Δημήτρης Σταμούλης
Το κεφάλαιο ρεφάρει
Στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός «τρέχει» με 3%, με το μεγαλύτερο κύμα ακρίβειας εδώ και 13 χρόνια να απειλεί την Ευρώπη, ενώ στις ΗΠΑ άγγιξε το 5,3% τον Αύγουστο. Οι τιμές καλπάζουν σε φυσικό αέριο και αργό πετρέλαιο,που εκτινάχθηκε πάνω από 80 δολ. Το κόστος μεταφοράς των εμπορευματοκιβωτίων αυξήθηκαν κατά 485%!
«Φταίει η υψηλή ζήτηση και η απότομη ανάκαμψη», λέει η κυβέρνηση που επιμένει ότι η ακρίβεια στην Ελλάδα είναι «εισαγόμενη». Η αλήθεια βέβαια είναι ότι πίσω από το παγκόσμιο τσουνάμι ανατιμήσεων κρύβεται η βουλιμία του διεθνούς και εγχώριου κεφαλαίου, που προσπαθεί να ανατάξει τη χαμένη κερδοφορία του, όχι σε ένα βάθος χρόνου αλλά όσο πιο άμεσα μπορεί.
Τι δείχνουν τα στοιχεία; Η τρέχουσα παγκόσμια παραγωγή και ζήτηση μόλις που έχουν προσεγγίσει τα επίπεδα του 2019. Κι όμως, οι τιμές των προϊόντων έχουν ξεπεράσει τις τιμές που επικρατούσαν το 2018-2019. Στο πετρέλαιο, οι (τρέχουσες) αυξήσεις στη διεθνή τιμή του δεν κινούνται σε τέτοιο ύψος που να «δικαιολογούν» τις αυξήσεις στις τιμές στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια σε Ελλάδα και Ευρώπη. Τον Σεπτέμβριο 2021, αυξήθηκε κατά 16%, συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2019. Στην Ευρώπη όμως, οι τιμές πολλών προϊόντων έχουν αυξηθεί πολύ παραπάνω τους τελευταίους μήνες, σε σύγκριση με τους ίδιους μήνες του 2019 και του 2020.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι επιβεβαιωμένες αυξήσεις χρεώσεων αεροδρομίου και παρόχων υπηρεσιών αεροναυτιλίας, που μέσα στον τελευταίο χρόνο έχουν φτάσει παγκοσμίως τα 2,3 δισ. δολ. προς τις αεροπορικές εταιρείες! Αυτά τα κόστη θα κληθούν να πληρώσουν οι τελικοί χρήστες των αεροπορικών υπηρεσιών, οι επιβάτες.
Δε φταίει η «συγκυρία», λοιπόν, αλλά ο καπιταλισμός! Η αδίστακτη λογική του κεφαλαίου, βιομηχάνων, μεγαλεμπόρων, εφοπλιστών που διακινούν τα εμπορεύματα, πολυεθνικών της ενέργειας, που σπεύδουν να… ρεφάρουν τη χασούρα της πανδημίας στις πλάτες των εργαζομένων και των λαών!
Άλμα έχουν σημειώσει οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής, όπως νωπά λαχανικά (+21,5%), βρώσιμα έλαια (17,6%), ελαιόλαδο (7,1%), αρνί και κατσίκι (+12,2%), νωπά ψάρια (8%) και πουλερικά (4,5%)
Σοκ και… ψύχος προβλέπεται για τον φετινό χειμώνα για τα λαϊκά νοικοκυριά καθώς το ράλι ανατιμήσεων στον τομέα της ενέργειας δεν έχει προηγούμενο τα τελευταία χρόνια. Αν μάλιστα συνεχιστούν να σπάνε το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ στις τιμές φυσικού αερίου, πετρελαίου και ηλεκτρικού ρεύματος, ίσως δούμε καταστάσεις που ούτε στα πέτρινα χρόνια των μνημονίων δεν είχαμε δει, με το ζεστό σπίτι να γίνεται κυριολεκτικά όνειρο… θερινής νυχτός για μεγάλο μέρος του λαού.
Ας δούμε συγκεκριμένα τι λένε οι αριθμοί. Το κόστος θέρμανσης προμηνύεται αυξημένο σε σχέση με πέρυσι από 40% ως και 100%, ανάλογα με το τι καίμε.
Φυσικό αέριο. Τις μεγαλύτερες αυξήσεις θα κληθούν να πληρώσουν τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν για τη θέρμανσή τους φυσικό αέριο, αφού οι τιμές είναι σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με πέρυσι. Η τιμή διάθεσης του φυσικού αερίου, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, διαμορφώνεται σε περίπου 8 λεπτά η κιλοβατώρα από 4,5 λεπτά πέρυσι. Αυτή η τιμή έχει υπολογιστεί με βάση τη μεσοσταθμική αύξηση της διεθνούς τιμής του φυσικού αερίου φέτος, και όχι απ’ αυτή του τελευταίου μήνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι την Τετάρτη, η ευρωπαϊκή αγορά αναφοράς για το αέριο, το ολλανδικό TTF, εκτινάχθηκε το πρωί πάνω απ’ τα 160 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh) για να υποχωρήσει στα 145 ευρώ, έχοντας αυξηθεί 60% μέσα σε δύο μέρες!
Πετρέλαιο θέρμανσης. Όσα νοικοκυριά χρησιμοποιούν πετρέλαιο θέρμανσης, από 15 Οκτωβρίου που θα ξεκινήσει η διάθεσή του με μειωμένο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 40% περισσότερο απ’ ό,τι είχαν πληρώσει πέρυσι τέτοια εποχή! Η τιμή διάθεσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι πάνω από 1,10 ευρώ το λίτρο, όταν πέρυσι ήταν μόλις στα 0,80 ευρώ!
Ηλεκτρικό ρεύμα. Ανάλογη είναι η εικόνα και στο ηλεκτρικό ρεύμα, στο οποίο καταφεύγουν πολλά νοικοκυριά, λειτουργώντας κλιματιστικά ή θερμαντικά σώματα με ρεύμα. Η τιμή έχει τριπλασιαστεί μόλις σε 12 μήνες! Συγκεκριμένα, η μέση τιμή στη χονδρεμπορική αγορά (Σεπτέμβριος 2021) ανήλθε στα 134,73 ευρώ/MWh όταν πέρσι τον ίδιο μήνα ήταν 46,60 ευρώ/MWh). Ανοδικά κινείται όμως και τον Οκτώβριο, με την τιμή στην Προημερήσια Αγορά της Ελλάδας την Τετάρτη να ήταν 178,29 ευρώ/MWh.
Η κυβέρνηση λέει ψέματα ότι θα καλύψει τις τεράστιες αυξήσεις στην ενέργεια. Επιλεκτικά ψίχουλα θα μοιράσει. Από την κάλυψη του «80% των αυξήσεων στο ρεύμα» του Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, πήγαμε στο «80% των καταναλωτών» και από κει προσγειωθήκαμε ανώμαλα στο αστείο ποσό των 9 ευρώ για τις πρώτες 300 kWh. Από την άλλη, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η κρίση αυτή είναι… ξενόφερτη. «Παγκόσμιο το φαινόμενο», αποφάνθηκε ο Γεραπετρίτης, «εισαγόμενες οι αυξήσεις», πρόσθεσε ο Γεωργιάδης. Ωστόσο απόφαση της κυβέρνησης ήταν η στροφή στο φυσικό αέριο, δική της επιλογή να καταλάβει πολύ μεγάλο μερίδιο στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής, καθιστώντας τις χονδρεμπορικές τιμές ενέργειας ευάλωτες στα κερδοσκοπικά παιχνίδια. Για τον Σεπτέμβριο, το φυσικό αέριο αναλογούσε στο 46% του όγκου της ηλεκτροπαραγωγής, οι πολυδιαφημισμένες ΑΠΕ με 28% αδυνατούν να μετριάσουν τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές, ενώ το μερίδιο της λιγνιτικής παραγωγής υποχώρησε στο 8%, παρότι εκτιμάται ως φθηνότερη από την ηλεκτροπαραγωγή του αερίου!
Τρόφιμα. Ο πληθωρισμός ανήλθε στην Ελλάδα σε 2,1% τον Σεπτέμβριο (Eurostat), ενώ στην ευρωζώνη έφθασε το 3,4%, υψηλό 13 ετών. Άλμα στις τιμές σε βασικά είδη διατροφής, όπως νωπά λαχανικά (21,5%), βρώσιμα έλαια (17,6%), ελαιόλαδο (7,1%), αρνί-κατσίκι (12,2%), νωπά ψάρια (8%), πουλερικά (4,5%).
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή Αυγούστου 2021 (ΕΛΣΤΑΤ) αυξήθηκε κατά 1,9% σε σχέση με πέρσι, με την αύξηση να τροφοδοτείται από τις εξής κατηγορίες:
– 6,7% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καύσιμα και λιπαντικά, καινούργια αυτοκίνητα, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
– 4,4% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.
– 3% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, αρνί και κατσίκι, πουλερικά, νωπά ψάρια, τυριά, ελαιόλαδο, άλλα βρώσιμα έλαια, νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά.
Στέγαση. Μεγάλο άλμα καταγράφεται και στις τιμές ενοικίασης κατοικιών κατά το 2021, ειδικά στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, καθώς πολλές περιοχές κατέγραψαν διψήφια ποσοστά ετήσιων αυξήσεων. Σύμφωνα με στοιχεία (RE/MAX Ελλάς), στο κέντρο της Αθήνας καταγράφεται ετήσια αύξηση κατά 11,6%, ενώ στα βόρεια προάστια η αύξηση διαμορφώνεται σε 16,7% και στα νότια σε 13,9%. Αντίστοιχα, στον Πειραιά παρατηρείται αύξηση κατά 12,7% και στη Δυτική Αττική τα ενοίκια σημειώνουν αύξηση κατά 4,2%. Στο κέντρο της Αθήνας, διαμερίσματα ηλικίας 20-25 ετών, εμβαδού 51-80 τ.μ., ενοικιάζονται 450 ευρώ, όπως και στη Θεσσαλονίκη, όπου υπάρχει ζήτηση φοιτητικής στέγης.
Οι αυξήσεις-φωτιά έρχονται σε μια περίοδο που η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές, έχει περιοριστεί δραματικά, κι ας προσπαθούν να μας πείσουν η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν… αβγατέψει. Συγκεκριμένα, για το 2020, η μέση δαπάνη ανήλθε σε 15.981,96 ευρώ (ή 1.331,83 το μήνα), καταγράφοντας μείωση 9,9% (-1.756,68 ευρώ) σε σχέση με το 2019. Πλέον τα περισσότερα χρήματα από τον μέσο προϋπολογισμό των νοικοκυριών δαπανώνται στα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά (23,1%), τη στέγαση (15,3%) και τις μεταφορές (12,3%). Ενώ σε σχέση με το 2008, η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών έχει υποχωρήσει κατά 37,2%! Ήδη ο λαός έχει σφίξει το ζωνάρι…
Το κόστος θέρμανσης προμηνύεται αυξημένο σε σχέση με πέρυσι από 40% ως και 100%!
Απέναντι σε αυτή τη λαίλαπα, η κυβέρνηση προέβη σε νέες δηλώσεις την Παρασκευή, βλέποντας το τσουνάμι των αυξήσεων στην ενέργεια. Ωστόσο, ακόμα και οι νέες εξαγγελίες δεν πρόκειται να καλύψουν παρά ένα πολύ μικρό μέρος των απωλειών στο λαϊκό εισόδημα: διπλασιάστηκε η έκπτωση στο ηλεκτρικό ρεύμα (από 9 ευρώ που ήταν) και αυξήθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια δικαιούχων για το επίδομα θέρμανσης, κλιμακωτά με βάση τα μέλη των νοικοκυριών, ενώ αυξήθηκε μόλις 20 ευρώ το ελάχιστο όριο του επιδόματος (ήταν 80 ευρώ)..
Φυσικά, από την κυβέρνηση σιγή ιχθύος για την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης –που κατατάσσει την Ελλάδα στην 4η θέση της ΕΕ με τον υψηλότερο ΕΦΚ που φτάνει τα 700 ευρώ ανά 1.000 λίτρα– ούτε για μείωση του ΦΠΑ 24% που είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ.
Διεκδικήσεις κόντρα στην ακρίβεια, για ανατροπή της λιτότητας
Οι αυξήσεις δεν είναι ένα φυσικό φαινόμενο για το οποίο δεν φέρει ευθύνη η κυβέρνηση, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Αποτελεί πολιτική επιλογή το πώς διαμορφώνεται η παραγωγή και διάθεση της ενέργειας, εάν θέλουν ή όχι να χτυπήσουν την αισχροκέρδεια ή την αφήνουν να την… εξισορροπήσει η «αγορά». Για τον λαό, τους εργαζόμενους και τη νεολαία, δεν υπάρχει άλλος δρόμο υπεράσπισης της ζωής τους και των δικαιωμάτων τους από αυτόν του ανυποχώρητου αγώνα. «Δεν μπορεί να είναι το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας τα δεκάωρα μέχρι θανάτου, η ανεργία και η μαύρη εργασία, οι ψευτομισθοί που δεν φτάνουν ούτε για τους λογαριασμούς», όπως αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωσή τους 12 περιφερειακές κινήσεις και 24 δημοτικές αντικαπιταλιστικές κινήσεις από όλη τη χώρα.
Ανάμεσα στις ευρύτερες εργατικές και λαϊκές διεκδικήσεις, πρέπει να διατυπωθούν και επίκαιρα αιτήματα για το ψωμί, τη θέρμανση, τη στέγαση, τις μεταφορές, για μια αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων που δημιουργούν τον κοινωνικό πλούτο. Ένα τέτοιο πλαίσιο αιτημάτων, όπως προτείνει το ΝΑΡ, θα μπορούσε να είναι:
– Όχι στις αυξήσεις των τιμών τροφίμων και λαϊκών αγαθών. Τιμές προσιτές για τα φτωχά νοικοκυριά, εργατικός και κοινωνικός έλεγχος στη διαμόρφωσή τους. Έξω οι πολυεθνικές από τον έλεγχο της αγροτικής παραγωγής και της διάθεσης των αγροτικών εφοδίων και προϊόντων. Ενίσχυση των φτωχών αγροτών και των συνεταιρισμένων παραγωγών
– Αποκλειστικά στο δημόσιο οι υπηρεσίες ρεύματος και νερού, με πλήρη εργατικό-κοινωνικό έλεγχο. Έξω οι ιδιωτικές εταιρείες από την ενέργεια και το νερό, χωρίς αποζημίωση. Ρεύμα, νερό, θέρμανση, τηλεπικοινωνία είναι κοινωνικά αγαθά και όχι είδος πολυτελείας για τα φτωχά νοικοκυριά. Δωρεάν παροχή των αναγκαίων. Κατάργηση του Ειδικού φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, δραστικός περιορισμός του στα καύσιμα. Άμεση και μαζική διεύρυνση των δικαιούχων κοινωνικού τιμολογίου με χαμηλότερες τιμές.
– Διατίμηση των ενοικίων, έλεγχος και τιθάσευση των αυξήσεων. Προγράμματα στέγασης για κοινωνική κατοικία για όλους. Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Φόρος στη μεγάλη ακίνητη περιουσία.
– Οι δρόμοι είναι δημόσια περιουσία, δεν ανήκουν στις εταιρείες. Να καταργηθούν τα διόδια, να γίνει ελεύθερη η διέλευση. Δωρεάν οι αστικές μετακινήσεις με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
– Όχι στα χαράτσια και τους έμμεσους φόρους. Φοροαπαλλαγές για τους φτωχούς και όχι για τους πλούσιους.
– Άμεση κατάργηση του ΦΠΑ σε όλα τα βασικά είδη διατροφής, μείωση συντελεστών σε ηλεκτρικό ρεύμα και άλλα βασικά είδη.
– Αυξήσεις στους μισθούς τώρα, έτσι ώστε να μπορούμε να ζούμε με αξιοπρέπεια από τη δουλειά μας. Όχι στην κοροϊδία της «αύξησης» 50 λεπτά την ημέρα στον κατώτατο μισθό από το 2022. Όχι συντάξεις πείνας και άλλες μειώσεις στους χαμηλοσυνταξιούχους, αυξήσεις συντάξεων
– Αυξήσεις στους μισθούς τώρα, έτσι ώστε να μπορούμε να ζούμε με αξιοπρέπεια από τη δουλειά μας. Όχι στην κοροϊδία της «αύξησης» 50 λεπτά την ημέρα στον κατώτατο μισθό από το 2022. Όχι συντάξεις πείνας και άλλες μειώσεις στους χαμηλοσυνταξιούχους, αυξήσεις συντάξεων
https://prin.gr/2021/10/anatimiseis-2/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οιοσδήποτε θίγεται από άρθρο ή σχόλιο που έχει αναρτηθεί στο oxafies.com , μπορεί να μας ενημερώσει, στο oxafies@gmail.com ώστε να το αφαιρέσουμε άμεσα. Ομοίως και για φωτογραφίες που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα.
Στo oxafies.com ακούγονται όλες οι απόψεις . Αυτό δε σημαίνει ότι τις υιοθετούμε η ότι συμπίπτουν με τις δικές μας .