Δυσανεξία στη Γλουτένη (Κοιλιοκάκη)

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα στοιχεία για τον επιπολασμό της κοιλιοκάκης στον ελληνικό πληθυσμό.

Ωστόσο, σύμφωνα με μια μελέτη, υπολογίζεται ότι ο επιπολασμός της κοιλιοκάκης στην Θεσσαλία (ενήλικος πληθυσμός) είναι 0,18%. 

Που οφείλεται η Κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη είναι μια εντεροπάθεια που χαρακτηρίζεται από ευαισθησία στη γλουτένη. Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, στην σίκαλη και στο κριθάρι. Τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη, διότι προκαλεί ιστοπαθολογικές βλάβες στο λεπτό τους έντερο.

 Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα με οικογενή προδιάθεση, ενώ ο ακριβής μηχανισμός που η γλουτένη προκαλεί τις συγκεκριμένες βλάβες δεν είναι πλήρως γνωστός. Όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς παράγοντες

• οι πρώιμες λοιμώξεις (Campylobacter, ροταϊός), 
• ο τρόπος γέννησης (φυσιολογικός τοκετός ή καισαρική)
• η διάρκεια του θηλασμού
• ο χρόνος έκθεσης στη γλουτένη

πιθανόν να επηρεάζουν την εμφάνιση της νόσου. Ωστόσο, οι απόψεις διίστανται και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τους συγκεκριμένους παράγοντες

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Κοιλιοκάκης;

Ο έλεγχος για κοιλιοκάκη πρέπει να γίνεται σε οποιοδήποτε παιδί ή ενήλικα που παρουσιάζει σημεία ή συμπτώματα εντερικών ή εξωεντερικών εκδηλώσεων ή εργαστηριακά στοιχεία που υποδηλώνουν την ασθένεια. Ορισμένα συμπτώματα της κοιλιοκάκης είναι η διάρροια, ο μετεωρισμός, η απώλεια βάρους και η κόπωση. Τα κριτήρια διάγνωσης της κοιλιοκάκης είναι τα εξής:

• Χαρακτηριστικές ιστολογικές αλλοιώσεις του εντέρου που ανευρίσκονται με βιοψία
• Ανίχνευση IgA αντισωμάτων έναντι της γλιαδίνης (AGA) και του ενδομυΐου λείων μυϊκών ινών
• Ύφεση των συμπτωμάτων μετά την εφαρμογή δίαιτας χωρίς γλουτένη

Κοιλιοκάκη και Διατροφή

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να εξαιρούν την γλουτένη από την διατροφή τους. Επιπλέον, υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης δυσαπορρόφησης και άλλων διατροφικών ελλείψεων λόγω της κοιλιοκάκης.

Τροφές που Επιτρέπονται

Τα τρόφιμα που μπορούν να καταναλωθούν άφοβα από άτομα με κοιλιοκάκη είναι:

• Το καλαμπόκι, το ρύζι, η πατάτα, η κινόα και η σόγια τα οποία μπορούν να αποτελέσουν μια καλή πρώτη ύλη για δημιουργία τροφίμων χωρίς γλουτένη
• Δημητριακά πρωινού με βάση το καλαμπόκι και το ρύζι
• Ζυμαρικά από καλαμπόκι, ρύζι και ζυμαρικά του εμπορίου με την ένδειξη «ελεύθερα γλουτένης»
• Ειδικό ψωμί-χωρίς γλουτένη, κέικ, μπισκότα, ζύμη πίτσας κουλούρια κ.α.
• Τρόφιμα που δεν περιέχουν από την φύση τους γλουτένη όπως φρούτα, λαχανικά, κρέας και πουλερικά, ψάρι και θαλασσινά, γαλακτοκομικά, φασόλια, όσπρια κα ξηρούς καρπούς
• Ροφήματα: καφές, κακάο, χυμοί φρούτων, κρασί, υψηλής καθαρότητας ποτά, λικέρ
• Διάφορα: ζάχαρη, μαρμελάδα, ζελέ, μέλι, σορμπέ, σαντιγί, αλάτι, πιπέρι, μυρωδικά, μπαχαρικά

Τροφές που Αποφεύγονται

Τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη και πρέπει να αποφεύγονται:

• Σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη και τα άλευρα τους, σιμιγδάλι, κους κους, πίτουρο και σπέρμα σιταριού
• Δημητριακά πρωινού με βάση το σιτάρι, μούσλι
• Κανονικά ψωμιά και αρτοσκευάσματα όπως κρουασάν, πίτες, τσουρέκια, μπισκότα, πίτσες, πίτες για σουβλάκι κ.α.
• Φρέσκα ζυμαρικά και αποξηραμένα
• Έτοιμες σάλτσες
• Κροκέτες ψαριού (fish sticks), κροκέτες λαχανικών που έχουν επαλειφθεί με αλεύρι σίκαλης, σιταριού, κριθαριού, βρόμης
• Γαλακτοκομικά με βύνη
• Όλων των ειδών οι μπύρες

Χρήσιμο Tip

Μπορείς να αναζητήσεις περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την διατροφή χωρίς γλουτένη στους παρακάτω συνδέσμους : www.beyondceliac.org , celiac.org

• 

Δυσανεξία στη Λακτόζη

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Υπολογίζεται ότι περίπου το 65% του πληθυσμού παρουσιάζει μειωμένη ικανότητα αφομοίωσης της λακτόζης, μετά την βρεφική ηλικία. Σύμφωνα με μια μελέτη, στην Ελλάδα περίπου το 55% του πληθυσμού εμφανίζει δυσανεξία στη λακτόζη.

Που οφείλεται η Δυσανεξία στη Λακτόζη;

Η δυσανεξία στη λακτόζη χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα πέψης της λακτόζης, ενός σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η λακτόζη φυσιολογικά διασπάται σε γλυκόζη και γαλακτόζη στο λεπτό έντερο μέσω ενός ενζύμου, τη λακτάση.

Στα Βρέφη

Η δυσανεξία στη λακτόζη που εμφανίζεται στα βρέφη οφείλεται σε μια γονιδιακή μετάλλαξη, η οποία παρεμποδίζει την λειτουργία της λακτάσης. Έτσι, τα έμβρυα αδυνατούν να αφομοιώσουν την λακτόζη από το μητρικό γάλα ή την φόρμουλα.

Στους Ενήλικες

Όσον αφορά τους ενήλικες, η δυσανεξία στη λακτόζη σχετίζεται επίσης με γονιδιακές μεταλλάξεις και κληρονομικούς παράγοντες. Άτομα που δεν έχουν κληρονομήσει ορισμένα γονίδια παρουσιάζουν σημάδια δυσανεξίας στη λακτόζη με την πάροδο των χρόνων. 

Όσο αυξάνεται η ηλικία μειώνεται και η δραστηριότητα της λακτάσης.

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Δυσανεξίας στη Λακτόζη;

Η διάγνωση συνήθως βασίζεται στην παρουσία συμπτωμάτων και σε δοκιμές. Τα πιο  κοινά συμπτώματα που εμφανίζονται είναι κοιλιακός πόνος, φούσκωμα, αέρια και διάρροια. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται 1 ή 2 ώρες μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με διάφορες δοκιμές, όπως:

• Δοκιμή αναπνοής υδρογόνου, η οποία μετρά το επίπεδο του αερίου υδρογόνου στην αναπνοή ενός ασθενούς ως ένδειξη βακτηριακής διάσπασης της λακτόζης που δεν πέπτεται 
• Δοκιμή ανοχής στη λακτόζη, η οποία μετρά την γλυκόζη του αίματος ενός ασθενούς, μετά τη χορήγηση λακτόζης. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η γλυκόζη αποτελεί δομικό μόριο της λακτόζης. Επομένως, σε έναν ασθενή που δεν απορροφά σωστά τη λακτόζη δεν παρατηρείται μεγάλη αύξηση στη γλυκόζη.

Η αλλεργία στο γάλα διαφέρει από την δυσανεξία στην λακτόζη, καθώς η πρώτη σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα.

Δυσανεξία στη Λακτόζη και Διατροφή

Η διατροφή κατέχει τον κυρίαρχο ρόλο στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Πολλά άτομα που εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη αποκλείουν εντελώς τα γαλακτοκομικά από την διατροφή τους, με κίνδυνο να παρουσιάσουν ελλείψεις ορισμένων απαραίτητων συστατικών (ασβέστιο, βιταμίνη D, Α κ.α.).

Η πλειονότητα των ατόμων που εμφανίζουν δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να ανεχθεί έως και 5 g λακτόζης, δηλαδή περίπου 100 mL γάλακτος.

Διατροφικές Συστάσεις

Σύμφωνα με μελέτες οι ακόλουθες στρατηγικές- διατροφικές συστάσεις μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα από την δυσανεξία στη λακτόζη:

• Επίλεξε γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα χωρίς λακτόζη, τα οποία περιέχουν ίση ποσότητα ασβεστίου με το κανονικό γάλα
• Προτίμησε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως σκληρά τυριά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά, τυρί cottage και γιαούρτι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά. Αυτά τα τρόφιμα περιέχουν χαμηλότερη ποσότητα λακτόζης ανά μερίδα σε σύγκριση με το γάλα και μπορεί να προκαλέσουν λιγότερα συμπτώματα
• Επίλεξε τρόφιμα εμπλουτισμένα με ασβέστιο, όπως εμπλουτισμένο χυμό πορτοκαλιού, ποτά σόγιας με πρόσθετο ασβέστιο και μερικά εμπλουτισμένα ψωμιά και δημητριακά πρωινού
• Κατανάλωσε σπανάκι και μπρόκολο, που αποτελούν επίσης πηγές ασβεστίου. Ωστόσο, το σώμα απορροφά πολύ λιγότερο ασβέστιο από αυτά τα τρόφιμα σε σύγκριση με το γάλα ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα
• Προσοχή στις κρυμμένες πηγές λακτόζης όπως μερικά ψωμιά και ψητά τρόφιμα, έτοιμα για κατανάλωση δημητριακά πρωινού, στιγμιαίες σούπες, ζαχαροπλαστικά προϊόντα, μπισκότα, σάλτσες σαλάτας, λουκάνικα, μίγματα ποτών και μαργαρίνη. 
• Η χρήση χαπιών που περιέχουν λακτάση, πριν την κατανάλωση γαλακτοκομικών για αποφυγή εμφάνισης συμπτωμάτων μπορεί να σε βοηθήσει. Συμβουλέψου τον γιατρό σου, σχετικά.

Χρήσιμο Tip

Η λακτόζη μπορεί επίσης να βρίσκεται και σε συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα.

• 

Ουρική Αρθρίτιδα

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία, η Ελλάδα φαίνεται να παρουσιάζει τον υψηλότερο επιπολασμό ουρικής αρθρίτιδας στην Ευρώπη (4.75%).

Που οφείλεται η Ουρική Αρθρίτιδα;

Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια χρόνια ασθένεια που οφείλεται στην εναπόθεση κρυστάλλων αλάτων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Οι κρύσταλλοι αυτοί σχηματίζονται λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης ουρικού οξέος, το οποίο αποτελεί προϊόν της διάσπασης των πουρινών.

Η αύξηση του ουρικού οξέος μπορεί να είναι αποτέλεσμα της υπέρμετρης παραγωγής του ενδογενώς, της μειωμένης απέκκρισης του ή και των δύο μηχανισμών. Η υπερουριχαιμία αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας.

Παράγοντες Κινδύνου

Η ηλικία και το φύλο αποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου, καθώς η εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας είναι πιο συχνή στους άνδρες και αυξάνεται με την ηλικία. Ακόμη, παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση της νόσου είναι 

• η παχυσαρκία
• η διατροφή (πουρίνες)
• τα φάρμακα (διουρητικά, ασπιρίνη)
• η κατανάλωση αλκοόλ
• η υπέρταση
• η νεφρική δυσλειτουργία

H οξεία ουρική αρθρίτιδα εκδηλώνεται με οξύ πόνο και ερυθρότητα της 1^ης μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης, ενώ μπορεί επίσης να προσβάλει τις ποδοκνημικές και τις αρθρώσεις των γονάτων. 

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Ουρικής Αρθρίτιδας;

Ως υπερουριχαιμία έχει οριστεί η συγκέντρωση του ουρικού οξέος ορού (408 μmol / L [6,8 mg / dL]) πάνω από την οποία δημιουργούνται οι κρυστάλλοι ουρικού νατρίου. Η διάγνωση της ουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνει:

• Εξέταση αρθρικού υγρού (πολωμένη μικροσκοπία, αριθμός κυττάρων, καλλιέργεια)
• Μέτρηση επιπέδων ουρικού ορού
• Ακτινογραφία (για αποκλεισμό κυρίως άλλων αιτιών ή / και για αναζήτηση ουρικών αρθρώσεων σε ασθενείς με μακροχρόνια συμπτώματα)

Η ουρική αρθρίτιδα σχετίζεται με το μεταβολικό σύνδρομο και οι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία και καρδιαγγειακές παθήσεις.

Ουρική Αρθρίτιδα και Διατροφή

Γενικά, συστήνεται περιορισμός ή αποφυγή τροφών που είναι πλούσιες σε πουρίνες κατά την διάρκεια της οξείας φάσης ή ακόμα και η μείωση χρήσης φαρμάκων όπου είναι εφικτό.

Οξεία Φάση

Εάν ανήκεις στην κατηγορία των ασθενών με ουρική αρθρίτιδα (οξεία φάση ή ύφεση) τότε καλό είναι να αποφεύγεις τα τρόφιμα με υψηλό πουρινικό περιεχόμενο (100-1000mg πουρινικού αζώτου ανά 100g τροφής):

• Σαρδέλες, ρέγγα, σκουμπρί, μύδια
• Νεφροί, μυαλά, καρδιά
• Χήνα, πέρδικα, παράγωγα κρέατος, ζωμός κρέατος
• Αυγοτάραχο

Φάση Ύφεσης

Εάν πάσχεις από ουρική αρθρίτιδα, παρόλα αυτά βρίσκεσαι σε περίοδο ύφεσης τότε μπορείς να καταναλώσεις τρόφιμα με μέτριο πουρινικό περιεχόμενο (9-100mg πουρινικού αζώτου ανά 100g τροφής). Συνήθως επιτρέπεται να καταναλώνεις μέχρι 60-90g (1 μερίδα) κρέατος, ψαριού ή πουλερικών και ½ φλιτζάνι λαχανικών (1 μερίδα):

• Κρέας, ψάρι, πουλερικά
• Θαλασσινά (εκτός από αυτά που αναφέρθηκαν στα τρόφιμα υψηλού πουρινικού περιεχομένου)
• Λαχανικά, σπαράγγια, μανιτάρια, αρακάς, σπανάκι
• Φακές, φασόλια

Τρόφιμα με αμελητέο Πουρινικό Περιεχόμενο

• Ψωμί, κράκερς, ζυμαρικά, ρύζι, δημητριακά
• Βούτυρο, μαργαρίνη
• Κέικ, μπισκότα, σοκολάτα, ζελέ, παγωτό, ζάχαρη, γλυκά
• Λαχανικά (εκτός από αυτά που αναφέρονται στα τρόφιμα μέτριου πουρινικού περιεχομένου) και φρούτα
• Ελαιόλαδο, ελιές
• Ξηροί καρποί
• Αβγά, γάλα
• Καφές, βότανα
• Καρυκεύματα, αλάτι

Επιπλέον, συστήνεται:

• Αυξημένη κατανάλωση υγρών (3lt/ημέρα)
• Δίαιτα σχετικά αυξημένης περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, μέτρια σε πρωτεΐνες και μειωμένη σε λίπος
• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ, ιδιαίτερα της μπύρας
• Κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C ή χρήση συμπληρωματικού σκευάσματος

Χρήσιμο Tip

Το κρασί σύμφωνα με μελέτες παρουσιάζει τον χαμηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας.

• 

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ)

Επιδημιολογικά Δεδομένα

To Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα, παρουσιάζει έναν παγκόσμιο επιπολασμό που κυμαίνεται από 9 έως 23%. Επιπλέον, το ΣΕΕ εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες και στα νεότερα άτομα (<ηλικίας 50 ετών) .

Που οφείλεται το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ);

Αρχικά, πρόκειται για μια διαταραχή του παχέος εντέρου που μπορεί να προκαλέσει κράμπες στην κοιλιά, φούσκωμα, αέρια, διάρροια ή και δυσκοιλιότητα. Προς το παρόν δεν υπάρχει ξεκάθαρη αιτιολογία για την εμφάνιση του συνδρόμου. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που ενδέχεται να σχετίζονται με το ΣΕΕ. Σε αυτούς τους παράγοντες συμπεριλαμβάνονται:

• η διάρκεια και η ένταση των μυϊκών συστολών στο έντερο
• οι ανωμαλίες στα νεύρα του πεπτικού συστήματος
• μια σοβαρή λοίμωξη ή μια υπερανάπτυξη βακτηρίων στο έντερο
• το στρες
• αλλαγές στη μικροχλωρίδα του εντέρου

Ένα άτομο κάτω των 50 ετών, γυναικείου φύλου, με οικογενειακό ιστορικό ΣΕΕ και άγχος, κατάθλιψη ή κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, είναι πιο πιθανό να εμφανίσει ΣΕΕ.

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση για το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ);

Συνήθως ελέγχονται τα συμπτώματα, το ιατρικό και το οικογενειακό ιστορικό του ασθενή και πραγματοποιείται μια φυσική εξέταση. Ενδέχεται να χρειαστούν και κάποιες εξετάσεις για να αποκλειστούν ορισμένα προβλήματα υγείας. Η διάγνωση του ΣΕΕ βασίζεται στον πόνο της κοιλιάς μαζί με δύο ή παραπάνω συμπτώματα, από τα ακόλουθα:

• Βελτίωση ή επιδείνωση του πόνου μετά από κινήσεις του εντέρου.
• Αλλαγή στην συχνότητα κινήσεων του εντέρου.
• Αλλαγή στον τρόπο εμφάνισης των κοπράνων.

Τα συμπτώματα θα πρέπει να εμφανίζονται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα τους τελευταίους 3 μήνες και να έχουν ξεκινήσει για πρώτη φορά τουλάχιστον 6 μήνες πριν.

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) και Διατροφή

Οι περισσότεροι άνθρωποι αποκλείουν ορισμένα τρόφιμα από την διατροφή τους, ώστε να αποφύγουν τα δυσάρεστα συμπτώματα. Διάφορες μελέτες έχουν καταλήξει σε ορισμένες γενικές διατροφικές συστάσεις:

• Απόφυγε τα καυτερά τρόφιμα (καυτερές πιπεριές, σάλτσες, μπαχαρικά)
• Περιόρισε την κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ
• Μείωσε έως ένα βαθμό την κατανάλωση λίπους
• Δώσε έμφαση στην επαρκή ενυδάτωση σου.
• Πες ναι σε προβιοτικά.  Τα προβιοτικά είναι φιλικά βακτήρια που κατοικούν φυσιολογικά στο έντερό μας, αλλά στο ΣΕΕ η ισορροπία της εντερικής μικροχλωρίδας διαταράσσεται. Τα προβιοτικά περιέχονται σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ και τα τουρσιά. Επίσης, μπορείς να τα βρεις σε εμπλουτισμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα διατροφής.
• Αν ταλαιπωρείσαι από δυσκοιλιότητα, αύξησε την κατανάλωση φυτικών ινών (φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια). Ωστόσο, σε περιόδους που εμφανίζεις διάρροιες, περιόρισε τις φυτικές ίνες και απόφυγε τον καφέ, το γάλα και τους χυμούς.

ΠεριορισμόςΚατανάλωσης Τροφίμων που περιέχουν ολιγο-, δι-, μονοσακχαρίτες και πολυόλες

Σε κάποιες περιπτώσεις ο περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων που περιέχουν ολιγο-, δι-, μονοσακχαρίτες και πολυόλες μπορεί να είναι ευεργετικός. Τέτοια τρόφιμα είναι τα ακόλουθα:

1. Λαχανικά: κρεμμύδι, σκόρδο, μπρόκολο, μανιτάρια, σπαράγγια, λαχανάκια Βρυξελλών, αρακάς, φασόλια, φακές, αγκινάρα
2. Φρούτα: μήλα, αχλάδια, μάνγκο, ροδάκινο, καρπούζι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, νεκταρίνι
3. Γαλακτοκομικά: γιαούρτι, τυρί, κρέμα
4. Γλυκαντικά που περιέχουν φρουκτόζη όπως το σιρόπι καλαμποκιού και γλυκαντικά όπως η ξυλιτόλη, η σορβιτόλη, η μαννιτόλη, η μαλτιτόλη και άλλα που τελειώνουν σε -ολη
5. Προϊόντα σίτου και σίκαλης

Χρήσιμο Tip

Κράτησε ένα ημερολόγιο τροφίμων και  συμπτωμάτων. Εντόπισε τα τρόφιμα που εντείνουν τα συμπτώματα και δοκίμασε να τα αφαιρέσεις από τη διατροφή σου. Στη συνέχεια, μπορείς να τα εντάξεις σταδιακά εκ νέου, εφόσον δε σε ενοχλούν.

Τρόφιμα που δεν περιέχουν υδατάνθρακες όπως είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, το αβγό, το βούτυρο, τα έλαια και τα σκληρά τυριά, δεν προκαλούν συμπτώματα.

Δίαιτα Χαμηλή σε FODMAP

Γενικά, η δίαιτα χαμηλή σε FODMAP (Fermentable, Oligosaccharides, Monosaccharides And Polyols) φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην μείωση των συμπτωμάτων. Ακολουθώντας αυτή την δίαιτα θα πρέπει αρχικά να αποκλείσετε τρόφιμα που περιέχουν FODMAP, δηλαδή αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Έτσι θα ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα που προκαλούν τα συγκεκριμένα τρόφιμα. Έπειτα θα τα εντάξετε και πάλι στη διατροφή σας σταδιακά, ώστε να εντοπίσετε ποια τρόφιμα σας επηρεάζουν περισσότερο και να μπορέσετε να αποφύγετε τα δυσάρεστα συμπτώματα.

Χρήσιμο Tip

Η δίαιτα FODMAP δεν συστήνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς μπορεί να προκύψουν ελλείψεις σε βιταμίνες και μέταλλα.

• 

Δυσκοιλιότητα

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Η δυσκοιλιότητα παρουσιάζει έναν επιπολασμό περίπου 15% στον γενικό πληθυσμό. Παρατηρείται επίσης ότι οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, ειδικά άνω των 65 ετών, εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά.

Που οφείλεται η Δυσκοιλιότητα;

Πρόκειται για μια διαταραχή που συναντάται στο γαστρεντερικό σωλήνα, έχοντας ως αποτέλεσμα την σπάνια αφόδευση και την δυσκολία διέλευσης κοπράνων, με πόνο και δυσκαμψία. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει κλείσιμο του εντέρου, που απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Η αιτιολογία της δυσκοιλιότητας μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής. Όσον αφορά τους δευτεροπαθείς λόγους, σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται 

• η απλή αφυδάτωση ή ανεπαρκής πρόσληψη υγρών
• οι μεταβολικές διαταραχές
• τα φάρμακα
• οι νευρολογικές διαταραχές
• οι μυοπαθητικές διαταραχές 
• δομικές ανωμαλίες

Ακόμη, διακρίνεται σε οξεία (συνήθως διάρκειας λιγότερο από 1 εβδομάδας) ή χρόνια, η οποία συνήθως διαρκεί πάνω 4 εβδομάδες ή πάνω από 3 μήνες. 

Παράγοντες Κινδύνου

Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που ενδέχεται να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα είναι

• η αύξηση ηλικίας
• το γυναικείο φύλο
• η χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση
• η μειωμένη σωματική δραστηριότητα
• ορισμένα φάρμακα
• το άγχος
• η κατάθλιψη
• η σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Δυσκοιλιότητας;

Φυσική Εξέταση

Κατά την αξιολόγηση της δυσκοιλιότητας, ερευνάται το ιστορικό του ασθενούς και διεξάγεται μια φυσική εξέταση. Η εκτέλεση μιας πλήρους ψηφιακής ορθικής εξέτασης αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της κλινικής αξιολόγησης. Στη συνέχεια, πραγματοποιείται ένα σύνολο εστιασμένων εξετάσεων με σκοπό την διάγνωση θεραπεύσιμων διαταραχών (υποθυρεοειδισμός) ή καρκίνου του παχέος εντέρου. 

Αιματολογική Εξέταση

Επιπλέον, πραγματοποιείται και μια πλήρης εξέταση αίματος. Σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει απώλεια βάρους, κοιλιακό άλγος, αιματοχεσία ή απότομη έναρξη δυσκοιλιότητας, μια διαρθρωτική αξιολόγηση του παχέος εντέρου μπορεί να φανεί χρήσιμη. Εάν ο ασθενής δεν ανταποκριθεί στην αρχική φαρμακοθεραπεία, τότε διενεργούνται άλλες πιο εξειδικευμένες εξετάσεις.

Δυσκοιλιότητα και Διατροφή

Αν αντιμετωπίζεις προβλήματα με την δυσκοιλιότητα, τότε ορισμένες αλλαγές στις διαιτητικές συνήθειες-διατροφικές συστάσεις και γενικότερα στον τρόπο ζωής σου, θα βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της. Πιο συγκεκριμένα:

Αύξησε την κατανάλωση των φυτικών ινών (25-30g/ημέρα), όπως φρούτα (μήλα, αχλάδια, μούρα), λαχανικά (καρότα, μπρόκολο, πράσινα φασολάκια), όσπρια (φακές, μαύρα φασόλια, ρεβίθια) πίτουρο, προϊόντα ολικής άλεσης, κινόα κ.α.

Χρήσιμο Tip

Μην ξεφλουδίζεις τα φρούτα με βρώσιμη φλούδα, καθώς έτσι χάνεται σημαντική ποσότητα φυτικών ινών.

• Προσπάθησε να καταναλώνεις περισσότερο νερό (8-10 ποτήρια) και υγρά 

Χρήσιμο Tip

 Ο χυμός από δαμάσκηνα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικός.

• Μπορείς να πασπαλίσεις 1 ή 2 κουταλάκια του γλυκού (5 έως 10 mL) νιφάδες πίτουρου, αλεσμένο λιναρόσπορο ή ψύλλιο σε τρόφιμα όπως γιαούρτι, δημητριακά, σούπα ή smoothie
• Απόφυγε τρόφιμα με λίγες ή καθόλου φυτικές ίνες

• 

Γαστρεντερίτιδα

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Σύμφωνα με στοιχεία από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) παρατηρήθηκε μια μικρή αύξηση των τροφιμογενών/υδατογενών νοσημάτων το 2018 στην Ελλάδα. Κύριος αιτιολογικός παράγοντας φάνηκε να είναι το βακτήριο Salmonella spp.

Που οφείλεται η Γαστρεντερίτιδα;

Αρχικά ο όρος γαστρεντερίτιδα αναφέρεται στην φλεγμονή του εντέρου που προκαλείται, κυρίως, από βακτήρια, ιούς και παράσιτα. Οι πιο γνωστοί ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα είναι ο Νοροιός (Norovirus), που επηρεάζει παιδιά και ενήλικες και ο Ροταϊός (Rotavirus), που εμφανίζεται συνήθως σε μικρά παιδιά. Τα βασικότερα βακτήρια που οδηγούν σε γαστρεντερίτιδα είναι τα εξής:

• Salmonella
• Clostridium perfringens
• Campylobacter
• Staphylococcus aureus

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να είναι οξεία και να διαρκέσει για μικρό χρονικό διάστημα, δηλαδή λιγότερο από δύο εβδομάδες. Σε περίπτωση που ξεπεράσει τις 30 ημέρες, τότε θεωρείται χρόνια και συνήθως οφείλεται σε τροφικές αλλεργίες. Εξαπλώνεται συνήθως μέσω μολυσμένων τροφίμων και νερού ή μέσω της επαφής με κάποιο άτομο που έχει μολυνθεί.

Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία τα περισσότερα κρούσματα προήλθαν από συγκεκριμένα τρόφιμα και οι χώροι μόλυνσης ήταν το σπίτι (43%), τα εστιατόρια/ταχυφαγεία (21%) και τα ξενοδοχεία (7%).

Συνήθεις Υπόπτοι

Τα τρόφιμα που αποτέλεσαν τον συχνότερο αγωγό μετάδοσης ήταν:

• το αβγό
• το κοτόπουλο
• και τα γαλακτοκομικά προϊόντα

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Γαστρεντερίτιδας;

Αρχικά, τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν διάρροια, κοιλιακό άλγος, έμετο, πονοκέφαλο, πυρετό και ρίγη. Συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν εντός κάποιων ημερών χωρίς θεραπεία. Τα κριτήρια διάγνωσης της γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν:

• Λήψη ιστορικού του ασθενή, δηλαδή πληροφορίες για ηλικία, κατάσταση ασθενούς, διάρκεια και ποιότητα συμπτωμάτων, ιστορικό ταξιδιού, διατροφή
• Εργαστηριακή διάγνωση με καλλιέργεια κοπράνων
• Διαγνωστικά τεστ, τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν ενζυμικές ανοσοδοκιμασίες (ΕΙΑ) ή ενίσχυση νουκλεϊκού οξέος του γενετικού υλικού των υποψιών παθογόνων

Η δοκιμή κοπράνων χρησιμοποιώντας μεθόδους καλλιέργειας ή ανεξάρτητες από καλλιέργεια ενδείκνυται για σοβαρές, αιματηρές, εμπύρετες, δυσεντερικές, νοσοκομειακές ή επίμονες διαρροϊκές παθήσεις.

Γαστρεντερίτιδα και Διατροφή

Το βασικό πρόβλημα που προκαλεί η γαστρεντερίτιδα είναι η αφυδάτωση, λόγω της απώλειας αρκετών υγρών από τους συχνούς εμετούς και τις διάρροιες. Μια προσαρμοσμένη διατροφή θα φανεί πολύ χρήσιμη για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την αποφυγή της αφυδάτωσης. Κάποιες διατροφικές συστάσεις:

• Κατανάλωσε υγρά (νερό, αθλητικό ποτό) με μικρές και συχνές γουλιές, αντί για μεγάλη ποσότητα
• Ακολούθησε μια ήπια διατροφή εάν έχεις ναυτία με εύπεπτα τρόφιμα όπως τα κράκερς, οι μπανάνες, ο χυμός μήλου, το ρύζι και το κοτόπουλο

Χρήσιμο Τip

Προσπάθησε να τρως μικρά και συχνά γεύματα.

• Απόφυγε το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, την καφεΐνη, το αλκοόλ, τη νικοτίνη, τα λιπαρά, τα καρυκεύματα, τα καυτερά και πολύ αλατισμένα τρόφιμα για λίγες μέρες
• Προτίμησε τρόφιμα με αρκετό νερό όπως οι σούπες
• Απόφυγε να ξαπλώσεις μετά την κατανάλωση φαγητού

• 

Υποθυρεοειδισμός

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία, ο επιπολασμός του εμφανούς υποθυρεοειδισμού στο γενικό πληθυσμό υπολογίζεται ότι κυμαίνεται μεταξύ 0,2% και 5,3% στην Ευρώπη.

Σε κάθε τύπο θυρεοειδικής νόσου οι γυναίκες φαίνεται να προσβάλλονται περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες.

Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός;

Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετή θυρεοειδικές ορμόνες. O υποθυρεοειδισμός οφείλεται περισσότερο στην καταστροφή ή ατροφία του θυρεοειδούς αδένα, παρά στην μειωμένη παραγωγή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης από την υπόφυση. Η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη διεγείρει τον θυρεοειδή να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες (Τ3, Τ4). 

Που οφείλεται ο Υποθυρεοειδισμός;

Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οφείλεται σε μια αυτοάνοση ασθένεια που ονομάζεται θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Κατά την ασθένεια αυτή τα λεμφοκύτταρα επιτίθονται στον θυρεοειδή και καταστρέφουν τα θυρεοειδικά επιθηλιακά κύτταρα. Το ιώδιο είναι αναγκαίο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών και η ανεπάρκεια του αποτελεί το συχνότερο αίτιο εμφάνισης υποθυρεοειδισμού παγκοσμίως. Παράγοντες που μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε υποθυρεοειδισμό είναι

• σπάνιες λοιμώξεις ή φλεγμονώδεις καταστάσεις
• ορισμένα φάρμακα (αμιωδαρόνη, λίθιο)
• γενετικές παθήσεις που επηρεάζουν την σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών

Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς είναι συχνή, εύκολα αναγνωρίσιμη και θεραπεύσιμη, αλλά εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις.

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση του Υποθυρεοειδισμού;

Η υποψία για την διάγνωση του υποθυρεοειδισμού γίνεται με βάση τα κλινικά ευρήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται συμπτώματα όπως

• η δυσκοιλιότητα
• το αίσθημα κρύου
• η κούραση
• το ξηρό και ωχρό δέρμα
• η αύξηση βάρους κ.α. 

Η επιβεβαίωση γίνεται μέσω των εργαστηριακών εξετάσεων, σύμφωνα με τις οποίες παρατηρούνται:

• Χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών (Τ3,Τ4)
• Αυξημένα επίπεδα TSH

Υποθυρεοειδισμός και Διατροφή

Οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν ρόλο στην ρύθμιση του μεταβολισμού. Επομένως,  ο μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας των ασθενών μειώνεται με τη μείωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς. Έτσι, μπορεί να σημειωθεί αύξηση του σωματικού βάρους, λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης ενέργειας.

Η διατροφή από μόνη της δεν μπορεί να θεραπεύσει τον υποθυρεοειδισμό. Παρόλα αυτά αν συνδυαστεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορούν να ελαχιστοποιηθούν τα συμπτώματα και να αποκατασταθεί η λειτουργία του θυρεοειδούς. 

Διατροφικές Συστάσεις

• Αύξησε την κατανάλωση των φυτικών ινών (φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης)  και του νερού για να αποφύγεις την δυσκοιλιότητα
• Φρόντισε να καταναλώνεις επαρκείς ποσότητες ιωδίου που βρίσκεται κυρίως στο αλάτι (ιωδιούχο αλάτι) και στα ψάρια, στα μαλάκια και στα φύκια

Χρήσιμο Tip

Απόφυγε την κατανάλωση λαχανικών όπως το λάχανο, γογγύλια, κουνουπίδι κ.α. που είναι πλούσια σε ινδόλη, καθώς εμποδίζουν την απορρόφηση ιωδίου και προκαλούν δυσλειτουργίες στον θυρεοειδή αδένα.

• Κατανάλωσε τρόφιμα που είναι πλούσια σε σελήνιο, όπως είναι τα τα φιστίκια Βραζιλίας, τα καρύδια, τα δημητριακά, τα κρεμμύδια, και σε μικρότερο ποσοστό το γάλα, το κρέας και τα θαλασσινά 
• Κατανάλωσε τρόφιμα που είναι πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, κάλιο και βιταμίνες Α, C, D και συμπλέγματος Β, καθώς παρουσιάζονται συχνά ελλείψεις στα συγκεκριμένα συστατικά.

Θρεπτικά Συστατικά

• Σίδηρος: η έλλειψη του προκαλεί μείωση της σύνθεσης των θυρεοειδικών ορμονών, καθώς και αύξηση του επιπέδου TSH και του όγκου των αδένων. Τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα σκούρα πράσινα λαχανικά, τα όσπρια (φακές) κ.α.

Χρήσιμο Tip

Για να αυξήσεις την απορρόφηση σιδήρου συνόδευσε το φαγητό σου με βιταμίνη C. Μπορείς να προσθέσεις λεμόνι ή να καταναλώσεις έναν χυμό πορτοκάλι.

• Ψευδάργυρος: βοηθάει στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο είναι τα θαλασσινά, το συκώτι, τα αβγά και το κρέας, καθώς και τα όσπρια και τα ολικής άλεσης δημητριακά.
• Χαλκός: καρκινοειδή (καβούρια κ.α.), οστρακοειδή, συκώτι, όσπρια, ξηροί καρποί, σταφίδες και κακάο.
• Μαγνήσιο: ξηροί καρποί (αμύγδαλα κυρίως), σπόροι (κολοκυθόσποροι), κακάο, καφές, δημητριακά
• Κάλιο: φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα όπως τα ροδάκινα, τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια, οι μπανάνες, το αβοκάντο και οι σταφίδες, όσπρια (φασόλια κυρίως), πατάτες, μανιτάρια κ.α.
• Βιταμίνη Α (καροτένια): καρότα, πεπόνι, βερίκοκα, ροδάκινο κ.α.

Χρήσιμο Tip

Το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες υποβαθμίζει την βιταμίνη Α.

• Βιταμίνη C: φράουλες, πράσινα λαχανικά, εσπεριδοειδή, ντομάτες κ.α.
• Βιταμίνη D: τυρί, ψάρια, μανιτάρια, tofu, εμπλουτισμένα γάλατα και δημητριακά
• Βιταμίνες συμπλέγματος Β: σπανάκι, πατάτες, όσπρια, προιόντα ολικής άλεσης, συκώτι, γαλοπούλα, τόνος

• 

Οστεοπόρωση

Επιδημιολογικά Στοιχεία

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Μελέτης Οστεοπόρωσης της σπονδυλικής στήλης (EVOS), ο επιπολασμός του σπονδυλικού κατάγματος σε όλη την Ευρώπη υπολογίζεται ότι είναι 12,2% για τους άνδρες και 12,0% για γυναίκες ηλικίας 50-79 ετών.

Τι είναι η Οστεοπόρωση;

Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από μείωση της αντοχής και της πυκνότητας ή της μάζας του οστικού ιστού. Το γεγονός, αυτό, οδηγεί σε αυξημένη ευθραυστότητα των οστών και κίνδυνο για κατάγματα. Τα οστά που επηρεάζονται περισσότερο είναι το ισχίο, η σπονδυλική στήλη και ο καρπός. Η οστεοπόρωση θεωρείται επίσης μια σιωπηλή ασθένεια, καθώς συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα μέχρι το πρώτο κάταγμα.

Που οφείλεται η Οστεοπόρωση;

Η οστεοπόρωση είναι αποτέλεσμα της απώλειας οστού. Τις περισσότερες φορές, η απώλεια αυτή οφείλεται στα πολύ χαμηλά επίπεδα των οιστρογόνων, μιας κατηγορίας ορμονών. Τα οιστρογόνα κατέχουν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση και συντήρηση των οστών σας. 

Μετά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν, καθώς οι ωοθήκες παράγουν λιγότερα.

Κίνδυνος Εμφάνισης Οστεοπόρωσης

Συνήθως ο κίνδυνος για εμφάνιση οστεοπόρωσης αυξάνεται με την ηλικία και παρατηρείται πιο συχνά στον γυναικείο πληθυσμό. Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που ενδέχεται να οδηγήσουν σε οστεοπόρωση είναι

• η αυξημένη ηλικία (<61  ετών)
• το οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
• η λήψη ορισμένων φαρμάκων (κορτικοστεροειδή)
• η εμμηνόπαυση
• οι λευκές ή ασιατικές γυναίκες
• η χαμηλή πυκνότητα των οστών
• κάπνισμα
• μειωμένη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων κατά την παιδική ηλικία

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Οστεοπόρωσης;

Η πιο συνηθισμένη εξέταση για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας μέσω της  απορροφησιομετρίας Ακτίνων Χ Διπλής Ενέργειας (DXA). Το συγκεκριμένο τεστ ουσιαστικά μπορεί να μετρήσει την οστική πυκνότητα στο ισχίο και την οσφυϊκή μοίρα.

Ανάγνωση Αποτελεσμάτων

Τα αποτελέσματα συγκρίνονται με την οστική πυκνότητα ενός υγιούς νεαρού ενήλικα και σας δίνεται μια βαθμολογία Τ. Η βαθμολογία 0 σημαίνει ότι η BMD σας είναι ίση με τον κανόνα για έναν υγιή νεαρό ενήλικα. Οι διαφορές μεταξύ του BMD σας και του υγιούς κανόνα των νέων ενηλίκων μετρώνται σε μονάδες που ονομάζονται τυπικές αποκλίσεις (SDs).

Φυσιολογικό	Η πυκνότητα των οστών είναι εντός 1 SD (+1 ή −1) του μέσου όρου των νέων ενηλίκων.
Χαμηλή οστική μάζα	Η πυκνότητα των οστών είναι μεταξύ 1 και 2,5 SD κάτω από τη μέση τιμή των νέων ενηλίκων (−1 έως .52,5 SD).
Οστεοπόρωση	Η πυκνότητα των οστών είναι 2,5 SD ή ακόμα πιο κάτω από τη μέση τιμή των νέων ενηλίκων (.52,5 SD ή χαμηλότερη).
Σοβαρή οστεοπόρωση	Η πυκνότητα των οστών είναι μεγαλύτερη από 2,5 SD κάτω από το μέσο όρο των νέων ενηλίκων και υπήρξαν ένα ή περισσότερα κατάγματα οστεοπορωτικών.

Οστεοπόρωση και Διατροφή

H οστεοπόρωση συχνά αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική θεραπεία με σκοπό την μείωση του κινδύνου κατάγματος. Ωστόσο,  δεν είναι πάντα εφικτή και ορισμένες διατροφικές τροποποιήσεις κρίνονται απαραίτητες. Πιο αναλυτικά:

Φρόντισε να καλύπτεις τις Ανάγκες σου σε Ασβέστιο

Καλές πηγές ασβεστίου είναι

• τα γαλακτοκομικά τρόφιμα (γάλα, γιαούρτι, τυριά)
• ορισμένα πράσινα λαχανικά
• μικρά ψάρια με μαλακά, βρώσιμα οστά όπως οι σαρδέλες 
• οι ξηροί καρποί
• τα υποκατάστατα γαλακτοκομικών (π.χ. τόφου, γάλα σόγιας, γάλα αμυγδάλου κ.ά.)

Ναι στη Βιταμίνη D

Κατανάλωσε τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D όπως είναι τα λιπαρά ψάρια, τα μανιτάρια και τα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Χρήσιμο Tip

Η βιταμίνη D παράγεται στο δέρμα όταν αυτό εκτίθεται σε ακτίνες UV-B στο φως του ήλιου. Προσπάθησε να εκτίθεσαι στον ήλιο καθημερινά για 10-20 λεπτά (κυρίως χέρια, πρόσωπο) χωρίς αντηλιακό.

Αυξησε την Πρωτεινική σου Πρόσληψη

Ενίσχυσε την διατροφή σου με περισσότερα πρωτεϊνούχα τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά το κρέας, το ψάρι, τα αβγά, τα πουλερικά, οι φακές, τα φασόλια και οι ξηροί καρποί

Χρήσιμο Tip

Μια ισορροπημένη πρόσληψη πρωτεϊνών σε συνδυασμό με ασκήσεις αντιστάσεων συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της δύναμης των οστών.

Κατανάλωσε τρόφιμα πλούσια σε Βιταμίνη Κ

Καλές πηγές είναι:

• τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά
• το σπανάκι
• το λάχανο
• το συκώτι
• μερικά τυριά που έχουν υποστεί ζύμωση
• τα αποξηραμένα φρούτα

Χρήσιμο Tip

Τα δαμάσκηνα είναι μια πολύ καλή πηγή βιταμίνης Κ.

Επίλεξε τρόφιμα πλούσια σε Μαγνήσιο

Καλές πηγές Μαγνησίου είναι:

• τα πράσινα λαχανικά
• τα όσπρια
• τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους
• τα ακατέργαστα δημητριακά
• τα ψάρια
• τα αποξηραμένα φρούτα

Χρήσιμο Tip

50 g αμυγδάλων μπορούν να καλύψουν έως και 40% των καθημερινών σου αναγκών σε μαγνήσιο

Κατανάλωσε τρόφιμα που περιέχουν Ψευδάργυρο

Καλές πηγές Ψευδαργύρου είναι:

• το άπαχο κόκκινο κρέας
• τα πουλερικά
• τα δημητριακά ολικής αλέσεως
• τα όσπρια
• αποξηραμένα φρούτα

Χρήσιμο Tip

Ιδιαίτερα πλούσιες φυτικές πηγές ψευδαργύρου είναι τα φασόλια και τα ρεβίθια.

Διάβασε επίσης: Οστεοπόρωση: Διατροφική Αντιμετώπιση [ΟΔΗΓΟΣ]

• 

Αναιμία

Επιδημιολογικά Στοιχεία

Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) το 2019, ο επιπολασμός της αναιμίας σε Ελληνίδες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (15-49 ετών) είναι 15,1%. Στα παιδιά ηλικίας 6-59 μηνών το ποσοστό είναι λίγο μεγαλύτερο και υπολογίζεται ότι είναι 16,7%.

Η αναιμία σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα σε ηλικιωμένους.

Που οφείλεται η Αναιμία;

Ως αναιμία ορίζεται μια κατάσταση στην οποία ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων ή η συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης μέσα σε αυτά είναι χαμηλότερος από το φυσιολογικό. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς του σώματος. Επομένως, εάν δεν υπάρχουν αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια ή αιμοσφαιρίνη, ο οργανισμός μεταφέρει λιγότερο οξυγόνο και ενδέχεται να προκαλέσει ορισμένα συμπτώματα (κόπωση, αδυναμία, ζάλη). Τις περισσότερες φορές ωστόσο, η αναιμία είναι ασυμπτωματική και ανευρίσκεται τυχαία σε εργαστηριακές δοκιμές.

Η αναιμία εμφανίζεται περισσότερο σε γυναίκες, κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας ή έγκυες, καθώς και σε παιδιά. 

Αίτια Αναιμίας

Μερικά από τα πιο συχνά αίτια αναιμίας είναι

• οι διατροφικές ανεπάρκειες, ιδιαίτερα έλλειψη σιδήρου, αν και οι ελλείψεις σε φυλλικό οξύ, βιταμίνες Β12 και Α είναι επίσης σημαντικές αιτίες
• οι αιμοσφαιρινοπάθειες 
• οι μολυσματικές ασθένειες όπως ελονοσία, φυματίωση, HIV
• οι παρασιτικές λοιμώξεις
• η χρόνια νεφρική νόσος
• η χρόνια φλεγμονή
• η απόκρυφη απώλεια αίματος από γαστρεντερική κακοήθεια

Με ποιο Τρόπο γίνεται η Διάγνωση της Αναιμίας;

Η διάγνωση βασίζεται αρχικά στο ιστορικό του ασθενή και στην φυσική εξέταση. Στη συνέχεια γίνονται ορισμένοι διαγνωστικοί έλεγχοι, οι βασικότεροι από τους οποίους είναι:

• Γενικές εξετάσεις αίματος
• Μέτρηση δικτυοερυθροκυττάρων
• Εξέταση επιχρίσματος περιφερικού αίματος
• Εξέταση μυελού των οστών
• Κυτταρογενετικές και μοριακές δοκιμές
• Έλεγχος φερριτίνης

Διατροφή και Αναιμία

Οι αναιμίες συνήθως αντιμετωπίζονται με την χρήση μιας φαρμακοθεραπείας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, η σιδηροπενική αναιμία, που είναι και ο πιο κοινός τύπος αναιμίας, αντιμετωπίζεται με συμπλήρωμα σιδήρου. Ωστόσο, η διατροφή μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου.

Πιο συγκεκριμένα:

Αιμικός σίδηρος

κρέας (συκώτι, χοιρινό, βόειο), ψάρι (σολομός, τόνος), στρείδια, πουλερικά

Μη αιμικός σίδηρος

Λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο κ.α.), όσπρια (φασόλια), καρποί (αμύγδαλα, φιστίκια Βραζιλίας), δημητριακά (βρώμη, καστανό ρύζι κ.α.)

Αύξησε την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν σίδηρο και κυρίως αιμικό σίδηρο (ζωικά προϊόντα) σε σχέση με τον μη αιμικό σίδηρο (φυτικά προϊόντα)

Διατροφικοί Συνδυασμοί

• Εάν συνδυάσεις λίγο άπαχο κρέας, ψάρι ή πουλερικά με φασόλια ή σκούρα πράσινα φύλλα μπορείς να βελτιώσεις την απορρόφηση των φυτικών πηγών σιδήρου έως και τρεις φορές.
• Προτίμησε φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε κιτρικό ή ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) όπως τα εσπεριδοειδή, οι φράουλες, οι ντομάτες κ.α. για να αυξήσεις την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου.
• Επειδή η βιταμίνη C υποβαθμίζεται με το μαγείρεμα προσπάθησε να  καταναλώνεις άψητα (ή ελαφρώς μαγειρεμένα) φρούτα και λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.
• Απέφυγε τρόφιμα που μειώνουν την απορρόφηση του σιδήρου στα γεύματα σου όπως το τσάι, ιδιαίτερα το μαύρο και ο καφές. Φρόντισε η κατανάλωση τους να απέχει 1-2 ώρες από το γεύμα σου

Η ταυτόχρονη κατανάλωση καφέ (≥ 1 φλιτζάνι) μαζί με ένα γεύμα αναστέλλει έως και 40% την απορρόφηση του σιδήρου. Καλό είναι να απέχει ένα τρίωρο η κατανάλωση του από το γεύμα.

• Κατανάλωσε περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Α / καροτενοειδές, όπως
  • πράσινα φυλλώδη λαχανικά
  • πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά (π.χ. γλυκοπατάτες πορτοκαλιού)
  • γαλακτοκομικά προϊόντα, αβγά
  • συκώτι
  • ιχθυέλαια

• Αύξησε την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν βιταμίνη Β₁₂ και φυλλικό οξύ

Βιταμίνη Β₁₂

Οστρακοειδή, το συκώτι βοείου κρέατος, άλλα κρέατα, ψάρια και πουλερικά, καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα  Η βιταμίνη Β₁₂ βρίσκεται μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης.

Φυλλικό οξύ

Όσπρια και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και φρούτα και χυμούς φρούτων όπως τα πορτοκάλια.

• 

Κλείνοντας

Καταλαβαίνεις λοιπόν, ότι η διατροφή που θα επιλέξεις να ακολουθήσεις έχει μεγάλη σημασία στην έκβαση αλλά ακόμα και στην θεραπεία μιας νόσου.

Φαρμακευτική Αγωγή

Σε πολλές ασθένειες η φαρμακευτική αγωγή είναι αναπόφευκτη, αλλά ορισμένες μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις κατάλληλες διατροφικές συστάσεις. 

Σε περίπτωση που λαμβάνεις κάποια φαρμακευτική αγωγή, φρόντισε να συμβουλευτείς τον γιατρό ή τον διαιτολόγο-διατροφολόγο για πιθανές αλληλεπιδράσεις με ορισμένα τρόφιμα. Είναι σημαντικό να ενημερώνεσαι πάντοτε από επαγγελματίες υγείας, ώστε να μην δημιουργούνται επιπλέον προβλήματα.

Άλλοι παράγοντες που Μπορεί να Βοηθήσουν

Φυσικά πέρα από την φαρμακευτική αγωγή και την διατροφή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αρκετών παθήσεων.

Σωματική Άσκηση

Η σωματική άσκηση είναι ένας από αυτούς και θα έπρεπε να αποτελεί μέρος της καθημερινότητας μας. Ακόμα και αν δεν έχεις αρκετό ελεύθερο χρόνο για να γυμνάζεσαι μπορείς να βρεις άλλους τρόπους για να αυξήσεις την σωματική σου δραστηριότητα όπως για παράδειγμα να περπατήσεις μέχρι την δουλειά σου αντί να πάρεις το αμάξι.

Καλή Ψυχολογία

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ψυχολογία, η οποία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο πως θα διαχειριστείς μια ασθένεια, ώστε να καταφέρεις να την αντιμετωπίσεις. Μην ξεχνάς ότι δεν είσαι μόνος/η σε όλη αυτή την προσπάθεια και αν χρειαστείς οποιαδήποτε ψυχολογική υποστήριξη, μπορείς να στραφείς στον κοινωνικό σου περίγυρο αλλά και σε κάποιον ειδικό.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφή και φαρμακευτική αγωγή θα σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις διάφορα προβλήματα υγείας.

Πάρης Παπαχρήστος

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.
Ιδρυτής του medNutrition.gr – Συγγραφέας

#Facebook #Instagram #Linkedin

https://diaitologos.com/katastaseis-ygeias/pathiseis-diatrofikes-sistaseis/?utm_source=newsletter_2348&utm_medium=email&utm_campaign=copy