Συναγερμός από τους CEOs μεγάλων διεθνών τραπεζών

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Οι επικεφαλής των μεγαλύτερων τραπεζών διεθνώς προειδοποιούν για πολύ δύσκολες στιγμές στις αγορές και την οικονομία το 2023, το οποίο, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα είναι ένα πολύ πιο σκληρό έτος από το 2022. Ο λόγος είναι ότι η μεγάλη ώθηση του 2022 στην οικονομία σημειώθηκε το πρώτο εξάμηνο, το οποίο συγκριτικά με το α’ εξάμηνο του 2021, που χαρακτηρίστηκε κυρίως από τους περιορισμούς της COVID, εντυπωσίασε, λόγω ακριβώς αυτής της πολύ χαμηλής βάσης. Οπότε μπορεί κανείς να σκεφτεί ποια θα είναι η σύγκριση του 2023 με το 2022, ειδικά στο πρώτο μισό του έτους,

με όσες οικονομίες καταφέρουν να ξεφύγουν από την ύφεση να θεωρούνται κυριολεκτικά ότι έχουν πετύχει έναν άθλο. 

Από την πλευρά τους, και οι επικεφαλής αναλυτές των διεθνών οίκων τονίζουν πως οι αρχές του 2023 θα είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος για τις αγορές και σε καμία περίπτωση δεν περιμένουν... πυροτεχνήματα. 

Στο καλύτερο σενάριο το 2023 θα είναι το... αντίστροφο του 2022, δηλαδή μια αργή και πιθανότατα υφεσιακή αρχή, με ένα ριμπάουντ να ακολουθεί όσο προχωρά το δεύτερο εξάμηνο...

"Συναγερμός" από τους CEOs των τραπεζικών κολοσσών 

Οι ηγέτες ορισμένων από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Wall Street έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για το 2023, υπογραμμίζοντας τις εξαιρετικά επιφυλακτικές τους προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία, καθώς οι καταναλωτές ξοδεύουν τις αποταμιεύσεις τους και οι πελάτες τους μειώνουν τις προσδοκίες τους για τη νέα χρονιά.

Κορυφαία στελέχη της Goldman Sachs, της Bank of America και της JPMorgan Chase εξέφρασαν τις απόψεις τους σε τραπεζικό συνέδριο που διοργάνωσε την περασμένη εβδομάδα η "Wall Steet Journal" στην Ουάσινγκτον, το Wall Street Journal CEO Council Summit.

"Όταν συνομιλώ με πελάτες, ακούγονται εξαιρετικά προσεκτικοί. Πολλοί CEOs παρακολουθούν τα δεδομένα και περιμένουν να δουν τι θα συμβεί", δήλωσε ο David Solomon, διευθύνων σύμβουλος της Goldman. Ο Solomon είπε ότι οι πελάτες της αμερικανικής τράπεζας φαίνονταν "κουρασμένοι έπειτα από ένα πολύ ασταθές έτος".

Οι δηλώσεις του ισχυρού άνδρα της Goldman αντηχούν τις ανησυχίες των διοικήσεων των εταιρειών σχετικά με τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία, η οποία αντιμετωπίζει μια σειρά από οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός ιλιγγιώδους ρυθμού αυξήσεων των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο Solomon είπε ότι είναι "λίγο πιο προσεκτικός" σχετικά με την οικονομία από τους οικονομολόγους της ίδιας της τράπεζας της οποίας ηγείται, οι οποίοι προβλέπουν ότι οι ΗΠΑ θα αποφύγουν πιθανότατα την ύφεση το 2023. "Δέχομαι πολλές ερωτήσεις σχετικά με την Κίνα και τη σχέση της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την οικονομική τροχιά της Ευρώπης και προφανώς τους κινδύνους ύφεσης. Αλλά δεν αντιλαμβάνομαι ότι κυριαρχεί πανικός μεταξύ των επενδυτών. Οι ισολογισμοί των εταιρειών είναι ισχυροί και, ακόμα και με υψηλότερα επιτόκια, οι αγορές παραμένουν ανοιχτές", όπως τόνισε.

Ο CEO της Bank of America, Brian Moynihan, δήλωσε από την πλευρά του ότι η αποταμίευση των καταναλωτών στις ΗΠΑ κορυφώθηκε τον Απρίλιο, αφού πολλοί άνθρωποι έλαβαν επιστροφές φόρων, αλλά ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί εξακολουθούσαν να έχουν περισσότερα χρήματα στις τράπεζες από ό,τι πριν από την πανδημία, μια δυναμική που πιθανότατα θα διατηρηθεί όσο η ανεργία παραμένει χαμηλή. 

Η Marianne Lake, co-CEO της καταναλωτικής τραπεζικής της JPMorgan Chase, επεσήμανε πως "η οικονομία των ΗΠΑ είναι ακόμη ισχυρή", αλλά τους τελευταίους τρεις μήνες η διοίκηση της τράπεζας περιμένει περισσότερο μια "μέτρια ύφεση" στο εγγύς μέλλον. "Έτσι, η πιθανότητα ύφεσης έχει αυξηθεί", όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.

Παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, έθεσε πριν από μερικές μέρες τις βάσεις ώστε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να περιορίσουν το μέγεθος των αυξήσεων των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, τα υψηλότερα από τα αναμενόμενα στοιχεία για τις θέσεις εργασίας και τα στοιχεία που δείχνουν ανάπτυξη στον τεράστιο τομέα των υπηρεσιών υπογράμμισαν στη συνέχεια τον κίνδυνο ο πληθωρισμός να παραμείνει επίμονος τους επόμενους μήνες.

Ο Solomon είπε ότι οι επιχειρήσεις-πελάτες της Goldman έχουν αναθεωρήσει τις οικονομικές τους προβλέψεις προς τα κάτω, "αλλά όχι δραματικά", καθώς ετοιμάζουν τους εταιρικούς προϋπολογισμούς για το 2023. "Έχουμε δει πελάτες να απομακρύνουν την προσοχή τους από την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και να μειώνουν τον αριθμό των εργαζομένων τους", είπε. 

Σε δηλώσεις του στη συνέχεια στο Bloomberg TV, ο Solomon προειδοποίησε ότι υπάρχουν "δύσκολες στιγμές μπροστά" για την οικονομία και τις αγορές, καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν τον πληθωρισμό χωρίς να καταρρεύσουν οικονομίες. Αντιμετωπίζουμε μια "πολύ αβέβαιη περίοδο", με τις νομισματικές και οικονομικές συνθήκες να αλλάζουν πολύ γρήγορα, γεγονός που επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα.

"Πιστεύω ότι πρέπει να υποθέσουμε ότι ο δρόμος μπροστά μας θα είναι πολύ δύσκολος, με τα επίπεδα δραστηριότητας να είναι πιθανό να περιοριστούν σε ένα σκληρότερο οικονομικό περιβάλλον", όπως τόνισε.

Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs προβλέπουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί το 2023 στο 1,9%, εξήγησε ο Solomon. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να ενορχηστρώσουν μια ήπια προσγείωση, καθώς συσφίγγουν τη νομισματική πολιτική για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. "Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ αβέβαιο. Θεωρώ ότι υπάρχει μια πιθανότητα μιας ήπιας προσγείωσης, αλλά σίγουρα πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να δούμε ύφεση το 2023 επίσης, οπότε νομίζω ότι πρέπει να είστε προσεκτικοί και να προετοιμαστείτε.

Ο CEO της Goldman Sachs αναμένει ότι η διόρθωση των μετοχών θα συνεχιστεί το 2023, όπως και του πετρελαίου και του κλάδου του real estate, ενώ το αμερικανικό δολάριο αναμένεται να ενισχυθεί ελαφρώς περαιτέρω το επόμενο έτος. 

Η ομάδα στρατηγικής μετοχών της Goldman με επικεφαλής τον David Kostin έχει σημειώσει στην έκθεση για τις προοπτικές του επόμενου έτους ότι αναμένει ο δείκτης-βαρόμετρο των διεθνών αγορών, ο S&P 500, να τελειώσει το 2023 στις 4.000 μονάδες. Ενώ οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί για τις παγκόσμιες μετοχές, είναι πιθανό να εισέλθουν σε φάση ανάκαμψης το 2023, με την αμερικανική τράπεζα να αναμένει ότι οι συνολικές αποδόσεις από τώρα έως το τέλος του επόμενου έτους θα είναι σχετικά χαμηλές. 

Οι μετοχές θα "περιμένουν" την οικονομία

Η παγκόσμια οικονομία πρέπει να βρει μια πιο σταθερή βάση προτού οι περισσότερες χρηματιστηριακές αγορές ξεφύγουν από την αναταραχή που αναμένεται το επόμενο έτος, όπως εκτιμούν στρατηγικοί αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters, οι οποίοι μείωσαν σε γενικές γραμμές τις προβλέψεις τους για το 2023 σε σύγκριση με πριν από τρεις μήνες.

Ωστόσο, τίποτα δεν είναι βέβαιο, δεδομένου ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν ακόμη μήνες πριν να σταματήσουν μια από τις πιο γρήγορες και επιθετικές εκστρατείες αύξησης των επιτοκίων που έχουν καταγραφεί.

Έπειτα από ένα δυνατό ξεκίνημα το 2022, οι μετοχές σε όλο τον κόσμο έχασαν μεγάλο μέρος των κερδών τους μετά το ναδίρ της πανδημίας της COVID-19. Με εξαίρεση λίγες αγορές, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, οι περισσότερες σημειώνουν απώλειες. 

Σε ερώτηση σχετικά με το πόσο θα διαρκέσει η ύφεση, μια ισχυρή πλειοψηφία 70% −οι 66 από τους 90 αναλυτές− είπε ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον τρεις μήνες. Πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο περισσότερο θα επιμείνουν οι κεντρικές τράπεζες στην τρέχουσα στάση τους για τα επιτόκια, ή θα προχωρήσουν σε μικρότερες αυξήσεις τους επόμενους μήνες, και ποια θα είναι τα τελικά επιτόκια.

"Αυτό το θέμα πιθανότατα θα συνεχίσει να κυριαρχεί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, οδηγώντας σε χαμηλές επιδόσεις τις μετοχές", σύμφωνα με τους αναλυτές της Credit Suisse. "Οι κλάδοι και οι περιφέρειες με σταθερή κερδοφορία, χαμηλή μόχλευση και τιμολογιακή δύναμη θα πρέπει να τα πάνε καλύτερα σε αυτό το περιβάλλον. Το δεύτερο εξάμηνο του 2023 αναμένουμε ότι η συζήτηση θα στραφεί στην κορύφωση της επιθετικότητας των κεντρικών τραπεζών, με επίκεντρο την ανθεκτικότητα των κερδών σε ένα επιβραδυνόμενο περιβάλλον ανάπτυξης", όπως σημειώνουν.

Οι περισσότεροι από τους 17 βασικούς διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες προβλέπεται να σημειώσουν χαμηλά μονοψήφια κέρδη μέχρι το τέλος του 2023, τα οποία δεν θα ήταν αρκετά για να διαγράψουν τις απώλειες του 2022.

Ίσως ο μεγαλύτερος "άγνωστος" θα είναι πόσο επιτυχημένες θα είναι οι κεντρικές τράπεζες, ιδιαίτερα η Fed των ΗΠΑ, στο να πετύχουν μια απότομη πτώση του πληθωρισμού από τα υψηλά πολλών δεκαετιών χωρίς να πυροδοτήσουν μια ύφεση.

Πάντως, αυτές οι αισιόδοξες προβλέψεις για άνοδο των χρηματιστηρίων εξαρτώνται από το εάν η ύφεση θα είναι ήπια ή εάν αποφευχθεί. Πράγματι, όταν ρωτήθηκαν ποιος θα ήταν ο κύριος μοχλός για να επιστρέψουν τα χρηματιστήρια σε μια ανοδική τάση, η πλειονότητα άνω του 70% των αναλυτών απάντησαν "τα καλύτερα οικονομικά μεγέθη". 

Ωστόσο, καθώς πολλές μεγάλες κεντρικές τράπεζες αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια το επόμενο έτος, αρκετές οικονομίες προβλέπεται να επιβραδυνθούν απότομα ή να εισέλθουν σε ύφεση σύντομα. "Παραμένουμε στην άποψη ότι οι μετοχές θα συνεχίσουν να κινούνται υψηλότερα τον Δεκέμβριο, αλλά βλέπουμε ένα ολοένα και πιο δύσκολο σκηνικό ανάπτυξης το 2023, υποθέτοντας ότι οι πολιτικές των κεντρικών τραπεζών παραμένουν περιοριστικές", τονίζει ο Marko Kolanovic, επικεφαλής στρατηγικής διεθνών αγορών της J.P. Morgan.

Χωρίς… πυροτεχνήματα για τις ευρωπαϊκές μετοχές το 2023

Η ανάκαμψη των ευρωπαϊκών μετοχών θα φτάσει στο τέλος της το 2023, σύμφωνα με τις μέσες εκτιμήσεις αναλυτών από 14 οίκους που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg, με τον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx Europe 600 να "κλείνει" το 2023 με αύξηση κάτω του 2% από τα τρέχοντα επίπεδα.

Η δημοσκόπηση υποδεικνύει πως οι αναλυτές δεν είναι πεπεισμένοι όσον αφορά τη βιωσιμότητα του ράλι το οποίο έχει οδηγήσει τον δείκτη στη μεγαλύτερη τριμηνιαία άνοδο από το 2015, της τάξης του 13%, λόγω της αισιοδοξίας για χαμηλότερες αυξήσεις επιτοκίων και του "ανοίγματος" της κινεζικής οικονομίας.

Τόσο η Bank of America όσο και η Goldman Sachs αναμένουν πως οι ευρωπαϊκές μετοχές θα καταγράψουν πτώση το α’ εξάμηνο του επόμενου έτους και θα ανακάμψουν το β’ εξάμηνο.

Σύμφωνα με την BofA, η επιθετική νομισματική σύσφιξη των κεντρικών τραπεζών θα οδηγήσει σε μείωση του παγκόσμιου αναπτυξιακού momentum στο πρώτο εξάμηνο του 2023, αν και το πλήγμα στις μετοχές θα αντισταθμιστεί εν μέρει από τη μείωση των πραγματικών αποδόσεων των ομολόγων. Εκτιμά πτώση του Stoxx 600 θα φτάσει το 15% μέχρι το τέλος του β’ τριμήνου του 2023, πριν από μερική ανάκαμψη από τις 365 μονάδες στις 430 μονάδες μέχρι το τέλος του έτους. 

Παρόμοια είναι και η άποψη των αναλυτών της Goldman Sachs, με τον δείκτη να κλείνει στις 450 μονάδες το 2023. "Αναμένουμε ότι το 2023 θα αποδειχθεί πιο σκληρό μετά την ανθεκτικότητα της κερδοφορίας των εταιρειών φέτος", τόνισαν, επικαλούμενοι τις πιέσεις στα περιθώρια κερδοφορίας από το υψηλότερο κόστος που είναι πιο δύσκολο να μετακυλιστεί σε μια ύφεση.

Το εύρος των εκτιμήσεων όσον αφορά το επίπεδο του Stoxx 600 μέχρι το τέλος του 2023 είναι σχετικά μεγάλο. Οι αναλυτές της Deutsche Bank είναι οι πιο bullish, καθώς εκτιμούν πως ο δείκτης θα κινηθεί στις 495 μονάδες, με αύξηση 12% από τα τρέχοντα επίπεδα. Η TFS Derivatives, η πιο bearish, εκτιμά πως ο δείκτης θα υποχωρήσει στις 355 μονάδες, με βουτιά της τάξης του 20%.

Ο Stoxx 600 διαπραγματεύεται με discount αποτιμήσεων (P/E) ύψους 30% σε σχέση με τον S&P 500, λόγω του μεγάλου αριθμού μετοχών "αξίας" και κυκλικών μετοχών όπως τράπεζες, ενέργεια και αυτοκινητοβιομηχανία, οι οποίες και κινούνται με χαμηλές αποτιμήσεις.

Κατά την BNP Paribas, αυτές οι τόσο χαμηλές αποτιμήσεις δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν το τρέχον ράλι και εκτιμά πως οι ευρωπαϊκές μετοχές είναι ακόμη ακριβές και αναμένει πτώση 19% στον δείκτη των blue chips, Euro Stoxx 50, το 2023. Παρόμοια είναι η άποψη της TFS, η οποία εκτιμά πως η επιβράδυνση της οικονομίας, η πτώση των εκτιμήσεων για την κερδοφορία και οι γεωπολιτικές και εμπορικές αναταραχές θα ασκήσουν πιέσεις στις μετοχές.

 https://www.capital.gr/agores/3686620/sunagermos-apo-tous-ceos-megalon-diethnon-trapezon