Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η έκθεση διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει ελπίδα επιβράδυνσης της υπερθέρμανσης του πλανήτη, χωρίς μια ριζική στροφή στην ηλεκτρική ενέργεια και την ταυτόχρονη απομάκρυνση από τον άνθρακα. Ο κόσμος μπορεί να αποφύγει τις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά οι εκπομπές θα πρέπει να κορυφωθούν έως το 2025, αναφέρει η ομάδα επιστήμης του κλίματος του ΟΗΕ σε μια σημαντική νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα.
«Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Οι αποφάσεις που παίρνουμε τώρα μπορούν να εξασφαλίσουν ένα βιώσιμο μέλλον», δήλωσε ο πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) Hoesung Lee. Ήταν μια οικεία ξεκάθαρη έκθεση για την παγκόσμια πρόοδο στη μείωση των εκπομπών από την IPCC, η οποία παρακολουθεί την κλιματική αλλαγή από το 1988. Παρά τις τακτικές αναφορές της επιτροπής για τις συνέπειες της καύσης ορυκτών καυσίμων, μεταξύ 1990 και 2019 οι παγκόσμιες εκπομπές αυξήθηκαν κατά 54% και εξακολουθούν να ανεβαίνουν.
Αυτή η τελευταία έκθεση εξετάζει τον μετριασμό - ή τι μπορεί να κάνει ο κόσμος για να σταματήσει την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Είναι το τρίτο κεφάλαιο στην έκτη έκθεση (μαμούθ) αξιολόγησης της IPCC, μέρος μιας σειράς μελετών που συνοψίζουν την κατάσταση της κλιματικής επιστήμης και του πλανήτη, που δημοσιεύονται περίπου κάθε επτά χρόνια.
Αν και υπάρχει ευρεία συναίνεση σχετικά με την επιστήμη της κλιματικής αλλαγής, αυτό δεν συμβαίνει με την πολιτική. Η δημοσίευση της έκθεσης καθυστέρησε εξαιτίας μιας διαμάχης για τη διατύπωση της περίληψης - το κομμάτι που γίνεται πιο εύκολα κατανοητό από τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό - που ξεκίνησαν η Ινδία και η Σαουδική Αραβία, σύμφωνα με έναν ερευνητή.
Παρά την αναταραχή αυτή, το συμπέρασμα παραμένει σταθερό – δεν υπάρχει ελπίδα να σταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη στα όρια των 1,5 έως 2 βαθμών της Συμφωνίας του Παρισιού, χωρίς ριζική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και χρήση ηλεκτρισμού σε πολλές από τις πτυχές της καθημερινότητας που σήμερα λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι υποδομές άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου αξίας έως και 4 τρις. δολ. θα μπορούσαν να γίνουν άχρηστες μέχρι τα μέσα του αιώνα, ανέφερε η έκθεση.
Όμως, αυτό είναι ένα επιχείρημα που δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εύκολα, την ώρα που οι Ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να βρουν νέες πηγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκειμένου να τερματίσουν την εξάρτησή τους από τη Ρωσία καθώς οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους σχεδιάζουν να αυξήσουν την παραγωγή τους για να καλύψουν το κενό.
«Η επένδυση σε νέες υποδομές ορυκτών καυσίμων είναι ηθική και οικονομική τρέλα», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres. «Τέτοιες επενδύσεις σύντομα θα καταστούν λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία - μια κηλίδα στο τοπίο και μια μάστιγα στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια».
Τα πέντε βασικά μηνύματα από την τελική έκθεση
Η χειραγώγηση της ανόδου στους 1,5 βαθμούς θα αποφασιστεί στο Πεκίνο
Η αναστολή της θέρμανσης στο κατώτερο όριο των 1,5 βαθμών της Συμφωνίας του Παρισιού, είναι ένα απατηλό όνειρο, εκτός και αν οι εκπομπές κορυφωθούν τα επόμενα τρία χρόνια και μειωθούν σχεδόν στο μισό από τα επίπεδα του 2019, έως το 2030, βρήκαν οι επιστήμονες. Ακόμη και 2 βαθμοί είναι απίθανο να επιτευχθούν χωρίς αιχμή εκπομπών μέχρι το 2025.
Αν και η έκθεση δεν ξεχωρίζει καμία χώρα, η Κίνα είναι υπεύθυνη για σχεδόν το ένα τρίτο των ετήσιων εκπομπών και μπορεί να κάνει περισσότερα από κάθε άλλη χώρα για να καταστήσει δυνατό το όριο των 1,5 βαθμών, σύμφωνα με αρκετούς εμπειρογνώμονες και διπλωμάτες. Επί του παρόντος, οι εκπομπές της Κίνας αναμένεται να αυξηθούν μέχρι κάποια στιγμή «πριν από το 2030». Η κατανάλωση άνθρακα σχεδιάζεται να αρχίσει να μειώνεται μόνο μετά το 2026.
Η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ασκήσει πίεση στο Πεκίνο τον περασμένο χρόνο, προκειμένου να δεσμευτεί για σταθερή ημερομηνία αιχμής κοντά στα μέσα της δεκαετίας. Τη Δευτέρα, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα John Kerry είπε ότι χώρες «με στόχους που δεν έχουν ακόμη ευθυγραμμιστεί με την τροχιά των 1,5 βαθμών πρέπει να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους». Η απάντηση της Κίνας ήταν ότι άλλοι μεγάλοι εκπομποί όπως η ΕΕ και οι ΗΠΑ - που έχουν πραγματοποιήσει ιστορικά τεράστιες εκπομπές αλλά όπου η ρύπανση μειώνεται - θα πρέπει να κάνουν περισσότερα, γρηγορότερα.
Όμως η επιρροή της Κίνας στις εκπομπές είναι τόσο μεγάλη που τείνει να υπαγορεύει την τροχιά. Μεταξύ 2019 και 2021, οι συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εκτός Κίνας μειώθηκαν κατά 570 εκατομμύρια τόνους ενώ οι εκπομπές της Κίνας αυξήθηκαν κατά 750 εκατομμύρια τόνους και οδήγησαν τις ετήσιες εκπομπές στο υψηλότερο επίπεδό τους το 2021, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Ο μέσος Κινέζος πολίτης παράγει τώρα περισσότερες εκπομπές CO2 από έναν Ευρωπαίο - αν και πολύ λιγότερο από έναν Αμερικανό. Δυστυχώς, δεν υπάρχει «καμία ένδειξη» ότι η κυβέρνηση της Κίνας σκοπεύει να αλλάξει την πολιτική της χώρας, δήλωσε ο Byford Tsang, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής στο think tank E3G.
Η δέσμευση άνθρακα είναι απαραίτητη
Οι χώρες θα πρέπει επίσης να δεσμεύσουν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα για να κρατήσουν υπό έλεγχο την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα (CDR) - η οποία περιλαμβάνει μεθόδους που κυμαίνονται από φυσικές διεργασίες όπως η φύτευση δέντρων έως τεχνολογικές λύσεις όπως η άμεση σύλληψη αέρα - είναι «αναπόφευκτη» για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών, αναφέρουν οι συγγραφείς. Η δέσμευση CO2 θα αντιστάθμιζε τη «δύσκολη μείωση» εκπομπών από τομείς όπως οι αεροπορικές συγκοινωνίες και η γεωργία.
Όμως, το CDR δεν είναι εφικτό χωρίς παρενέργειες, αναγνωρίζουν οι επιστήμονες, και η αποτελεσματικότητα και η σκοπιμότητα των υπαρχουσών μεθόδων ποικίλλει πολύ. Η μόνη μέθοδος που χρησιμοποιείται επί του παρόντος σε κλίμακα (η αναδάσωση) είναι ευάλωτη σε αντιστροφή, απειλούμενη από την υλοτόμηση και τις πυρκαγιές, και θα μπορούσε να επηρεάσει την παραγωγή τροφίμων εάν τα δέντρα αντικαταστήσουν τις καλλιέργειες.
Άλλες μέθοδοι, όπως η τεχνολογία για την απορρόφηση άνθρακα από τον αέρα ή η παρέμβαση σε θαλάσσια συστήματα για την ενίσχυση του δυναμικού δέσμευσης των ωκεανών, είναι λιγότερο ευάλωτες στην αντιστροφή και δεν θέτουν τα ίδια ζητήματα γης, αλλά οι περισσότερες είναι σε αρχικό στάδιο.
Ορισμένες από αυτές τις τεχνικές θα επέτρεπαν την εκτεταμένη χρήση ορυκτών καυσίμων, γι' αυτό και υποστηρίζονται από την βιομηχανία και τις χώρες εξόρυξης - αλλά αυτή η ιδέα βρίσκει σθεναρά αντίθετους τους ακτιβιστές.
Οι αναφορές στην έκθεση για «κερδοσκοπικές τεχνολογίες που παρατείνουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων» υποδεικνύουν ότι η περίληψη της έκθεσης «αποδυναμώθηκε» από κυβερνήσεις στην τελική διαδικασία έγκρισης, δήλωσε η Nikki Reisch, διευθύντρια του προγράμματος για το κλίμα και την ενέργεια στο Κέντρο για το Διεθνές Περιβαλλοντικό Δίκαιο.
Αποτυχία δράσης σημαίνει δύσκολες επιλογές στο μέλλον
Οι επιστήμονες όρισαν τα χρόνια κατά τα οποία ο κόσμος πρέπει να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές όλων των αερίων του θερμοκηπίου.
Η IPCC δήλωσε ότι 1,5 βαθμοί απαιτούν την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών CO2 μέχρι το 2050 - 2055. Όμως για όλα τα άλλα αέρια του θερμοκηπίου (τα οποία περιλαμβάνουν μεθάνιο, οξείδια του αζώτου και φθοριούχα αέρια) έδωσε ένα εκπληκτικό εύρος, λέγοντας ότι εάν οι προσπάθειες επιταχυνθούν γρήγορα τα επόμενα χρόνια, θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εκπέμπονται σε χαμηλά και φθίνοντα επίπεδα μέχρι το 2100, πολύ πιο αργότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις.
Εάν αποτύχει να γίνει αυτή η αλλαγή τα επόμενα χρόνια, τότε η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια επιλογή: Να αποδεχτεί ότι η θέρμανση θα σταθεροποιηθεί σε υψηλότερο σημείο (όπως 1,6 ή 1,7 βαθμούς) ή να προσπαθήσει να δροσίσει τον πλανήτη μέσω της μαζικής χρήσης CDR. Καμία από τις δύο δεν είναι καλές επιλογές, καθώς και οι δύο σημαίνουν μεγαλύτερες ζημιές από πλημμύρες, καταιγίδες, πυρκαγιές, υπερβολική ζέστη και άνοδο της στάθμης της θάλασσας, είχε αναφέρει η IPCC τον Φεβρουάριο.
«Οι επιλογές που έχουμε στη διάθεσή μας δεν είναι πλέον ιδανικές», είπε η Kristina Dahl, κύρια κλιματολόγος στην ΜΚΟ, Ένωση Ανησυχούντων Επιστημόνων.
Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μειώσουν την κατανάλωση
Ο κόσμος πρέπει να μειώσει τη συνολική κατανάλωση ενέργειας, κάτι που έχει τη δυνατότητα να επιφέρει «σημαντικές» περικοπές εκπομπών, γράφουν οι επιστήμονες. Για τις κυβερνήσεις, αυτό σημαίνει επένδυση σε λύσεις που βασίζονται στην τεχνολογία για περισσότερη ενεργειακή απόδοση και βελτιώσεις υποδομών για να σπρώξουν τους καταναλωτές προς πιο πράσινες επιλογές - καθώς και την πολιτικά ακανθώδη διαδικασία να πείσουν τους ανθρώπους να αλλάξουν τις συνήθειές τους, όπως η στροφή σε μια φυτική διατροφή.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι οι ενέργειες που περιλαμβάνονται σε ατομικό επίπεδο θα μπορούσαν να μειώσουν «τάχιστα» τις εκπομπές από τους οικιακούς, εμπορικούς, βιομηχανικούς και μεταφορικούς τομείς - οι οποίοι κυριαρχούν στις παγκόσμιες εκπομπές. Ρίχνουν όμως το βάρος στις κυβερνήσεις, προκειμένου να παίξουν τον ρόλο τους, εφαρμόζοντας πολιτικές που θα δώσουν τη δυνατότητα ή θα ωθήσουν τους πολίτες σε επιλογές που είναι καλές για το κλίμα.
«Πολλοί άνθρωποι νοιάζονται», λέει η Linda Steg, συγγραφέας και ειδικός στην ψυχολογία της κλιματικής αλλαγής στο Πανεπιστήμιο του Groningen. «Ωστόσο μπορεί να αντιμετωπίσουν εμπόδια προκειμένου να δράσουν. Αυτά μπορούν να αρθούν με ενέργειες, για παράδειγμα, από τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις», προσθέτει.
Οι συγγραφείς σκιαγραφούν μια κατάσταση win - win, ένα κόσμο με μονωμένα σπίτια που βοηθούν τους ανθρώπους να παραμείνουν δροσεροί ή ζεστοί και με συμπαγείς πόλεις που απαιτούν λιγότερες μετακινήσεις και διαθέτουν περισσότερο χώρο στο δρόμο για ποδήλατο και περπάτημα που δεν είναι μόνο καλύτερος για τον πλανήτη, αλλά και για την ανθρώπινη ευημερία. Το αν αυτό το επιχείρημα θα πείσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις - που επί του παρόντος διστάζουν να καλέσουν τους πολίτες τους να χρησιμοποιούν λιγότερα καύσιμα και ενέργεια ακόμη και με έναν πόλεμο δίπλα τους - μένει να φανεί.
Οι μπαταρίες είναι η απάντηση για καθαρά οχήματα
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν τα ηλεκτρικά οχήματα ως την καλύτερη επιλογή για βαθιές περικοπές στις εκπομπές ρύπων. Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες εξακολουθούν να διαφημίζουν υδρογόνο και συνθετικά καύσιμα, κυρίως επειδή θα επιτρέψουν τη συνεχή πώληση μοντέλων κινητήρων εσωτερικής καύσης. Όμως η έκθεση είναι σαφής πως τέτοιες επιλογές καυσίμων - προς το παρόν περιορισμένες σε εμπορική κλίμακα - ταιριάζουν καλύτερα σε πλοία και αεροπλάνα όπου το βάρος των μπαταριών καθιστά δύσκολη τη μετάβαση σε ηλεκτρικό.
«Τα ηλεκτρικά οχήματα που τροφοδοτούνται από ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών ρύπων προσφέρουν το μεγαλύτερο δυναμικό απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα για τις χερσαίες μεταφορές», συμφώνησαν οι επιστήμονες, προσθέτοντας ότι «η ηλεκτροκίνηση θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αεροπορία και τη ναυτιλία για σύντομα ταξίδια». Η ΕΕ εξετάζει επί του παρόντος μια πλήρη απαγόρευση σχετικά με τις πωλήσεις νέων αυτοκινήτων και φορτηγών με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035.
«Αυτοί οι στόχοι βοηθούνται από αλλαγές στα μοτίβα μετακίνησης και κατ' οίκον εργασίας, καθώς και από πιο αποτελεσματικές βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού και τη σταδιακή ανάπτυξη αυτοματοποιημένων αυτοκινήτων», καταλήγει η έκθεση της IPCC.
Πηγή: POLITICO
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οιοσδήποτε θίγεται από άρθρο ή σχόλιο που έχει αναρτηθεί στο oxafies.com , μπορεί να μας ενημερώσει, στο oxafies@gmail.com ώστε να το αφαιρέσουμε άμεσα. Ομοίως και για φωτογραφίες που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα.
Στo oxafies.com ακούγονται όλες οι απόψεις . Αυτό δε σημαίνει ότι τις υιοθετούμε η ότι συμπίπτουν με τις δικές μας .