*Συνέντευξη στο Ygeia-News

*Η γενική νευρολογική εξέταση είναι σημαντικό κομμάτι της εκτίμησης ενός ασθενούς με ζάλη ή/και αστάθεια, γιατί τα συμπτώματα αυτά, μπορεί να είναι πρόδρομα συμπτώματα νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (π.χ. νόσος Parkinson)

* Σημαντικό στην εκτίμηση της απώλειας ισορροπίας είναι η μέτρηση της πίεσης σε καθιστή και όρθια θέση.

*Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας απώλειας ισορροπίας για διάφορους λόγους , με σημαντικότερο τις δυσκολίες στην όραση

Δρ. Μαρία Διάκου: Γιατί παρουσιάζουμε απώλεια στην ισορροπία μας;

Η Δρ. Μαρία Διάκου Νευρολόγος MD.P.H.D σε συνέντευξη της στο Ygeia News μιλά για την απώλεια ισορροπίας,τις αιτίες που την προκαλούν,τις παθήσεις που κρύβονται πίσω από αυτή και τους τρόπους αντιμετώπισης της.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα

ΕΡ:Τι είναι και ποια είναι τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της διαταραχής της ισορροπίας;

ΑΠ: Η αστάθεια ή/και ζάλη αποτελεί ένα εντελώς υποκειμενικό αίσθημα απώλειας ισορροπίας για κάθε άνθρωπο. Μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα περιστροφής του περιβάλλοντος ή αίσθημα περιστροφής του ατόμου μέσα στο περιβάλλον ( σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ίλιγγο) , από αστάθεια στο περπάτημα, τάση απώλειας της συνείδησης (λιποθυμία) , τη «θόλωση» του μυαλού, αίσθημα ότι είσαι σε ανελκυστήρα, αίσθημα ότι είσαι στη βάρκα κ.τ.λ.

Αιτίες

ΕΡ: Ποιές είναι οι πιθανότερες αιτίες της απώλειας ισορροπίας ;

Που οφείλεται η αστάθεια στο περπάτημα; Τι προκαλεί διαταραχή ισορροπίας και κατά πόσο η έλλειψη ισορροπίας έχει σχέση με κάποιο πρόβλημα των αυτιών μας;

ΑΠ: Τα αίτια της αστάθειας βάδισης είναι πολλαπλά και μπορεί να οφείλονται σε αιτίες εντός και εκτός του νευρικού συστήματος.

Τα προβλήματα που μπορεί να προκαλούν αστάθεια και έχουν έδρα το νευρικό σύστημα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες :

Σε αυτά που αφορούν το κεντρικό νευρικό σύστημα : όπως η νόσος του Parkinson -που συνοδεύεται από βραδυκινησία, τρόμο συνήθως του ενός άνω άκρου, προσθιόκρανο κ.α.

Η πολλαπλή σκλήρυνση -που συνοδεύεται από αιμωδία ενός άκρου ή του μισού σώματος κ.α.

Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια- που χαρακτηρίζονται από την οξύτητα των συμπτωμάτων

Οι όγκοι είτε καλοήθεις είτε κακοήθεις- μπορεί να συνοδεύονται από κεφαλαλγία ή/και εμετούς

Οι παθήσεις της παρεγκεφαλίδας,

Οι επιληπτικές κρίσεις, οι παθήσεις του νωτιαίου μυελού κ.λ.π, ημικρανία -που συνοδεύεται από πονοκέφαλο με συγκεκριμένους χαρακτήρες και

Σε αυτά που αφορούν το περιφερικό νευρικό σύστημα,όπως η περιφερική νευροπάθεια με πιο συχνή αιτία το σακχαρώδη διαβήτη, οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης κ.λ.π. Επίσης προβλήματα στον αυχένα μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια βάδισης με συνοδό άτυπη ζάλη .

Τα προβλήματα που αφορούν αιτίες εκτός του νευρικού συστήματος είναι επίσης πολλαπλά και μπορεί να αφορούν το έσω ους (όπως ο καλοήθης ίλιγγος θέσης , η λαβυρινθίτιδα, οι λοιμώξεις των αυτιών κ.λ.π)

Καθώς και πιο γενικευμένα προβλήματα όπως:

Η αφυδάτωση, η αναιμία, η υπόταση, διάφορα νοσήματα των ματιών, νοσήματα των μυών και αρθρώσεων , οι αρρυθμίες κ.λ.π.

Επιπρόσθετα αστάθεια ή/και ζάλη μπορεί να αποτελεί παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως οι ναρκωτικές ουσίες, αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά κ.α.

Ορισμένα είδη αγχώδους διαταραχής, όπως κρίσεις πανικού και οι φοβίες π.χ σε ανοικτούς χώρους (αγοραφοβία), μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια ή/και ζάλη.

Χρόνια υποκειμενική ζάλη. Αυτό είναι ένα ειδικό κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επίμονη μη ειδική ζάλη που δεν έχει προφανή ιατρική αιτία. Χρόνια υποκειμενική ζάλη σχετίζεται με υπερευαισθησία στην κίνηση κάποιου. Αυτό το είδος της ζάλης επιδεινώνεται από πολύπλοκα οπτικά περιβάλλοντα (όπως το μπακάλικο), οπτικής κίνησης (όπως μια ταινία), και οπτικά μοτίβα.

Διάγνωση

ΕΡ: Ποια είναι η διαγνωστική προσέγγιση της απώλειας ισορροπίας;

ΑΠ: Μια γρήγορη παθολογική εκτίμηση είναι πολύ σημαντική στην περίπτωση του ασθενή με αστάθεια βάδισης ή/και ζάλη.

Βασικό στοιχείο της εξέτασης είναι η αναγνώριση σημείων που συνηγορούν υπέρ της ορθοστατικής υπότασης. Οπότε σημαντικό βήμα στην εκτίμηση είναι η μέτρηση της πίεσης σε καθιστή και όρθια θέση. Η ορθοστατική υπόταση είναι ίσως η πιο συχνή αιτία ζάλης και αστάθειας μεταξύ των ασθενών που απευθύνονται σε νευρολόγο για τα πιο πάνω συμπτώματα. Επίσης η αναγνώριση αρρυθμιών είναι πολύ σημαντική στα πλαίσια διερεύνησης της ζάλης και της αστάθειας. Άλλες εξετάσεις που πρέπει να γίνουν είναι η εκτίμηση της όρασης καθώς και η εκτίμηση του μυοσκελετικού συστήματος για αποκλεισμό πιθανά μιας σημαντικής αρθρίτιδας που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αστάθειας βάδισης.

Η γενική νευρολογική εξέταση είναι σημαντικό κομμάτι της εκτίμησης ενός ασθενούς με ζάλη ή/και αστάθεια γιατί τα συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να είναι πρόδρομα συμπτώματα νευροεκφυλιστικών νοσημάτων. Όπως επίσης και σημαντικό σύμπτωμα αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, όγκου, απομυελινωτικής νόσου του ΚΝΣ, ή άλλων προβλημάτων του νευρικού συστήματος.

Ακολούθως μετά τον αποκλεισμό των αιτιών του περιφερικού και κεντρικού νευρικού συστήματος ακολουθεί η νευροωτολογική εξέταση όπως εξέταση της οφθαλμοκινητικής λειτουργίας (της κίνησης των ματιών) και εξετάσεις που αφορούν τον λαβύρινθο.

Παθήσεις-Θεραπεία

ΕΡ: Ζαλάδες και απώλεια ισορροπίας: Ποιες παθήσεις φανερώνουν; Τρόποι αντιμετώπισης και θεραπεία

ΑΠ: Α.ΕΞΩΝΕΥΡΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

-Αιθουσαία νευρωνίτιδα : οξείας έναρξης περιστροφικού τύπου ζάλης με συνοδό ναυτία, έμετο και αστάθεια. Τα συμπτώματα υποχωρούν σταδιακά μέσα σε μέρες, ωστόσο, κάποια συμπτώματα μπορεί να επιμένουν για μήνες. Η αιτιολογία της πάθησης πιθανά να είναι ιογενούς φύσης και γενικά είναι καλοήθης και αυτοπεριοριζόμενη κατάσταση. Συμβαίνει συνήθως σε νεαρά υγιή άτομα και περιστασιακά παίρνει επιδημικές διαστάσεις.

Η θεραπεία συνήθως είναι συμπτωματική. Δηλαδή θεραπεύουμε τα συμπτώματα μέχρι να υφεθεί η κατάσταση από μόνη της.

-Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης: είναι η πιο συχνή αιτία ιλίγγου στο γενικό πληθυσμό. Οι ασθενείς αισθάνονται μικρά χρονικά επεισόδια περιστροφικού τύπου ζάλης όταν ξαπλώνουν ή σηκώνονται από το κρεβάτι, όταν γυρνάνε στο κρεβάτι, όταν σκύβουν και όταν γυρνάνε το κεφάλι προς τα πάνω. Η αιτία της κατάστασης είναι η αποκόλληση των ωτόλιθων από τη θέση τους και η θεραπεία είναι ο χειρισμός επαναφοράς των ωτόλιθων στη θέση τους. Υπάρχουν διάφορα είδη χειρισμών , ειδικών ή λιγότερο ειδικών αλλά η πιο σωστή λύση είναι η επίσκεψη σε ένα ειδικό.

-Νόσος Meniere: χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια περιστροφικού τύπου ζάλης, με συνωδά ακουστικά συμπτώματα όπως απώλεια ακοής, εμβοές και αίσθημα πληρότητας του αυτιού. Με την πάροδο του χρόνου αναπτύσσεται βαρηκοΐα. Τα επεισόδια ποικίλλουν σε διάρκεια με το μεγαλύτερο να διαρκεί πάνω από 20 λεπτά και συνοδεύεται από σοβαρή ναυτία και έμετο. Η θεραπεία είναι ειδική και γίνεται από ειδικούς γιατρούς που είναι οι ωτορινολαρυγγολόγοι.

Πολλές άλλες περιφερικές αιτίες ιλίγγου έχουν περιγραφεί αλλά είναι σπάνιες. Τέτοιες αιτίες είναι η διάσειση του λαβυρίνθου από τραύμα, η ωτοτοξικότητα από φάρμακα, το ακουστικό νευρίνωμα κ.λ.π.

Β.ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΝΣ

-Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια: σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (όπως η παρεγκεφαλίδα και το στέλεχος) που μπορεί να προκαλέσουν ζάλη, ίλιγγο και αστάθεια οξείας εγκατάστασης. Συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα και σημεία όπως αιμωδία, αδυναμία, διπλωπία , δυσκαταποσία κλπ. Η θεραπεία των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων χωρίζεται στη θεραπεία της οξείας φάσης καθώς και στη δευτερογενή πρόληψη (θεραπεία των παραγόντων κινδύνου για να μην συμβεί δεύτερο επεισόδιο όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία, τα υψηλά τριγλυκερίδια, η διακοπή του καπνίσματος και η προσθήκη ενός αντιαιμοπεταλλιακού με βάση τις διεθνείς οδηγίες). Η πρωτογενής πρόληψη αφορά τη ρύθμιση των παραγόντων κίνδυνου πριν το πρώτο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

-Πολλαπλή σκλήρυνση: που προκαλεί υποξείας εγκατάστασης συμπτώματα ζάλης, ίλιγγου και αστάθειας που συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα και σημεία όπως αιμωδία, αδυναμία , διπλωπία , δυσκαταποσία κ.λ.π. Για να έχουμε τα πιο πάνω συμπτώματα θα πρέπει να προκληθούν απομυελινωτικής φύσης βλάβες σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου όπως η παρεγκεφαλίδα και το στέλεχος. Η θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης χωρίζεται σε 2 κατηγορίες: στη θεραπεία των επεισοδίων και στη χρόνια θεραπεία, που στην ουσία υπόσχεται μείωση τόσο των επεισοδίων όσο και της σοβαρότητας αυτών σε άλλοτε άλλο ποσοστό ανάλογα με το φάρμακο. Η οξεία θεραπεία αφορά τη χορήγηση κορτιζόνης για ύφεση των συμπτωμάτων.

-Νευροεκφυλιστικά νοσήματα : Η νόσος Parkinson ή άλλα παρκινσονικά σύνδρομα ( όπως η προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση και η ατροφία πολλαπλών συστημάτων). Η νόσος Parkinson χαρακτηρίζεται από τρόμο (τις περισσότερες φορές), βραδυκινησία (βραδύτητα στις κινήσεις), αστάθεια που συνοδεύεται από συχνές πτώσεις στο έδαφος. Η νόσος Parkinson έχει θεραπεία την οποία πρέπει να συνταγογραφεί νευρολόγος και να λαμβάνεται σωστά και τακτικά από τον ασθενή.

Τα υπόλοιπα παρκινσονικά σύνδρομα όπως η προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση και η ατροφία πολλαπλών συστημάτων, δυστυχώς, δεν έχουν θεραπεία . Σε αυτή την περίπτωση γίνεται συμπτωματική θεραπεία των ασθενών στο μέτρο του δυνατού.

Επιληψία. Τα συμπτώματα ζάλης αστάθεια ή ιλίγγου είναι συχνά στις εστιακές επιληψίες του κροταφικού λοβού. Στην περίπτωση της επιληψίας συνήθως διαχωρίζεται από άλλες αιτίες που προκαλούν τα ίδια συμπτώματα από τις αλλαγές του επιπέδου συνείδησης. Η θεραπεία της επιληψίας γίνεται και πάλι από νευρολόγο ο οποίος θα επιλέξει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Ημικρανία : Είναι μια ετερογενής ομάδα γενετικών διαταραχών που χαρακτηρίζεται από πονοκέφαλο με συνωδά μια μεγάλη γκάμα νευρολογικών συμπτωμάτων. Καλοήθη επαναλαμβανόμενα επεισόδια ίλιγγου μπορεί να αποτελούν ημικρανικά ισοδύναμα όταν δεν αναπτύσσονται άλλα συμπτώματα ή σημεία του νευρικού συστήματος με την πάροδο του χρόνου και η νευρολογική εξέταση παραμένει φυσιολογική. Η ημικρανία επίσης έχει θεραπεία αρκεί και πάλι να γίνεται από την κατάλληλη ειδικότητα που είναι η νευρολογία. Πρέπει να ληφθεί το κατάλληλο ιστορικό να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση και να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία εάν και εφόσον χρειάζεται και πάλι με βάση τις διεθνείς οδηγίες.

Όγκοι: Χαρακτηρίζονται από σταδιακή εγκατάσταση συμπτωμάτων αστάθειας , ζάλης ή ιλίγγου. Ο όγκος πρέπει να αναπτύσσεται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου όπως είναι το στέλεχος και η παρεγκεφαλίδα. Συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα και σημεία όπως αιμωδία, αδυναμία , διπλωπία , δυσκαταποσία , και μπορεί επίσης να συνοδεύετε από κεφαλαλγία και εμέτους. Η θεραπεία συνήθως είναι νευροχειρουργική.

Πολυνευροπάθεια: Πρόκειται για νοσολογική οντότητα που προκαλεί αιμωδίες, άλγος ή παραισθησίες των κάτω άκρων συμμετρικά και μερικές φορές αδυναμία. Υπάρχουν πολλές αιτίες πολυνευροπάθειας με πιο συχνή το σακχαρώδη διαβήτη. Η θεραπεία των πολυνευροπαθειών γίνεται ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί.

Ανάβαση/Κατάβαση

ΕΡ:Ανεβαίνοντας ψηλά ή κατεβαίνοντας μια σκάλα χάνω την ισορροπία μου γιατί ;

ΑΠ: Οι αιτίες της απώλειας ισορροπίας στην ανάβαση ή κατάβαση κλίμακας είναι οι ίδιες με τις αιτίες απώλειας ισορροπίας σε επίπεδο εδάφους. Είναι σαφές βεβαία ότι σε κεκλιμένο επίπεδο είναι πολύ πιο δύσκολη η βάδιση σε ασθενείς με συμπτώματα απώλειας ισορροπίας.

Μυϊκή αδυναμία

ΕΡ: Η απώλεια ισορροπίας μπορεί να οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία;

ΑΠ: Βεβαίως, η μυϊκή αδυναμία μπορεί να προκαλέσει απώλεια ισορροπίας λόγω αλλαγής της μηχανικής της βάδισης και της κίνησης γενικότερα, ανεξάρτητα από την αιτία που προκάλεσε τη μυϊκή αδυναμία.

Ηλικία

ΕΡ: Η ηλικία παίζει ρόλο στην απώλεια ισορροπίας;

ΑΠ: Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας απώλειας ισορροπίας για διάφορους λόγους. Ένας από τους πιο σημαντικούς είναι οι δυσκολίες στην όραση. Και ακολουθούν τα διάφορα συμπαρομαρτούντα νοσήματα που προκαλούν ζάλη, αστάθεια, απώλεια ισορροπίας τα οποία είναι σαφώς πιο συχνά σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Δρ. Μαρία Διάκου

ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ M.D.P.H.D

Ραφαήλ Σάντη 15

6052 Λάρνακα

Τηλ. 24641111

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖΙΝΟΥ

 ygeia-news.com/