Κοινωνία σε νευρική κρίση - 23.000 νεκροί από κορονοϊό - Οικονομικός «Αρμαγεδδών» στις τσέπες μας

Από τους χειρότερους μήνες σε αριθμό νεκρών από κορονοϊό ήταν ο φετινός Ιανουάριος. Φωτιά στις τιμές βενζίνης - καυσίμων. Φόβοι ότι το 2022 θα είναι χρονιά ακρίβειας και πληθωρισμού. Αναμένονται νέες ανατιμήσεις στα προϊόντα. Η Ελλάδα στους δέκα της ΕΕ με τον μικρότερο κατώτατο μισθό

Σε νευρική κρίση βρίσκεται η ελληνική κοινωνία, εξαιτίας των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Δεν είναι μόνο τα κυβερνητικά φιάσκο της διαχείρισης της χιονόπτωσης, των πυρκαγιών, κ.ο.κ. Ο κορονοϊός εξακολουθεί να βρίσκεται εδώ, ενώ η κυβέρνηση σε ρόλο παρατηρητή, απλά παρακολουθεί τον δείκτη των νεκρών να εκτοξεύεται (μέχρι σήμερα, 23.372 νεκροί).

Ταυτόχρονα, ουδείς επιδεικνύει την παραμικρή ευαισθησία και αποφεύγουν άπαντες να αναφερθούν στις εκατόμβες των νεκρών, αν και μέχρι πρόσφατα η κυβερνητική προπαγάνδα εστιαζόταν αποκλειστικά και μόνο στην πανδημία.

Στο μεταξύ, η ακρίβεια πλήττει βαρύτατα τα νοικοκυριά, ενώ, εκτός από ορισμένα επιδόματα - ελεημοσύνη, ουδέν ουσιαστικό μέτρο για την αντιμετώπισή της λαμβάνεται. Οι υποσχέσεις για αυξήσεις στους μισθούς ακόμα βρίσκονται υπό επεξεργασία. Ωστόσο, ακόμα και οι αυξήσεις που θα γίνουν, δεν θα καλύψουν την έκρηξη της ακρίβειας.

Την ίδια στιγμή, αυξάνονται τα χρέη των Ελλήνων, οι οποίοι δέχονται φορολογική επιδρομή στις τσέπες τους, μειώνονται τα έσοδα του Δημοσίου, αφού πολλοί πολίτες αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, θα αυξηθούν -κατά εκτιμήσεις- τα «κόκκινα δάνεια της πανδημίας», υπάρχει Τραπεζική υποχρηματοδότηση, και, βέβαια, αναμένεται νέο χαράτσι ΕΝΦΙΑ.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι αμφίβολο κατά πόσον θα μπορέσει να ορθοποδήσουν τα ποσοστά της κυβέρνησης (μόνο στις δημοσκοπήσεις τα πάει «καλά») και να της αποφέρει οφέλη το αφήγημα περί δήθεν success story. Ακόμα κι' αν καλυτερεύσουν τα πράγματα στους τομείς της πανδημίας και της οικονομίας, κάτι πολύ δύσκολο ιδιαίτερα στο δεύτερο, η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να κινείται σε στενωπό, και να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο των εκλογών.

Εκτός κι' αν, στο μεταξύ, προωθηθούν τα σενάρια περί κυβέρνησης «εθνικής ενότητας». Κάτι, ωστόσο, εξαιρετικά δύσκολο.

Ξέρει τι ζητά πραγματικά ο κ. Ανδρουλάκης; Μήπως αλλαγή κυβέρνησης από την ίδια Βουλή;

Νεκροί

Φέτος, ο Ιανουάριος ήταν από τους χειρότερους μήνες σε απώλεια ανθρώπινων ζωών. Μέχρι το τέλος της εβδομάδος, κατεγράφησαν 2.405 θάνατοι. Οι χειρότεροι μήνες της πανδημίας έως τώρα ήταν ο Δεκέμβριος του 2021 (2.633 θάνατοι) και ο Δεκέμβριος του 2020 (2.432 θάνατοι).

Πρόκειται για άκρως απογοητευτική εικόνα. Κι' αυτό, ενώ το τελευταίο διάστημα, με αφορμή την εμφάνιση της μετάλλαξης «Όμικρον», κυβερνητικά στελέχη έσπευδαν να καθησυχάσουν, και ούτε λίγο ούτε πολύ διέδιδαν ότι... τελειώσαμε με τον κορονοϊό.

Μπορεί πράγματι αυτό να συμβεί τους επόμενους μήνες ή μέσα στο χρόνο, αν και επιστήμονες εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους ως προς το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων μεταλλάξεων, ωστόσο η Ελλάδα καταγράφει μια θλιβερή πρωτιά. Αυτή των θανάτων.

Κάτι που σημαίνει μια ακόμη κυβερνητική αποτυχία στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, μετά και από αυτή των πανάκριβων τεστ, και πολλές άλλες.

Ταυτόχρονα, ο μεγάλος αριθμός νεκρών δείχνει ότι η «Δέλτα» εξακολουθεί να είναι εδώ και να σκοτώνει, ενώ το δημόσιο σύστημα Υγείας παραμένει εγκαταλελειμμένο στην τύχη του.

Ενοίκια

Εκτός της πανδημίας, τα νοικοκυριά τώρα πλήττονται από την ακρίβεια, ενώ εκτιμάται ότι τίποτε δεν έχει τελειώσει, καθώς και ότι επίκειται και νέα θύελλα στις τσέπες των πολιτών.

Εκτός της αύξησης στα καταναλωτικά προϊόντα, πάντως, εξαιρετικά σοβαρό είναι το πρόβλημα της αύξησης των ενοικίων. Κάτι που, πλέον, παίρνει διαστάσεις ωμής κερδοσκοπίας.

Η κυβέρνηση, ωστόσο, παρακολουθεί άπραγη αυτό το πάρτι, περιμένοντας τη θαυματουργή... χείρα της «οικονομίας της αγοράς» και την... αυτορρύθμισή της.

Χρονιά ακρίβειας

Ήδη, πάντως, καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγής στη βιομηχανία τον Δεκέμβριο. Σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, τον Δεκέμβριο του 2021 σημειώθηκε αύξηση 29,4%. Κάτι που θα εκφραστεί στις τιμές λιανικής μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, οι αυξήσεις είναι ήδη ορατές στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ενώ οι τιμές στα καύσιμα... έχουν πάρει φωτιά.

Όλα αυτά δείχνουν ότι θα σημειωθεί νέο πολυετές ρεκόρ στον δείκτη τιμών καταναλωτή. Και το χειρότερο: Προβλέπεται ότι ο πληθωρισμός θα επιμείνει σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Τράπεζας Πειραιώς για τις τιμές των αγροτικών προϊόντων, οι υψηλές τιμές τροφίμων πιθανόν να διατηρηθούν για τους επόμενους 12-18 μήνες.

Αυξήσεις - φιλοδώρημα στους μισθούς

Ενώ, όμως, στην Ευρώπη προβληματίζονται για το πως θα μειωθούν οι συνέπειες της ακρίβειας για τα νοικοκυριά, μέσω και των αυξήσεων των μισθών, στην Ελλάδα η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε αυξήσεις - ψίχουλα στον ιδιωτικό τομέα.

Εδώ και μήνες κυοφορείται η αύξηση του κατώτατου μισθού, ενδεχομένως τον Μάιο, καθώς και εάν θα είναι μονή ή διπλή η αύξηση, μέχρι 7%. Σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές, θα δοθεί αύξηση 5% με 6%. Κάτι που σημαίνει ότι ο κατώτατος μισθός θα πάει στα 696 ευρώ (αύξηση 5%, ήτοι 34,8 ευρώ τον μήνα) ή στα 703 ευρώ (αύξηση 6%, ήτοι 39,78 ευρώ τον μήνα) από 663 ευρώ που είναι τώρα.

Στους δέκα χειρότερους στην ΕΕ

Αυξήσεις - ελεημοσύνη, δηλαδή. Κι' αυτό τη στιγμή που στην Ελλάδα έχουν επιβληθεί μισθοί πείνας. Κατά τα λοιπά, βέβαια, το κυβερνητικό success story βλέπει ότι έχει έλθει κιόλας η ανάπτυξη και οι επενδυτές. Σε συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα και μισθών αποικίας, είναι ως έναν βαθμό αναμενόμενο να έλθουν επενδυτές. Αν και δεν έχουν έλθει, παρά μόνον όσοι κοψοχρονιάς μπορούν να αγοράσουν τα «ασημικά» της χώρας.

Σύμφωνα με την Eurostat, λοιπόν, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 13 χώρες της ΕΕ που έχουν κατώτατο μισθό κάτω των 1.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα, από την 1η Ιανουαρίου 2022, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 2%, φτάνοντας τα 663 ευρώ τον μήνα μεικτά.

Οι χώρες με κατώτατο μισθό κάτω των 1.000 ευρώ είναι οι Βουλγαρία με 332 ευρώ, Λετονία με 500 ευρώ, Ρουμανία με 515 ευρώ, Ουγγαρία με 542 ευρώ, Κροατία με 624 ευρώ, Σλοβακία με 646 ευρώ, Τσεχία με 652 ευρώ, Εσθονία με 654 ευρώ, Πολωνία με 655 ευρώ, Λιθουανία με 730 ευρώ, Μάλτα με 792 ευρώ και Πορτογαλία με 823 ευρώ.

Αυξήθηκαν τα χρέη

Σε αυτή την οικονομική και υγειονομική δυστοπία, είναι αναμενόμενο να αυξάνονται τα χρέη των πολιτών. Έτσι, περισσότεροι από 930 χιλιάδες τραπεζικοί λογαριασμοί ιδιωτών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων είναι δεσμευμένοι για χρέη προς το Δημόσιο (από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2021 έφτασαν τα 5,13 δισ).

Όμως, η πανδημία «γέννησε» χρέη 3,7 δισ. ευρώ και προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Από αυτά, τα 2,3 δισ. ευρώ ανήκουν σε μη μισθωτούς, δηλαδή κυρίως ελευθέρους επαγγελματίες, ενώ τα 1,4 δισ. ευρώ σε εργοδότες.

Κόκκινα δάνεια της πανδημίας

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, επίσης, αναθεωρούνται οι αισιόδοξες προβλέψεις για τα κόκκινα δάνεια της πανδημίας. Έτσι, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 14 δισ. ευρώ για την τριετία 2022-2024, αντί των 10 δισ. ευρώ που είναι η πρόβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).

Σύμφωνα με την ΤτΕ, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων υποχώρησε σε 20,9 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021. Αυτό έγινε μέσα από τις τιτλοποιήσεις που εντάχθηκαν στο σχέδιο, «Ηρακλής».

Ουσιαστικά, παρατηρεί μερίδα του οικονομικού Τύπου, η υποχώρηση οφείλεται κυρίως σε πωλήσεις δανείων ύψους 26,2 δισεκ. ευρώ, τις τιτλοποιήσεις δηλαδή του «Ηρακλή», και λιγότερο σε εισπράξεις μέσω ενεργητικής διαχείρισης, δηλαδή μέσω αναδιαρθρώσεων και ρυθμίσεων δανείων είσπραξης καθυστερούμενων οφειλών ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, κ.λ.π..

Μειώθηκαν τα έσοδα

Στο μεταξύ, ξέφυγε από τους στόχους του προϋπολογισμού ο Ιανουάριος. Κάτι που έχει προκαλέσει ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για το κατά πόσο θα μπορέσει να επιτευχθεί η σχεδιαζόμενη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος στο 1,4% του ΑΕΠ το 2022.

Τα στοιχεία του Ιανουαρίου, τα οποία προσωρινά, δείχνουν σαφέστατα μείωση των εσόδων. Επιπλέον, οι δαπάνες επιβαρύνθηκαν ήδη με ένα ποσό 400 εκατ. ευρώ για αναστολές εργασίας και στήριξη πληττόμενων κλάδων.

Και, βέβαια, περιττό να αναφερθεί κανείς στην εκτόξευση του χρέους της χώρας, των ελλειμμάτων της, του τελευταίου υψηλότατου δανεισμού της από τις αγορές, την υπερχρέωση της Ελλάδας, αλλά και τα αλόγιστα έξοδα ύψους δισεκατομμυρίων εκ μέρους της κυβέρνησης, για τα οποία, έως τώρα, δεν έχει δώσει κανένα λογαριασμό. Για να μην μιλήσει κανείς για το πάρτι των απευθείας αναθέσεων, συνήθως σε «ημετέρους».

Τραπεζική υποχρηματοδότηση

Σε όλο αυτό το σκηνικό, έρχεται να προστεθεί και η υποχρηματοδότηση από πλευράς των Τραπεζών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΜΧΕ) επιβραδύνθηκε και κατά το γ' τρίμηνο του 2021 επανήλθε σχεδόν -και έκτοτε παρέμεινε- στα χαμηλότερα επίπεδα που είχε αμέσως πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.

Χαράτσι ΕΝΦΙΑ και «θεσμοί»

Τη στιγμή που γίνεται πάρτι στο real estate, με ανεξέλεγκτα τα ενοίκια, και ενώ τα περισσότερα νοικοκυριά είναι καταχρεωμένα με στεγαστικά δάνεια, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εκπονεί «σενάρια» για τον νέο ΕΝΦΙΑ.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, κάποιες έστω και μικρές μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, όταν παρουσιάστηκαν στους «θεσμούς», έχουν προκαλέσει τις αντιδράσεις τους (!). Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η δυσαρέσκεια οφείλεται στο γεγονός ότι τα έσοδα από τον φόρο θα είναι αρκετά χαμηλότερα σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις για 60 εκατ. ευρώ λιγότερα.

Εξάλλου, όπως σχολιάζει μερίδα του οικονομικού Τύπου, οι αλλαγές δημοσιονομικών στόχων ποτέ δεν άρεσαν στους θεσμούς, ειδικά τώρα που θέλουν να στείλουν το μήνυμα πως η διετία της χαλάρωσης λόγω πανδημίας παρήλθε και περιμένουν από την Αθήνα να δείξει ότι το έχει καταλάβει (!).