Η δημοσκόπηση στο Μαράθι

Κώστας Βαξεβάνης

Μπορείτε να µην πιστεύετε στις δηµοσκοπήσεις, αλλά οφείλετε να πιστεύετε στα µάτια σας. Σε λίγες µέρες τελειώνει ο Ιούλιος και δεν υπήρξε ούτε µία φωτογραφία που να πιστοποιεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επισκεφτεί την αγαπηµένη του παραλία στο Μαράθι της Κρήτης. Είναι το πρώτο καλοκαίρι που η πρωθυπουργική σκηνοθεσία

δεν έχει παραλίες και κοκτέιλ, συνοµιλίες µε την κυρία Αφροξυλάνθη στην παραλία στα Φαλάσαρνα και φωτογραφικές αποτυπώσεις που να υπονοούν αυτό το αµίµητο «τι γκόµενος είσαι εσύ». Το παλιό δόγµα «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια, Instagram» έχει αφεθεί ως παλιά ανάµνηση στο εγχειρίδιο «Πώς να κατασκευάσετε έναν πρωθυπουργό» του Σταν Γκρίνµπεργκ. Τα πράγµατα είναι δύσκολα και φαίνονται. Το ενδεχόµενο ο Μητσοτάκης να σκηνοθετήσει τον εαυτό του σε ενσταντανέ ευµάρειας και καλοζωίας, την οποία στη συνέχεια προσπαθεί να αναδείξει σε γενική κοινωνική εικόνα, τροµάζει και τον ίδιο.

Είναι γεγονός ότι ο Μητσοτάκης και τρώει και πίνει και το βρέχει το µαγιό του, αλλά θεωρεί πρόκληση να φωτογραφηθεί όπως παλιά επιδεικτικά λουόµενος. ∆εν τολµά καν να φωτογραφηθεί πίνοντας φραπέ, ούτε να φάει το T-bone του, που µοιραία µπορεί να παραπέµψει σε «χασάπηδες» και άλλους φίλους.

Το Μαράθι δεν υπάρχει στην πρωθυπουργική ατζέντα, όπως δεν υπάρχει και η χαρωπή ανεµελιά την οποία επιχειρούσε να διασπείρει ολόγυρα ως γενική κοινωνική ευωχία.

Από το 2016 που ο Μητσοτάκης ξεκίνησε την κάθοδο προς την πρωθυπουργία αποφάσισε (ή µάλλον ο Γκρίνµπεργκ) και χρησιµοποίησε αυτό που ο Κορεάτης φιλόσοφος Μπιούνγκ-Τσουλ Χαν περιγράφει ως «θετικότητα». Πρόκειται για θεώρηση αλλά και πρακτική του νεοφιλελευθερισµού. Ο νεοφιλελευθερισµός έχει εγκαταλείψει το δόγµα της πειθαρχίας του πρωτόγονου καπιταλισµού (να επιβάλλει την κυριαρχία του) και επιλέγει το δόγµα της αυτο-υποδούλωσης. Ο εξουσιαζόµενος και θύµα απαλλάσσεται από το «πρέπει» και ακολουθεί το «µπορώ». Τον πείθουν ότι µπορεί και το µόνο πράγµα που έχει να κάνει είναι να το επιδεικνύει έως ότου καταλήξει ανήµπορος και αυτοεκµεταλλευόµενος. Γίνεται θύτης του εαυτού του µέσα από την ψευδαίσθηση ότι λειτουργεί στo πλαίσιο της ελευθερίας και των επιλογών του.

Αυτό που περιγράφει ο Χαν δεν είναι τίποτε άλλο από την πραγµατικότητα στην Ελλάδα, όπου εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες στη δική τους µικρή επιχείρηση αυτοαποκαλούνται µικροµεσαίοι και επιχειρηµατίες, θεωρώντας ότι αυτή η εικονική ταξική τους αναβάθµιση τους ανεβάζει στην κοινωνική ιεραρχία. Μπορεί να πεινάνε, αλλά είναι «επιχειρηµατίες».

Ο «χώρος» αυτής της διαδικασίας της εκµετάλλευσης γεµίζει µε «θετικότητα»: θετικές εικόνες, θεωρίες βελτίωσης και συναίνεσης, µέτρηση της θετικής απόδοσης και άλλα εύηχα. Σκοπός είναι η πραγµατικότητα να αποµακρυνθεί από τα αρνητικά στοιχεία που τη συνοδεύουν. Οι αντιθέσεις, από αναγκαία στοιχεία της φυσικής ροής, εµφανίζονται ως βδελύγµατα, ενώ ο κόπος, ο πόνος, οι ανάγκες ως αρρώστια και τοξικότητα.
Εκεί κάπου εµφανίζεται ο σωτήρας, ο φορέας της θετικής κατάστασης, που δεν παραθέτει λύσεις, αλλά µοιράζει ευθύνες σε όλους. Φταίνε όλοι, φταίνε οι άλλοι και φυσικά δεν φταίει ο ίδιος.

Ως σήµερα αυτή η διαδικασία φαντάζει ως επικοινωνία αλλά στην πραγµατικότητα είναι ιδεολογία. Είναι ιδεολογικό δόγµα καθυπόταξης µε τη συναίνεση του θύµατος, το οποίο, επειδή χρησιµοποιεί στοιχεία εικόνας και επιφάνειας (χαρακτηριστικά της εποχής), φαντάζει ως επικοινωνία.

Ο Μητσοτάκης χρησιµοποιεί τα σύγχρονα εργαλεία της επικράτησης και της χειραγώγησης, παράγοντας ένα «θετικό προφίλ», το οποίο συναντά την κυρίαρχη αντίληψη ότι η κοινωνία θα σωθεί από την αυτοδιάθεση, την αυτοβελτίωση, τις θετικές προθέσεις και τις θετικές επιδόσεις. Τα προβλήµατα αποπολιτικοποιούνται, αυτοί που τα δηµιουργούν γίνονται αόρατοι και οι αντιθέσεις (αποτέλεσµα και τρόπος λειτουργίας των ανθρώπων και της κοινωνίας) ενοχοποιούνται και εµφανίζονται ως τοξικός αρνητισµός.

Το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δηµιούργησε µε τα φιλικά του µέσα ενηµέρωσης την εικόνα ενός αρνητικού και τοξικού ΣΥΡΙΖΑ που ασχολείται µε τα σκάνδαλα ήταν ακριβώς εφαρµογή αυτού του δόγµατος. Το θετικό απέναντι στον αρνητισµό.

∆εν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι προσπάθειες δηµιουργίας νέων κοµµάτων στην Ελλάδα ή αναµόρφωσης των παλιών επένδυσαν επίσης σε αυτήν τη «θετικότητα». Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα ήταν το Ποτάµι του Σταύρου Θεοδωράκη και στη συνέχεια το «µη τοξικό» ΠΑΣΟΚ που πιπίλαγε την καραµέλα του τοξικού κλίµατος.

Ακόµη και το φερόµενο ως rebranding του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να συγκεντρώνει τέτοια στοιχεία «θετικότητας», η οποία έρχεται για να διαλύσει τις αντιθέσεις στο όνοµα ενός θεραπευτικού σχεδόν απολίτικου λόγου. Η αντίληψη αυτή φαίνεται ότι κατέλαβε το σώµα του ΣΥΡΙΖΑ από την εποχή της αντιπολίτευσης, όταν επιφανή στελέχη του, την ώρα που πέθαιναν άνθρωποι από την Covid (τόσοι όσο πουθενά αλλού ποσοστιαία), επέµεναν: «Κι εµείς τον Τσιόδρα θα βάζαµε». Η αντιπολιτευτική µετριοπάθεια ήταν ακριβώς δηµιούργηµα της κυριαρχίας της «θετικότητας» και του νεοφιλελεύθερου µοντέλου, το οποίο επικράτησε γιατί από κάποια στιγµή και µετά ορισµένοι το αντιλήφθηκαν ως όχηµα εξουσίας. Για να το δικαιολογήσουν και να κρύψουν την πολιτική τους ρηχότητα το εµφάνισαν ως διαδροµή συναίνεσης προς το κέντρο.

Το τραγικό για τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι ότι η θεωρία της θετικότητας δεν µπορεί να είναι λειτουργική για τον ίδιο, ακριβώς την εποχή που φαίνεται να γίνεται εργαλείο ακόµη και της αντιπολίτευσης. Οι φυσικοί και κοινωνικοί νόµοι φαίνεται να είναι πάνω από τους σχεδιασµούς. O Μητσοτάκης δεν µπορεί να λειτουργεί ως ανέµελος και περιφερόµενος Αλλος, γιατί όλα τα δάχτυλα δείχνουν Αυτόν.
∆ιότι καλή η θετική εικόνα µε το µαγιό και το πέδιλο στην παραλία, που δηµιουργεί µάλιστα της αίσθηση της οικειότητας, αρκεί να µη σε έχει πιάσει η κάµερα να πίνεις τσικουδιές µε τον «Φραπέ» και τον «Χασάπη» και τον µπιστικό τον Αυγενάκη.

Ο Μητσοτάκης δεν έχει πλέον την πολυτέλεια των χειρισµών, της επικοινωνίας ή των θετικών εικόνων. Στο Μέγαρο Μαξίµου υπάρχουν εκνευρισµός και κατήφεια. Ο Ακης Σκέρτσος αποκάλεσε δηµόσια τη δηµοσιογράφο Μαριάννα Πυργιώτη χρηµατοδοτούµενη από την κυβέρνηση όταν του άσκησε ανεπαίσθητη κριτική στο Facebook. Το µισό υπουργικό συµβούλιο περνά την ώρα του ψάχνοντας ποιες άλλες δικογραφίες ετοιµάζει ή έχει ανοίξει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Προφανώς γιατί αυτοί ξέρουν.

Ο αντ’ αυτού Γιώργος Μυλωνάκης έχει εγκαταλείψει την ενασχόληση µε τα κυβερνητικά, προσπαθώντας να διευκρινίσει αν ισχύουν οι πληροφορίες ότι επιστρέφει στο Μαξίµου ο άσπονδος εχθρός του και πρωθυπουργικός ανιψιός Γρηγόρης ∆ηµητριάδης.

Σε µια συνέντευξη που έδωσε στην ανιψιά του Σία Κοσιώνη ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε επίθεση στον Κώστα Καραµανλή, γιατί θέτοντας ζήτηµα λανθασµένων χειρισµών στα εθνικά θέµατα ο πρώην πρωθυπουργός τού αποσπά το κλασικό συντηρητικό κοινό στη Ν∆. Είναι η κρίσιµη εκλογική µάζα την οποία ο Μητσοτάκης κάνει τα πάντα για να τη συσπειρώσει, σε βαθµό που να µετατρέπεται σε διώκτη προσφύγων και µεταναστών τους οποίους εµφανίζει ως εισβολείς.
Αν ισχύουν οι πληροφορίες, φαίνεται ότι ο νυν πρωθυπουργός αποφάσισε να µην ενστερνιστεί την προτροπή κάποιων συµβούλων του και έτσι την τελευταία στιγµή απέφυγε να κατηγορήσει τον Καραµανλή ως «κουµπάρο του Ερντογάν». Θα ήταν πραγµατικά µια φωτογραφία της πολιτικής απόγνωσης. Ενα πολιτικό ναυάγιο την ώρα που θα έπρεπε να κάνει τα µπάνια του.

 

https://www.documentonews.gr/article/h-dimoskopisi-sto-marathi/