Τετάρτη, Μαΐου 27

Γιατί διαφωνούμε με την πολιτική Τσίπρα, ενώ συμφωνουμε με το προεκλογικό πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ

Γιατί διαφωνούμε με την πολιτική Τσίπρα, ενώ συμφωνουμε με το προεκλογικό πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ

Γιατί όλοι εμείς που πιστέψαμε στην αλλαγή που θα έφερνε ο Σύριζα , διαμαρτυρόμαστε από τις 20 Φλεβάρη για κολοτούμπα? Από την άλλη πλευρά ακούγονται σχόλια και δηλώσεις που μιλάμε για υπομονή και ότι η κυβέρνηση χρειάζεται χρόνο για να δούμε θετικά αποτελέσματα ενώ ενδεχομένως γινόμαστε θύματα των «καλών» μας δημοσιογράφων από τα βρωμοΜΜΕ. Τότε λοιπόν που βρίσκεται η αλήθεια λοιπόν?

Θα μπορούσε να εκφράσουμε την άποψη ότι η αμφισβήτηση της πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση έχει δύο διαστάσεις και η μία συμπληρώνει την άλλη. Η πρώτη είναι η οικονομοτεχνική διάσταση και η δεύτερη η φιλοσοφική. Ας τα πάρουμε όμως ένα ένα.


Γιατί ο Μανώλης Γλέζος μίλησε εκείνες τις ημέρες για απελευθέρωση και όχι για συμβιβασμούς με τους κατακτητές , όπως και ο Μίκης Θεοδωράκης εξέφρασε την αντίθεσή του? Μήπως ασχολούνται με θέματα των οικονομικών επιστημών? Από ότι γνωρίζω όχι ! Ήταν όμως το πνεύμα της εμπειρίας αγώνων δεκαετιών διεκδικώντας τα ιδανικά και τα δίκαια , που επέτρεπε την ορθή αντίληψη των δεδομένων για την λήψη μιας απόφασης . Μια αντίληψη που αναλύεται περισσότερο στο άρθρο http://manole-elefteroipolites.blogspot.gr/2015/03/92.html

Ας δούμε όμως από τεχνική σκοπιά τα δεδομένα. Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε ποια θα ήταν η ενδεδειγμένη λύση στο ζήτημα της γενικότερης ελληνικής κρίσης θα πρέπει να προσδιορίσουμε δύο πολύ βασικά στοιχεία του προβλήματος. 1. Ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα 2. Σε ποια κατεύθυνση θα αναζητήσουμε την λύση του, μια και δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μαθηματικά για να είναι μία η λύση αλλά με πολιτική, οπότε και πρέπει να προσδιοριστούν και οι στόχοι μια κοινωνίας-πολιτείας σε ευημερία.

Το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο όταν τα τελευταία 6 χρόνια γίνεται όργιο παραπληροφόρησης από τα βρωμοΜΜΕ ανάλογα με την επικαιρότητα. Για παράδειγμα επί κυβέρνηση Σαμαρά ο οικονομικός στόχος της κυβέρνησης ήταν η καθημερινή πιπίλα του πρωτογενές πλεονάσματος. Το πρωτογενές πλεόνασμα ήρθε, αλλά η προκοπή και η ανάπτυξη μάλλον είχαν κατέβει από το τρένο. Σήμερα το πρωτογενές πλεόνασμα ακούγεται και παίζει ακόμη στα ΜΜΕ αλλά έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Άλλο ένα παράδειγμα είναι αν έχετε αναρωτηθεί πώς μπορεί να έρθει ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας αν σταματήσουμε να προμηθευόμαστε χρήμα από το ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και βγούμε στις χρηματαγορές? Μάλλον δεν σχετίζονται και πολύ αυτά τα δύο…. Ακόμη ένα παράδειγμα είναι η πλύση εγκεφάλου που γίνεται τον τελευταίο καιρό από τα βρωμοΜΜΕ ότι αν έρθει συμφωνία αυτό είναι καλό για την Ελλάδα και για όλους τους Έλληνες, είναι όμως έτσι και γιατί? Δηλαδή να συνεχίζουμε στο ίδιο έργο θεατές με αυτό της κυβέρνησης Σαμαροβενιζέλου?

Σε τούτες εδώ τις γραμμές δεν θα προσπαθήσω να αναλύσω όλο αυτό τον παραλογισμό που ζούμε τα τελευταία χρόνια μια και θα χρειαζόντουσαν πολλά kilobyte ηλεκτρονικής μελάνης και χρόνο, αν και πιστεύω ότι κάποια στιγμή ότι πρέπει να γίνει.

Ο βασικός στόχος που θα έπρεπε να έχει κάθε κυβέρνηση θα μπορούσε να γίνει κατανοητό με ένα απλουστευμένο παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι το εισόδημα σας είναι 100 νομίσματα το χρόνο (αν πρόκειται για επιχείρηση υποθέστε τον τζίρο της). Χρωστάτε όμως σε τράπεζες 120 νομίσματα. Οι τράπεζες γυρίζουν και σας λένε ότι δεν είστε ικανός για την αποπληρωμή του χρέους σας και πρέπει να σας βάλουν σε καθεστώς έλεγχου, να βγάλουν σε πλειστηριασμό το σπίτι σας κτλ κτλ κτλ. Εσείς από την δική σας πλευρά τι θα κάνατε για να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας? Θα ζητάγατε αναδιάρθρωση του χρέους ιδιαιτέρως αν υπάρχει εσκεμμένη διόγκωση του χρέους κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Δεύτερον θα ζητούσατε επαναδιαπραγμάτευση των χρηματοδοτικών όρων ώστε να μπορείτε να αποπληρώνετε σε μικρότερες δόσεις. Τρίτον να μειώσετε τις περιττές δαπάνες σας ώστε να μην επιφορτίζεστε με επιπλέον δάνεια. Αν όμως αυτά δεν είχαν ικανοποιητικό αποτέλεσμα , αλλά ακόμη κι αν είχαν, το πρώτο ουσιαστικό πράγμα που θα κάνετε θα ήταν να βρείτε δεύτερη δουλειά για να ΑΥΞΗΣΕΤΕ το εισόδημα σας , και από 1000 να γίνει πχ. 1200, ώστε να κριθείτε χρηματοπιστωτικά ικανός για την αποπληρωμή του χρέους σας.

Το ίδιο ισχύει κατ’ ουσία και στην περίπτωση της «εταιρίας» του κράτους.

**Ανεξαρτήτως των διαπραγματεύσεων των δανειακών συμβάσεων (αξίες, δόσεις , επιτόκια κτλ) και όχι των μνημονίων (διαρθρωτικά μέτρα , φορολογία, δαπάνες – μεταρρυθμίσεις κτλ) όπως κάνει η κυβέρνηση Τσίπρα ΑΝΤΙΘΕΤΑ από το προεκλογικό πρόγραμμα του Σύριζα, το πρώτο μέλημα της κάθε κυβέρνησης έπρεπε να ήταν η ΑΥΞΗΣΗ του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) !**

Στην πράξη τα κράτη δεν αποπληρώνουν ποτέ στο σύνολό τους τα χρέη και πάντα υπάρχει εκκρεμότητα. Αν αυτή η εκκρεμότητα είναι σημαντική υπάρχει ένας αριθμοδείκτης με τον οποίο μετράνε οι λογιστικοί οίκοι πόσο σημαντική είναι αυτή . Ο αριθμοδείκτης μετράει λοιπόν, την τιμή του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ . Στο προηγούμενο παράδειγμα ( ας υποθέσουμε ότι αφορά τον «φίλο» μας Γιώργο) ο φίλος μας χρώσταγε 1200 νομίσματα, ενώ 1000 νομίσματα ήταν το εισόδημα του και δεν κρινόταν ικανός για την αποπληρωμή των υποχρεώσεών του (δηλαδή 120% χρέος σε σχέση με το εισόδημά του). Με την δεύτερη δουλειά απέκτησε συνολικό εισόδημα 1200 νομίσματα όποτε έτσι εξισώθηκε το χρέος με το εισόδημα του και κρίθηκε ικανός χρηματοπιστωτικά για την αποπληρωμή του( 100% χρέος σε σχέση με το εισόδημά του). Οι λογιστικοί οίκοι θεωρούν ότι το όριο για το πότε κρίνεται ικανό ή όχι ένα κράτος για την αποπληρωμή του χρέους του, είναι στην καλύτερη περίπτωση , το χρέος και το ετήσιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν να είναι ισόποσα, δηλαδή 100% χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας ( εξασφαλίζοντας βέβαια ότι αυτή η σχέση δεν θα αλλάξει προς το χειρότερο και στο μέλλον). Γι αυτό ακούμε για άλλα κράτη που χρωστάνε πολλά περισσότερα όπως η Ιταλία ( 2 τρις ) ΗΠΑ ( 10 τρις) κτλ αλλά δεν γίνεται και μεγάλη «κουβέντα».

Όταν μπήκαμε στο μνημόνιο το χρέος ήταν 120% σε σχέση με το ΑΕΠ. Οι κυβερνήσεις Παπανδρέου ,Παπαδήμου και με πρωταγωνιστή την Κυβέρνηση Σαμαροβενιζέλου έφτασαν το δείκτη αυτό στην αστρονομική τιμή του 180% (360 δις χρέος, 200 δις ΑΕΠ), προκαλώντας μάλιστα μείωση του ΑΕΠ από 250 δις στα 200 δις στα χρόνια της διακυβέρνησης των τελευταίων. Πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ αποτυχημένης οικονομικής πολιτικής από τον τότε πρωθυπουργό Σαμαρά , ρεκόρ που δεν επιτυγχάνεται ούτε σε συνθήκες πολέμου, και φυσικά δεν υπάρχει άλλη ανάλογου ρυθμού καταγραφή. Φυσικά και δεν είναι απλώς μια αποτυχημένη πολιτική αλλά εσκεμμένη “επιτυχία”(success story!). Ο λόγος προφανής.. για να μπορεί να είναι αλυσοδεμένη η χώρα και ο λαός για τις επόμενες δεκαετίες και να μετατραπεί η χώρα σε γερμανική αποικία.

Σκεφτείτε λοιπόν ότι αν μπορούσε το ΑΕΠ να αυξηθεί ( το οποίο βεβαίως και δεν είναι εύκολο) τότε το χρέος δεν θα αποτελούσε από μόνο του κάποιο πρόβλημα. Φυσικά και δεν θα υπήρχε ζήτημα μνημονίων. Αυτό θα ήταν εφικτό το 2009 με το ΑΕΠ στο 120%. Σήμερα με τον αριθμοδείκτη στο 165% το χρέος ονομάζεται μη βιώσιμο και είναι απαραίτητη η διαγραφή του ιδιαίτερα αν έχει προέλθει μέρος αυτού με παράνομο τρόπο.

**Σημασία δεν έχει η αποπληρωμή του χρέους αλλά ο ικανός συσχετισμός του με το ΑΕΠ τη χώρας.**

Παρόλα αυτά η αύξηση του ΑΕΠ είναι μονόδρομος μετά από τόσες περικοπές και φορολογικές επιδρομές για κάθε κυβέρνηση που θέλει να απελευθερώσει την χώρα από οποιαδήποτε οικονομική ή άλλη επικυριαρχία. Επιπλέον η αύξηση του ΑΕΠ αυξάνει και τα φορολογικά έσοδα του κράτους χωρίς να μεταβάλλει τους συντελεστές φορολογίας(π.χ. 13% ΦΠΑ). Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην ύφεση όπου μειώνονται τα φορολογικά έσοδα με την μείωση του ΑΕΠ όπως γινόταν με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, γι αυτό και ποτέ δεν τους έφταναν τα έσοδα όσες αυξήσεις στους φορολογικούς συντελεστές κι αν επέβαλαν. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σε μία καπιταλιστική οικονομία , αλλά και όπως έχουμε παρατηρήσει όλοι μας τα τελευταία πέντε χρόνια, η αύξηση των φορολογικών συντελεστών και η δημιουργία νέων φόρων προκαλεί ύφεση στην πραγματική οικονομία και ανεργία, ιδιαίτερα όταν τα έσοδα του κράτους δεν επιστρέφουν στην πραγματική οικονομία αλλά φεύγουν σε «υποχρεώσεις» στο εξωτερικό .

Μέσα σε όλα υπάρχει και το πιο σημαντικό εμπόδιο. Θα μπορούσαμε να το πούμε και μεταφυσικό εμπόδιο γιατί πως αλλιώς να εξηγήσεις την διακοπή παροχής ρευστότητας στην πραγματική οικονομία από τις ελληνικές τράπεζες την στιγμή που συνεχώς αναχρηματοδοτούνται με δις ευρώ? Ϊσως τελικά να μην είναι και τόσο μεταφυσικό το φαινόμενο αφού εξαρτώνται από την «πολιτική» βούληση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας , η οποία και τις ελέγχει. Η έλλειψη ρευστότητας είναι το απόλυτο εργαλείο ύφεσης, φτωχοποίησης , ανεργίας , εκβιασμού από την ΕΚΤ για να επιτύχουν την πολυπόθητη εσωτερική υποτίμηση όπως συχνά θα έχετε ακούσει.

Φυσικά η ΕΚΤ ασκεί τον ελέγχο γιατί έχουμε ευρωνόμισμα. Άλλο ένα εμπόδιο! Το ευρώ δεν ελέγχεται από το ελληνικό κράτος, άρα περιορίζει τα εργαλεία άσκησης νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής που θα έδιναν ώθηση αναπτυξιακής τροχιάς στην πραγματική οικονομία.

Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή για μια ελληνική κυβέρνηση να προσπαθήσει για ανάπτυξη με όσα εργαλεία της απομένουν, όπως για παράδειγμα, επιδοτήσεις , επιχορηγήσεις, φτηνά επιχειρηματικά δάνεια, μείωση των φορολογικών συντελεστών ,ανάδειξη εκπαίδευση και υποστήριξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στρατηγικές επενδύσεις από το εξωτερικό(που δεν θίγουν όμως τα ελληνικά συμφέροντα, όπως γίνεται στις Σκουριές Χαλκιδικής, είτε οικονομικά είτε περιβαλλοντολογικά, είτε εθνικά) και προφανώς με ακόμη περισσότερες επιλογές που θα μπορούσαν να προταθούν.

Εν προκείμενου , μετά την παραπάνω απλουστευμένη ανάλυση γίνεται κατανοητό γιατί είναι προτεραιότητα η ανάπτυξη για την συγκυβέρνηση Συριζα Ανελ. Αύξηση της εσωτερικής ζήτησης, μείωση της ανεργίας, αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, αύξηση των επιχειρήσεων, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ.

**Τα άμεσα μέτρα για την στήριξη και επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας είναι μονόδρομος και κάθε μέρα που περνά χωρίς στοχευμένο κυβερνητικό έργο είναι ένα ακόμη μεγαλύτερο βήμα στον γκρεμό.**

Δυστυχώς η κυβέρνηση Τσίπρα εδώ και τέσσερις μήνες δεν προχώρησε σε μονομερείς ενέργειες με σκοπό τους παραπάνω στόχους , τα οποία αποτελούν την μοναδική πιθανή λύση στο πρόβλημα της ελληνικής κρίσης. Όσοι λοιπόν διαμαρτυρήθηκαν στις 20 Φλεβάρη ( και δεν περίμεναν να δούνε που τελικά θα καταλήξουν οι σκοποί της κυβέρνησης ) ήταν για αυτόν ακριβώς το λόγο. Γιατί η πολιτική κατεύθυνση δεν είχε στόχο την παραπάνω πολιτική για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται τα μνημόνια και όχι την δανειακή σύμβαση. Τα μνημόνια οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην ύφεση και στη αύξηση του καθοριστικού για τους λογιστικού οίκους αριθμοδείκτη χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ. Δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες , δεν χρησιμοποιεί εργαλεία για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης , που εγκαταλείφθηκε μετά και την επιστροφή των χρημάτων του ΤΧΣ , αντιμετώπιζε το ανθρωπιστικό κομμάτι που είναι προτεραιότητα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παράλληλα όμως ενίσχυε και την οικονομική ανάπτυξη. Η διαπραγμάτευση γύρω από το πόση ύφεση θα έχουμε είναι απλά και επιεικώς αδιέξοδη και επικίνδυνη, ενώ δεν θέτει τις βάσεις για την στρατηγική επίλυση του προβλήματος . Για όλους αυτούς τους παραπάνω λόγους ασκείται κριτική στην «απρογραμμάτιστη» πολιτική Τσίπρα.

Αν τώρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε όλα αυτά τα τεχνικά θέματα για να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα ,ξαναγυρίζουμε στην πρώτη οπτική διάσταση του ζητήματος , εκείνης που απορρέει από την ματιά έμπειρων ανθρώπων στους αγώνες για τα ιδανικά μια κοινωνίας,(μια και ο πόλεμος είτε οικονομικός, είτε με όπλα, πόλεμος είναι…)όπου μας λένε ότι μεταξύ κατακτημένου και κατακτητή δεν υπάρχουν συμβιβασμοί , υπάρχει μόνο η λευτεριά! Και προχωράμε…

manole 
 zougla.gr/blog/