Σάββατο, Ιουλίου 2

ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ



Καπιταλισμός Capitalism Γόβες
Σμαράγδια
Εφόσον ο προτεστάντης πιστεύει στη θεία χάρη που θα επιλέξει αυτόν που θα σωθεί, αλλά και στον προορισμό, είναι σαφές πως η κοινωνική του ζωή θα πρέπει να είναι εναρμονισμένη με την πίστη του. Λέει η Βίβλος: «είδες άνθρωπον επιτήδειον εις τα έργα αυτού; Αυτός θέλει εμφανισθεί ενώπιον βασιλέων». Και η Βίβλος είναι το μόνο κείμενο που δέχεται ως αυθεντία ο προτεστάντης. Η απόκτηση χρήματος, στο παρόν κοινωνικό σύστημα του καπιταλισμού, είναι ακριβώς το μέτρο της επιτήδευσης στα κοινωνικά μας έργα. Επομένως η επιδίωξη του κέρδους, το οποίο είναι η βάση της καπιταλιστικής λογικής, είναι και η καρδιά της προτεσταντικής ηθικής.

Το καθήκον είναι ένα χρέος που αισθάνεται το άτομο, απέναντι στο επάγγελμά του, αλλά και απέναντι στον Θεό, στη διαδικασία του προορισμού και της απόκτησης της Θείας Χάρητος. Όπως ο Θεός επιλέγει τον καλό χριστιανό για να τον σώσει, έτσι και ο καπιταλιστής βιομήχανος επιλέγει τον σωστό εργάτη, για να τον προσλάβει. Ποιος επιλέγει τον Βιομήχανο; Η αγορά. Θα πρέπει επομένως όλοι να κάνουν το καθήκον τους, απέναντι στο υπάρχον σύστημα: ο εργάτης να είναι σωστός και εργατικός, ώστε να μην βρεθεί άνεργος, ο βιομήχανος να συμμορφώνεται με τους κανόνες της αγοράς, ώστε να μην βρεθεί εκτός της και όλοι μαζί, σαν καλοί προτεστάντες να είναι πιστοί στα καθήκοντά τους, ώστε να μην βρεθούν εκτός της θείας χάρητος.
Διότι καθολικοί και ορθόδοξοι δεν συνδέουν τόσο στενά και απόλυτα την πίστη με την πρακτική ζωή. Η εγκόσμια χαρά, δεν είναι το πρωτεύον γι' αυτούς. Προέχει η συμμετοχή στην ευχαριστία, στα μυστήρια της εκκλησίας, στην ενοριακή ζωή και όχι η προσπάθεια να λάβουν τη θεία χάρη και τον προορισμό. Ο Θεός για τους καθολικούς- και κυρίως για τους ορθοδόξους- δεν υπάρχει για να δικάζει τους κακούς και να τους τιμωρεί, αλλά περισσότερο για να παρηγορεί. Διότι, για τους ορθοδόξους και τους καθολικούς, οι άνθρωποι δεν είναι φύσει κακοί και ούτε απορρίπτονται απόλυτα η Φύση και τα Πάθη, ως αμαρτία. Επομένως, καθολικοί και ορθόδοξοι είναι πιο ήρεμοι στην καθημερινότητά τους, δεν έχουν τόσο έντονα κίνητρα σωτηρίας, δηλαδή επιτυχίας και απόκτησης. Υπάρχει μία παροιμία που χρησιμοποιεί ο Μαξ Βέμπερ: «Η να τρως καλά ή να κοιμάσαι ήρεμα». Ο καθολικός λοιπόν και ο ορθόδοξος προτιμούν να κοιμούνται ήρεμα και ο προτεστάντης να τρώει καλά. Αυτό εξηγεί καλύτερα και την μεγάλη επιτυχία των άγγλων, των ολλανδών και των αμερικανών, που είναι προτεστάντες, στο εμπόριο κατά τον 19ο αιώνα.
Ποια είναι η στάση του προτεσταντισμού απέναντι στο χρήμα και τον τόκο; Θετική. Αντίθετα, οι έλληνες πατέρες, αλλά και οι λατίνοι, δεν δικαιολογούν τον τόκο. Τον καταδικάζουν. Ο τόκος, αυτό το θεμέλιο της καπιταλιστικής λογικής, νομιμοποιείται ιστορικά, μόνον μετά την γαλλική επανάσταση. Μέχρι τότε ήταν κατακριτέος. Αντίθετα, για τον προτεστάντη είναι απολύτως ηθικός. Ο χρόνος είναι χρήμα, λέει ο Βενιαμίν Φρανγκλίνος. Όποιος κερδίζει πέντε και μετά κάθεται και τα ξοδεύει, στην ουσία χάνει. Άρα πρέπει να τα πιστώσει. Διότι ο τόκος είναι ο καρπός του χρήματος. Αντίθετα, οι ορθόδοξοι και οι καθολικοί, θεωρούν τον τόκο αφύσικο, όπως ακριβώς και ο Αριστοτέλης, που τον χαρακτήριζε «ου κατά φύσιν», διότι δεν έχει όρια: «εις άπειρον αύξουσιν το νόμισμα», έλεγε για τους τοκογλύφους. Και μια απόκτηση που δεν έχει όρια είναι αφύσικη. Επομένως, η θετική στάση απέναντι στο χρήμα και τον τόκο, που είναι το κομβικό σημείο της καπιταλιστικής λογικής, χαρακτηρίζει κυρίως την προτεσταντική ηθική.Schizas.com