Άγιον Όρος και Μονή Σινά

 

Του Μανώλη Κοττάκη

Σχεδόν όλα στη Μακεδονία είναι γεωπολιτική. Το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ (εσχάτως) είναι γεωπολιτική. Το λιμάνι είναι γεωπολιτική. Οι γλώσσες που πασχίζουν να αναγνωριστούν ως επίσημες είναι γεωπολιτική (διεξάγεται αυτές τις ημέρες στην Αχρίδα διεθνές συνέδριο για τη «μακεδονική γλώσσα»). Η Εγνατία Οδός ως κόμβος διαμετακομιστικού εμπορίου Ανατολής

και Δύσης είναι γεωπολιτική (η μεταβίβασή της στον ιδιώτη ανάδοχο ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες, τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά την κατακύρωση του διαγωνισμού). Η ΔΕΘ είναι στο μέτρο που την αξιοποιούμε γεωπολιτική (φέτος δεν θα υπάρχει έπειτα από χρόνια τιμώμενη χώρα – θα μπορούσε να είναι η Κύπρος μας, αλλά πού μυαλό!). Οι αθρόες αγορές ακινήτων από Τούρκους, Βουλγάρους, Σκοπιανούς και Ισραηλινούς στη βόρεια Ελλάδα είναι γεωπολιτική. Μεταξύ αυτών και το Άγιον Όρος είναι γεωπολιτική. Εκτός, βεβαίως, από πνευματικό καταφύγιο χιλιάδων ορθοδόξων.

Αναζητώντας αυτές τις μέρες της αυγουστιάτικης ραστώνης τις βαθύτερες αιτίες του εμφυλίου που προέκυψε μέσα στη Μονή Σινά από 15 μοναχούς που αμφισβητούν τον Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό, καταλήγω πάλι σε αυτό το συμπέρασμα: ότι στη διαμάχη που ξέσπασε τη χειρότερη δυνατή ώρα, που κρίνονται το ζήτημα της ιδιοκτησίας της μονής και η διατήρηση ελληνικής επιρροής αιώνων, κρίσιμο ρόλο έχει διαδραματίσει η διαμάχη μονών του Αγίου Όρους που στέκονται κριτικά απέναντι στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και στις δυνάμεις που τον υποστηρίζουν και μονών οι οποίες διάκεινται θετικά στον Οικουμενικό Πατριάρχη και στις δυνάμεις που τον υποστηρίζουν.

Θυμίζω ημερολογιακά τα γεγονότα.

– Στις 29 Μαΐου, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθηνών και Καΐρου, εκδίδεται αιφνιδίως απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου με την οποία αμφισβητείται το ιδιοκτησιακό καθεστώς της μονής. Πρόκειται για την απόλυτη ταπείνωση της ελληνικής διπλωματίας.

– Στις αρχές Ιουλίου επισκέπτεται ορισμένες μονές του Αγίου Όρους ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής του. Περιέργως, πριν από την επίσκεψη δεν εκδίδεται επίσημη ανακοίνωση της αγιορειτικής κοινότητας για το θέμα του Σινά. Εκκρεμεί το ζήτημα της έγκρισης των 100 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ προς τις μονές, στο οποίο δίνεται προτεραιότητα. Το Σινά… έπεται.

– Τρεις μέρες πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος 8 από τις 20 μονές με ανακοίνωσή τους ζητούν να κηρυχθεί ανεπιθύμητος στον Άθω ο κύριος Μητσοτάκης λόγω της στάσης του στον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιείται τελικά, αλλά χωρίς την παρουσία εκπροσώπων των 8 μονών στην υποδοχή του.

– Οι οξείες αντιδράσεις που υπάρχουν στο χριστεπώνυμο πλήρωμα για τη θερμή υποδοχή του κ. Μητσοτάκη αναγκάζουν την Ιερά Κοινότητα να εκδώσει μέρες μετά απολογητική ανακοίνωση για τους λόγους που υποδέχθηκε τον πρωθυπουργό και να υπογραμμίσει ότι του έθεσε και το θέμα του γάμου και το ζήτημα της Μονής του Σινά. Στην ουσία δικαιώνονται οι 8 μονές.

Ο πρωθυπουργός, ως γνωστόν, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Περιβόλι της Παναγίας επισκέφτηκε πολύ συγκεκριμένες μονές.

– Λίγο μετά την αναχώρηση του πρωθυπουργού από τον Άθω ξεσπά η πρώτη κρίση στο Σινά. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός ενημερώνει διά ζώσης τους στασιαστές μοναχούς ότι θα παραιτηθεί, αφού όμως ψηφιστεί ο νόμος για να μετατραπεί σε ΝΠΔΔ το μετόχι της μονής στην Αθήνα και αφού σταλούν μοναχοί από το Άγιον Όρος για να ενισχυθεί η ελληνική παρουσία. Η ανακοίνωσή του αυτή προκαλεί θύελλα στο εσωτερικό της μονής, καθώς επικρατεί ο φόβος εκδίωξης όλων των μοναχών και αντικατάστασής τους από συγκεκριμένη μονή του Αγίου Όρους με την οποία έχει έρθει σε συμφωνία ο Σιναίου. Μονή την οποία επισκέφτηκε και ο πρωθυπουργός.

– Από εκείνη τη στιγμή χάνεται ο έλεγχος. Οι στασιαστές μοναχοί απευθύνονται στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, ο οποίος παρεμβαίνει σε θέματα διοικητικού ελέγχου της μονής πρώτη φορά και δρομολογεί τις εξελίξεις για την αντικατάσταση του Αρχιεπισκόπου Σιναίου. Από τις πρωτοβουλίες του δίδεται η εντύπωση ότι ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων πνευματικά βρίσκεται στην ίδια ακριβώς γραμμή με τις 8 από τις 20 μονές που διαφώνησαν με την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος. Αλλά και με άλλες δυνάμεις που στηρίζουν τα προσκυνήματα του Πατριαρχείου όσο η Ελλάδα αδιαφορεί (το έδειξε διαχρονικά με τη στάση της στο θέμα της μεταφοράς του Αγίου Φωτός).

Το επόμενο στάδιο, εδώ που φθάσαμε, θα είναι η ανοιχτή πλέον αντιπαράθεση μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Πατριάρχη Ιεροσολύμων για θέματα δικαιοδοσίας στο Σινά. Εκ πρώτης όψεως λοιπόν βγάζουμε τα μάτια μας με αποκλειστικό στόχο το ποιος θα έχει τον έλεγχο της Μονής Σινά, οι πατριαρχικές ή οι αντιπατριαρχικές δυνάμεις, οι φιλοδυτικές ή οι αντιδυτικές δυνάμεις, αδιαφορώντας όμως πλήρως για το γεγονός ότι θα χάσουμε με αυτόν τον τρόπο πλήρως την ιδιοκτησία του Σινά. Στην ουσία όμως στο Σινά συγκρούονται οι δύο κυρίαρχες τάσεις για την κατεύθυνση του ορθόδοξου κόσμου. Ο εμφύλιος αυτός που άρχισε με το Ουκρανικό ξεσπά τη χειρότερη δυνατή ώρα, με συνέπεια την ευθύνη για ό,τι συμβεί να την έχει πλέον κατά το ήμισυ η κυβέρνηση, την οποία κορόιδεψαν οι Αιγύπτιοι με τη δικαστική απόφαση και κατά το ήμισυ ο ορθόδοξος κόσμος. Ένα βυζαντινό μνημείο του χριστιανισμού, του 5ου αιώνος, παγκόσμιας πνευματικής ακτινοβολίας, κινδυνεύει να χαθεί με την ευθύνη όλων, γιατί το διακύβευμα είναι αν αυτοί που θα ελέγχουν τη μονή θα είναι «δικοί μας» ή με τους «άλλους». Κλασικό διαίρει και βασίλευε στο οποίο πάντοτε κρύβονται στο βάθος του ξένες δυνάμεις. Περισσότερες της μίας.

Γι’ αυτό σας λέω, στη Μακεδονία είναι όλα γεωπολιτική. Από το λιμάνι μέχρι το γήπεδο και από το Σινά μέχρι τα πανηγύρια της Φλώρινας. Παρέλκει να επισημάνουμε πως μας θλίβει εθνικά ό,τι παρακολουθούμε. Ο Ελληνισμός και τα πνευματικά του σύνορα είναι πάνω από εκκλησιαστικές διενέξεις, από τις ξένες δυνάμεις, όποιες και αν είναι αυτές, και από τραγικές κυβερνητικές ευθύνες. Το κενό εξουσίας στο Σινά έχει την υπογραφή της κυβέρνησης. Δικαιολογίες όμως δεν θα υπάρξουν για καμία κυβέρνηση και για κανένα κόμμα αν χαθεί το Σινά. Ας κανονίσει καθένας την πορεία του.

 https://www.antinews.gr/154135/antitheseis/agion-oros-kai-moni-sina/