Η τραγική αλήθεια της ζωής μας….

Του Ν.Ι. ΠΑΠΑΔΑΚΟΥ

Είναι ενδιαφέρον έως βέλτιστο να έχεις καλούς φίλους. Ποιοτικούς. Ανθρώπους που δεν κοιτάνε απλά. Αλλά βλέπουν. Ένας από αυτούς ο φίλος μου Ιωάννης Βασιλικόπουλος. Διευθυντής ανάπτυξης εργασιών σε ασφαλιστική πολυεθνική. Και με ένα κείμενο, μου έβγαλε τα μάτια, όταν έριξα μια ματιά. Αφορά τον τομέα του πλέον πολυπόθητου άρματος της ζωής μας : ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ. Αναφέρει:

"Η ύφεση της πανδημίας έχει δώσει το χώρο και το χρόνο να αρχίσουν και πάλι να συζητούνται πολλά σχετικά με την επάρκεια ή μη του ΕΣΥ. Πολλά έχουν ακουστεί για τις ΜΕΘ και την

αποτελεσματικότητά τους, εντός και εκτός Αττικής. Η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας, Διευθύντρια ΜΕΘ του νοσοκομείου Ευαγγελισμός Αναστασία Κοτανίδου και ο κ. Χαράλαμπος Σπ. Ρούσσος, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ομότιμος καθηγητής των Πανεπιστημίων McGill και Αθηνών, διοικητής του Ιδρύματος ΘΩΡΑΞ, από τους πλέον ειδικούς εντατικολόγος, έχουν κατά καιρούς διατυπώσει κάποιες μεγάλες αλήθειες.

Μια από αυτές είναι ότι οι ΜΕΘ σε όλη την επικράτεια έχουν τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό. Η εντατικολογία είναι ειδικότητα, από την οποία απέχουν σταθερά οι νέοι γιατροί. Τα στατιστικά που έδωσε η Αναστασία Κοτανίδου είναι χαρακτηριστικά :

Στη χώρα μας, υπάρχουν διαθέσιμες 210 θέσεις εντατικολόγων, από τις οποίες καλυμμένες είναι μόνο οι…60. Οι υπόλοιπες 150 θέσεις, ποσοστό 72% είναι κενές. Οι περισσότερες ΜΕΘ ανά την επικράτεια έχουν ένα Διευθυντή, άνω των 55 ετών, και μερικούς νοσηλευτές με "εξειδίκευση" λόγω…εμπειρίας.

Μόλις το 1994 αναγνωρίστηκε επίσημα στην Ελλάδα η εξειδίκευση στην εντατική θεραπεία, η οποία σημαίνει ότι μετά από μία κύρια ειδικότητα χρειάζονται δύο χρόνια αποκλειστικά εξάσκηση σε εντατική θεραπεία σε πολυδύναμη μονάδα προκειμένου ο απόφοιτος ιατρικής να αποκτήσει πιστοποιητικό ότι είναι εξειδικευμένος εντατικολόγος. Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη κάποια κράτη θεωρούν ότι η εντατική θεραπεία πρέπει να είναι μία αυτόνομη ειδικότητα ενώ τα περισσότερα έχουν την εξειδίκευση. Από μία κύρια ειδικότητα μπορείς να κάνεις εξειδίκευση στην εντατική θεραπεία.Στην Αθήνα η εντατική θεραπεία είναι υποχρεωτικό προπτυχιακό μάθημα. Εκπαιδεύονται οι φοιτητές από το 4ο έτος και στο τελευταίο έτος μπορούν απλά να επιλέξουν ένα εξάμηνο στην εντατική θεραπεία.

Για τα κρεβάτια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, έχουμε έλλειψη περίπου 600 νοσηλευτών και περίπου 140 γιατρών - προκειμένου να έχουμε την ελάχιστα αποδεκτή αναλογία, που είναι 4 νοσηλευτές ανά κρεβάτι. Κάθε κρεβάτι δε, πρέπει να έχει έναν ασθενή μόνο και το δικό του νοσηλευτικό προσωπικό έτσι ώστε να μην κυκλοφορούν οι λοιμώξεις

Το πρόβλημα είναι τεράστιο, ο λόγος όμως σύμφωνα με τους καθηγητές, είναι προφανής: Οι συνθήκες εργασίας στις ΜΕΘ στη χώρα μας είναι οπισθοδρομικές. Τα μηχανήματα, που πρέπει να αντικαθίστανται κάθε δέκα χρόνια λόγω προόδου στην ιατρική, είναι εικοσαετίας. Οι νοσηλευτές πρέπει, όχι μόνο να είναι εξειδικευμένοι, αλλά να επικαιροποιούν τις γνώσεις τους κάθε τόσο. Το περιβάλλον εργασίας είναι απωθητικό, η επιβάρυνση μεγάλη και οι ανταμοιβές ίσες με αυτές των ιατρών-νοσηλευτών στους υπόλοιπους ορόφους του νοσοκομείου.

Γιατί λοιπόν να υπάρχουν γιατροί και νοσηλευτές που να επιλέγουν την εντατική ως εξειδίκευση;

Το Υπουργείο Υγείας έχει υποσχεθεί επιδόματα σε αναισθησιολόγους και γιατρούς επειγόντων, αλλά όχι σε εργαζόμενους στην εντατική. Ο κλάδος έχει ζητήσει να ενταχθούν νοσηλευτές και γιατροί στα βαρέα και ανθυγιεινά, έχει ζητήσει άδεια ειδικών συνθηκών σε ετήσια βάση, βελτίωση των συνθηκών του εργασιακού χώρου και αναβάθμιση εκπαίδευσης – χωρίς μέχρι στιγμής να έχει γίνει τίποτα από όλα αυτά.

Τα νοσοκομεία του μέλλοντος θα αποτελούνται από ΜΕΘ, βαριά χειρουργεία (μεταμοσχεύσεις, εγχειρήσεις εγκεφάλου) επείγοντα και «επεμβατικές σουίτες».

Οι περισσότερες νοσηλείες, που σήμερα αφορούν σε μεγάλο ποσοστό και διερευνητικές εξετάσεις, θα γίνονται είτε σε εξωτερικά ιατρεία, μονάδες ημερήσιας νοσηλείας, μονάδες χρονίων πασχόντων, κέντρα αποκατάστασης ή κατ’ οίκον! Στα εξωτερικά ιατρεία θα γίνονται επεμβάσεις που παλαιότερα απαιτούσαν και νοσηλεία ημερών στα νοσοκομεία όπως η χολή, η κοίλη,  κλπ.

Αυτό θα έχει μεγάλα οφέλη και για το κράτος, αλλα κυρίως για τον άρρωστο. Οι μελέτες έχουν δείξει  ότι όταν κάποιος μπαίνει σε ένα νοσοκομείο υγιής, όσο περισσότερο παραμένει, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να καταλήξει – είτε από πνευμονική εμβολή κατόπιν λοιμώξεως,  είτε ακόμη και από ένα έμφραγμα λόγω στρες…

Αυτό επίσης σημαίνει ότι πρέπει κάποτε, σύντομα, να ξεκινήσει και αυτή η περίφημη αναδιάρθρωση του ΕΣΥ. Διαχρονικά όμως δεν έχει υπάρξει ομοψυχία κομματική για ένα στρατηγικό σχέδιο ανασύστασης, με αποτέλεσμα ο κάθε επικεφαλής να χτίζει το δικό του νόμο ή σχέδιο ή να ματαιώνει το προηγούμενο. Άλλα κράτη όμως έχουν καταφέρει το δικό μας ακατόρθωτο: να συνεργαστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, δημόσιοι, ιδιωτικοί, κόμματα, κυβερνήσεις. Τρανό παράδειγμα η Δανία που αποφάσισε να κατεδαφίσει όλες τις παλαιές υποδομές, και να κατασκευάσει από την αρχή 16 νέα, σύγχρονα νοσοκομεία σύμφωνα με τη νέα ιατρική πραγματικότητα.

Η ανάπτυξη των εξωτερικών ιατρείων και νοσηλείας μιας ημέρας στην Ελλάδα πόρρω απέχει από τα κρατούντα στα άλλα κράτη της Ευρώπης. Παράδειγμα: 45% των αιματολογικών ασθενών νοσηλεύονται σε ενδονοσοκομειακές κλίνες στην Ελλάδα έναντι 5% μόνο στην Ευρώπη".

Η άνω πρόοδος, σημειώνει, οφείλεται στην πολυέξοδη υψηλή τεχνολογία, στη φαρμακολογία και τη μοριακή βιολογία: Είναι δε πρόδηλο, σημειώνει, ότι οι τομείς αυτοί θα προοδεύουν εκθετικά και μαζί με αυτούς τους τομείς θα αυξάνεται το ήδη υψηλό κόστος φαρμακευτικής περίθαλψης καθώς και αγοράς και λειτουργίας σύγχρονου ιατρικού και νοσηλευτικού εξοπλισμού. Στη χώρα μας στραβοπατούμε. Παράδειγμα: δεν λειτουργεί σε δημόσιο νοσοκομείο το μηχάνημα για ρομποτική χειρουργική. Οι δε διαδικασίες αγοράς μηχανημάτων, αναλώσιμων και φαρμάκων είναι αφόρητα χρονοβόρες και σκανδαλώδεις.

Ο πληθυσμός γηράσκει και είναι βεβαιωμένο ότι ο επιπολασμός καρδιακών, αγγειακών, πνευμονικών, εκφυλιστικών, και νεοπλασματικών παθήσεων είναι μεγάλος στις ηλικίες αυτές. Ως εκ τούτου, οι απαιτήσεις υπηρεσιών υγείας του πληθυσμού αυτού αυξάνονται συνεχώς. Η Ελλάδα είναι φυσικό να ακολουθεί τη μοίρα των άλλων χωρών λόγω του μεγάλου αριθμού πολιτών της τρίτης ηλικίας. Είναι δεύτερη μετά την Ιταλία σε γηρασμένο πληθυσμό. Δυστυχώς, όμως, παρατηρείται ιδιαίτερη δυσκολία στους ασθενείς αυτούς να έχουν ταχεία πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας με βασικό υπαίτιο (όχι μόνο…) το γεγονός ότι η πρωτοβάθμια περίθαλψη, η κατ’ οίκον θεραπεία, είναι σχεδόν ανύπαρκτες στη χώρα μας.

Οι σύγχρονες ιατρικές προσεγγίσεις οδήγησαν σε αύξηση της επιβίωσης των ασθενών με χρόνια νοσήματα αλλά και θεραπεία πολλών οξέων καταστάσεων όπως το τραύμα, το οποίο αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου σε πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων, έχουν δώσει νέα ώθηση στη διατήρηση στη ζωή συνανθρώπων που μέχρι προ ολίγων δεκαετιών δεν είχαν καμία ελπίδα επιβίωσης. Δυστυχώς, η χώρα μας είναι τελευταία στις μεταμοσχεύσεις. Νέα πολυανθεκτικά στα αντιβιοτικά μικρόβια εμφανίζονται και οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν τη μεγαλύτερη πληγή των ενδονοσοκομειακών επιπλοκών, ιδιαίτερα στους βαριά πάσχοντες και στις ευπαθείς ομάδες ασθενών. Επίσης, νέοι παθογόνοι παράγοντες αναδύονται με ανησυχητικό παράδειγμα τον κορωνοϊό την πανδημία του οποίου βιώνουμε σήμερα απροστάτευτοι λόγω ελλείψεως φαρμάκων, εμβολίων και και ελλείψεως παγκοσμίως μονάδων εντατικής θεραπείας και μονάδων αυξημένης φροντίδας. Η κατάσταση στη χώρα μας είναι θλιβερή. Πρωταθλητές στην παρουσία των πλέον πολυανθεκτικών μικροβίων στα νοσοκομεία. Και κάτι χειρότερο: αλόγιστη υπερ-κατάχρηση των αντιβιοτικών. Αποτέλεσμα της έλλειψης παιδείας και άσκησης αμυντικής ιατρικής. Αποτελεί αδιαφιλονίκητη πίστη και προτεραιότητα παγκοσμίως ότι η γνώση είναι το ισχυρότερο όπλο στη σημερινή κοινωνία. Γνώση και δεξιότητες όχι μόνο των ιατρών αλλά και του νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και η επάρκεια αυτών, με μισθούς ανάλογα με τη βαρύτητα και παραγωγικότητα εκάστου, αποτελεί πρωταρχική έγνοια στον ανεπτυγμένο κόσμο. Στην Ελλάδα οι γιατροί περισσότεροι ανά χιλίους κατοίκους από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, είναι ακατάστατα διασκορπισμένοι άσχετα με το φορτίο των αναγκών. Αλλού πολλοί, αλλού λίγοι και πιο πέρα κανείς. Οι μισθοί πενιχροί και οι φήμες για φακελάκια προς υποκατάσταση του γλίσχρου «μηνιάτικου» αποτελούν το κυλώνειον άγος της ιατρικής κοινότητας. Το νοσηλευτικό δυναμικό είναι υποστελεχωμένο και φυτοζωεί».

 

 https://www.zougla.gr/apopseis/article/i-tragiki-ali8ia-tis-zois-mas