Αφορμή για το παρόν άρθρο στάθηκε δημοσίευμα στο grothia.gr με τίτλο «Η Μασονική Ευρωπαϊκή Ένωση προσκάλεσε τα “Ελληνικά Hoaxes” σε συνέδριο fake news ενόψει των Ευρωεκλογών» που «κατακεραυνώνει» την προσεχή συμμετοχή των Ελληνικών Hoaxes σε σχετικό συνέδριο στις Βρυξέλλες (European Parliament Factchecker Conferance) στις 27-28 Σεπτεμβρίου 2018 και αφορά τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόψει των fake news που αναμένεται να διακινηθούν αναφορικά με τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2019.
Το άρθρο αυτό κάθ’ αυτό είναι ανάξιο σχολιασμού διότι κινείται στη σφαίρα της συνωμοσιολογίας. Αυτό βέβαια δεν απέτρεψε τον βουλευτή της Χρυσής Αυγής Χρήστο Παππά να το κοινοποιήσει στο Twitter.
(Σημ: ο Χρήστος Παππάς είναι ένθερμος υποστηρικτής μιας ελληνορωσικής συμμαχίας, δείτε εδώ και εδώ).
Ακόμη και αυτό όμως έχει μικρή σημασία, όπως θα δούμε παρακάτω που θα εξετάσουμε πώς ένα ασήμαντο μπλογκ μπορεί να έχει τεράστιο impact στα κοινωνικά δίκτυα.
Ο διαχειριστής του grothia.gr (ιστοσελίδα με σχεδόν μηδενική επισκεψιμότητα), διαχειρίζεται επιπλέον τουλάχιστον 16 (!) σελίδες στο Facebook, με χιλιάδες followers έκαστη και κυρίως φιλορωσικό, αντιδυτικό και συνωμοσιολογικό προσανατολισμό.
Γροθια – grothia.gr (2834 likes)
Όλοι οι Έλληνες Στηρίζουμε Πουτιν (5722 likes)
ΕλληνοΡωσικό Ορθόδοξο τόξο – ΕΛΛΑΣ-ΡΩΣΙΑ: ΣΥΜΜΑΧΙΑ (4752 likes)
Στηρίζουμε Πούτιν και Ρωσία ενάντια στην Νέα τάξη ( 23181 likes)
ΕΛΛΑΣ ΡΩΣΙΑ Εναντια ΣΤΗ ΝΕΑ ΤΑΞΗ- Греция Россия (28147 likes)
Ζητω η ΝΕΑ ΡΩΣΙΑ Και η Ρωσσικη Κριμαια (1700 likes)
ΕΛΛΑΣ-ΣΕΡΒΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ (1061 likes)
Ολοι οι Έλληνες στηρίζουμε ‘Ασαντ και Συρία (2854 likes)
Λέμε ΟΧΙ στο ΝΑΤΟ (320 likes)
ΑΝΤΙ-ΝΕΟΤΑΞΙΤΕΣ (ANTI-NWO) (18853 likes)
Αντιστάσου και πες ΌΧΙ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΤΑΞΗ (348 likes)
Λευτεριά στην Παλαιστίνη-Ενάντια στον Σιωνιστικό Φασισμό (1817 likes)
Έξω οι μασόνοι απ’ την Ελλάδα (2901 likes)
ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΚΑΘΑΡΜΑΤΩΝ (2523 likes)
ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΡΕΛΑΒΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΠΟΛΙΤΗ (6149 likes)
Αγανακτισμενοι Με Τη Νεα Παγκοσμια Ταξη (1669 likes)
Η δυνητική απήχηση όλων των παραπάνω σελίδων, μπορεί να φτάσει τα 103.770 άτομα.
Στο Twitter επίσης υπάρχουν τουλάχιστον 6 προφίλ του grothia.gr
ΓΡΟΘΙΑ – grothia.gr (736 followers)
ΓΡΟΘΙΑ 2 -GROTHIA.GR (420 followers)
ΓΡΟΘΙΑ 3- grothia.gr (389 followers)
ΑΝΤΙ-ΝΕΟΤΑΞΙΤΕΣ (1773 followers)
ΑΝΤΙ-ΝΕΟΤΑΞΙΤΕΣ 2 (643 followers)
ΑΝΤΙ-ΝΕΟΤΑΞΙΤΕΣ 3 (568 followers)
Η δυνητική απήχηση όλων των παραπάνω σελίδων, μπορεί να φτάσει τα 4.529 άτομα.
Παρά λοιπόν την μηδενική απήχηση στο διαδίκτυο (ως ιστοσελίδα), η παρουσία του grothia.gr στα κοινωνικά δίκτυα, και ειδικά στο Facebook, και η δυνητική απήχησή του είναι πολύ μεγάλη.
Η θεματολογία είναι αποκλειστικά φιλορωσική (δείτε εδώ, εδώ, εδώ, εδώ και εδώ), αντιδυτική (δείτε εδώ, εδώ και εδώ), ομοφοβική (δείτε εδώ) και αντιμεταναστευτική (δείτε εδώ). Εν ολίγοις, η θεματολογία είναι κάτι μεταξύ Pravda Report (φερέφωνο του Κρεμλίνου) και InfoWars (του ακροδεξιού συνωμοσιολόγου Άλεξ Τζόουνς).
Πώς η Ρωσία μετέτρεψε σε όπλο τα fake news
Η «μεθοδολογία» του grothia.gr, αποτελεί κλασικό παράδειγμα του πώς λειτουργεί ο ρωσικός μηχανισμός διασποράς παραπληροφόρησης. Το Κρεμλίνο έχει «οπλοποιήσει» τα fake news ως μια μη θανατηφόρα μέθοδο υβριδικού πολέμου, που είναι σε θέση να επηρεάσουν -έστω και σε μικρό βαθμό- ακόμη και εκλογικά αποτελέσματα στις χώρες που θα μπουν στο στόχαστρο.
Πρόκειται για ένα νέο είδος προπαγάνδας που επιστρατεύει τα μέσα που προσφέρει η τεχνολογία για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης μέσω του διαδικτύου, και ειδικότερα των κοινωνικών δικτύων. Η Μόσχα έχει επενδύσει τεράστιους πόρους σε αυτό το μηχανισμό, διαστρεβλώνοντας πληροφορίες και πετυχαίνοντας νίκες που μέχρι πρότινος θα ήταν αδιανόητες. Στη Ρωσία, τα fake news είναι το όπλο, και τα πυροβόλα όπλα που πυροδοτούν τις σφαίρες είναι τα κρατικά πρακτορείο ειδήσεων, όπως το RT και το Sputnik.
Τα κοινωνικά δίκτυα παίζουν το σπουδαιότερο ρόλο σε αυτή τη προσπάθεια. Αξίζει να επισημάνουμε πως σελίδες ρωσικής προέλευσης σε πολλές και διάφορες γλώσσες έχουν τεράστια απήχηση. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, η σελίδα της πασίγνωστης El Pais στο Facebook έχει 4,5 εκατομμύρια likes, ενώ η αντίστοιχη του ισπανόφωνου RT (ΜΜΕ ελεγχόμενο από το Κρεμλίνο) έχει σχεδόν 6,7 εκατομμύρια likes. Σύμφωνα με την El Pais, τα ελεγχόμενα από το Κρεμλίνο πρακτορεία όπως το Sputnik, η Pravda και το Russia Today, επιδόθηκαν σε έναν αγώνα διασποράς ειδήσεων που σκοπό είχαν να προκαλέσουν μισαλλοδοξία στο χρονικό διάστημα πριν το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Το Politico και η Washington Post, αναφέρουν πως τα ίδια πρακτορεία και χιλιάδες bots, διένειμαν και αναπαρήγαγαν ψευδείς ειδήσεις για αυτόν τον σκοπό.
Το εξαιρετικά αποτελεσματικό δίκτυο του Κρεμλίνου
Το 2005, ιδρύθηκε το Russia Today, ένα κρατικά χρηματοδοτούμενο πρακτορείο ειδήσεων, με σκοπό τη προβολή της εικόνας της Ρωσίας στο εξωτερικό, καθώς και την αντιμετώπιση της προκατάληψης των δυτικών ΜΜΕ, εις βάρος του Κρεμλίνου. Τα τελευταία χρόνια, έγιναν μεγάλες επενδύσεις στην ιστοσελίδα του RT καθώς και στις πλατφόρμες του στα κοινωνικά δίκτυα και ειδικά στο Youtube.
Εξυπακούεται πως η κρατική χρηματοδότηση, δεν συνεπάγεται αυτόματα κρατικό έλεγχο, αλλά υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά. Αφενός, βλέπουμε πολύ συχνά την αναπαραγωγή εξόφθαλμων ψευδών ειδήσεων (δείτε ένα παράδειγμα εδώ) και αφετέρου, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις πρώην δημοσιογράφων του RT που εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, επειδή δεν ακολούθησαν την επίσημη γραμμή, όπως αυτή καθορίζεται από το Κρεμλίνο.
Κάτι ανάλογο ισχύει και για το πρακτορείο Sputnik που ιδρύθηκε το 2004 και αποτελεί έναν δίαυλο διασποράς παραπληροφόρησης. Η Google προχώρησε πρόσφατα στην «υποβάθμιση» (derank) των ειδήσεων στο Ίντερνετ που προέρχονται από το Russia Today (RT) και το πρακτορείο Sputnik, αντιδρώντας στους ισχυρισμούς των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών περί ρωσικής εμπλοκής στις προεδρικές εκλογές του 2016.
Θεματολογία
Τα ρωσικά ΜΜΕ κατακλύζονται συχνά από στοχευμένες ψευδείς ειδήσεις κατά δυτικών προσώπων και θεσμών. Οι θεωρίες συνωμοσίας και η φημολογία αποτελούν συχνά την πηγή των ρωσικών δικτύων όπως το RT και το Pravda Report. Η αντιμεταναστευτική, αντιδυτική κτλ αρθρογραφία αποτελούν το κανόνα και όχι την εξαίρεση.
Συμπεράσματα
Η Ρωσία πέτυχε με πολύ έξυπνες κινήσεις να κυριαρχήσει στο χώρο των λεγόμενων fake news, διαθέτοντας πόρους και προσωπικό για να διασπείρει παραπληροφόρηση και προπαγάνδα που έφτασε στο σημείο να επηρεάσει εκλογικά αποτελέσματα. Πρόκειται για έναν μακρόπνοο και ευφυέστατο σχεδιασμό που έχει πετύχει πολλά με σχετικά μικρό κόστος.
Η μηχανή προπαγάνδας του Κρεμλίνου, επιστράτευσε όλα τα θεμιτά (πχ κοινωνικά δίκτυα) και αθέμιτα μέσα (πχ online bots) που προσφέρει σήμερα η τεχνολογία. (Για τις ρωσικές troll farms δείτε εδώ)
Πολλές χώρες της Δύσης (πχ ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία) έχουν μπει στο στόχαστρο της ρωσικής προπαγάνδας και έχουμε δει πολλά σχετικά παραδείγματα «ειδήσεων» που έχουν φτάσει και στη χώρα μας.
Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως η συγκεκριμένη μηχανή προπαγάνδας θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να δουλεύει για το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε, γεγονός που σημαίνει πως ίσως το μέλλον μας επιφυλάσσει περισσότερες εκπλήξεις.
Η μεθοδολογία διασποράς πληροφοριών του grothia.gr, ταιριάζει με τους τρόπους που το Κρεμλίνο επιστρατεύει για να επηρεάσει τη κοινή γνώμη.http://ellinikahoaxes.gr/
