Έλεγε τότε ο κ. Παπανδρέου: «Σήμερα, η κατάσταση στις αγορές απειλεί να αποδομήσει, όχι μόνο τις θυσίες του ελληνικού λαού, αλλά και την ομαλή πορεία της οικονομίας. Και κινδυνεύει να χαθεί η προσπάθεια που καταβάλλουν οι Έλληνες από τα ακόμη μεγαλύτερα επιτόκια δανεισμού
και ακόμη χειρότερα από τη δυσκολία δανεισμού. Δεν θα το επιτρέψουμε. Ήρθε η στιγμή, το χρόνο που δεν μας δίνουν οι αγορές, αυτόν το χρόνο να μας τον δώσει η απόφαση που πήραμε όλοι μαζί οι ηγέτες των χωρών της Ευρώπης, για να στηριχθεί η Ελλάδα».
Σύμφωνα με τον τότε πρωθυπουργό ήταν «ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην ΕΕ. Έχω ήδη δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Και οι εταίροι μας θα συνδράμουν άμεσα και αποφασιστικά, ώστε να παράσχουν στην Ελλάδα το απάνεμο λιμάνι που θα μας επιτρέψει να ξαναχτίσουμε το σκάφος μας με γερά και αξιόπιστα υλικά. Άλλα και να στείλουν και ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές, ότι η ΕΕ δεν παίζει και προστατεύει το κοινό μας συμφέρον και το κοινό μας νόμισμα».
Από τότε ξεκίνησε ο ιδιαίτερος «Γολγοθάς» της χώρας ο οποίος έχει συνεχή μέτρα λιτότητας όχι όμως έξοδο. Φως στο τούνελ δεν φαίνεται. Να θυμηθούμε το χρονικό βήμα προς βήμα.
Τα νούμερα που μας έβαλαν στο ΔΝΤ…
Το 2009 το χρέος της κυβέρνησης άγγιζε το 130% του ΑΕΠ, ήτοι περίπου 300 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, ο ετήσιος «πλούτος» της Ελλάδας ήταν 237,4 δισ. ευρώ,
Το 2009, η ανεργία στην Ελλάδα ήταν περίπου στο 9%. Η χώρα είχε δηλαδή σχεδόν 450.000 ανέργους, αλλά και επιχειρήσεις που έδιναν δουλειά στον κόσμο και πλήρωναν φόρους και εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία.
Τι «πετύχαμε» σε αυτά τα χρόνια
Σύμφωνα με τις παραδοχές του πρώτου προγράμματος διάσωσης, η οικονομία θα συρρικνωνόταν κατά 4% το 2010 και κατά 2,6% το 2011, αλλά θα επανερχόταν στην ανάπτυξη το 2012 (1,1%). Το ίδιο έτος θα κορυφωνόταν και η ανεργία (στο 15,3%), ενώ ο πληθωρισμός, στο πλαίσιο της ποθητής εσωτερικής υποτίμησης, από 1,9% το 2010 θα ήταν αρνητικός το 2011 (-0,4%). Το δημόσιο χρέος, τέλος, θα έφτανε το 149,6% του ΑΕΠ το 2013 και στη συνέχεια θα ξεκινούσε την καθοδική του πορεία –χωρίς να χρειαστεί αναδιάρθρωση.
Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική:
Η ύφεση έφτασε το 2010, το 4,9%, το εφιαλτικό 8,9% το 2011, για να πέσει στο 6,6% το 2012. Το 2012 όμως ήταν η χρονιά στην οποία υποτίθεται πως θα υπήρξε ανάκαμψη και η επάνοδος στις αγορές. Η οικονομία συνέχισε να συρρικνώνεται το 2013 (-3,9%), ενώ υπήρξε μία ισχνή ανάκαμψη το 2014.
Η ανεργία, τελικά, κορυφώθηκε το 2013 στο 27,5% και δεν έχει πέσει έκτοτε κάτω από το 25%. Ο πληθωρισμός θα έφτανε το 4,7% το 2010 και το 3,1% το 2011, υπονομεύοντας αποφασιστικά το στόχο της εσωτερικής υποτίμησης. Το χρέος, παρά τη δραστική αναδιάρθρωση του 2012, αναρριχήθηκε πέρυσι στο 177,1% του ΑΕΠ.
Η χώρα σήμερα βρίσκεται –μόνη από τις 19 της Ευρωζώνης– εκτός του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι αποδόσεις των δεκαετών της ομολόγων κυμαίνονταν την Πέμπτη λίγο κάτω από το 13%. Οι αντίστοιχες της Πορτογαλίας ήταν την ίδια μέρα κάτω από 2%. Της Ιρλανδίας ήταν κάτω από 0,75%.
Να θυμηθούμε όμως τους σημαντικότερους «σταθμούς» για το πως κατέληξε η Ελλάδα στη σημερινή κατάσταση, από τη στιγμή δηλαδή που υποχρεώθηκε να υπογράψει δύο μνημόνια, αρκετά μεσοπρόθεσμα προγράμματα, πολυνομοσχέδια-«σκούπα, και ανά τρίμηνο να λαμβάνει σκληρά μέτρα μειώνοντας μισθούς, συντάξεις, υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους και βλέποντας την ανεργία να φτάνει σε πρωτόγνωρα επίπεδα.
Στις 2 Μαΐου 2010 ανακοινώνονται τα πρώτα σκληρά μέτρα λιτότητας. Ήτοι, αύξηση ορίου απολύσεων σε συνδυασμό με τη μείωση κατώτατου μισθού, αντικατάσταση του 13ου και 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ σε όλους όσους έχουν αποδοχές μέχρι 3.000 ευρώ και πλήρης κατάργηση των δύο μισθών για μεγαλύτερες αποδοχές, αντικατάσταση 13ης και 14ης σύνταξης με επίδομα 800 ευρώ για συντάξεις ως 2500 ευρώ.
Επίσης, αύξηση του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ από 21% σε 23%, του μεσαίου από 10% σε 11% και από 11% σε 13% και του χαμηλού στο 6,5%.
Και φτάνει η 6η Μαΐου 2010, όταν και ψηφίζεται από τη Βουλή το πρώτο μνημόνιο, ώστε να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης.
Υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και τη βουλευτή της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη.
Μόλις τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ διαφοροποιήθηκαν, οι Γιάννης Δημαράς, Σοφία Σακοράφα και Βασίλης Οικονόμου και αυτό προκάλεσε τη διαγραφή τους από την ΚΟ του κόμματος.
Στις 8 Μαΐου του ίδιου έτους υπογράφεται η Δανειακή Σύμβαση Ελλάδας – ΕΕ και στις 10 Μαΐου η αντίστοιχη σύμβαση με το ΔΝΤ.
Καταψηφίζει ο σημερινός υπουργός Υγείας, ως βουλευτής ΠΑΣΟΚ τότε, ο οποίος διαγράφεται με αποτέλεσμα η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ να απομείνει με 154 βουλευτές.
Η ψήφιση του μεσοπρόθεσμου
Στις 29 Ιουνίου 2011 ψηφίζεται από τη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2011-2014, το οποίο προβλέπει: αλλαγή φορολογικής κλίμακας με επιβάρυνση σε όλους όσους δηλώνουν εισόδημα πάνω από 8.000 ευρώ, την επιβολή κλιμακωτής έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες με ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, επιβολή τέλους επιτηδεύματος για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες, επιβολή ειδικής εισφοράς συνταξιούχους επικουρικής ασφάλισης.
Ακολουθούν τα έκτακτα συμπληρωματικά μέτρα, στις 6 Σεπτεμβρίου του 2011, από τον τότε υπουργό Οικονομικών, Ευάγγελο Βενιζέλος. Σε αυτά υπάρχει η διεύρυνση του μέτρου της εργασιακής εφεδρείας, «χαράτσι» στη ΔΕΗ, περικοπές σε συντάξεις και εφάπαξ, νέες περικοπές μισθών στους δημοσίους υπαλλήλους.
Επιπλέον στις 21 Σεπτεμβρίου 2011 ανακοινώνεται η νέα μείωση του αφορολόγητου ορίου στις 5.000 ευρώ και περικοπές στις συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.200 ευρώ το μήνα κατά 20%.
Στις 20 Οκτωβρίου 2011 διαγράφεται και η Λούκα Κατσέλη, καθώς καταψηφίζει το άρθρο 37 από το πολυνομοσχέδιο σκούπα για τα εργασιακά.
Το…παραλίγο δημοψήφισμα και η κυβέρνηση Παπαδήμου
Ενώ η κοινωνία «βράζει» και οι αντιδράσεις οξύνονται, στις 31 Οκτωβρίου 2011 ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει την απόφασή του για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα την νέα δανειακή σύμβαση. Η κυβέρνηση ζητά ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή την οποία και λαμβάνει τελικά με 153 ψήφους.
Όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν έντονες διεθνείς αντιδράσεις και μάλιστα η Μέρκελ εμφανίζεται να ζητά εξηγήσεις για το δημοψήφισμα.
Ακολουθεί συνάντηση στο προεδρικό μέγαρο μεταξύ των Γεώργιου Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Κάρολου Παπούλια. Μερικές ημέρες αργότερα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ σχηματίζουν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Λουκά Παπαδήμο.
Στις 7 Νοεμβρίου 2012 ψηφίζεται το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016 που προβλέπει:
Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 έτη, μείωση στις συντάξεις από 5 έως και 15%, από τα 1.000 ευρώ και άνω, μειώσεις στο εφάπαξ έως 83%, κατάργηση των Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως και των επιδομάτων αδείας στο Δημόσιο, περικοπές στα ειδικά μισθολόγια, εφαρμογή του μέτρου της διαθεσιμότητας στο Δημόσιο. Στις 22 Δεκεμβρίου 2012 στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για το 2013 ψηφίζεται η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη, ενώ στις 28 Απριλίου 2013 ψηφίζεται το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων 15.000 υποχρεωτικές αποχωρήσεις δημοσίων υπαλλήλων ως τα τέλη του 2014.
Το 2ο μνημόνιο
Στις 13 Φεβρουαρίου 2012 η Βουλή ψηφίζει το 2ο Μνημόνιο, όπερ και συνεπάγεται μείωση κατά 22% του κατώτατου μισθού σε όλα τα κλιμάκια του βασικού μισθού και 32% στους νεοεισερχόμενους μέχρι 25 ετών, κατάργηση 150.000 θέσεων εργασίας από το δημόσιο τομέα έως το 2015, εκ των οποίων 15.000 μέσα στο 2012, περικοπές συντάξεων, επιδομάτων, δαπανών υγείας, άμυνας, λειτουργιών του Κράτους και εκλογών, αύξηση των εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς και κατάργηση των φοροαπαλλαγών.
Μόλις ολοκληρώνεται η ψηφοφορία, τα μεσάνυχτα της Κυριακής 12 Φεβρουαρίου, διαγράφονται 22 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, 21 της Νέας Δημοκρατίας και 2 του ΛΑΟΣ που διαφοροποιήθηκαν από την απόφαση του κόμματός τους.
Στις 9 Μαρτίου 2012 ολοκληρώνεται το PSI με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα να φτάνει το 95,7%.
Οι εκλογές του Μαίου του 2012
Προκηρύσσονται εκλογές για τις 6 Μαΐου 2012. Σε αυτή την αναμέτρηση δεν προκύπτει κυβέρνηση, έτσι στις 16 Μάη ορκίζεται η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Παναγιώτη Πικραμένου, ως τις 17 Ιουνίου όταν και διεξάγονται νέες εκλογές. Δημιουργείται νέα κυβέρνηση συνεργασίας – συνασπισμού με τη συμμετοχή της Νέας Δημοκρατίας του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ η οποία πάντως θα αποχωρήσει στις 21 Ιουνίου του 2013 μετά την αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει την ΕΡΤ.
Είχε προηγηθεί στις 5 Νοέμβρη του 2012 η ψήφιση με 153 ψήφους του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013 – 2016 σε ένα άρθρο και με τη διαδικασία του κατεπείγοντος.
Το νέο πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης έρχεται στις 31 Μαρτίου του 2014 και φέρνει σαρωτικές αλλαγές στην αγορά μαζί με ανατροπές στα εργασιακά.
Η αξιωματική αντιπολίτευση από την πλευρά της κάνει λόγο για «νέο κρυφό μνημόνιο» που φέρνει ατομικό μισθό για τους υπαλλήλους και μόνιμο μηχανισμό απολύσεων και ζητά επισταμένα να δοθεί στη δημοσιότητα η υπογεγραμμένη σχετική συμφωνία. Το Μεσοπρόθεσμο θα κατατεθεί στη Βουλή προκειμένου να ψηφιστεί έως το Eurogroup της 5ης Μαΐου.
Το τελικό χτύπημε με τον ΕΝΦΙΑ
Από πρώτη Ιανουαρίου του 2014 εισάγεται στη ζωή μας ο ΕΝΦΙΑ, τον οποίον καλούνται να πληρώνουν όλοι οι φορολογούμενοι οι οποίοι διαθέτουν ένα ακίνητο. Η πρόθεση ήταν:
α) Να ενοποιηθούν όλοι οι φόροι επί της ακίνητης περιουσίας σε έναν.
β) Να αποσυνδεθεί η είσπραξη του φόρου από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ.
γ) Να μειωθεί η επιβάρυνση ανά ιδιοκτήτη, διευρύνοντας τη φορολογική βάσημε τον υπολογισμό φόρου και σε μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.
δ) Αν εξαλειφθούν αδικίες αλλά να εισπράττονται περίπου 2,65 δις ευρώετησίως.Ουσιαστικά ο στόχος είναι, οι υπόχρεοι του νέου φόρου να πληρώνουνπερίπου 15% λιγότερο φόρο σε σχέση με το άθροισμα του ΕΤΑΚ και του«χαρατσιού» μέσω ΔΕΗ.
Από την πρόθεση όμως μέχρι την υλοποίηση η απόσταση είναι τεράστια, όπως αποδείχθηκε. Ο ΕΝΦια γίνεται η ταφόπλακα της κυβέρνησης Σαμαρά.