σε καλύτερη µοίρα είναι όσοι είχαν κλειδώσει τις προϋποθέσεις µέχρι το τέλος του 2012, ενώ κοινές προϋποθέσεις ισχύουν για όσους θεµελιώνουν δικαίωµα από 1ης Ιανουαρίου 2013 και µετά.

Μεγαλύτερη ευελιξία υπάρχει στις διατάξεις για τη συνταξιοδότηση από το ΙΚΑ, ιδιαίτερα για όσους έχουν ξεκινήσει να εργάζονται µέχρι 31 Δεκεµβρίου 1992. Τυχερές είναι οι µητέρες ανηλίκων που είχαν θεµελιώσει δικαίωµα µέχρι το τέλος του 2010, ενώ µεταβατικές διατάξεις ισχύουν τη διετία 2011-2012.

Στον ΟΓΑ δεν προβλέπονται µειωµένα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση και µάλιστα δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τις µητέρες ανηλίκων. Το Ταµείο, πάντως, χορηγεί σύνταξη και σε ανασφάλιστους υπερήλικες, εφόσον πληρούν συγκεκριµένα κριτήρια (εισοδηµατικά κ.ά.).
Το «Εθνος - Συντάξεις» δηµοσιεύει έναν οδηγό για τους ασφαλισµένους που καλύπτονται από το ΙΚΑ και τον ΟΓΑ.
Αγρότες
Περιορισμένα είναι τα «παράθυρα» για την έξοδο των αγροτών στη σύνταξη. Ακόμα και οι μητέρες ανηλίκων ακολουθούν τα γενικά όρια ηλικίας και δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησης.
Αναλυτικά προβλέπεται πως οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εφόσον:

• Eχουν συμπληρώσει 15ετία και το 65ο έτος μέχρι το τέλος του 2012.
• Συμπληρώνουν 15ετία και το 67ο έτος μετά την 1η Ιανουαρίου 2013.
• Εχουν 40 έτη ασφάλισης και το 62ο έτος.
• Τα σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι είναι τα εξής:
• Ο χρόνος καταβολής εισφορών Πρόσθετης Ασφάλισης μπορεί να θεωρηθεί ως χρόνος διανυθείς στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης, ύστερα από αίτηση του ασφαλισμένου.
• Ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας συνυπολογίζεται στον χρόνο ασφάλισης μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
• Σε περίπτωση που η ασφάλιση στον Κλάδο είναι μικρότερη των 15 ετών, προκειμένου να χορηγηθεί και η βασική σύνταξη θα πρέπει να αποδεικνύεται 25ετής συστηματική απασχόληση με αγροτικές ή άλλες εργασίες που τα πρόσωπα που τις ασκούν καλύπτονται από την ασφάλιση του ΟΓΑ, μετά τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας.
• Το ποσό της βασικής σύνταξης για τους συνταξιοδοτούμενους από τον Κλάδο από 1ης Ιανουαρίου 2003 μέχρι και το έτος 2026 -όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά- μειώνεται ανάλογα με το έτος έναρξης της συνταξιοδότησης, σε ποσοστό 4% τον χρόνο. Από 1ης Ιανουαρίου 2027 δεν θα χορηγείται βασική σύνταξη.

Ανασφάλιστοι
Το δικαίωμα να λάβουν σύνταξη από τον ΟΓΑ έχουν ανασφάλιστοι υπερήλικοι που πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

• Εχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
• Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό ανεξαρτήτως ποσού. Σε περίπτωση εγγάμων δεν λαμβάνει ο/η σύζυγός τους σύνταξη μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής, λόγω γήρατος, του άρθρου 4 του Ν. 4169/1961.
• Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 20 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και εξακολουθούν να διαμένουν κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησής τους.
• Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους, δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ. Στην περίπτωση εγγάμων το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.

Οι ρυθμίσεις για έξοδο από το ΙΚΑ το 2015
Είκοσι τέσσερις ασφαλιστικές διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα εξόδου στη σύνταξη από το ΙΚΑ. Οι συγκεκριμένες διατάξεις ισχύουν για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα που μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι το τέλος του 1992. Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:

• Ανδρες με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2010. Σύνταξη καταβάλλεται σε ηλικία 58 ετών.
• Ανδρες με 10.500 ένσημα το 2011. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 58, ωστόσο συνολικά απαιτούνται 10.800 ένσημα για την «έξοδο».
• Ανδρες με 10.500 ένσημα το 2012. Το δικαίωμα θεμελιώνεται αλλά σύνταξη καταβάλλεται με 11.100 ένσημα στα 59.
• Ανδρες με συμπληρωμένα 10.000 ένση­μα το 2010. Δικαιούνται σύνταξη στα 62.
• Ανδρες με 10.000 ένσημα το 2011. Πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 63.
• Ανδρες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2012. Πλήρης σύνταξη δίνεται σε ηλικία 63 ετών και 6 μηνών.
• Ανδρες με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 65ο έτος μέχρι το τέλος του 2012 δικαιούνται πλήρη σύνταξη.
• Ανδρες με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 60ό έτος μέχρι το τέλος του 2012 παίρνουν μειωμένη σύνταξη.
• Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2010. Δικαιούνται μειωμένη σύνταξη στο 55ο έτος και πλήρη στο 60ό.
• Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55o έτος της ηλικίας τους το 2011. Στo 56o έτος καταβάλλεται μειωμένη σύνταξη. Σε περίπτωση που η ασφαλισμένη συμπλήρωσε το 60ό έτος το 2011 μπορεί να λάβει πλήρη σύνταξη από το 61ο έτος και μετά.
• Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2012. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στο 57ο έτος. Εφόσον η ασφαλισμένη είχε συμπληρώσει το 60ό έτος το 2012, μπορεί να λάβει πλήρη σύνταξη στο 62ο έτος.
• Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης από το 2013 και μετά. Πλήρης σύνταξη δίνεται στο 67ο έτος.
• Γυναίκες με 4.500 ημέρες ασφάλισης από το 2013 και μετά. Το όριο ηλικίας για μειωμένη είναι το 62ο έτος.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2010. Μπορούν να λάβουν πλήρη σύνταξη σε ηλικία 58 ετών.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2011. Η «έξοδος» γίνεται στο 58ο έτος, αλλά χρειάζονται 10.800 ένσημα τη στιγμή της αίτησης.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.500 ένσημα το 2012. Σύνταξη καταβάλλεται στο 59ο έτος με συνολικά 11.100 ένσημα τη στιγμή της αίτησης.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2010. Μπορούν να λάβουν σύνταξη σε ηλικία 55 ετών μειωμένη και σε ηλικία 57 ετών πλήρη.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2011. Μπορούν να λάβουν σύνταξη σε ηλικία 56 ετών μειωμένη και σε ηλικία 58 ετών πλήρη με συνολικά 10.400 ένσημα τη στιγμή της αίτησης.
• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 έν­σημα το 2012. Μπορούν να λάβουν σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 6 μηνών μειωμένη και σε ηλικία 58 ετών και 6 μηνών πλήρη. Τη στιγμή της αίτησης απαιτούνται 10.800 ένσημα.
• Ασφαλισμένοι (άνδρες - γυναίκες) με περισσότερες από 4.500 ημέρες ασφάλισης από το 2013 και μετά δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67. Μειωμένη δίνεται στα 62.
• Ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) με 12.000 ημέρες ασφάλισης από το 2013 και μετά. Μπορούν να πάρουν πλήρη σύνταξη στα 62.
• Μητέρες που μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο τέκνο και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στο 55ο έτος και μειωμένη σε ηλικία 50 ετών.
• Μητέρες που μέσα στο 2011 είχαν ταυτόχρονα ανήλικο τέκνο και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Δικαιούνται στα 57 πλήρη σύνταξη και στα 52 μειωμένη.
• Μητέρες που στο 2012 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 5.500 ημέρες ασφάλισης. Το όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη «κλειδώνει» στο 60ό έτος και για μειωμένη στο 55ο.

Τι ισχύει για νέους ασφαλισμένους
Ειδικό καθεστώς ισχύει για τους νέους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ που ξεκίνησαν να εργάζονται μετά την 1η Ιανουαρίου 1993. Οι βασικές διατάξεις είναι έξι:

• Σύνταξη καταβάλλεται με 15ετία εφόσον είχε συμπληρωθεί το 65ο έτος μέχρι το τέλος του 2012.

Διαφορετικά το όριο πάει στο 67ο έτος. Μειωμένη σύνταξη δίνεται στο ΙΚΑ, πέντε χρόνια νωρίτερα.

• Εναλλακτικά οι υποψήφιοι συνταξιούχοι μπορούν να ανοίξουν την πόρτα εξόδου στο 62ο έτος με 40 έτη ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται πλήρης σύνταξη.
• Δεν ισχύει ειδικό καθεστώς συνταξιοδότησης για τις μητέρες που συμπλήρωσαν τα έτη ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2013. Ευνοϊκό καθεστώς ισχύει για ελάχιστες μητέρες που συμπλήρωσαν 6.000 ημέρες ασφάλισης και είχαν ανήλικο τέκνο μέχρι το τέλος του 2012. Ταυτόχρονα πρέπει να είχαν συμπληρώσει μέχρι και το 2012 και το όριο ηλικίας, δηλαδή το 50ό έτος για μειωμένη και το 55ο για πλήρη.
• Για τους ασφαλισμένοι στα βαρέα το όριο ηλικίας από την 1η Ιανουαρίου 2013 έχει πάει στο 62ο έτος. Απαιτούνται 4.500 ημέρες, εκ των οποίων οι 3.375 στο καθεστώς των βαρέων.
• Ειδικές διατάξεις ισχύουν για ασφαλισμένους σε ειδικές κατηγορίες. Και σε αυτήν την περίπτωση 3.375 ημέρες πρέπει να έχουν διανυθεί στην εν λόγω ειδικότητα. Οι κατηγορίες αυτές είναι: ηθοποιοί μελοδραματικού θεάτρου, μουσικού θεάτρου και θεάτρου πρόζας, τεχνικοί θεάτρου και κινηματογράφου, υποβολείς, προσωπικό σκηνής, χορευτές, προσωπικό καθαριότητας των ΟΤΑ, οικοδόμοι κ.λπ.
• Μειωμένα όρια υπάρχουν για τους ασφαλισμένους στα λεγόμενα «υπερβαρέα». Πρόκειται για εργαζομένους στις υπόγειες στοές μεταλλείων - λιγνιτωρυχείων. Από την 1η Ιανουαρίου 2013 το όριο ηλικίας τους αυξάνεται στο 52ο έτος για μειωμένη και στο 57ο για πλήρη σύνταξη.

Σημεία-κλειδιά για τη συνταξιοδότηση
Τέσσερα σημεία πρέπει να προσέξουν οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ που ετοιμάζονται να βγουν σε σύνταξη:

• Δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τους προ του 1983 ασφαλισμένους. Οι ρυθμίσεις είναι ενιαίες για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992.
• Στις περιπτώσεις της μειωμένης σύνταξης απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης τον χρόνο την τελευταία 5ετία.
• Για τις μητέρες η θεμελίωση γίνεται με 5.500 ημέρες ασφάλισης και την ύπαρξη ανήλικου τέκνου. Η ασφαλισμένη μπορεί να αποχωρήσει όποτε πιάσει το κατά περίπτωση όριο ηλικίας.
• Προσοχή καθώς για τις μητέρες ανηλίκων που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά τα πλασματικά έτη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο 200 ημέρες από επιδοτούμενο χρόνο ανεργίας και 200 ημέρες επιδότησης ασθένειας, εφόσον έχουν διανυθεί εντός 10ετίας από την ενηλικίωση του τέκνου.

Kατερίνα Κοκκαλιάρη - Γιάννης Φώσκολος
 ethnos.gr