Απορρίπτοντας την έννοια της Μέσης Ανατολής, ο Τομ Μπάρακ, Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, δήλωσε ότι η περιοχή αποτελείται από ένα συνονθύλευμα φυλών και χωριών χωρίς πραγματική αντίληψη περί εθνών‑κρατών. Δήλωσε ότι είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι 27 χώρες με πάνω από 100 εθνοτικές ομάδες θα μπορούσαν ποτέ να ευθυγραμμιστούν πολιτικά.
Ο Μπάρακ, που είναι και Ειδικός Απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία, έκανε τις δηλώσεις αυτές κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου στη Δαμασκό, στις 16 Σεπτεμβρίου 2025, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Συρίας Ασάαντ Χασάν αλ‑Σιμπανί και τον Ιορδανό ΥΠΕΞ Αϊμάν Σαφαντί. (Φωτογραφία: Khalil Ashawi/Reuters)
Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε από το σαουδαραβικό μέσο Asharq News, ο Μπάρακ δήλωσε ότι δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένει κανείς πολιτική σύμπλευση ανάμεσα σε περισσότερες από 100 εθνοτικές ομάδες της περιοχής. Κατηγόρησε τη Συμφωνία Σάικς‑Πικό (1916) για τα προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα την περιοχή.
Η δήλωση του Μπάρακ, ο οποίος είναι ταυτόχρονα Πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα και Ειδικός Απεσταλμένος για τη Συρία, έγινε τη στιγμή που ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μεσολαβεί για συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, και προσπαθεί να επιτύχει τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Ο ίδιος έχει δηλώσει επίσης ότι επιθυμεί να επιβλέψει μια διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ, μιας σειράς συμφωνιών που υπεγράφησαν κατά την πρώτη του θητεία και εξομάλυναν τις σχέσεις του Ισραήλ με χώρες της Δυτικής Ασίας και της Αφρικής.
«Δεν υπάρχει Μέση Ανατολή»
Στη συνέντευξή του στο Asharq News, ο Μπάρακ δήλωσε ότι τα εθνικά κράτη στην περιοχή χαράχθηκαν τεχνητά από Βρετανούς και Γάλλους διπλωμάτες το 1916 και ότι δεν υπάρχει πραγματική περιοχή που να ονομάζεται Μέση Ανατολή.
«Δεν υπάρχει Μέση Ανατολή. Το ξέρετε αυτό. Υπάρχουν φυλές και χωριά. Τα εθνικά κράτη δημιουργήθηκαν από τους Βρετανούς και τους Γάλλους το 1916. Η συμφωνία Σάικς‑Πικό είπε: “Εντάξει, θα πάρουμε ό,τι ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία, θα τραβήξουμε ευθείες γραμμές γύρω της και θα αποκαλέσουμε αυτά τα κράτη έθνη.” Αλλά η Μέση Ανατολή δεν λειτουργεί έτσι», δήλωσε ο Μπάρακ.
Αντί για εθνικά κράτη όπως στην Ευρώπη, ο Μπάρακ δήλωσε ότι η ζωή στην περιοχή που αποκαλείται Μέση Ανατολή περιστρέφεται γύρω από το άτομο, έπειτα την οικογένεια, το χωριό, τη φυλή, την κοινότητα, τη θρησκεία, και τέλος — τελευταίο στη σειρά — έρχεται αυτό που αποκαλείται έθνος.
Γι’ αυτόν τον λόγο, πρόσθεσε, είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν 27 διαφορετικά έθνη στην περιοχή, με πάνω από 100 εθνοτικές ομάδες, που να ευθυγραμμιστούν πολιτικά μεταξύ τους.
Τι ήταν η συμφωνία Σάικς‑Πικό;
Η συμφωνία Σάικς‑Πικό ήταν μια μυστική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ
του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας το 1916. Πήρε το όνομά της από
τους βασικούς διαπραγματευτές της, τον Βρετανό διπλωμάτη σερ Μαρκ Σάικς
και τον Γάλλο διπλωμάτη Φρανσουά Ζωρζ‑Πικό.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, που συνήφθη κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία — με τη σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας και της Ιταλίας — μοίρασαν μεταξύ τους τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Χάραξαν ζώνες άμεσου ελέγχου, σφαίρες επιρροής και κάποιες διεθνώς διαχειριζόμενες περιοχές στα πρώην οθωμανικά εδάφη.
Πολλοί μελετητές έχουν αποδώσει στη συμφωνία Σάικς‑Πικό την ευθύνη για τις μεταγενέστερες αναταραχές, την εθνοτική βία, τους πολέμους και τη συνεχιζόμενη αστάθεια και ένταση στην περιοχή. Υποστηρίζουν ότι ο Σάικς και ο Πικό τράβηξαν τεχνητές γραμμές πάνω σε έναν χάρτη, δημιουργώντας τεχνητά κράτη χωρίς να λάβουν υπόψη την εθνοτική ανομοιογένεια, διασφαλίζοντας έτσι δεκαετίες συγκρούσεων και εντάσεων.
Για παράδειγμα, τα κουρδικά εδάφη διαιρέθηκαν μεταξύ των κρατών Ιράκ, Ιράν, Συρίας και Τουρκίας, γεγονός που οδήγησε σε πολλαπλές εξεγέρσεις και κύματα κρατικής βίας. Κατά τις επόμενες δεκαετίες, ο πρώην δικτάτορας του Ιράκ, Σαντάμ Χουσεΐν, εξαπέλυσε μία από τις χειρότερες γενοκτονικές εκστρατείες κατά των Κούρδων στη μεταπολεμική εποχή, πραγματοποιώντας σφαγές και επιθέσεις με χημικά όπλα, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες Κούρδους — με κάποιες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περισσότερους από 100.000 νεκρούς.
Σε άλλες περιπτώσεις, επικριτές της κρατικής συγκρότησης στην περιοχή έχουν επισημάνει ότι τα σύνορα και η εθνοτική σύνθεση του Ιράκ, του Λιβάνου και της Ιορδανίας ενστάλαξαν αστάθεια.
Ωστόσο, επικριτές αυτής της αντίληψης έχουν υποστηρίξει ότι το να αποδίδεται η ένταση στην περιοχή αποκλειστικά στη συμφωνία Σάικς‑Πικό απλοποιεί υπερβολικά τις ιστορικές και σύγχρονες διεργασίες και απαλλάσσει τους σύγχρονους ηγέτες αυτών των χωρών από τις ευθύνες τους — ηγέτες που δεν μπόρεσαν να ανεχθούν την εθνοτική πολυμορφία και εξαπέλυσαν γενοκτονικές εκστρατείες όπως ο Χουσεΐν ή υπήρξαν βίαιοι ακόμη και απέναντι στη μικρότερη διαφωνία, όπως η πρώην δυναστεία Άσαντ στη Συρία.
Έχουν τονίσει ότι, παρότι η συμφωνία Σάικς‑Πικό ήταν προβληματική, το να της αποδοθεί η αποκλειστική ευθύνη για όλα τα δεινά της περιοχής απλοποιεί υπερβολικά τα πράγματα και αγνοεί την πολυπλοκότητα των πολιτικών αποτυχιών των ηγετών της περιοχής επί δεκαετίες και την έλλειψη ανεκτικότητάς τους απέναντι σε άλλες εθνοτικές ομάδες.
| State | Sykes-Picot Zone | Mandate Period | Independence | Key Transformations | Major Crises | Current Status |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Iraq | British Zone A & Red Zone | 1920-1932 (British Mandate) | 1932 (Hashemite Kingdom) | Monarchy (1932-1958) → Republic (1958) → Ba’ath Rule (1968-2003) → Federal Republic (2005-present) | 1958 Revolution, Iran-Iraq War, Gulf Wars, 2003 Invasion, ISIS occupation | Federal parliamentary republic with sectarian divisions and Iranian influence |
| Syria | French Zone A & Blue Zone | 1920-1946 (French Mandate) | 1946 (Syrian Republic) | Republic (1946-1963) → Ba’ath Rule (1963-2024) → Assad Dynasty (1970-2024) → Post-Assad (2024-present) | Multiple coups, UAR merger, 1967/1973 wars, Syrian Civil War (2011-2024) | Transitional period following Assad regime collapse in December 2024 |
| Lebanon | French Blue Zone (coastal) | 1920-1943 (French Mandate as Greater Lebanon) | 1943 (Lebanese Republic) | Confessional Republic (1943-1975) → Civil War (1975-1990) → Taif System (1990-present) | Civil War (1975-1990), Israeli invasions, Syrian occupation, economic collapse | Confessional parliamentary republic with severe economic crisis and political paralysis |
| Jordan (Transjordan) | British Zone B | 1921-1946 (British Mandate as Emirate) | 1946 (Hashemite Kingdom) | Emirate (1921-1946) → Kingdom (1946-present) with West Bank occupation (1948-1967) | Arab-Israeli wars, Black September (1970), refugee waves | Constitutional monarchy under King Abdullah II, regional stability amid surrounding conflicts |
| Palestine/Israel | Brown Zone (International) | 1920-1948 (British Mandate for Palestine) | 1948 (Israel declared independence) | Dual development under mandate → 1947 UN Partition Plan → Israeli state, Palestinian displacement | 1948 Nakba, Six-Day War, Intifadas, ongoing occupation | Israel as established state; Palestinians under occupation in West Bank/Gaza without sovereign state |
| Alawite State | French Blue Zone | 1920-1936 (French creation) | Merged into Syria (1936) | Autonomous state (1920-1936) → Integrated into unified Syria | Resistance to integration, sectarian tensions | No longer exists as separate entity; Alawites later dominated Syrian Ba’ath regime |
| Jabal Druze | French Zone A | 1921-1936 (French creation) | Merged into Syria (1936) | Autonomous state (1921-1936) → Integrated into unified Syria | Great Syrian Revolt (1925-1927) originated here | No longer exists as separate entity; part of southern Syria |
| Alexandretta/Hatay | French Blue Zone | 1920-1939 (French Mandate) | Ceded to Turkey (1939) | Part of French Syria → Autonomous Sanjak → Turkish province | Disputed referendum, population transfers | Turkish province (Hatay), source of ongoing Syrian-Turkish territorial dispute |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οιοσδήποτε θίγεται από άρθρο ή σχόλιο που έχει αναρτηθεί στο oxafies.com , μπορεί να μας ενημερώσει, στο oxafies@gmail.com ώστε να το αφαιρέσουμε άμεσα. Ομοίως και για φωτογραφίες που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα.
Στo oxafies.com ακούγονται όλες οι απόψεις . Αυτό δε σημαίνει ότι τις υιοθετούμε η ότι συμπίπτουν με τις δικές μας .