Οισοφαγίτιδα: Τι είναι, αίτια, συμπτώματα, εξετάσεις, διατροφή, θεραπεία

Ανάμεσα στον οισοφάγο και στο στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα [γαστροοισοφαγική βαλβίδα] που ανοίγει όταν τρώμε έτσι ώστε το φαγητό να κατέβει στο στομάχι και κλείνει έπειτα έτσι ώστε το οξύ που παράγει το στομάχι να μην γυρίσει πίσω στον οισοφάγο.

 Γαστρεντερολόγος Χρήστος Ζαβός, Θεσσαλονίκη (Καλαμαριά)

Τι είναι η οισοφαγίτιδα;

Η οισοφαγίτιδα είναι η φλεγμονή ή ο ερεθισμός του οισοφάγου, δηλαδή του σωλήνα μέσα από τον οποίο περνάει η τροφή από το στόμα στο στομάχι.

Πού οφείλεται η οισοφαγίτιδα;

Η οισοφαγίτιδα οφείλεται σε διάφορα αίτια. Τα κυριότερα είναι τα εξής:

• Λοίμωξη από βακτήρια, ιούς, ή μύκητες (π.χ. Candida, έρπητας, κ.ά.)
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Εμετός
• Διαφραγματοκήλη
• Αχαλασία (αχαλασία είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο κατώτερος οισοφάγος δεν ανοίγει φυσιολογικά με συνέπεια να εγκλωβίζεται η τροφή μέσα στον οισοφάγο και να παλινδρομεί στο στόμα)
• Φάρμακα (π.χ. ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή μεγάλα σε μέγεθος χάπια)
• Χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. επεμβάσεις για απώλεια βάρους)
• Ακτινοβολίες στο θώρακα (λόγω καρκίνου π.χ. στο μαστό)
• Κατάποση ξένων σωμάτων ή τοξικών ουσιών
• Δίαιτα πλούσια σε οξέα ή καφεΐνη
• Κάπνισμα

Πόσα είδη οισοφαγίτιδας υπάρχουν;

Υπάρχουν διάφορα είδη οισοφαγίτιδας που αναφέρονται παρακάτω:

• Οισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Λοιμώδης οισοφαγίτιδα (από βακτήρια, ιούς, ή μύκητες)
• Οισοφάγος Barrett
• Ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα
• Οισοφαγίτιδα μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών
• Οισοφαγίτιδα από καρκίνο του οισοφάγου ή μεταστατικό καρκίνο στον οισοφάγο

Ποια είναι τα συμπτώματα της οισοφαγίτιδας;

Τα συμπτώματα της οισοφαγίτιδας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Δυσκολία ή πόνος στην κατάποση (Δυσφαγία ή οδυνοφαγία)
• Ενσφήνωση μπουκιάς (βλωμού) στον οισοφάγο
• Καούρα (οπισθοστερνικός καύσος)
• Ξινίλα στο στόμα (φλέματα)
• Πρησμένες αμυγδαλές, βραχνάδα ή βήχας
• Άφθες στο στόμα
• Ναυτία ή έμετος
• Πόνος στην κοιλιά ή δυσπεψία
• Πόνος στο θώρακα, στη μέση του στέρνου, με αντανάκλαση στην πλάτη (μετά την κατάποση)
• Κακοσμία αναπνοής

Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις και σε πόσους βαθμούς ταξινομείται η οισοφαγίτιδα;

Ο γαστρεντερολόγος θα σας υποβάλει σε γαστροσκόπηση για να ελέγξει τον οισοφάγο και να πάρει βιοψίες εφόσον το κρίνει απαραίτητο.

Η οισοφαγίτιδα από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ταξινομείται σε 4 στάδια σύμφωνα με την ταξινόμηση του Los Angeles, ως εξής:

• Βαθμός Α: Μία (ή περισσότερες) λύσεις της συνεχείας του βλεννογόνου με μήκος μικρότερο ή ίσο με 5 mm που δεν εκτείνονται μεταξύ των κορυφών 2 βλεννογονικών πτυχών
• Βαθμός Β: Μία (ή περισσότερες) λύσεις της συνεχείας του βλεννογόνου με μήκος μεγαλύτερο από 5 mm που δεν εκτείνονται μεταξύ των κορυφών 2 βλεννογονικών πτυχών
• Βαθμός C: Μία (ή περισσότερες) λύσεις της συνεχείας του βλεννογόνου που εκτείνονται μεταξύ των κορυφών 2 ή περισσοτέρων βλεννογονικών πτυχών και σε <75% της περιφέρειας του οισοφάγου
• Βαθμός D: Μία (ή περισσότερες) διαβρώσεις του βλεννογόνου που εκτείνονται σε τουλάχιστον 75% της περιφέρειας του οισοφάγου

• 
  

Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν μανομετρία οισοφάγου (δηλαδή έλεγχο της πίεσης του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα) και οισοφαγογράφημα (δηλαδή κατάποση βαρίου και ακτινογραφίες στον οισοφάγο).

Πώς θεραπεύεται η οισοφαγίτιδα;

Η θεραπεία της οισοφαγίτιδας εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε:

• Αν οφείλεται σε λοίμωξη, απαιτούνται αντιβιοτικά που θα εκριζώσουν το βακτήριο ή τους μύκητες στον οισοφάγο
• Αν οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, απαιτούνται φάρμακα που μειώνουν ή εξουδετερώνουν την παραγωγή των γαστρικών οξέων
• Αν οφείλεται σε διαφραγματοκήλη, ενδεχομένως απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση (θολοπτύχωση κατά Nissen)
• Αν οφείλεται σε φάρμακα, πιθανόν να χρειασθεί αλλαγή των φαρμάκων ή του τρόπου λήψης τους
• Αν οφείλεται σε ενσφήνωση κάποιου χαπιού ή ξένου σώματος, θα χρειασθεί αφαίρεση μέσω γαστροσκόπησης
• Αν οφείλεται σε εναπόθεση ηωσινοφίλων, θα απαιτηθεί θεραπεία που θα μειώσει την παραγωγή ηωσινοφίλων και έλεγχο της δίαιτας που πιθανόν προκαλεί την παραγωγή τους
• Αν οφείλεται σε αχαλασία, θα απαιτηθούν διαστολές του οισοφάγου με μπαλόνι
• Αν οφείλεται σε οισοφάγο Barrett, θα απαιτηθεί τακτικός ενδοσκοπικός έλεγχος και εφόσον υπάρξει υψηλόβαθμη δυσπλασία στις βιοψίες, συνιστάται Halo (radiofrequency ablation) ή χειρουργείο

Τι μπορώ να κάνω για να αισθανθώ καλύτερα;

Μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω αλλαγές στον τρόπο ζωής:

• Διακοπή καπνίσματος
• Αν είστε υπέρβαρος, χάστε βάρος. Δείτε το σχετικό άρθρο για τον υπολογισμό του δείκτη μάζας σώματος στο peptiko.gr
• Μην ξαπλώνετε για 2-3 ώρες μετά το φαγητό
• Να τρώτε μικρές μπουκιές, να μασάτε καλά και με κλειστό το στόμα
• Ανυψώστε την κεφαλή του κρεβατιού σας κατά 10 εκατοστά
• Φορέστε άνετα ρούχα (όχι στενά)
• Αποφύγετε να παίρνετε ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Τι μπορώ να τρώω αν έχω παλινδρομική οισοφαγίτιδα;

Πολλοί ασθενείς με ρωτάτε: τι να τρώω; υπάρχει κάποια διατροφή ή βότανο που βελτιώνει τα συμπτώματα της οισοφαγίτιδας; Για να μειώσετε τα συμπτώματα της οισοφαγίτιδας από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

• Τρώτε φαγητά χαμηλά σε λιπαρά και υψηλά σε πρωτεΐνες
• Αποφύγετε τα λιπαρά / λαδερά φαγητά
• Αποφύγετε τα πικάντικα φαγητά
• Αποφύγετε τα τσιγαριστά φαγητά
• Αποφύγετε τα τηγανητά φαγητά
• Αποφύγετε σοκολάτα, μέντα, κρεμμύδια, σκόρδα
• Φάτε μικρά και συχνά γεύματα, παρά 2 μεγάλα
• Σταματήστε να τρώτε προτού να νιώσετε χορτάτοι
• Αποφύγετε καφέ, τσάι, αλκοόλ, μέντα και σόδα
• Αποφύγετε τα αφεψήματα βοτάνων ή τα βότανα χωρίς προηγουμένως να ενημερώσετε τον γαστρεντερολόγο σας

 https://peptiko.gr/oisofagitida-ti-einai-aitia-symptomata-exetaseis-diatrofi-therapeia/